1365 kop. 1566 Radusse (Wp. 6 nr 214), 1365 kop. 1580 Radusze (Wp. 6 nr 214), 1409 or. Radusz (WR 1 nr 788), 1528 Radusch (PG 74, 10), 1531 lacus Budzyslavyensis! (AAP DK perg. 259), 1532-63 Radoss (K 3, 713), jezioro rynnowe, przepływa przez nie rz. Mała Wełna (→ Uwaga), obecnie Jez. Budziszewskie, 2 km na NW od Skoków.

[Na gran. pow. pozn. i gnieźn.]

1365 (kop. 1566 i 1580) król Kazimierz daje Przecławowi z Margonina [pow. kcyn.] sędziemu pozn. m. in. wsie → Budziszewo z przydatkami (cum excrescentiis), → Kolędzin oraz jez. R., a w zamian otrzymuje od niego wieś Źrenica k. Środy [w pow. pyzdr.] (Wp. 6 nr 214); 1408 Teodoryk z Budziszewa toczy proces z Wojsławem z Potrzymowa o granice i o jezioro [bez nazwy] (PZ 3, 150); 1409 tenże w tym samym procesie dowodzi przy pomocy świadków, że jego ojciec i on sam posiadali spokojnie jez. R. przez 33 lata, a Wojsław Potrzymowski używał tego jeziora za zezwoleniem Teodoryka (WR 1 nr 788); 1429 Wierzbięta [Pięta] Przysiecki tenut. rogoz., lokując wieś Owczegłowy na pr. niem., daje sołtysowi pr. łowienia ryb w rz. między jez. R. a → Rogozińskim Jez. [jest to obecnie odcinek rz. Mała Wełna] (Wp. 9 nr 1212).

1528 Wincenty, Maciej, Stanisław i Jan Budziszewscy, bracia niedz., dzielą się ze swą matką dobrami Budziszewo i Gorzuchowo; bracia otrzymują 1/4 wspomn. wsi oraz 1/4 jez. R., w tym tonie zwane Grzybowska, Na Błoto i Lipna oraz 1/2 toni wielkiej zw. Zgon (PG 74, 10); 1541 ciż pozwani przez Mac. Zakrzewskiego z Grzybowa o to, że zbudowali wielką groblę k. jez. R. w Budziszewie, na skutek czego woda [z jeziora] zalała bory, lasy, łąki, ogrody, pastwiska oraz spichlerz (horreum) ze stogami [w Grzybowie] (PZ 31, 17v-18).

1531 wzm. o jez. B.¹Nad jez. R. leżała wieś → Budziszewo; prawdop. pisarz chciał utworzyć nazwę jeziora jako pochodną od nazwy tej wsi, ale błędnie nazwał je Jez. Budzisławskim. Dwie wsie o nazwie Budzisław leżą w pow. gnieźn., a jedna w pow. kon w opisie rozgraniczenia wsi Grzybowo Mac. Zakrzewskiego z wsią Lechnino nal. do bpa pozn. (AAP, DK perg. 259, dawniej A 258); 1532-63 jez. R. dzieli wieś Budziszewo od wsi Sierniki i Grzybowo [obie wsie w pow. gnieźn.] – wzm. o Owczegłowskim Młynie (K 3, 713, cytowanej zapiski nie udało się odnaleźć); 1585 Andrzej Zakrzewski sprzedaje brzeg jez. R. we wsi Grzybowo Piotrowi Budziszewskiemu synowi Wincentego (1/2 daje, a drugą 1/2 sprzedaje za 1000 zł); jezioro R. nal. do dziedziny Budziszewo (PG 22, 590v).

Uwaga: W 1565 pod nazwą Radusz występował również dolny odcinek rz. Mała Wełna: stał nad tą rz. Owczegłowski Młyn, przy nim znajdował się staw młyński na tej rzece [wzm. dotyczy odcinka tej rz. między jez. R. a → Rogozińskim Jez.]; ta sama rz. przepływała [również] przez → Rogozińskie Jez. (LWK 1 s. 258, 259). Mała Wełna (najczęściej w źródłach zw. Żdżarowita) jest lewym dopływem rz. Wełny; wypływa z okolic Łubowa na SW od Gniezna, przepływa kolejno przez Jez. Kłeckie, Jez. Gorzuchowskie, Jez. Skockie, a następnie przez Jez. Budziszewskie (R.) i → Rogozińskie Jez., uchodzi do Wełny 0,5 km na N od Rogoźna.