1394 or. Stkoraczevo! (Lek. 1 nr 1804) [możliwa też lekcja: Sckoraczevo (PZ 1, 131v, dawniej k. 120v)], 1395 Scorzacewo (WR 3 nr 29), 1396 Scoraczew (Lek. 2 nr 1855), 1402 Sckorzaczewo! (WR 3 nr 188) [recte: Stkorzaczewo (KoścZ 2, 27v)], 1417 Scoraczewo, Scoraczowo (Wp. 8 nr 813; KoścZ 5, 98), 1421 Scorczow! (BulPol 4 nr 807), 1426 Scorzaczewo (Wp. 9 nr 1112), 1529 Szkoraczewo (KoścG 8, 168v), 7,5 km na SW od Kościana.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 152); 1510 n. par. Białe Jezioro (LBP 129).

2. 1493 w S. lub koło (sub) S. leży łąka Owczarska¹Łąka ta znajdowała się między S. i Prętkowicami; w zależności od strony zeznającej określana była jako leżąca w S. lub pod S położona k. [łąki] Grobce (Gropcze), koło (sub, versus) S. leżą łąki zw. Kliszkowska, Długa, Topola [i może też Babi Bród]; w S. dwór, fortalicjum, sad, stawy rybne → p. 3: Jadwiga i Katarzyna; 1494 w S. łąka Grobce [w miejscu zw.] Pod Sniewem²K 3, 76, czyta błędnie: Pothnyewo, ale K 3, 227 i K 8, 121, poprawnie: poth Snyewo, łąka Owczarska koło (penes) łąki Grobce, łąka zw. Wielka → p. 3: Jadwiga i Katarzyna; 1499 przez S. wiedzie droga królewska (via regalis) [tj. z Poznania do Głogowa?] (KoścG 5, 27); 1506 w S. dwór z umocnieniami → p. 3; 1519 w S. ostrów z umocnieniami → p. 3: Andrzej Ręcski; 1526 woźny sąd. zeznaje, że k. kościoła par. w Białym Jeziorze przez 3 świąteczne dni oraz na rynku m. Kościana przez 3 dni targowe zapowiadał połowy S. i Prętkowic (wraz z polami, łąkami, pastwiskami, drogami, zasiewami i wszystkimi przyległościami) nal. do Andrzeja Ręcskiego (KoścZ 24, 508v); 1566 w podziale dóbr Kobylniki [k. Kościana] wymieniona m. in. łąka w S. zw. Płaska³W 1542 łąka ta określona jako leżąca w → Prętkowicach (KoścZ 19, 194) przynależna do sołectwa należącego do zm. Wojc. Kobylińskiego (KoścG 18, 155v-157).

3. Własn. szlach. 1394 Helena Wronczyńska [z Wronczyna k. Stęszewa; może siostra albo matka Piotra i jego braci?; raczej nie jest ident. z występującą 1464 Heleną niegdyś z S., → niżej] uzyskuje od swej macochy Femy Skoraczewskiej 60 grz.; Fema ma na pokrycie tej sumy dać Helenie 1/2 S. i 1/2 Prętkowic o wartości 80 grz., pod warunkiem, że Helena zapłaci 20 grz. nadwyżki; dok. [oprawy?] Femy traci moc (Lek. 1 nr 1804); 1396 pani z S. [Fema czy Helena?] pozwana przez Szczedrzyka z Kluczewa o 18 grz. szer. gr poręki (Lek. 2 nr 1855).

1394-1406 Piotr Skoraczewski⁴Nie potrafimy jednoznacznie rozdzielić przekazów dot. Piotra z S. i Piotra ze → Skoraczewa w par. Panienka. Nie jest wykluczone, że wzmianki z l. 1395 i 1399 mogą dotyczyć tego ostatniego, z S., brat Janusza, Wawrzyńca, Nikla (Mikołaja) Sprinczela i Dobiesława [→ przyp. 8] (WR 3 nr 29: 1395; WR 1 nr 406: 1399): 1394 tenże z S. pozwany przez Wawrz. Łódzkiego o pieniądze żydowskie; pełnomocnik tegoż Piotra oznajmia w sądzie, że jest on śmiertelnie (letaliter) chory (Lek. 2 nr 1585); 1398 tenże brat Mikołaja i Janusza → niżej: Janusz; 1399 tenże w sporze z Wawrz. [Łódzkim] z Będlewa: jeśli wspomn. Wawrzyniec wraz z woźnym znajdzie tegoż Piotra w S. lub Prętkowicach u jego ż. Hanki, to będzie ona płaciła wspomn. Wawrzyńcowi za męża (Lek. 2 nr 2312); 1406 tenże Skoraczewski w sporze z Mik. Będlewskim [synem Wawrzyńca] dowodzi przy pomocy świadków, że „nie warował Wawrzyńca trzy lata prawa za jego zdrowia” (WR 3 nr 311).

1398-1415, zm. a. 1421 Janusz (Jan) z S., Skoraczewski, Skorzeczewski⁵Nie potrafimy jednoznacznie rozdzielić przekazów dot. Janusza z S. i Janusza ze → Skoraczewa w par. Panienka; podstawowym kryterium rozdziału jest pochodzenie osób świadkujących wraz z nimi w sądzie, brat Piotra, Wawrzyńca, Nikla (Mikołaja) Sprinczela i Dobiesława [→ przyp. 8]: 1398 tenże Skorzeczewski z braćmi Mikołajem i Piotrem świadkowie Piotra z [Szyszyna k. Ślesina w pow. gnieźn.] w jego sporze z Janem z → Lgoty (WR 3 nr 41; Lek. 2 nr 2026); 1415 tenże Skoraczewski oraz Nikiel Skoraczewski [brak określenia pokrewieństwa] świadkowie w sporze Małg. Robaczyńskiej z Ramszem Koszanowskim i Andrzejem Bojanowskim⁶Inni świadkowie także pochodzą z okolic Śmigla (KoścZ 4, 146v, dawniej k. 43v); 1416 [tenże?] Janusz Skoraczewski śwd. w sporze Andrzeja Robaczyńskiego z kmieciem z Robaczyna⁷Wzmiankę odnosimy do tegoż Janusza ze względu na świadkujące razem z nim osoby, które pochodzą z miejscowości leżących w okolicach Kościana (Białe Jezioro, Sulejewo, Sienno, Grunowo), a sprawa dotyczy Robaczyna k. Śmigla (choć jeden ze świadków pochodzi z Trąbinka k. Dolska) (WR 3 nr 569, 620); 1420 tenże Jan dz. w S. wspomn. jako zm. → niżej: Mik. Sprinczel.

