(1370 terra Wielunensis) obejmowała pow. ostrzeszowski i wieluński, ponadto za Władysława Opol. południową część Sieradzkiego i półn.-zach. Krakowskiego.

1370 Ludwik Węg. nadał ziemię wiel. in feudum Władysławowi Opol. (DH 3, 336) wraz ze wszystkimi zamkami: Wieluniem, Bolesławcem, Brzezinami, Krzepicami, Olsztynem, Bobolicami i ich okręgami (MPH 2, 645, DH 3, 336); 1372 Władysław Opol. tytułował się księciem W. (A 2, 4, n.), „księstwo” to składało się z 5 dystryktów: bolesł., brzeźnickiego, krzepickiego, olsztyńskiego i wiel. (DP 17, 18; MK 74, 4, zob. Ros. 84); 1375-82 dołączono dystr. ostrz. (Wp 1690; DP 13); 1378 Hińcza star. gener. opolski i wiel. (MK 14, 461); 1382 Bern. Wierusz, sędzia gener. wiel. (MK 17, 124); 1383 na zjeździe w Sieradzu szlachta zażądała przyłączenia W. do Korony (DH 3, 428); 1385 Jagiełło zobowiązał się przyłączyć W. do Polski (DH 3, 451); 1391 król wkroczył do ziemi wiel. i zajął ją z wyjątkiem Bolesławca, który bronił się do 1401 (DH 3, 516, 517, o dacie Ros. 84); 1392 król wydał przywileje dla m. Wielunia i Praszki (BCd 231; Nies. 5, 335-336), 1393-94 opłacał szlachtę i urzędników wiel. (RD 163, 185, 192, 193, 198, 201, 216); 1393 Władysław Opol. zapisał m.in. W. ż. Ofce, a po jej śmierci bratankom: Janowi, Bolkowi, i Bernardowi (LBU 2, 313); 1395 Bern. Wierusz sędzia wiel. i Mik. z Mikorzyna psęd. ostrz. (H 24); 1410 chorągiew ziemi wiel. XIII, na białym polu w środku poprzeczny czerwony pas. Ponieważ była nieliczna, król dołączył do niej zaciężnych ze Śląska (DH 4, 39); 1420 podatek wdzie sier. (GO 1, 3, zob. Ros. 85); 1432 na obszarze W. działał Puchała (SRS 6, 166); 1440 Wrocławianie zniszczyli W. korzystając z wyjazdu króla na koronację do Węgier (SRS 13, 76); 1442 Azenheimer, dowódca Elżbiety węgierskiej, spustoszył W. (DH 4, 682); 1447 Jan Katowicki dwakroć najechał i splądrował W. (DH 5, 41); 1451 wielu ze szlachty wiel. poległo pod Byczyną, walcząc przeciwko Janowi Jelczowi (DH 5, 97-98); 1452 Bolko opolski najechał Siewierskie i W. (DH 5, 113); morowe powietrze (DH 5, 116, 117); 1456 pertraktacje króla z Bolkiem opolskim o pożyczkę 100000 fl. pod zastaw ziemi wiel. nie doszły do skutku (DH 5, 222); 1474 Maciej węg. wysłał wojska celem spustoszenia Wielkopolski i W. (DH 5, 615).

1383-1472 wzmianki¹Pominięto w tym wykazie dokumenty z tytulaturą Władysława Opol., ks. opolskiego, wieluńskiego etc (DH 1, 53; 2, 409; 3, 420; 504, 511, 522; 4, 103; 5, 214; D 3, 120-122, 148, 149, SRS 6, 166; 13, 180).