WROCANKA

(1424 de Wroczonky, de Vroczanka, 1427 Vroczonka, 1429 Wroconka, 1441 super Wroczinicze, 1485 Wroczenka) 7 km na S od Krosna.

1. 1441 terra san. (VII 42); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 119, 147); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 101, 419, 517); 1527 par. łac. własna (MRPS IV 5207); 1540 diec. łac. przem. (MK 61 k. 68).

3. Własn. król. w zastawie. 1424-33 posiadacz zastawny szl. Ścibor z W. (XI wg indeksu); 1424 Ścibor z W. oskarżony przez Jana Charzewskiego o 40 grz. zobowiązuje się dać mu zastaw na tę sumę na wsi Beszcowicze [Biskowice w z. przem.?] (XI 60, 65); 1430 tenże bierze udział w zjeździe ziemian san. i w uchwale (XI 398); 1432 tenże ręczy za synów Matiasza [ze Zboisk] (XI 499); 1435-52 szl. Mikołaj Ściborowicz z W., Wroczeński, Wroczinsky (XI, XVI wg indeksów); 1435 szl. Mikołaj de Miroschowa, dworzanin Benasza [z Iwonicza] pozywa Mikołaja Ściborowicza dziedzica z W. o zniesławienie (XI 701, 704, 705); szl. [Mikołaj] Czarnocki i Mikołaj z W. mają sprawę w sądzie (XI 743); 1437 Piotr, wójt san., i Jan Pelwelski ręczą za stawienie Mikołaja Wroceńskiego przed króla w Krakowie a Wroceński ręczy za stawienie tamże swego sługi Kozła (Coziel) (XI 1008); 1441 król Władysław III przyjmuje na siebie spłatę 100 grz., które Dobiesław Kmita z Wiśnicza winien jest Mikołajowi Wroczyńskiemu, i zapisuje tę sumę na wsi W. Wroczyński będzie posiadał tę wieś aż do spłaty 100 grz. (VII 42); 1443 Mikołaj Ściborowicz zapisuje ż. swej Jadwidze 120 grz. na połowie swego działu dóbr w pow. san. (XI 1609); 1446 tenże ręcząc za Jakuba Otroka, zobowiązuje się zapłacić 15 grz. szl. Andrzejowi de Lythen, pisarzowi i poborcy z. san. (XI 2121); 1448 wieś W. winna naprawić 13 łokci parkanów wokół zamku san., co wskazuje na 13 łanów we wsi (XI 2681); 1452 Ścibor [?, może Mikołaj Ściborowicz] z W. i Fryderyk z Jaćmierza ręczą za stawienie Stanisława Szebieńskiego przed starostę (XI 3072); 1465 Henryk Kamieniecki winien jest dzieciom zm. Mikołaja Wroceńskiego 125 grz., otrzymanych od Piotra Rozembarskiego i Marcina Iwanieckiego, z których winien spłacać po 9 grz. rocznie aż do czasu pełnoletności dzieci. Marcin Iwaniecki ręczy za dzieci Wroceńskiego, że po dojściu do pełnoletności ustąpią z wsi Głojsce (Glozecz) w pow. bieckim (XVI 178, 179); 1479 Apolonia albo Połomka przez swego zastępcę i męża, Stanisława z Błędowej, kwituje z ojcowizny i macierzyzny swych braci Ścibora, Mikołaja i Stanisława, synów zm. Mikołaja Ścibora z W. Taż [odstępuje?] br. swemu Ściborowi przypadłą jej część macierzyzny we W., za którą Ścibor dzierży sołectwo w Niżnej Łące [pow. biecki] (XVI 1380, 1381); 1485 szl. Jadwiga dziedziczka z W. kwituje braci swych Ścibora, Mikołaja i Stanisława z ojcowizny i macierzyzny (XVI 1693); 1486 Apolonia i Jadwiga, siostry rodzone, dziedziczki z W., kwitują braci Ścibora, Mikołaja i Stanisława dziedziców z W. z ojcowizny (XVI 1733); też sprzedają za 40 grz. bratu Ściborowi z W. swą macierzyznę (XVI 1734); 1494-1504 dzierżawca Wojciech, Olbricht (XVI wg indeksu); 1494 szl. Wojciech, dzierżawca dóbr król. z W. i właściciel sołectwa tamże, zapisuje ż. swej Dorocie, c. Mikołaja Radwana sołtysa z Prusieka, 60 grz. na połowie wsi W. (XVI 2199); 1496 szl. Łukasz z W., zięć Mikołaja Radwana, ma się stawić w zamku san. (XVI 2354); Wojciech dz. z W. pozywa Małgorzatę ż. Łukasza dziedzica z W., do przedłożenia praw na W. skarżąc się, że doznaje krzywdy. Starosta z powodu nieobecności Wojciecha uznaje za ważne przedłożone przez Małgorzatę dokumenty dot. oprawy (XVI 2354, 2359); 1500 zgoda przez arbitrów między szl. Dersławem pasierbem Małgorzaty, wdowy po Ściborze z W., a Szczęsnym, Jakubem, Janem, Mikołajem i Barbarą, dziećmi jej i Ścibora, oraz nią samą w sprawie jej oprawy, jaką ma na dobrach W. Bracia winni przenieść tę oprawę z dóbr W. i zapisać na sołectwie we wsi Niżna Łąka, a także dać Małgorzacie 3 ćwierci roli we W. i 2 puste dworzyszcza koło wygonu zw. Tlusthowskie i Andrilowskie w dożywotnie posiadanie (XVI 2660); Dersław wydzierżawia na 3 lata całą swą część we W. szl. Łukaszowi, który z racji dzierżawy winien dawać 1 grz. i 4 gr rocznie (XVI 2661); 1501 szl. Jan Lubatowski dziedzic z W. przeciw Jerzemu albo Irzikowi dziedzicowi z W. (XVI 2789); 1504 Dorota, wdowa po Wojciechu (Olbracht) z W. odstępuje Katarzynie ż. Mikołaja Wróblowskiego za 60 grz. swój posag na posiadłości i sołectwie we W. (XVI 2981); Anna, dziedziczka z W. ż. Jana Lubatowskiego, zastawia za 40 grz. Katarzynie z Tyrawy, ż. Mikołaja Wróblowskiego a swej siostrze, całą swą część we W., tj. dwór nad rolą Dolowszkye i kmieci Jakuba Kuszkę, Macieja Hoynostha, Zuwarowszkye, Garlyczynskye, Łukasza Szkaradka, Mikołaja Balara i Szczęsnego, i połowę swej części karczmy i obszaru w Niżnej Łące (XVI 2982); Katarzyna z Tyrawy, ż. Mikołaja Wróblowskiego, pożycza od męża 30 grz., które zapisuje mu na W. (XVI 2983).