1398-1432, zm. 1432 Wawrz. Skoraczewski z Prętkowic i S.⁸Prowadzony w l. 1431-33 spór o pr. patronatu kościoła par. w Białym Jeziorze, a zwłaszcza wyrok z 1433 (→ niżej: Mik. Pierzchała) mógłby pozwalać na domniemanie, że Wawrzyniec i Dobiesław (a więc i pozostali ich bracia) oraz Bojanowscy mogli być krewnymi, być może w linii męskiej (→ przyp. 17), a wtedy bracia Skoraczewscy byliby h. Junosza (Baran); jedyny znany odcisk pieczęci Wawrzyńca ma uszkodzoną tarczę herbową, ale zachowane elementy nie wykluczają identyfikacji z h. Junosza (→ p. 6). Jednak Mikołaj syn Dobiesława nosił przydomek Pierzchała, będący zawołaniem h. Roch (→ przyp. 17), być może więc Skoraczewscy z S. byli h. Roch albo z tego rodu wywodziła się żona któregoś z właścicieli S. (może matka lub ż. Dobiesława), brat Piotra, Janusza, Nikla (Mikołaja) Sprinczela i Dobiesława: 1398 [najpewniej] tenże z Prętkowic zapowiada 1/2 Prętkowic⁹W haśle → Prętkowice ta zapiska odniesiona do Wawrz. Będlewskiego, jednak wcześniejsze spory Piotra Skoraczewskiego z Będlewskim (→ wyżej), a zwłaszcza zapiska z 1403 (→ niżej) nakazują zweryfikować tę identyfikację (Lek. 2 nr 2159); 1399 tenże Skoraczewski poręcza za Bogusława [skąd?, w tej samej sprawie za Mac. Grabowca poręcza Jarosław Czołowski (Lek. 1 nr 2935)] (Lek. 1 nr 2936); 1402 tenże i Dobiesław z S. świadkowie (WR 3 nr 188, 191); 1403 tenże i Dobiesław [z → Prętkowic] (ZSW nr 562; KoścZ 2, 38v); 1404-27 tenże śwd. (WR 1 nr 1027, 1242; WR 3 nr 247 – wraz z Wolfartem Skoraczewskim, 336, 335, 341, 420, 542, 551, 630, 634, 658, 730, 810, 843, 859, 907); 1412 tenże wraz z Dziersławem Dąbrowskim dowodzi, że nie spoliczkował Markusza Gorzyckiego (WR 3 nr 454); 1414 13 XII tenże pozywa Janusza Kotowieckiego [z → Kotusza], który dowodzi przy pomocy świadków, że w czasie wojny [z Krzyżakami w 1414] nie uciekał niehonorowo, jak zając, za Odrę [recte: Obrę] (WR 3 nr 516; MHP nr 123; BR 628 nr 61); 1416 temuż oraz Bronisławowi Jeligowskiemu [najpewniej ident. z Broniszem z S., → niżej] i Mik. Skoraczewskiemu Nastazja Karnińska i jej syn Mikołaj winni są 12 grz. (KoścZ 4, 211v, dawniej k. 112v); [1416-21] tenże → niżej: Mik. Pierzchała; 1419 tenże [pełnomocnik Bronisława z Jeligowa?] (KoścZ 5, 191, dawniej k. 233); 1420 tenże, Mikołaj z S. i Bronisz z Białego Jeziora [= Jeligowski] w sporze z Anastazją i Michałem z Karnina (KoścZ 6, 61v); 1420-21 tenże i jego brat Nikiel, dziedzice w S., w sporach z Franciszkiem (Frąckiem) [z → Piotrkowic] mieszcz. kośc. i jego siostrą Zofią; 1420 wspomn. Nikiel pozwany o 1/2 z 16 grz. bez 1 1/2 gr szkód z tytułu powołania woźnego w celu [egzekucji?] przezysków i dlatego, że Nikiel miał być chory, ale wspomn. Franciszek wraz z woźnym zastali Nikla zdrowego i nieleżącego; sąd przysądza wymienioną sumę powodom (WR 3 nr 840, 845, 858; KoścZ 6 k. 98, 107-108, 114, 119, 121); 1421 tenże w sporze z Janem [Oppeln] Robaczyńskim [z → Robaczyna] o posag swej żony, a siostry Jana; wspomn. Jan przysięga ponadto, że tenże Wawrzyniec będąc jego opiekunem zużył mu (zdżył) zbroję [o wartości] 5 grz. (WR 3 nr 1206, 1207); 1422 tenże przywiesza swą pieczęć do dok. pokoju mełneńskiego → p. 6; 1423 tenże pozwany przez Jakuba Kotowieckiego o las [gdzie?]; w imieniu tegoż Wawrzyńca w sądzie występuje [Nikiel] Sprinczel (KoścZ 7, 110v); 1424 tenże w sporach z Piotrem karczmarzem i Andrzejem zagrodnikiem z Białego Jeziora; zastępuje go w sądzie jego brat Nikiel (KoścZ 8, 60-60v, dawniej k. 99-99v); 1426 tenże → niżej: Mik. Sprinczel; 1427 tenże w sporach z wójtem kośc. [Piotrem (Pieczem) lub Stefanem z → Ponina] (KoścZ 8 k. 282, 300, 313); 1428 tenże zastępuje w sądzie Dominika Wilkowskiego oraz Klima kmiecia z S. (KoścZ 9 k. 44v, 107, 121v); 1428-29 tenże oraz Janusz Rąbiński, Dominik Wilkowski, Michał Ręcski i Mik. Sokołowski pozwani przez Andrzeja Bojanowskiego o 303 grz. szer. gr poręki za Janusza Popowskiego [z → Popowa k. Śmigla] (KoścZ 9 k. 40, 50, 76, 99, 109v, 147, 165, 198v);

