1258 kop. XV w. Ostroveczno (Wp. 1 nr 366), bez daty (XIII/XIV w.?), a. 1439 Ostroueczno (MPHn. 9/2, 64), 1286 or. Ostrovecno (Wp. 1 nr 569), 1382 Ostrowaczno!, Ostroweczno (MPH 2, 725 – Kronika Jana z Czarnkowa), 1400 or. Ostroueczno (KP nr 20), 1418 Ostrowyeczsko! (WR 2 nr 534), 1420 Ostrowecz! (KoścZ 6, 22v), 1422 Ostrowyeczno (WR 3 nr 951), 1424 Ostrowieczno Maior (KoścZ 5, 501, dawniej k. 152), 1428 Ostrowyczsko! (KoścZ 9, 71), 1429 Ostrowyeczno Maius, Ostrowyeczno Maior (KoścZ 9, 161v-162), 1435 Magnum Ostrowyeczno (WR 1 nr 1653), 1512 Ostrowieczno Maius (KoścZ 18, 357-358), 1579 Wielgie Ostrowieczno (KoścZ 239-240), 1580 Ostrowieczno Maior (ŹD 64), 3, 5 km na SE od Dolska.

1. 1448 n. pow. kośc. (PG 3, 18v); 1580 par. Dolsk (ŹD 64; → Ostrowieczno Małe, p. 5 i Uwaga).

2. 1429 zapowiedź → p. 3; 1429-1590 jezioro w O. → Ostrowieczno jez.; 1512-13 kopiec narożny, który dzieli wsie Lipówka, Brześnica i O.M. leży: 1512 w borze za lasem zw. Wielkie Drzewce (KoścZ 18, 357v-358), 1513 w miejscu zw. Brzozowy Smug, od tego kopca usypano 37 kopców przez bór aż do lasu zw. Kozi Las Mokry (KoścZ 18, 398); 1526 dwór w P. → p. 3; 1598 łąka w O. koło chrustu zw. Śmierdzący¹Zaznaczony na mapach Gilly’ego, Perthéesa i Gaula na S od O (KoścZ 80, 228v).

3. Własn. podzielona między bpstwo pozn., kl. w Lubiniu i szlach., potem tylko własn. szlach. (→ Ostrowieczno Małe, Uwaga).

1258 (kop. XV w.) Iwan dz. z O. sprzedaje Bogufałowi bpowi pozn. źreb Mokowo, przyległy do wsi bpiej Grodnica [i zapewne włączony później do → Grodnicy ], za 5 grz. srebra i krowę (Wp. 1 nr 366).

1286 ks. Przemysł II przysądza kościołowi pozn. dziedzinę O., wbrew roszczeniom Mikołaja zw. Chorążyc syna Piotra; dziedzinę tę dz. Bogufał nadał [a. 1286] kościołowi pozn. (Wp. 1 nr 569).

[Bez daty (XIII/XIV w.?), a. 1439] komemoracja zm. komesa Gotarda²Wg wydawców, rycerz Gotard występuje w l. 1232-44 i może to jego określono jako syna Dalberta w 1237, choć może to być też komemoracja zm. Gotarda ojca Henryka (por. MPHn. 9/2, s. 64 przyp. 37), od którego kl. w Lubiniu otrzymał wieś O. (MPHn. 9/2, 64).