1504 woźny z dwoma ze szlachty zeznaje, że na zapytanie Łukasza dzierżawcy z W. od ilu lat kmieć Mikołaj Balar jest w jego posiadaniu, podwójci i 7 przysiężnych z W. odpowiedzieli, że od 4 lat i że Łukaszowi dawał czynsz i odbywał robociznę i został mu zastawiony za 10 grz. i 12 gr, oraz rolę Dolowską ze stodołą, którą zgodzili się przenieść, gdzie była potrzebna Łukaszowi, zastawiła Anna z mężem Lubatowskim aż do wykupna. Woźny jeździł z Katarzyną Wróblowską i jej mężem Mikołajem i wstrzymał posłuszeństwo kmieciowi Mikołajowi Balarowi, który na zapytanie odpowiedział, że jest w posiadaniu Łukasza i jemu daje czynsz, daniny i robociznę (XVI 2995); 1504 Mikołaj Wróblowski jako opiekun ż. swej Katarzyny skarży Łukasza dzierżawcę z W., że ten wraz z 6 szlachty i 6 niższego stanu przybył w nocy do jego dworu we W., rozbił wrota oraz drzwi do mieszkania i do izby, rzucił się uzbrojony na Katarzynę, zadał jej krwawą ranę w głowę i okrwawił cały dom. Mikołaj skarży Łukasza również o zabranie zastawionego mu kmiecia, Łukasz odpowiada, że zabrał kmiecia, którego posiadał od 4 lat, a woźny zeznaje brak gwałtu (XVI 3000-3003, 3005, 3014, 3018); wezwany Jerzy Irzyk z Węgier, niegdyś dziedzic z W. (XVI 3006); Łukasz z W. skarży Mikołaja Wróblowskiego jako nieposesjonata za najazd na pole Vroczenskye jego dzierżawy, zranienie w palec lewej ręki i znieważenie słowne. Jan Lubatowski zeznaje, że widział Wróblowskiego z mieczem uderzającego [Łukasza] na polu (XVI 3023-3026); 1506 starosta ustanawia zakład między Jerzym Czeszykiem z Bukowa a Łukaszem z W. (XVI 3137) oraz między Szczęsnym z W. a Mikołajem Wróblowskim, aby dał pokój ludziom Szczęsnego (XVI 3138); Katarzyna ż. Mikołaja Wróblowskiego, dzierżawczyni z W., pozwana przez Szczęsnego Wroceńskiego dziedzica z W. do odebrania pieniędzy za zastaw kmieci w W. od Doroty z Prusieka [ż. Wojciecha?] (XVI 3140); Szczęsny dziedzic z W. pozywa Mikołaja Wróblowskiego, dzierżawcę z W., a sąd przyznaje Szczęsnemu i jego braciom bliższość i intromisję w połowę dóbr zm. Wojciecha. Wróblowski nie dopuszcza do intromisji bratanków. Sąd ustanawia rozjemców (divisores alias dzyelnyki), których decyzję strony mają przyjąć (XVI 3180-3182); 1510 Jakub Radwan, sołtys z Prusieka, winien jest Janowi Tyrawskiemu z Tyrawy [Wołoskiej] 20 grz. za dział dóbr we W., który dzierżyła Katarzyna Wróblowska po p. Irzykowej (XVI 3659); 1508 Jan Wroczeński płaci 1 grz. 7 gr; Mikołaj Wróblowski 1 1/2 grz. 4 gr (ŹD XVIII s. 119); 1515 9 ł. (ŹD XVIII s. 147); 1521 król Zygmunt zachowuje Szczęsnego [Wroceńskiego] w dożywotnim posiadaniu dzierżawy wsi W. pow. san. (MRPS IV 1, 3921); 1523 podymne 20 gr (AS I 21 k. 101); 1526 9 ł. (AS I 21 k. 419); 1530 9 ł., karczma (AS I 21 k. 517); na prośbę Piotra Kmity, marsz. kor., król zapisuje 1360 grz. Szczęsnemu Wroczeńskiemu na wsi W. z sołectwem w z. san. (MRPS IV 1, 5756); 1536 9 ł., karczma (AS I 21 k. 565); 1544 król Zygmunt pozwala [komu?] wykupić pr. dożywocia na wsi W. z rąk Wroczeńskich (MRPS IV 3, 21484); 1548 tenże król nadaje Janowi Zaporskiemu, tegoż ż. Annie i synowi Joachimowi razem pr. dożywocia na wsi W. pow. san. (MRPS IV 1, 8200); 1551 król Zygmunt August pozwala Janowi Zapierskiemu [!], dzierżawcy wsi Wroczinska pow. san., zastawić tę wieś komukolwiek duchownemu lub świeckiemu (MRPS V 2, 5223); 1552 17 gosp., karczma (AS I 21 k. 1019); 1564-65 Jan Zaporsky okazal listh nyebosczika krolia Zigmunta, ktorim swiathczi, że summy są na wsi Wroczancze od Wladzislawa dziada i Wladzislawa striia krolow, y zlączil ie w yedne summe 560 marcarum numeri et monete usualis et consuete Polonie (CS 17 s. 768).