1428-30 tenże Wawrzyniec toczy spory: 1428-29 z Mac. Kotowieckim (KoścZ 9 k. 2v, 76, 152), 1429 z Opaczem Kokorzyńskim (KoścZ 9 k. 164v, 179, 190v, 206), 1429-30 z Januszem z Czerwonego Kościoła (KoścZ 9 k. 201, 226, 246), 1429 z kmieciem z Białego Jeziora (KoścZ 9, 201v), 1429 (wraz z Sędziwojem Spławskim [ze → Spławia k. Śmigla]) z Przybysławem Gryżyńskim (WR 3 nr 1383), 1430 z Januszem Taderem [z Tarnowy k. Rakoniewic] (KoścZ 9 k. 244v, 257v, 273v); 1429 tenże i Nikiel dziedzice w S. w sporach z: Mac. Kotowieckim (KoścZ 9, 234v), z panią Ramoltową [= Ramszową]¹⁰Może jednak chodzić o wd. po Ramolcie z → Białego Jeziora ze Śmigla (KoścZ 9, 231); 1429 tenże przekłada termin sąd. w imieniu Jarosława, Mikołaja i Jana oraz ich matki dziedziców w Sierpowie [k. Śmigla] (KoścZ 9, 215v); 1429 tenże i Jarosław Sierpowski są winni Januszowi Kościelskiemu 10 grz. sumy głównej i 1 grz. czynszu od tej sumy (KoścZ 9 k. 235, 236); 1429 tenże jest winien 1 grz. bez 4 gr uczc. kramarzowi Marcinowi mieszcz. kośc. (KoścZ 9, 190); 1429 tenże jest winien uczc. Piotrowi Soppanowi [Sobiepanowi, mieszcz. z Kościana] 2 grz., w tym 8 szer. gr (KoścZ 9, 188); 1432 tenże zabity przez [Piotra?] Grabionowskiego (Cieplucha 117); 1433 wd. po tymże → niżej: Mik. Pierzchała.

1402-34 Dobiesław Skoraczewski z Prętkowic i S., brat Janusza, Piotra, Wawrzyńca i Nikla (Mikołaja) Sprinczela [→ przyp. 8]: 1402 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1403 tenże i Wawrzyniec [z → Prętkowic] (ZSW nr 562; KoścZ 2, 38v); 1408 tenże śwd. (WR 3 nr 368); 1410 tenże → p. 6; 1426, 1429 tenże z bratem Mikołajem → niżej: Mik. Sprinczel; 1433 tenże → niżej: Mik. Pierzchała; 1434 tenże ojciec Nikla [Pierzchały] → niżej: Andrzej z S.

1404 Wolfart Skoraczewski¹¹KObceRyc. 170, zna w l. 1413, 1420 Wolfarta z Głoginina, w 1417 Wolwarda z Dalabuszek [k. Dolska], a w 1428 Wolfarta z Cielmic, m. in. wraz z Wawrz. Skoraczewskim [brak wskazania pokrewieństwa między nimi], śwd. w sporze Janusza Obiszewskiego z Agnieszką Domaradzką (WR 3 nr 247).

1409-30, zm. a. 1435 Nikiel (Mikołaj) Sprinczel Skoraczewski z S. i Prętkowic, brat Janusza, Piotra, Wawrzyńca i Dobiesława [h. Baran (Junosza)?, → przyp. 8]: 1409-27 tenże Nikiel śwd. (WR 1 nr 1242; WR 3 nr 417, 584, 630 – tu Sprinczel, 634, 732, 748, 843, 859, 907); 1415 tenże śwd. → wyżej: Janusz; 1416, 1420-21 tenże Mikołaj → wyżej: Wawrzyniec; 1417 tenże Nikiel zapisuje swej ż. [brak imienia, duże ubytki w tekście] po 75 grz. szer. gr praskich posagu i wiana na 1/2 S. i na Prętkowicach (Wp. 8 nr 813); 1420 tenże Mik. Sprinczel i Wojtek mieszcz. ze Śmigla pozwani przez Mikołaja pleb. in Lyesze [w Lesznie?; wg Now. 2, 445, może chodzić o Śmieszków k. Lginia (l.c., też błędnie, że to pleb. Mikołaj był opiekunem ss. zm. Jana)] o 5 grz. w monecie obiegowej, które zm. Jan dz. w S., brat tegoż Mikołaja, był winien altarii w kościele par. w Koszanowie, oraz o drugie 5 grz. w szer. gr praskich, które wspomn. Jan zapisał tej altarii w testamencie; tenże Mikołaj jako brat rodz. i opiekun dzieci [brak imion] zm. Jana¹²W znanych nam źródłach nie występują w S. osoby określane jako dzieci Jana zapisał wymienionej altarii rolę (schiba) w Śmiglu jako rekompensatę za tych 10 grz. (ACC 4, 140); 1420 tenże Nikiel pozwany przez Dobroszkę Księginicką [z → Księginek] o zajechanie jej drogi i zadanie trzech krwawych ran (WR 3 nr 797); 1423 tenże Sprinczel, 1424 tenże Nikiel brat Wawrzyńca → wyżej: Wawrzyniec; 1424, 1429 tenże Nikiel występuje w sądzie w imieniu Grzymka dz. w Białym Jeziorze (KoścZ 8, 60v, dawniej k. 99v; KoścZ 9, 146v); 1426 13 XI tenże wraz z bratem Dobiesławem zawierają ugodę z Jaśkiem z Księginek, który zabił ich brata [Jana?, → wyżej]: wspomn. Jasiek wraz z 12 szlachcicami ma na najbliższych rokach sąd. w Kościanie przeprosić ich w kościele i oddać im swój miecz; tenże Mikołaj z Dobiesławem mają zaś wydać w ręce Jakuba Sepieńskiego dok., który zawiera wyrok sąd. na wspomn. Jaśka; za obu braci poręczają [ich brat rodz.] Wawrz. Skoraczewski oraz Andrzej Bojanowski (Wp. 9 nr 1112); 1428-29 tenże Nikiel toczy spory: z Mac. Kotowieckim, z uczc. [Mik.] Nollą [z Kościana] (KoścZ 9 k. 2v, 32, 135, 158v, 159, 206; także → niżej: Andrzej syn Nikla, pod 1435), 1429 z Maciejem sołtysem z Przesieki Polskiej (KoścZ 9 k. 221v, 228; cd. sporu w 1434, → niżej: Andrzej z S.); 1429 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1429 tenże Nikiel i Dobiesław z S. w sporze z Mac. Kotowieckim; w sądzie zastępuje ich [brat] Wawrz. Skoraczewski (KoścZ 9, 234v); 1429-30 tenże Nikiel jest winien: 1429 Marcinowi mieszczaninowi kośc. 1 wiard. (KoścZ 9, 190), 1430 uczc. Piotrowi Sobiepanowi [mieszcz. kośc., → wyżej: Wawrz. Skoraczewski, pod 1429] 3 grz. bez 5 gr (KoścZ 9, 246); 1434 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Andrzej.

1420 Bronisz z S. śwd. w dok. starosty gen. Wlkp. Sędziwoja z Ostroroga, wystawionym być może w Opatówku [pow. kal.] (Wp. 8 nr 902)¹³Bronisz jest zapewne tożsamy z występującym wspólnie ze Skoraczewskimi: 1416 Bronisławem Jeligowskim (potwierdzonym w → Jeligowie 1397-1425) oraz w 1420 Broniszem z Białego Jeziora (→ wyżej: Wawrzyniec); nie był krewnym Skoraczewskich.