1382-1421 Michał (Michałek) dz. w O. i w → Parsku, Ostrowiecki, skarbnik pozn. 1378-1418 (UDR 1/1, 153), syn Tomasza [tenże? Tomasz występuje w 1371 w → Jeżewie], stryj Krystyna z → Jeżewa [a więc też Henryka z Zimnej Wody h. Świnka, ss. Jaśka z Jeżewa]: 1382 tegoż gródek zw. → Parsk (MPH 2, 725 – Kronika Jana z Czarnkowa; DA X 107-108); 1390 tenże występuje jako współrodowiec Andrzeja Jaskółki [z Jaskółek] (WR 1 nr 272); 1390-1421 tenże śwd. (WR 1 nr 272; WR 2 nr 435, 507, 534; WR 3 nr 348, 576, 591; WR 4 nr 986); 1400 Katarzyna z O. żona tegoż Michała okazuje dok. zapisu 100 grz. posagu (dotalicium) na wsi O. (KP nr 20; Lek. 2 nr 2479); 1400 tenże z O. i Okala [→ Parsk] (Lek. 2 nr 2584, 2717); 1400 Jasiek Szołdra pozywa Katarzynę żonę tegoż Michała dz. w O. o 50 szt. bydła (KP nr 48); 1403 tenże Michał toczy proces z [bratankiem] Krystynem Jeżewskim; Michał nie stawia się na termin, ponieważ Krystyn go zranił; na nowym terminie po 2 tygodniach zeznaje [Katarzyna] żona tegoż Michała, że nie powinna być pozywana ze swej oprawy na Podrzeczu (KoścZ 2, 45).

1418-29 Adam z O. i z → Okala, Ostrowiecki, syn Michała z O., brat Wojciecha i Jana z O. (Wp. 5 nr 390; WR 3 nr 673, 1420): 1418 tenże pozwany przez Mikosza Pokrzywnickiego o konia i pojmanych kmieci (KoścZ 4, 381, dawniej k. 125); 1422-28 tenże śwd. (WR 3 nr 951, 952, 1038, 1105, 1121, 1420; WR 2 nr 813); 1424 tenże w sporze z Piotrem Golskim [z Goli k. Gostynia] (KoścZ 8, 110, dawniej k. 81; WR 3 nr 1028); 1428 tenże i jego brat Wojciech z O. pozwani przez Nastazję ż. Szymka Górskiego [z niezn. Góry] (KoścZ 9 k. 71, 102); 1428-29 tenże z ż. Wichną z O. toczą proces z Piotrem Jezierskim [z Jezior Małych w pow. pyzdr.] czyli Bylińskim i jego ss. Janem, Maciejem, Piotrem i Pawłem (KoścZ 9 k. 130v, 138v, 161, 180, 190v, 208); 1428-29 tenże zastępuje w sądzie: 1428 Mac. Zaleskiego, 1428-29 Henryka (Andrzeja) z Mszczyczyna (KoścZ 9 k. 135, 137v, 161); 1429 tenże oraz [jego bracia] Jan i Wojciech z O. dokonują podziału dóbr: każdy z braci otrzymuje 1/3 cz. jeziora w O., a ponadto Adam dostaje O., Jan wieś Okale, a Wojciech Lipówkę (KoścZ 9, 161v-162); 1429 woźny sąd. zapowiada dziedzinę O. tegoż Adama (KoścZ 9, 223v); 1435 wspomn. Wichna z M.O. w sporze z Mikołajem dz. w Szelejewie [k. Borku] dowodzi, że nie ukradła mu konia wartości 4 grz. (WR 1 nr 1653); 1446 wspomn. Wichna wd. po tymże Adamie z ss. → niżej: Michał i Piotr.

1420-29 Jan z O. i z → Okala, Ostrowiecki, syn Michała z O., brat Adama i Wojciecha z O. (WR 3 nr 1114) : 1420 tenże w sporze z Mikołajem opatem lub., w sądzie zastępuje Jana Maciej zagr. z O. (KoścZ 6 k. 22v, 30v); 1424 tenże śwd. (WR 3 nr 1105); 1424 tenże dz. w O. (Wp. 5 nr 390); 1425 tenże pozywa Stanisława mieszcz. z Dolska o zadanie mu 6 ran (KoścZ 8, 153v); 1429 tenże oraz [jego brat] Wojciech z O., Hinczka Międzychodzki, Jan Pasikoń [z Włościejewek] oraz Sobek Zaleski poręczają za Wojc. Nowieckiego na sumę 50 grz. szer. gr (KoścZ 9, 148); 1429 tenże → wyżej: Adam.

