1324 or. Ostrowitsko (Wp. 2 nr 1041), 1360 Ostroveczno (Wp. 3 nr 1436), 1363 kop. XV-XVIII w. Ostrowyeczno (DBL nr 86), 1383 Hostroveczno (Wp. 3 nr 1811), 1472 Ostrowyeczna (ACC 53, 101v), 1530 Ostrowyeczno Minus (ASK I 3, 123v), 1554 Ostrowieczko (K 2, 570, wg zaginionego rpsu A. Ptaszyńskiego), 1563 Ostrowieczno Maior (ASK I 4, 157v), 1564 Ostrouieczno (IBP 289), 1566 Ostrowieczno Minor (ASK I 4, 252v), 1571 Ostrowieczno (ASK I 5, 420v), 1610 Ostrowieczno Minus (AV 4, 63v-64), obecnie Ostrowieczko, 2, 5 km na SE od Dolska.

1. [Pow. kośc.]; do 1383 par. własna (pleban), od 1383 par. Dolsk (Wp. 3 nr 1811, → Uwaga).

2. 1564 staw (stagnum) [= Jez. Tursko] w O., toń niewodową posiada bp pozn. (IBP 289); 1672/85 staw zw. Tursko → p. 5.

3. Własn. kościelna – bpstwa pozn. w kluczu → Dolsk. 1564 O. wieś bpstwa pozn. w kluczu dolskim: 8 1/2 ł., [w tym] 3 ł. soł., 1 ł. kmiecy, 4 1/2 ł. opust.; kmieć daje 1 grz. [czynszu rocznego] z 1 ł. oraz owies, koguty i jaja; z 5 ł. opust., które [kmiecie] uprawiają w zamian za czynsz, dają 1 grz. [czynszu] z każdego ł. oraz po 1 grz. robotnego; ogółem z O. płacą 11 grz. [czynszu] oraz dają 2 ćw. owsa, 2 koguty i 30 jaj (IBP 289).

1530-1672/85 pobór i areał: 1530 pobór od 1 ł., sołtys płaci od 1 ł. 6 gr (ASK 1 3, 123v); 1563 pobór z O.M. płacą do Poznania od 1/2 ł. i od 3 ł. soł. (ASK I 4, 157v); 1564 w O. 8 1/2 ł. → wyżej; 1566 pobór od 2 ł. soł., od 3 [ł.] po 20 gr, od 1/2 ł. kmiecego 10 gr (ASK I4, 252v); 1571 pobór od 3 1/2 ł. [wieś O. wymieniono w grupie wsi bpstwa pozn.] (ASK I 5, 420v); 1580 pobór od 3 ł. soł., 3 komor., 3 [ł.] opust., 1 ł. kmiecego (ŹD 64); 1583 pobór płaci bp pozn. (Piotrkowska 1 nr 425); 1592 w O. 3 ł. soł. i 3 zagr, 1672/85 w O. rola soł. → p. 4.

4. 1445 Filip sołtys¹W Ostrowiecznie brak wzm. o sołtysie lub o łanach soł. Dlatego informacje na ten temat zamieszczamy w tym haśle z O. w sporze [o co?] z Jadwigą ż. Jana Chlebowskiego (KoścZ 12, 639); 1482 Wawrzyniec sołtys z O., jego ż. Agnieszka siostra Wojciecha zw. Kątny sołtysa ze wsi → Bieżyn [k. Dolska] (DBL nr 328); 1530 sołtys i 1530-80 łany soł. → p. 3; 1592 bp pozn. zezwala uczc. Walentemu sołtysowi w O., [wsi] klucza dóbr bpich Dolsk, na sprzedaż Stan. Kluczewskiemu sołectwa w O.; do sołectwa nal. 3 ł. i 3 zagr.; wartość sołectwa komisarze biskupi szacują na 80 grz. (CP4 nr 233); 1672/85 sołtys, rola soł. → p. 5.

5. 1324 Marcin pleb. w O., śwd. (Wp. 2 nr 1041; wg Now. 2, 411, Marcin był plebanem w Ostrowiecznie, a wg SzPozn. 276 i K 2, 570, w naszym O.).

1360-63 Jan kan. pozn. i pleb. z O., śwd. (Wp. 3 nr 1436; wg DBL nr 86, SzPozn. 277 i Now. 2, 411, Jan był plebanem w Ostrowiecznie).

1383 Jan Doliwa bp pozn., za zgodą Witka plebana w Bani i Jana zw. Strawca (Stravcza) pleb. w H., w związku z założeniem m. Dolska dołącza doń kościoły w Bani i w H., łącząc je w jedną parafię²W haśle → Dolsk, p. 5, pomyłkowo pod datą 1363. Z kolei Now. 2 s. 314 przyp. 13, mylnie pod 1385, a Now. 2 s. 411 i 570, mylnie pod 1363 (Wp. 3 nr 1811; wg SzPozn. 277 i Now. 2 s. 141, 411, informacja ta dot. Ostro wieczna).