1421 Piotr syn Dobiesława z S. → p. 6.

1431-44, zm. a. 1447 Mikołaj (Nikiel) Pierzchała Skoraczewski dz. w S., syn Dobiesława z S. i Małgorzaty¹⁴→ przyp. 8 i przyp. 17:

1431-33 spór o pr. patronatu kościoła par. w Białym Jeziorze: 1431 tenże Mik. Pierzchała, Piotr [(Piecz) z → Ponina] wójt [w Kościanie] dz. w Jeligowie i Maciej dz. w Księginkach [jako kolatorzy kościoła par. w Białym Jeziorze] oraz Mikołaj kleryk z S. prezentowany przez nich na plebana w Białym Jeziorze ustanawiają pełnomocnika procesowego (ACC 15, 143); 1432 spór o pr. patronatu między Piotrem i Mikołajem [= Mik. Pierzchała?] z Jeligowa i in. oraz Przybysławem z Gryżyny i Włoszakowic, Grzymkiem i in. (ACC 16 k. 53, 174); 1432 strona przedkłada dokumenty [o nie wymienionej dacie]: dok. prezenty wystawiony przez Józefa z Księginek, Bronisława z Jeligowa i Wawrzyńca ze Skoraczewa, dziedziców i kolatorów kościoła w Białym Jeziorze, oraz dok. inwestytury wystawiony kiedyś przez Wincentego [pozn.] wikariusza [gen.] in spiritualibus [w l. 1416-21] (ACC 16, 108v; w haśle → Jeligowo błędnie pod 1430); 1433 wyrok na rzecz Przybysława [z Gryżyny i Włoszakowic], Grzymka i Wyszaka z zastrzeżeniem [jakichś uprawnień, tekst tu nieczytelny] dla wdowy po Wawrzyńcu, Dobiesława, Jana [Duszy Bojanowskiego] i Andrzeja [najpewniej Bojanowskiego] z S. (ACC 17, 6);

1434-35 tenże Nikiel (Mikołaj) syn Dobiesława, brat stryj. Andrzeja z S. → niżej: Andrzej; 1434 tenże Mik. Pierzchała zapisuje po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w S. i Prętkowicach swej matce Małgorzacie¹⁵KR 3, 64, na podstawie tej zapiski błędnie określa wspomn. Małgorzatę jako ż. Mik. Pierzchały, która zrzekła się oprawy na Białym Jeziorze (PG 1, 57v); 1434 tenże Mik. Skoraczewski sprzedaje Janowi i Zewrzydowi [z → Ponina] wójtom kośc. swą cz. w Białym Jeziorze za 200 grz. (PG 1, 58); 1435-40 tenże Mikołaj śwd.: 1435-38 w dokumentach starostów gen. Wlkp. (Wp. 5 nr 561 – w Paradyżu, 589 – w Pyzdrach, 601 – w Poznaniu, 612 – w Gnieźnie; Wp. 10 nr 1426 – w Obrze), 1440 w dok. bpa pozn. Andrzeja Bnińskiego (Wp. 5 nr 647 – w Krobi), 1439-40 czynności bpa Bnińskiego (RH 10, 276 – w Poznaniu; AC 2 nr 1097 – w Zbąszyniu, 1100 – w Obrze, 1107 – w Buku); 1440 tenże Mik. Skoraczewski; [ż.] Kat. Bolcówna [c. Mik. Bolca (Bolcza) z → Białego Jeziora] wnosi mu [w posagu] folw. Słoćwina w Białym Jeziorze (Cieplucha 117); 1444 tenże przekłada termin sąd. w imieniu Sędziwoja Rąbińskiego (KoścZ 12, 542); 1446 Katarzyna wd. po tymże Mikołaju kupuje od Pawła Biezata [Biezdziada?] z Białego Jeziora i → Słoćwiny [tuż obok Białego Jeziora, potem folw. należący do Białego Jeziora] jego cz. folwarku we wsi Słoćwina za 100 grz. (PG 2, 152v; K 3, 216, omyłkowo k. 151v; w haśle → Białe Jezioro omyłkowo: Bierat; K 8, 111, błędnie: Bozatha); 1469 wspomn. Katarzyna wd. po tymże Mikołaju, [obecnie] ż. Jakuba niegdyś Gorzyckiego [z → Orla Wielkiego, także z → Krzonu], i jej [oraz tegoż Mikołaja] ss.: Andrzej pleb. w Białym Jeziorze, Piotr i Jan, dziedzice w Białym Jeziorze (PG 8, 89, dawniej k. 44v); 1485 wspomn. Andrzej pleb. [w Białym Jeziorze] i Piotr Białojezierscy, ss. tegoż [zm.] Mik. Skoraczewskiego i Kat. Bolcówny, 1498 wspomn. Piotr pleb. w Charbielinie i jego brat Mikołaj (Cieplucha 118).

1434-35 Andrzej z S. i Prętkowic, syn Nikla [Sprinczela] Skoraczewskiego: 1434 tenże syn Nikla niegdyś (olim) z S. i jego rodz. brat stryj. Nikiel [Pierzchała] z S. syn Dobiesława w terminie nie uwolnili od roszczeń osób trzecich poręczycieli za ojca tegoż Andrzeja i dlatego zobowiązują się wspomn. poręczycielom [dać wwiązanie?, w zapisce brak orzeczenia] w swoją dziedzinę Prętkowice (KoścZ 10, 262v); 1434 tenże syn zm. (olim) Nikla ze swym bratem stryj. Mik. [Pierzchałą] winni są duchownemu Maciejowi sołtysowi w Przesiece Polskiej 3 grz. [z Maciejem proces toczył 1429 Nikiel ojciec tegoż Andrzeja, → wyżej] (KoścZ 10, 263); 1435 tenże syn zm. [Nikla] Skoraczewskiego z S. i jego brat stryj. Nikiel [Pierzchała] pozwani przez Olbrachta Nollę o konie, zboże, bydło i trzodę wartości 2 kóp i 8 szer. gr (KoścZ 11 k. 10v, 33v).

1444 Hansz (Hanus) [czy ident. z Janem Punińskim?, → niżej] z S. odstępuje od swych roszczeń do 35 fl. węg., o które pozywał Katarzynę [c. Mikołaja z Bnina, wd. po Mik. Ramszu Śmigielskim] z oprawy, którą miała zapisaną na Śmiglu (KoścZ 12, 378).

1445-46 Jan z S. [Puniński z → Ponina, wójt kośc.]: 1445 tenże reprezentuje swego brata rodz. Zewrzyda z Punina w jego sporze z Andrzejem Bojanowskim (KoścZ 12, 641); 1446 tenże sprzedaje 1/2 S. → niżej: Jan, Andrzej i Winc. Bojanowscy.