1422-28 Dziersław Wczele posiadacz zastawny [cz.] O. [prawdop. identyczny z Dziersławem dz. w Wieszczyczynie k. Śremu]: 1422 tenże śwd. (WR 3 nr 951, 952); 1424 tenże, zastawnik z Jawor i O.M., w sporze z Krystynem Jeżewskim³KR 3, 64, podaje, że Jeżewski zastawił Dziersławowi Zawory! i O. Cytowanej zapiski w KoścZ k. 77 z ok. 1424 nie odnaleziono (KoścZ 5, 501, dawniej k. 152); 1424-28 tenże toczy procesy: 1424 z Pietraszem Golskim o zbiegłego człowieka (WR 3 nr 1028; KoścZ 8, 110, dawniej k. 81), 1425 z Bieniakiem mieszcz. z Dolska (KoścZ 8, 180, dawniej k. 146), 1428 z Mikołajem opatem lub. (KoścZ 9, 60).

1428-29 Wojciech z O. i z → Lipówki, syn Michała z O., brat Adama i Jana z O.: 1428-29 tenże → wyżej: Adam; 1429 tenże → wyżej: Jan.

1446 Michał i Piotr bracia niedz. niegdyś z O. i ich matka Wichna wd. po Adamie [z O.] kupują od Pawła z Zacharzewa [pow. kal.] 5 ł. os. w Grodzielcu [pow. kal, obecnie Grudzielec] za 150 grz., Wichna daje tymże swą cz. w Grodzielcu (PG 2, 161v-162).

1448 Krystyn (Krzczon) dz. w O., też z Szelejewa [k. Borku] i → Dalabuszek, pisał się też z Wierzbna [k. Świdnicy na Śląsku, ale nie miał tam własności], kaszt. krzyw. 1443-57 (UDR 1/1, 131), burgr. w Kościanie 1428-30, 1442-43, 1448-50, wicesędzia w Kościanie 1437-40 i w Poznaniu 1452 (GUrz. nr C 738, 745, 748, 800, 993): 1448 tenże sprzedaje Janowi Koszysko (Coszysko) niegdyś z Rogowa [k. Krobi] swe dziedziczne M.O. za 300 grz. (PG 3, 18v).

1448-49 Jan Koszysko z O., niegdyś z Rogowa, niegdyś Rogowski: 1448 tenże → wyżej; 1449 tenże sprzedaje Stanisławowi niegdyś Broniszewskiemu m. in. dziedzinę O. za 600 zł węg. (PG 3, 62v, dawniej k. 33v).

1449-65 Stanisław zw. Bronisz, Broniszewski [z Broniszewic wpow. kal.] dz. w O.: 1449 tenże → wyżej; 1449 tenże w sporze z Dobrogostem Rogowskim z Pożegowa (KoścZ 14, 23); 1450 tenże zapisuje ż. Annie po 100 kóp [gr] posagu i wiana na M.O. (PG 4, 48); 1465 tenże w sporze z Mac. Kadzyńskim (KoścZ 15, 52v); 1472 Anna wd. po tymże Broniszu sprzedaje Wyszocie dz. w Starkowcu [k. Kobylina, pow. pyzdr.] 1/2 wsi Jawory za 400 grz. (PG 8, 161v).

