RADUSZ

1527 or. lacus Radusch (PG 16, 170v-171), 1527 kop. XVII w. lacus Radusz (Obra 51 k. 258-260, 304), 1632 od jeziora Raducza (PP 6, 128-134v), jezioro1Na MTop. 1950, na NW od Kębłowa, przy lewym brzegu obecnego Północnego Kanału Obry zaznaczono starorzecza, może pozostałości po jez. R.? (wg informacji mgr Alicji Łosińskiej z IAE, obecnie na tym terenie nie ma starorzeczy, jedynie w lesie jest małe jeziorko bez nazwy na E od Jez. Obrzańskiego). Nie można też wykluczyć, że jez. R. tożsame jest z obecnym Jez. Obrzańskim lub z jego częścią (→ Rzytka jezioro k. Kębłowa, Uwaga 1). Regulacja rz. Obry całkowicie zmieniła obraz stosunków hydrograficznych na interesującym nas terenie, położone było między Kębłowem (→ Kiebłowo) i wsią Obra, przez jezioro to płynęła rz. Obra.

1527 pow. kośc. (PG 16, 170v-171).

1527 Małg. Kiebłowska daje klasztorowi [cyst.] w Obrze 1/2 toni niewodowej na jez. R. na rz. Obra poniżej klasztoru (PG 16, 170v-171; Obra 51 k. 252-253, 304, dawniej Obra B 3); 1527 rozgraniczenie dóbr → Kiebłowo wspomn. Małgorzaty od dóbr kl. w Obrze [dwa akty, w każdym podano przebieg granicy w odwrotnej kolejności]:

a) [opis granicy w kierunku od SW na NE]: wymieniono jeziora Kotucz, → Rzytka, R. i Martwica; jez. Rzytka leży między jeziorami Kotucz i R.; w jez. Rzytka poddani panów z Kiebłowa mają wolne rybołówstwo na brzegach jeziora i w jazach; od jez. Rzytka granice ciągną się do jez. Martwica (PG 73, 605; Obra 51, 258-260);

b) [opis granicy w kierunku od NE na SW]: gran. biegnie od kopca narożnego wsi Niałek Wielki, Niałek Mały i Obra, dalej między rz. Dojcą a winnicą aż do jez. R., które przypada Kiebłowskim; poddani obu stron mogą łowić ryby w wodach między jeziorami R. i Sienno, jak to od dawna bywało; jez. Sienno z toniami niewodowymi Rzytka, Iwka, Skrzynka Wielka i Mała będzie należało do klasztoru; rybacy [poddani], zarówno z Kiebłowa, jak z Obry, mogą łowić ryby w toniach niewodowych Rzytka i Iwka w jeziorze Sienno, chyba że będzie się wówczas w nim łowić niewodem, wtedy mogą łowić ryby przy brzegach, lecz połowę złowionych ryb winni oddawać opatowi, zatrzymując sobie drugą połowę (PG 73, 603-605; Obra 51, 254-258).

1544 woźny zeznaje, że widział wyłowienie ryb z 2 toni niewodowych na jez. Kotucz oraz wyłowienie ryb w jeziorze zw. R. w dziedzinie Obra, co uczynił Wacław Zaremba [z → Kiebłowa] kaszt. nak. (KoścG 8, 608-609); 1546 Dorota Potulicka ż. Wacława Zaremby kaszt. nak. pozwana przez opata z Obry m. in. o wyłowienie w 1543 i ostatniej zimy [tj. 1545/46] z jezior Kotucz, Rzytka i R. ryb, których połowa winna przypaść opatowi [zgodnie z wyrokiem z 1527, → wyżej] (KoścZ 29 k. 122v-123, 128).

Uwaga: W 1603 (obl. 1604) wspomn. jeziorko R. leżące w Kębłowie (KoścG 58, 54v). W 1611 Mik. Poklatecki toczył proces z klaszt. w Obrze o 1/2 toni jeziora zw. R. leżącego na rz. Obrze (KoścZ 29 k. 435-436v, 445v). Podział Kębłowa w 1615 określa jezioro zw. R. jako pograniczne (KoścG 66, 77v). Rozgraniczenie z 1632 wsi Obra i Krotle od Niałka Małego i m. Kębłowo rozpoczyna opis granicy od narożnika Niałka Małego i Kębłowa oraz Niałka Wielkiego i Obry (przy wypływie rz. Dojcy z Jez. Niałeckiego), stąd granice biegną w dół rz. Dojcy aż do miejsca, gdzie jest wbity pal w odległości 73 łokci od jez. R.; do kl. w Obrze nal. tylko brzeg jeziora; gdy dla klasztoru łowi się w jeziorach R., Sienno i Kotucz, to wolno wyciągać niewód na brzeg kębłowski (PP 6, 128-134v). Jez. R. występuje też w dok. z 1601 i 1756 (K 5, 229). Nazwy R. brak na mapach Gilly’ego i Perthéesa.

1 Na MTop. 1950, na NW od Kębłowa, przy lewym brzegu obecnego Północnego Kanału Obry zaznaczono starorzecza, może pozostałości po jez. R.? (wg informacji mgr Alicji Łosińskiej z IAE, obecnie na tym terenie nie ma starorzeczy, jedynie w lesie jest małe jeziorko bez nazwy na E od Jez. Obrzańskiego). Nie można też wykluczyć, że jez. R. tożsame jest z obecnym Jez. Obrzańskim lub z jego częścią (→ Rzytka jezioro k. Kębłowa, Uwaga 1). Regulacja rz. Obry całkowicie zmieniła obraz stosunków hydrograficznych na interesującym nas terenie.