1446-81 Klemens Skoraczewski (1464, 1472 niegdyś Skoraczewski)¹⁶Być może to bratanek Mik. Pierzchały Skoraczewskiego, który też występował w otoczeniu bpa pozn. Andrzeja Bnińskiego. Klemensa brak wśród wymienionych w znanych nam źródłach synów Mikołaja (→ p. 3) kuchmistrz (magister coquine) bpa pozn. Andrzeja [Bnińskiego] (CP 4 nr 370; AR nr 712): 1446 tenże giermek (armiger) diecezji pozn., śwd. czynności bpa pozn. Andrzeja [Bnińskiego] w Ciążeniu (AE I 137v); 1448, 1457 temuż Sędochna Czeszewska mieszczka pozn. (w 1448 panna) jest winna: 1448 15 grz. szer. gr pol., 1457 8 grz. monety obiegowej i 5 fl. węg. (AR nr 399, 712); 1450 tenże niegdyś Skoraczewski kupuje cz. Jeligowa od Jana [z → Ponina, tenut.] w Wielichowie, niegdyś wójta kośc. (PG 7, 222v); 1457 (kop. ok. 1466) temuż w uznaniu zasług bp pozn. Andrzej [Bniński] nadaje sołectwo w mieście bpim Ślesin w pow. kon. wraz ze wszystkimi pożytkami wynikającymi z dok. lokacyjnego oraz ogród (ortus) między domem Małgorzaty i łaźnią wójtowską w Ślesinie, który to ogród nie został wymieniony w przywileju lok. (CP 3 nr 7, k. 4); 1464 tenże niegdyś Skoraczewski (niegdyś z S.) skupuje po 65 grz. prawa do części w Jeligowie nabyte od [wójta kośc.] Zewrzyda [II] z Ponina: od Andrzeja Bojanowskiego oraz od szl. Jana [II Punińskiego (z → Ponina) tenut.] w [bpim] Wielichowie niegdyś wójta kośc. [a brata Zewrzyda II] (PG 7, 222-222v); 1472 tenże niegdyś Skoraczewski sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi z Grobi [= Janowi II Ponińskiemu] tenut. w Wielichowie swe prawa i przezyski na Jeligowie (PG 8, 144v); 1476-83 tenże komandor Ś. Jana k. Poznania (KarwKom 27); 1476 tenże szl., komandor Ś. Jana i wójt w Dolsku, sprzedaje wspomn. wójtostwo Szymonowi Bogusławskiemu za 220 grz. (AE IX 196v-198v); 1481 tenże duchowny (venerabilis), komandor Ś. Jana, w sporach z Aleksandrem [Skórą z Gaju] tenut. w → Obornikach oraz z Mik. Białkiem Siekireckim [z → Siekierek Małych] (PZ 20 k. 123, 154v).

1464 Helena niegdyś (olim) z S. [raczej nie jest ident. z Heleną Wronczyńską 1394, → wyżej)] kupuje od Jana [II Punińskiego] niegdyś wójta kośc. i od Andrzeja Bojanowskiego ich prawa do 1/2 Jeligowa (PG 7, 222).

Bojanowscy w S.:

1433-70, zm. 1490 Jan Dusza Bojanowski z S., Skoraczewski, 1433-66 Andrzej Bojanowski (1479-81, 1484-93 burgr. kośc., 1499 wicewda w Kościanie: GUrz. nr C 753, 755, 781) i 1446-66 Winc. Bojanowski, bracia niedz. z → Bojanowa, → Spławia k. Śmigla, → Parska, Unina, Żydowa, → Poświątnego i → Prętkowic, oraz 1448 ich siostry Jadwiga, Małgorzata i Barbara [dzieci Sędziwoja z → Bojanowa i → Spławia k. Śmigla, h. Junosza (Baran)¹⁷W 1422 Andrzej Bojanowski (brat Sędziwoja) dowodził, że jest szlachcicem po ojcu h. Baran i zawołania Junosza, po matce h. Ćwiek, po babce ojczystej h. Samson, po babce macierzystej h. Roch i zawołania Pierzchała (MHP nr 163, 164; WR 3 nr 922, 923; MH 7, 28)]: 1433 ciż Jan i Andrzej z S. → wyżej: Mik. Pierzchała; 1446 ciż bracia Bojanowscy kupują od Jana [II Punińskiego z → Ponina] wójta kośc. połowy S. i Prętkowic za 400 grz. (PG 2, 152; w haśle → Ponin omyłkowo: połowy S. i Księginek); 1448 ciż bracia dokonują podziału dóbr: Jan Bojanowski dz. w S. otrzymuje S. i Prętkowice, a Andrzej i Wincenty Bojanowo, Żydowo i → Spławie [wszystkie wsie k. Śmigla], z tym jednak, że mają wyposażyć swe siostry Jadwigę, Małgorzatę i Barbarę (PG 3, 10v-11, dawniej k. 26v-27; KR 3, 81 i KObceRyc. 166, błędnie pod 1434); 1449 tenże [Jan] Dusza Skoraczewski, śwd. (PG 3, 96, dawniej k. 19v); 1449 ciż Jan Dusza z S. i Andrzej w sporze z Janem Leszczyńskim (KoścZ 19, 410); 1449 ciż Jan Dusza i Wincenty bracia rodz. z Bojanowa w sporze z pannami Anną i Katarzyną oraz Jadwigą ż. Jana Karnińskiego, cc. zm. Jana Nietąszkowskiego; w sądzie braci reprezentuje tenże Andrzej (KoścZ 13, 417v); 1450 ciż Andrzej z Bojanowa i Jan Dusza z S. sprzedają Małgorzacie wd. po Janie Nietąszkowskim i jej cc. Katarzynie i Jadwidze swe pr. do Unina za 56 grz. półgr (PG 4, 12v-13; w haśle → Nietąszkowo omyłkowo: 50 kóp półgr); 1450 tenże Jan Dusza dz. w S. zapisuje swej ż. Małgorzacie¹⁸Nie można wykluczyć, że ta Małgorzata może być ident. z Małgorzatą wd. po Janie Nietąszkowskim, co mogłaby sugerować zbieżność imion cc. Jana Duszy i Nietąszkowskiej (Katarzyna i Jadwiga). Z drugiej jednak strony późniejsze dziedziczenie dóbr przez cc. Jana Duszy i fakt, że ich siostrą rodz. była Zofia, raczej wyklucza, by Katarzyna i Jadwiga były pasierbicami Jana. Ponadto Unino, które nabyła Małg. Nietąszkowska, nie pojawia się potem w transakcjach Bojanowskich z S po 200 grz. posagu i wiana na 2 częściach w S. i Prętkowicach (PG 4, 13); 1464 tenże Andrzej: 1464 → wyżej: Helena, → wyżej: Klemens; 1465 tenże Jan Dusza (Jan z S.) w sporach: z Bartoszem Kobylnickim oraz z Andrzejem, Janem, Piotrem, Mikołajem i Stanisławem braćmi rodz. ze Śmigla; w imieniu Skoraczewskiego termin sąd. przekłada tenże Andrzej (KoścZ 15 k. 74, 75); 1466 tenże Jan Dusza; jego ż. Małgorzata sprzedaje swym braciom rodz. Maciejowi, Wojciechowi i Mikołajowi z → Przyborówka [i → Przyborowa] 1/4 swych części po ojcu i matce w Chrzypsku [Wielkim] za 50 grz. (PG 6, 234v); 1466 tenże Jan Dusza, brat Andrzeja i Winc. Bojanowskich, trzyma cz. Białego Jeziora (Cieplucha 117); 1470 tenże Jan Dusza winien jest Szymonowi altaryście [w kościele par.] w Osiecznej 4 grz. (KoścZ 15, 458); 1490 tenże Jan ojciec Jadwigi i Katarzyny (KoścZ 17, 190); 1490 tenże Jan Dusza wspomn. jako zm. → niżej: Zofia.