1450 Wawrzyniec syn Jana niegdyś z O. w sporze z Janem Malechowskim (KoścZ 14, 125).

1471-79 Wincenty i 1472-83 Stanisław bracia niedz. z M.O. i z → Malechowa, Ostrowieccy, ss. Stan. Ostrowieckiego, bracia Kat. Ostrowieckiej opatki w Owieńskach: 1471 tenże Wincenty otrzymuje od żony Elżbiety Russockiej 1/3 cz. jej posagu z 200 grz., tj. 66 grz. i 18 gr, zapisane jej przez pierwszego męża Zygmunta na Rusocinie [k. Dolska] (PG 8, 98v): 1472 ciż kupują od Wyszoty ze Starkowca połowy wsi Malechowo i Tworzymirki w pow. kośc. oraz Dzierżanowo, Lechnowo i Golinin w pow. pyzdr. za 1000 grz. (PG 8, 161V); 1477 tenże Wincenty kupuje od Marcina syna zm. Jana Szypłowskiego [z Szypłowa w pow. pyzdr.] 5 ł. z karczmą w Malechowie za 100 grz. (PG 9, 92); 1479 ciż [→ Malechowo] (KoścG 2, 72); 1479 ciż (oraz Bogumił i Stan. Bartoszewscy w imieniu własnym i nieobecnego brata Jana) dziedzice w Malechowie, zobowiązują się płacić ze swej cz. Malechowa czynsz roczny 8 grz. od sumy głównej 100 grz. na rzecz altarii w kościele par. w → Dolsku (AE III 2v); 1483 tenże Wincenty wspomn. jako zm., tenże Stan. Dzierżanowski → niżej: Katarzyna i Anna; 1485-96 Elżbieta Russocka wd. po tymże Wincentym [→ Gajowy Młyn] (KoścG 3, 5; KoścG 4, 104).

1483-1501 Katarzyna i Anna z O. i z → Malechowa, Ostrowieckie, cc. zm. Winc. Ostrowieckiego: 1483 taż Katarzyna ż. Andrzeja Czekanowskiego [z Czekanowa w pow. kal.] i taż panna Anna dają swemu stryjowi Stan. Dzierżanowskiemu w dziale 1/2 Dzierżanowa w pow. pyzdr., a Stanisław daje tymże siostrom całą wieś 0, (PG9, 183); 1486 Wawrz. Lipowski [drugi mąż tejże Katarzyny] zastawia Piotrowi Góreckiemu 3 tonie niewodowe na jeziorze zw. → Ostrowieczno w dziedzinie O. (KoścZ 17, 70); 1489 te siostry → niżej; 1493 taż Katarzyna ż. wspomn. Wawrz. Lipowskiego i taż Anna ż. Eliasza Rokossowskiego zawierają ugodę ze swą ciotką Kat. Ostrowiecką mniszką w Owieńskach, dot. ich dóbr po ojcu w O. oraz po matce w Malechowie i w Dzierżanowie (KoścG 4, 3v); 1493 te siostry posiadają sołectwo w → Malechowie (ACC 75, 70v-71); 1499 taż Anna sprzedaje swej siostrze Katarzynie 1/2 M.O. (swą ojcowiznę) za 80 grz. szer. półgr; wspomn. Eliasz Rokossowski poręcza tejże Katarzynie za swą ż. Annę, że uwolni ona od roszczeń in. osób tę 1/2 M.O. (PG 12, 32v; KoścG 5, 54); 1501 te siostry oraz [ich ciotka] Kat. Ostrowiecka opatka w Owieńskach pozywają Tomasza Jezierskiego o 100 grz., zapisanych na 1/2 → Malechowa (KoścG 5, 111v-112); 1501 te siostry i wspomn. Kat. Ostrowiecka sprzedają z zastrz. pr. wykupu plebanowi w Lubiniu 1/2 → Malechowa za 156 grz. (PG 12 k. 154, 155v-156; por. KoścZ 22, 6v-7).

