⁵⁰Dziś Zakrzewo Kościelne, Z.-Kolonia i Z.-Holendry (1400 Zacrzewo, Zakrzewo Maior, Z. Minor) ok. 14 km na W od Wyszogrodu.

1. [1414-25] n. distr. wysz. (M 3, 2); 1495 par. Z. (E 15, 29); 1506 dek. wysz. (MD).

2. 1501 półwł. w Chylinie od granicy Z. (WT 6, II, 33v).

3. 1400 Rogala z Z. (ZDM 1143); [1414-25] stren. Rogala dz. z Z. z żoną Klarą zamienił Z. z przyległościami na Wiączenin i na 500 kóp gr pras. z dziedzicami z Gulczewa: szl. Andrzejem, Mik., Sasinem, Aleksandrem i Piotrem (M 3, 2); Andrzej kan. płoc. kupił 1/4 Chylina (M 3, 93v); 1431 -35 tenże Andrzej kan. i kanclerz płoc. (M 3, 335, 5a, 29); 1137 tenże Andrzej posiadał 1/2 miasta Sierpca z młynem i kupił Kisielewo i Płociczno (M 336, 66v, 70); 1438 tenże Andrzej kupił Okalewo i Płociczno (M 335, 25v); 1439 Małg. z Sierpca zrzekła się na rzecz stryjów: Andrzeja z Z. kanclerza płoc. Mik. z Brzozowa pkom. gost. i Piotra z Gulczewa, prawa do miast Sierpca, Dąbrówki i Śniedzianowa (M 336, 59v); 1444 tenże Andrzej z bratem Piotrem z Gulczewa sprzedali Drobin i Brwilno (M 337, 132v); 1446 ks. Bolesław IV zwolnił szl. Andrzeja z Z.⁵¹Mylnie określone jako Zakrzewo w pow. i par. Bielsk (WS 363) kanclerza płoc. od płacenia kar, z wyjątkiem kar książęcych, a kmieci jego z Z. i Bodzanowa od prac przy grodach, z wyjątkiem nowych grodów (M 4, 25v); 1447 tenże Andrzej w podziale z bratem Piotrem z Gulczewa dostał 1/2 miasta Sierpca, Śniedzianowo i Darnowo? (M 336, 11); 1448 ciż bracia trzymali w zastawie miasto Mszczonów, wsie Zator, Telatyn i Kamionkę, (M 335, 139); 1449 tenże Andrzej wziął w zastaw Okalewo (M 337, 71v); tenże Andrzej z bratem Piotrem sprzedali dobra Brzozów, z wyjątkiem wsi Wszeliwy (M 337, 79v); 1455 tenże Andrzej i Piotr byli stryjami Anny, żony Sędziwoja z Leżenie (M 335, 123v); 1470 Zuzanna c, zm. kanclerza Andrzeja z Z., żona Jana semickiego, sprzedała br. stryjecznemu Andrzejowi z Gulczewa swój posag zapisany na 1/4 Sierpca, 1/4 Wielkich i Małych Włók oraz na 1/2 Kisielewa, Śniedzianowa i dwóch Okalewów (M 341, 14v); 1471 taż Zuchna skwitowała tegoż br. stryjecznego z zadośćuczynienia za 1/2 miasta Sierpca i ze wsi Kisielewa, Śniedzianowa i dwóch Okalewów (M 5, 3v); 1473 Kat. c. Andrzeja z Z., żona Mik. z Oporowa kaszt. kruszwickiego, zastawiła Kisielewo i Śniedzianowo (M 5, 37a); Małg. żona Szczepana ze Szczytna, kaszt. płoc., zastawiła siostrze swej Zuzannie z Z., żonie Jana semickiego, ojcowiznę w Z. Większym i Mniejszym (M 18, 132v); 1483 nr. Kat. z Z. c. zm. Andrzeja kanclerza płoc., wdowa po Mik. z Oporowa kaszt. brzeskim, zabezpieczyła ur. Zuzannie z Z., wdowie po ur. Janie Semickim, dług 200 kóp gr w półgr. pod przepadkiem swych części w obu Z. (M 9, 207v; M 18, 98); 1489 Feliks i Prokop synowie zm. Andrzeja z Gulczewa pkom. płoc. zapisali Mikołajowi z Dobrzykowa kaszt. płoc. pr. bliższości po zm. Andrzeju z Z. kanclerzu płoc., swym dziadzie, na obu wsiach Z. pod przepadkiem (M 6, 228); 1490 tenże Mik. sprzedał za 100 fl. węg. powyższe pr. bliższości do obu wsi Z. szl. Janowi s. Jana z Sernik i Z. (M 6, 247v; M 18, 98; M 9, 207v); szl. Małg. c ur. Jana z Sernik i Z., żona Wojc. z Dziadkowa, skwitowała br. swego szl. Jana z Żernik i Z. z zadośćuczynienia za swe części w Z. Większym i Mniejszym (M 18, 97v; M 9, 207; M 6, 247); 1490 Jan s. zm. Jana z Sernik i Zuzanny c. zm. Andrzeja z Z., kanclerza płoc., sprzedał Z. Większe i Z. Mniejsze Janowi z Lasocina kaszt. wysz. za 1130 fl. węg. i poręczył spokój ze strony swej żony szl. Małg. (M 18, 97v; M 9, 206v); 1501 ur. Anna wd. po Janie z Lasocina kaszt. wysz. zapowiedziała drogi i przewóz w Z. (WT 6, II, 16); 1502 Wawrz. i Stan. synowie tegoż zm. Jana uzyskali zatwierdzenie posiadania cz. zastawionej w r. 1473 (M 18, 132v); 1506 ur. Anna wd. po tymże Janie z s. Wawrzyńcem sprzedała proboszczowi i mansjonarzom kościoła ś. Trójcy w Winnicy czynsz roczny 10 kóp gr w półgr. z Lasocina, Januszewa i Z. z pr. odkupu. Szl. Wawrzyniec poręczył spokój ze strony żony swojej Anny i brata Stan. (Z 20, 441); 1528: 10 1/2 wł. os.; obowiązek wystawiania 1. włóczni (Pob. 46, 501).

4. 1446 ks. Bolesław IV zmniejszył czynsz kmieciom Andrzeja z Z. i Bodzanowa do 2 gr pras. (M 4, 25v).

5. 1495 wikary w Z. (E 15, 29); 1496 spór o kościół par. w Z. między Janem z Lasocina kaszt. wysz. a Piotrem z Kępy kan. płoc. (E 15, 153v); 1521 Piotr z Kępy pleban w Z. (WT 6, 22); 1598 kościół par. śś. Piotra i Pawła w Z. (VP 5, 178v).

7. 1446-1495 (M 335, 107; E 5, 47v; E 15, 32, 34; M 5, 53; M 6, 143v, 252v).