1485-1513 Jadwiga ż. Mik. Kamblana z Wszołowa [pow. kal. i z → Karmina] (zwanego też Skoraczewskim lub z S.) i 1485-1514 Katarzyna ż. Mik. Jaromirskiego (od 1502 występuje jako ż. Andrzeja Skrzydlewskiego), siostry rodz. Skoraczewskie, dziedziczki w S., Białym Jeziorze → Prętkowicach, → Spławiu i Żydowie, cc. Jana Duszy z S.¹⁹W haśle → Prętkowice błędnie zostały uznane za siostry Andrzeja, Wincentego i Jana (Duszy) Bojanowskich, siostry rodz. Zofii: 1485 te siostry rodz. kupują z zastrz. pr. wykupu od Andrzeja Gryżyńskiego [= Dłużyńskiego] → Lubosz w pow. kośc. za 90 fl. węg., a ostatecznie 1493 odsprzedają Lubosz sędziemu pozn. Piotrowi z Opalenicy za 90 fl. węg. (PG 10 k. 24, 189; PZ 22, 144v; dokładniej → Lubosz); 1486 wspomn. Mik. Kamblan z S., 1490 te Katarzyna i Jadwiga c. zm. Jana Duszy → niżej: Zofia; 1490 te siostry, cc. Jana Skoraczewskiego, pozwane przez Mac. Lutomskiego o to, że nie dały mu wwiązania w 2 ł. os. w Rakoniewicach (KoścZ 17, 190) [wwiązanie to w 1482 obiecał dać Maciejowi i Bartłomiejowi Lutomskim Mik. Jaromirski z → Rakoniewic (czyli potem mąż tejże Katarzyny) z tytułu 20 grz. półgr długu (KoścG 2, 111)]; 1493 taż Katarzyna wraz z mężem Mik. Jaromirskim toczy proces z tąż Jadwigą i jej mężem Mik. Kamblanem; taż Katarzyna wnosi o podział po połowie dóbr S., Białe Jezioro i Prętkowice, zarzuca tejże Jadwidze, że po śmierci ich braci rodz. Jana, Macieja i Mikołaja roztrwoniła dobra po nich, tzn. zajęła dwór po braciach, sprzedała go, a zyski zagarnęła dla siebie; Katarzyna zarzuca także Jadwidze, że wraz z mężem zagarnęła fortalicjum [w S.?]²⁰Wg Ciepluchy 117, Mik. Kamblan w 1488 wystawił w Białym Jeziorze nowe „fortalitium fossatum”; → p. 8, fosy i nowe budowle; taż Katarzyna powołuje się na wcześniejszy wyrok sądu polubownego, który zdecydował o podziale wymienionych dóbr między obie strony pod zakładem 200 grz., zarzuca też [Mik. Kamblanowi], że nie wykonał tego wyroku, gdyż nie podzielił Prętkowic (PZ 22 k. 77, 114v, 115, 118, 178, 228 – tu wspomn. zmarli bracia); 1493 podział dóbr po ojcu i matce między te siostry: taż Katarzyna otrzymuje folw. w Białym Jeziorze [→ Słoćwina] z dworem (curia), jeziorem, zagrodami i zagrodnikami, sadem i łąkami, 1/2 → Prętkowic wraz z łąkami oraz 1/2 S. wraz z 1/2 łąk (w tym łąkę zw. Owczarska k. [łąki] Grobce), a także połowy lasu, folw. i zarośla pod wsią Księginki; taż Jadwiga otrzymuje 1/2 S. z dworem (curia), fortalicjum [→ p. 8], sadem i stawami rybnymi, z 1/2 łąk, z łąką zw. Topola i inną łąką [w S.], dostaje też 1/2 → Prętkowic z łąkami, 1/2 łąk zw. Owczarska, Kliszkowska i Długa leżącymi k. (versus, sub) S. i 1/2 łąki Babi Bród [także k. S.?] oraz 1/2 lasu pod Prętkowicami naprzeciw wsi Kotusz (PG 11 k. 10-10v, 207v-208; PZ 22, 148v; w haśle → Prętkowice drobne różnice w regestach); 1493 taż Jadwiga ż. Mik. Kamblana i taż Katarzyna, siostry niedz., dziedziczki w S. (PG 10, 189; → Lubosz);

1485-1513 taż Jadwiga Skoraczewska dz. w S., ż. Mik. Kamblana z Wszołowa: 1485 taż sprzedaje mężowi Mik. Kamblanowi swoje cz. po ojcu i matce w S. i Prętkowicach za 300 grz., a mąż sprzedaje jej za 100 fl. węg. swe pr. do Będlewa (PG 10, 20v); 1486 wspomn. Mik. Kamblan syn Wawrzyńca z Wszołowa, Skoraczewski (KoścZ 17, 82); 1489 wspomn. Mik. Kamblan Wszołowski dz. w S. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu za 17 grz. Janowi Ręcskiemu folw. Białe Jezioro [→ Słoćwina], który nabył za taką samą sumę od Jana Białojezierskiego [syna Mik. Pierzchały i Kat. Bolcówny] (PG 10, 122v); 1493 taż Jadwiga ż. Mik. Kamblana z Wszołowa dziedzica w S. (PZ 22, 144v; → Lubosz); 1495 wspomn. Mik. Kamblan Wszołowski dz. w S. (PG 7, 68; PG 11, 92);