1489-1502, zm. a. 1505 Kat. Ostrowiecka, Dzierżanowska, mniszka (1489) i opatka w kl. w → Owieńskach (1498-1502), c. Stan. Ostrowieckiego, siostra Wincentego i Stanisława z O. (ACC 75, 9v; ACC 76, 103): 1489 taż otrzymuje w dziale od Katarzyny i Anny cc. swego zm. brata Winc. Ostrowieckiego 1/3 O. i z tej cz. daje 1/3, a 2/3 sprzedaje z zastrz. pr. wykupu wspomn. Annie ż. Eliasza Rokossowskiego (PG 10, 107v-108); 1493, 1501 taż → wyżej; 1502 taż sprzedaje plebanowi w Lubiniu swą 1/4 cz. Malechowa za 130 grz. i kupuje od niego 3 grz. czynszu na → Malechowie (PG 12, 229v-230); 1505 taż wspomn. jako zm.; dobra w Malechowie po tejże Katarzynie dziedziczy Mac. [Rokossowski] syn Anny Ostrowieckiej i Eliasza Rokossowskiego (PG 13, 54; PG 65, 62v).

1510-24 Wojc. Lipowski, Dzierżanowski, dz. w O., syn Kat. Ostrowieckiej i jej pierwszego męża Andrzeja Czekanowskiego: 1510 tenże śwd. (DepTest. IV 149); 1511, 1522 tenże → niżej; 1513 tegoż kwituje Dorota ż. Bartłomieja Kołackiego z 200 grz. swego posagu i wiana, zapisanych na 1/2 wsi Lipówka i na 1/2 Kołacina (PG 68, 321v); 1513 tenże kupuje od wspomn. Bartłomieja Kołackiego Lipówkę i 3 tonie na jeziorze w O. za 200 grz. (PG 14, 411); 1520 tenże sprzedaje Jerzemu Konarskiemu Dzierżanowo za 500 grz. (PG 15, 348v); 1523 tenże kupuje od swej siostry przyrodniej Heleny jej cz. po matce w O. za 30 grz., a Stanisław i [mąż Heleny] Klemens Drogoszewscy poręczają za Helenę, że uwolni ona od roszczeń in. osób tę cz. O. (KoścZ 19, 101; KoścZ 22, 87; KoścZ 24, 338); 1524 tenże sprzedaje Janowi Kadzyńskiemu [mężowi swej siostry przyrodniej Elżbiety] części dziedz. w O. i w Malechowie za 100 grz. (KoścZ 19, 109; KoścZ 22, 94).

1511-24 Elżbieta ż. Jana Kadzyńskiego, 1511-25 Barbara ż. Szymona Zberkowskiego, 1511-30 Anna ż. Jakuba Szlachcińskiego (wd. po nim 1526), potem ż. Benedykta Jarosławskiego, 1511-38 Jadwiga ż. Mik. Psarskiego, 1511-46 Helena ż. Klemensa⁴W PG 68, 54, pomyłkowo podano, że mężem Heleny był Jerzy! Drogoszewski i z tym błędnym imieniem wszedł on do TD Drogoszewskiego, Ostrowieckie, Lipowskie, cc. Kat. Ostrowieckiej i jej drugiego męża zm. Wawrz. Lipowskiego (TD): 1511 te siostry (w asystencji m. in. Mac. Rokossowskiego swego brata ciotecznego i Wojc. Dzierżanowskiego brata przyrodniego z jednej matki) sprzedają Bartłomiejowi Kołackiemu wieś Lipówkę za 200 grz.; Wojc. Dzierżanowski oraz Jerzy i Mik. Drogoszewscy poręczają Kołackiemu za Helenę ż. Jerzego⁵→ przyp. 4 Drogoszewskiego, że uwolni ona Lipówkę od roszczeń in. osób (PG 14, 284; PG 68, 54); 1518 tejże Jadwidze zapisuje mąż Mik. Psarski po 24 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. we wsi Psarskie (PG 15, 215v); 1522 taż Jadwiga sprzedaje za 30 grz. swej siostrze rodzonej Annie Szlachcińskiej części po rodzicach w O. i w Malechowie, nal. jej z działu z bratem przyrodnim Wojciechem i siostrami rodzonymi Heleną Drogoszewską, Elżbietą i Barbarą pannami (KoścZ 19, 92v; KoścZ 22, 79v); 1523 taż Helena → wyżej; 1523 te siostry Elżbieta i Barbara panny sprzedają siostrze Helenie swe części po matce w O. za 60 grz. (KoścZ 19, 101v; KoścZ 22, 87v);