1472 Michał Brześnicki zobowiązuje się zakupić dla kościoła w O. kielich srebrny wartości 6 grz. z legatu swego brata (ACC 53, 101v; wg Now. 2, 411, wzm. dot. Ostrowieczna).

1542 Sebastian Branicki bp pozn. na skutek skarg parafian dolskich na Macieja plebana w Dolsku, że zaniedbuje on swe obowiązki wobec kościoła par. we wsi biskupiej O., przyłączonej do parafii dolskiej, poleca, aby pleban lub jego wikariusze odprawiali w kościele w O. w niedziele i w święta msze oraz wypełniali inne obowiązki (AE VIII 262); 1548 bp pozn. ponawia napomnienie wobec plebana dolskiego z 1542; poleca też, aby w okresie Wielkiego Postu mieszkał w O. jeden wikariusz, dla którego szlachta z parafii zobowiązuje się zbudować dom mieszkalny przy kościele par. w O. (AE IX 196; wg Now. 2, 411, dokumenty z 1542 i 1548 dot. Ostrowieczna).

1571 do par. Dolsk nal. O. (ASK I 5, 420v); 1580 do par. Dolsk należy m. in. O.M. i Ostrowieczno (ŹD 64).

1610 pleb. z Dolska pobiera meszne z ról opust. we wsi O.M. (nal. do dworu [bpiego] w Dolsku), które uprawiają mieszczanie z Dolska (AV 4, 63v-64).

1672/85 z wizytacji³Wg skorowidza wizytacji, przechowywanego w AAP, nie było in. wizytacji kościoła w O kościoła w O.; w O. był kiedyś kościół Ś. Stanisława, filialny kościoła par. w Dolsku, lecz obecnie plac jest pusty wskutek pożaru; do uposażenia kościoła należał staw (stagnum) 7, w. Tursko (który obecnie jest w posiadaniu dworu [bpiego] w Dolsku) oraz ogród (położony między rolą sołtysią a rolą dworu [bpiego] w Dolsku), 1/2 ogrodu zagarnął sołtys; do kościoła należał też 1 ł. roli, z tego 1/2 ł. uprawia dwór dolski, a drugą 1/2 ł. zawłaszczył sołtys G. Bronikowski (AV 17, 115v-116; wg SzPozn. 276-277 i Now. 2 s. 411, 570, wizytowano kościół w Ostrowiecznie).

6. 1672/85 wzm. o pożarze w O. → wyżej.

Uwaga: Wcześniejsi badacze odmiennie niż my przedstawiają najstarsze dzieje Ostrowieczna Małego i Ostrowieczna. Różnice dotyczą m. in. stosunków własnościowych. Wg S. Kozierowskiego Ostrowieczno Małe do początku XV w. stanowiło własn. bpstwa pozn., potem szlach. (SzPozn. 276 i K 5, 118). Wg Now. 2 s. 140-141, 411, Ostrowieczno Małe było własnością prywatną, natomiast Ostrowieczno stanowiło własność podzieloną między szlachtę (komes Gotard, Iwan), a klasztor lub. (którego cz. przejęło w XIII w. bpstwo pozn.). My zaś sądzimy, że w najstarszym Ostrowiecznie istniały źrebią, z których jeden nal. do klasztoru lub. (źreb ten potem przejęła albo szlachta, albo bpstwo pozn. → Ostrowieczno, p. 3), drugi źreb stanowił własność bpstwa pozn., a kolejny nal. do szlachty. Ostrowieczno Małe od XVI do XVII w. poświadczone jest w znanych źródłach wyłącznie jako własność bpstwa pozn., a Ostrowieczno występuje od końca XIV w. jako własność szlach. Taką przynależność własnościową potwierdzają też rejestry poborowe z XVI w., z których nie korzystali wspomn. wyżej badacze. Odmiennie interpretujemy też informacje o kościele w Ostrowiecznie. S. Kozierowski przyjął, że w średniowieczu funkcjonowały kościoły w obu tych wsiach, a po upadku kościoła w Ostrowiecznie Małym w XVII w., istniał nadal kościół w Ostrowiecznie (SzPozn. 276-277 i K 2, 570). Natomiast Now. 2 s. 141, 411, 570, opowiedział się za jednym kościołem w Ostrowiecznie (obecnie nie ma kościołów w żadnej z tych wsi). Informacje źródłowe o parafii ostrowieckiej zamieszczamy w haśle Ostrowieczno Małe. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w XVI-XVII w. kościół funkcjonował we wsi bpiej (→ p. 5: l. 1542, 1548, 1672/85). Na istnienie kościoła w Ostrowiecznie nie ma wyraźnych dowodów. Jedynie S. Kozierowski przytacza współczesną nazwę, wg niego nawiązującą do miejsca po kościele: Kościelna Góra w Ostrowiecznie (K 2, 333 i SzPozn. 277). Wg przekazanych nam w 1996 informacji Stefana Krawczyka, sołtysa w Ostrowiecznie, nazwą tą mieszkańcy Ostrowieczna posługują się nadal na określenie miejsca w centrum tej wsi, na W od drogi do wsi Nowiec.