1499 taż Jadwiga Skoraczewska ż. Mik. Kamblana z S. oskarżona przez Marcina Gorzyńskiego z Manieczek domownika (familiaris) Mik. Jaromirskiego [męża Katarzyny] o to, że wraz z mężem, 4 szlachcicami i 10 wieśniakami napadła wspomn. Marcina na drodze królewskiej [z Poznania do Głogowa?], która wiedzie przez S., i chciała Marcina zabić; Marcin jednak uciekł do zagrody kmiecia Mac. Bździonka, człowieka tejże Katarzyny [żony swego patrona]; najeźdźcy zniszczyli jednak płot i wdarli się do zagrody; mimo że Marcin znajdował się w bezpiecznym miejscu (in loco pacifico) [tj. poza dziedziną Jadwigi? czy na drodze królewskiej?], wybili mu ząb i zadali 16 ran krwawych, w wyniku których trwale okulał na lewą nogę; Mik. Kamblan odpowiada, że Marcin został poraniony, kiedy to sam napadł na dom i dwór tejże Jadwigi w S.; w tej samej sprawie taż Katarzyna pozywa tę Jadwigę (KoścG 5, 27-27v); 1501 starosta [gen. Wlkp.] odsyła do sądu ziemskiego wszystkie spory tejże Katarzyny ż. [!, ale w poprzedniej zapisce w księdze jej c. Małgorzata zwana c. zmarłego Mikołaja, → niżej] Mik. Jaromirskiego, wspomn. Marcina Gorzyńskiego, Jadwigi służącej prac. Mac. Bździonka [czy ona też ucierpiała w trakcie napadu?] oraz tejże Jadwigi ż. Mik. Kamblana (KoścG 5, 81);

1501-10 taż Jadwiga Kamblanowa w sporach i transakcjach z Bojanowskimi-Spławskimi dotyczącymi m. in. → Spławia i Żydowa [szczegółowe regesty → Spławie k. Śmigla] (KoścG 5, 81; KoścZ 18, 82; PG 12, 250-250v); 1505 taż Jadwiga ż. Mik. Kamblana Wszołowskiego, w towarzystwie swoich krewnych (proximiores), wuja Jana Błociszewskiego (duchownego) i brata [?] Marcina Skoroszewskiego! [może chodzić o Marcina ze → Skoraszewic, p. 3A], kwituje swego brata stryj. Jana Bojanowskiego z części spadłych na nią po bracie stryj. Piotrze Spławskim we wsiach Spławie i Żydowo; dobra te taż Jadwiga sprzedała wspomn. Janowi Bojanowskiemu za 100 grz. (KoścG 6, 35v); 1510 taż Jadwiga wd. po Mik. Kamblanie (PG 66, 274; → Spławie);

1502 taż Jadwiga Skoraczewska ż. Mik. Kamblana w sporze z Winc. Czackim dz. w Jeżewie (KoścZ 18, 73v); 1502 taż Jadwiga Skoraczewska; mąż Mik. Kamblan daje jej w dożywocie Wszołowo oraz połowy wsi Janków [k. Pleszewa] w pow. kal., Karmin i Chełkowo w pow. kośc.²¹Karmin i Chełkowo Kamblan w 1501 otrzymał w darze od Łukasza Górki (PG 12, 136) (PG 12, 197); 1502 wspomn. Mik. Kamblan dz. w S. (PG 12 k. 231, 238; → Kurzagóra); 1505 kasztelan krzyw. Mik. Kamblan z S. (AA nr 284, 285 – śwd.; KoścG 6, 22v); 1506 taż Jadwiga ż. kasztelana krzyw. Mik. Kamblana z Wszołowa, w towarzystwie stryja Jana Kokorzyńskiego i wuja Stan. Niegolewskiego, sprzedaje Andrzejowi Ręcskiemu połowy S. i Prętkowic za 250 grz.; Mik. Kamblan ręczy, taż Jadwiga uwolni wspomn. dobra od roszczeń in. osób (PG 13, 94v; PG 65, 176v; w haśle → Ręcsko omyłkowo: 350 grz.); 1506 taż Jadwiga Kamblanowa Skoraczewska kupuje od Jana syna Frycza Jędrzychowskiego [z Jędrzychowic k. Święciechowy] Klonowiec w pow. kośc. za 350 fl. (PG 13, 94v); 1510 taż Jadwiga wd. po kasztelanie krzyw. Mik. Kamblanie pozywa Mik. Czackiego z Czerwonego Kościoła o 180 grz. posagu zm. Zofii Skoraczewskiej, swej siostry rodz., a ż. wspomn. Czackiego [Zofia zm. zatem bezpotomnie]; 1511 wspomn. Czacki winien jest tejże Jadwidze 10 grz. jako resztę z 50 grz. posagu zm. Zofii (KoścG 7, 64; KoścZ 18, 121); 1513 taż Jadwiga wd., w towarzystwie stryja Jana Bojanowskiego i wuja Jana Kokorzyńskiego, kwituje Andrzeja Bieganowskiego z zapłaty 350 fl. węg., którą to sumę miała zapisaną z zastrz. pr. wykupu przez Jana syna Frycza Jędrzychowskiego na Klonowcu [→ wyżej, pod 1506] (KoścG 7, 110v);

1489-1514 taż Kat. Jaromirska: 1489 taż → Lubosz k. Kościana (PG 10, 189); 1494 taż ż. Mik. Jaromirskiego daje Marcinowi i Wincentemu z Manieczek: 1/2 S. (w której siedzą 3 kmiecie na półłankach, 1 kmieć na 3 kwartach [roli], 4 zagrodnicy, 1 karczmarz) wraz z 1/2 łąki Grobce (Gropcze) [k. miejsca zw.] Pod Sniewem i 1/2 łąki Owczarska k. (penes) łąki Grobce oraz całą łąką zw. Wielka, 1/2 Prętkowic z łąkami, 1/2 lasu pod Księginkami oraz 1/2 folw. i zarośla w Księginkach [w 1493 określone jako pod Księginkami], 1/2 Białego Jeziora, czyli cały folw. z dworem (curia) i jeziorem, z zagrodnikami, sadami i łąkami; w zamian taż Katarzyna otrzymuje Manieczki w pow. kośc. (KoścG 4, 53v; PG 7, 39; PG 11, 72v, dawniej k. 59v; Cieplucha s. 117, 206); 1499 taż wd. po Mik. Jaromirskim (PG 12, 31); 1499 taż wd. po Mik. Jaromirskim daje Jadwidze ż. Marcina Rąbińskiego Manieczki, a w zamian otrzymuje połowy wsi Reklin i Karna (PG 12, 31); 1500 taż zapisuje szpitalowi Ś. Barbary w Chwaliszewie [k. Poznania] 2 1/2 grz. czynszu rocznego na 1/2 Karny i 1/2 Reklina od sumy [głównej] 45 zł węg.; czynsz z sumą główną przenosi z Manieczek (PG 12, 102v-103); 1500 taż wraz ze swą siostrą Zofią ż. Mik. Czackiego sprzedaje Mik. Bojanowskiemu [bratu stryj.] swe części w Spławiu i Żydowie w pow. kośc. (PG 12, 69v); 1502-14 taż Jaromirska wd. po Mikołaju, obecnie ż. Andrzeja Skrzydlewskiego → Skrzydlewo²²Potem taż Katarzyna posiadała części Reklina i → Karny (→ Jaromierz); 1511 taż, obecnie ż. Andrzeja Skrzydlewskiego, kwituje wspomn. Mik. Czackiego tenut. dóbr Czerwony Kościół ze 120 grz. spadku po zm. Zofii Skoraczewskiej ż. wspomn. Czackiego, a swej siostrze rodz. (KoścG 7, 64v, dawniej s. 53).