1524 tejże Elżbiecie zapisuje mąż Jan Kadzyński po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Kadzyń (KoścZ 19, 108v; KoścZ 22, 94); 1524 wspomn. Jan Kadzyński → wyżej; 1525 tejże Barbarze zapisuje mąż Szymon Zberkowski po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swej części we wsi Zberki w pow. pyzdr. (PG 16, 84v); 1526 taż Helena daje mężowi Klemensowi Drogoszewskiemu 1/2 swej cz. w O. wraz z dworem (KoścZ 19, 119; KoścZ 22, 100v); 1526 taż Anna daje swemu [drugiemu] mężowi Benedyktowi Jarosławskiemu 1/2 swej cz. w O. (PG 16, 139); 1529 tejże Annie wspomn. Benedykt zapisuje po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w Malechowie i Drogoszewie (PG 16, 319); 1530 taż Anna wraz z mężem Benedyktem daje Janowi Kadzyńskiemu i Klemensowi Ostrowieckiemu [czyli Drogoszewskiemu] swe części dziedz. w O., w zamian otrzymuje ich części w Malechowie i 100 grz. (KoścZ 19, 139); 1538 taż Jadwiga wd. po Mik. Psarskim z ss. Jakubem i Bartłomiejem (PG 16, 233v); 1546 taż Helena wraz z mężem Klemensem sprzedają Janowi [następne słowo wyskrobane i wpisano: Jarochowskiemu; może chodzi o Jana Tarzeckiego?, → niżej: 1546] 1/2 O. za 50 grz. (KoścG 15, 247v).

1546-78 Kat. Ostrowiecka ż. Jana Tarzeckiego dz. w O., c. Heleny Ostrowieckiej i Klemensa Drogoszewskiego, siostra Doroty Ostrowieckiej ż. Wojc. Tarzeckiego (TD): 1546 tejże zapisuje mąż Jan Tarzecki dz. w O. po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 O. (KoścZ 19, 202).

1580-83 Piotr oraz 1583 Andrzej i Stan. Tarzeccy, ss. Kat. Ostrowieckiej i Jana Tarzeckiego → niżej: pobór.

1580-83 Jerzy Kiełczewski [mąż Anny c. zm. Marcina Kadzyńskiego] → niżej: pobór.

1530-1610 pobór i areał: 1530 pobór od 1/2 ł. (ASK I 3, 123v); 1580 pobór z cz. Piotra Tarzeckiego od 2 zagr., 1 komor. i od rataja od pługa; z cz. Jerzego Kiełczewskiego od 1/2 ł. i 1 zagr. (ŹD 64; ASK I 6, 484v); 1583 pobór z P. płacą Jerzy Kiełczewski oraz Andrzej, Piotr i Stan. Tarzeccy (Piotrkowska 1 nr 426); 1610 w O. 1/2 ł. (AV 4, 63v).

1420 Maciej zagr. z O. → wyżej: Jan z O.

5. 1580 do par. Dolsk należy m. in. O.M. i Ostrowieczko (ŹD 64); 1610 O. w par. Dolsk; pleb. otrzymuje od kmieci z 1/2 ł. 2 gr dzies. oraz meszne z ról opust. w Ostrowieczku (AV 4, 63v).

8. Na wyspie Jez. Ostrowieczno odkryto równolegle ułożone pale drewniane (ślad po osadzie?, z którego wieku?; Hensel 4, 294-295).

Uwaga: O Ostrowiecznie rzekomo wsi kościelnej i ośrodku parafii → Ostrowieczno Małe, Uwaga.