BIAŁKA

(1429 fluvius Biala, 1462 fluvius Byalka, 1465 Kankolowska alias Byelka, Byalka, 1468 villa Byalky, 1589 Bialka) 15 km na NW od Dynowa.

1. 1462 in distr. san. (XI 3657); 1589 z. san. (ŹD XVIII s. 50).

2. 1429 Piotr Lunak [Kmita] w przywileju lokacyjnym wsi → Kąkolówki pozwala Stanisławowi Kąkolowi założyć tę wieś również po obu stronach potoku Biała (ZDM V 1375); 1436 Jan z Łańcuta pozywa Mikołaja z Bachórca o niechęć wytyczenia granic między wsią Kąkolówką a wsią Jana Straszydle, co dowodzi przynależności B. do Kąkolówki (XI 955); 1458 Jan Pilecki pozywa Małgorzatę z Dynowa o niechęć sypania granic między wsią Kąkolówką a wsią Pileckiego Straszydle, co dowodzi dalszej przynależności B. do Kąkolówki (XI 3435); 1462 Małgorzata z Dynowa sprzedaje wieś Kąkolówkę do granic Machowskich [wsie Gwoźnica i Blizianka] i do potoku Białki i stąd do potoku Denówka czyli i obszar wsi Białka (XI 3656, 3657); w innym akcie sprzedaży wsi Kąkolówki mowa jest o granicy z posiadłością panów z Machowa (XI 3664); 1465 Stanisław z Dynowa sprzedaje wieś Kąkolówkę albo Białkę s pothokem Byalky graniczącą z posiadłością Machowskiego [w pow. pilzneńskim] i posiadłością p. Pileckiego wsią Straszydle. Winny być wytyczone granice „alias dly od pothokv Byalky” [!] do → Grzegorzkowej Woli [? Lecka] i do Straszydła (XVI 197);

3. Własn. szlach., dobra → Dynów. 1429 Piotr Lunak [Kmita] podczaszy sandom. pan na Bachórzu wydaje prac. Stanisławowi Kąkolowi przywilej na założenie wsi Kąkolówki po obu stronach potoków Denówka i Biała (ZDM V 1375); 1436 Mikołaj [Kmita] z Bachórca właśc. wsi Kąkolówki [i zarazem B.] (XI 955); 1458 Małgorzata z Dynowa właśc. wsi Kąkolówki [i zarazem B.] (XI 3435); 1462 taż sprzedaje Janowi Dolińskiemu wieś → Kąkolówkę wraz z potokiem Białka czyli i wieś B. (XI 3656, 3657); taż sprzedaje szl. Stanisławowi Błażowskiemu wieś → Kąkolówkę do granic panów z Machowa, czyli i wieś B. (XI 3664); 1465 Stanisław z Dynowa sprzedaje szl. Mikołajowi Czarnockiemu z prawem odkupu do 7 lat wieś → Kąkolówkę albo Białkę (Kankolowska alias Byelka) „s pothokem Byalky” z 5 kmieciami w Białce i wszystkimi, którzy mogą tam być w przyszłości (XI 197); 1468 starosta z polecenia króla ustanawia zakład między Anną, wdową po Filipie [z Żerkowa] kaszt. międzyrzeckim, a Mikołajem Czarnockim, aby Anna nie usiłowała ciemiężyć kmieci Mikołaja we wsiach Kąkolówka i Byalky (XVI 545); 1589 Białka [odrębnie od Kąkolówki] 1 1/2 ł., młyn 1 koło, 4 zagrodnicy z zagrodami (ŹD XVIII s. 50).

Mieszkańcy: 1465 Koczwla, Czysla, Marek, Cchachwla, Stanislaus kmiecie (XVI 197).

4. 1429, 1462 sołtys, prawo niemieckie → Kąkolówka; 1465 sprzedaż wsi → Kąkolówka i B. z sołtysami (XVI 197).