Mieszkańcy: 1437 Coziel familiaris (XI 1008); 1459 Clemens Krzechczyan, jego ż. Agnes (SPPP XI 2318, 2320); 1463 Iohannes Szwyrzb, Simon Belch (SPPP XI 20); 1504 Iacobus Kvszka, Mathias Hoynosth, Lucas Szkaradek, Nicolaus Balar, Felix kmiecie, role: Dolowszkye alias Dolyowszka, Zuwarowszkye, Garlyczynskye (XVI 2982, 2995); 1509 Mathias Hainosth (SPPP XI 2642).

4. 1494 szl. Wojciech dzierżawca dóbr król. i właściciel sołectwa we W. (XVI 2199); 1504 szl. Dorota wdowa po Wojciechu z W. odstępuje siostrze swej Katarzynie Wróblowskiej za 60 grz. swój posag na posiadłości i sołectwie we W. (XVI 2981); podwójci i 7 przysiężników stwierdzają przynależność i obowiązki kmiecia (XVI 2995); 1530 sołectwo → p. 3.

5. 1527 król Zygmunt daje prezentę Andrzejowi de Stock na kościół par. we wsi W. diec. przem. (MRPS IV 5207); 1540 tenże król daje prezentę szl. Stanisławowi Wroczenskiemu na kościół par. we wsi W. diec. przem. (MRPS IV 3, 20102); kościół par. we W. (MK 61 k. 68).

8. W dzwonnicy kościoła par. dzwon gotycki z r. 1504 (Kat. zab. Seria nowa, Krosno, Dukla i okolice s. 158).