1486-1500, zm. a. 1511 Zofia Skoraczewska z S., Prętkowic, Białego Jeziora, → Spławia i Żydowa, c. zm. Jana Duszy, siostra Jadwigi i Katarzyny: 1486 taż; Mik. Kamblan z S. przysięga w sądzie, że nie obiecywał wypłacić 100 grz. z tytułu szkód Andrzejowi Bojanowskiemu [stryjowi i] opiekunowi tejże Zofii (KoścZ 17, 80); 1490 wspomn. Andrzej Bojanowski jako stryj i opiekun tejże Zofii pozywa Katarzynę ż. Mik. Jaromirskiego o 100 grz. szer. gr pol. należnych Zofii z działów z siostrami Katarzyną i Jadwigą ż. Mik. Kamblana po ich zm. ojcu Janie Duszy Skoraczewskim (KoścZ 17, 189); 1491 taż panna, w towarzystwie stryjów Andrzeja Bojanowskiego i Piotra Spławskiego [to najpewniej brat stryj. Zofii, syn Mik. Spławskiego lub Winc. Bojanowskiego, → Spławie] oraz wujów Mac. Chobienickiego i Jana Wąbiewskiego, sprzedaje [swoim szwagrom²³W haśle → Prętkowice błędnie, w wyniku utożsamienia Katarzyny i Jadwigi z siostrami Jana Duszy, określono Kamblana i Jaromirskiego jako mężów ciotek Zofii]: Mik. Jaromirskiemu połowy swych części po ojcu w S., Prętkowicach i Białym Jeziorze za 80 grz., a drugie połowy Mik. Kamblanowi z S. także za 80 grz. (KoścG 3, 339v; PG 10, 156); 1500 tejże mąż Mik. Czacki zapisuje po 180 grz. posagu i wiana na swoich częściach w Czaczu, Brońsku, Glińsku, Czerwonym Kościele i Robaczynie (PG 12, 69v-70); 1500 taż ż. Mik. Czackiego i jej siostra Kat. Jaromirska → wyżej; 1510-11 taż Skoraczewska wspomn. jako zm. [bezpotomnie] → wyżej: Jadwiga i Katarzyna.

1493 wspomniani jako zmarli Jan, Maciej i Mikołaj bracia rodz. Jadwigi i Katarzyny [czyli ss. Jana Duszy]²⁴W haśle → Prętkowice Jan błędnie utożsamiony z Janem z Bojanowa, a wszyscy trzej bracia potraktowani jako bracia swego własnego ojca → wyżej.

Gorzyńscy (Gorzeńscy) [→ Górzno, Uwaga] w S.:

1494-1505, zm. a. 1507 Marcin i 1494-1509, zm. a. 1513 Wincenty bracia z → Manieczek, Gorzeńscy (Gorzyńscy): 1494 ciż Marcin i Wincenty kupują m. in. 1/2 S. → wyżej: Jadwiga i Katarzyna; 1499-1501 tenże Marcin z Manieczek domownik (familiaris) Mik. Jaromirskiego → wyżej: Jadwiga i Katarzyna; 1499 tenże Wincenty zapisuje swej ż. Małg. Powodowskiej po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 części w S., Białym Jeziorze i Prętkowicach (PG 12, 29v-30); 1501 ciż bracia dziedzice Manieczek pozywają Małg. Jaromirską c. zm. Mik. Jaromirskiego²⁵Małg. Jaromirska, c. zm. Mikołaja i Katarzyny, od 1499 występuje jako ż. Jana Herstopskiego, → Jaromierz; 1511 wspomn. jako wd. po Janie Herstopskim (KoścZ 18, 234; → niżej: Gorzyńscy). W haśle → Jaromierz omyłkowo podano, że drugim mężem Małgorzaty był Andrzej Skrzydlewski, gdy tymczasem był on jej ojczymem, drugim mężem Kat. Jaromirskiej w sprawie zobowiązania danego przez jej ojca, że stawi on swą ż. Katarzynę dla wyclenia [uwolnienia od roszczeń osób trzecich] 1/2 wsi S., Prętkowice i Białe Jezioro; wspomn. Małgorzata odpowiada, że pozew nie został jej doręczony ani przedstawiony w wymienionych dobrach przez woźnego sąd.; ciż Marcin i Wincenty replikują, że woźny, który ogłosił pozew w wymienionych dobrach, już nie żyje, ale oni mogą przedstawić 2 szlachciców, którzy wówczas towarzyszyli woźnemu; starosta [gen. Wlkp.] nakazuje stawienie wspomn. świadków na najbliższych rokach sąd. sprawowanych przez starostę w Kościanie (KoścG 5, 80v-81); 1505 tenże Marcin zapisuje swej ż. Annie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 części dziedz. w S. i Prętkowicach oraz na folw., dworze i 1/2 jeziora w Białym Jeziorze (PG 13, 26); 1506 Anna wd. po tymże Marcinie, obecnie ż. Marcina Czasski [?; Krąski?, Kręski, może z → Kręska k. Babimostu] burgr. w Babimoście, w towarzystwie stryja Jana Tłockiego i wuja Andrzeja Herstopskiego, kwituje tegoż Wincentego z oprawy 100 grz. posagu i 100 grz. wiana [które zm. mąż oprawił jej] na 1/2 [swej] części w S. i Prętkowicach (KoścG 6, 59v); 1509 tenże Wincenty → niżej; 1510 cz. pani Gorzyńskiej [prawdop. Małgorzaty wd. po tymże Wincentym] w S. (LBP 129; → niżej); 1512 tenże Winc. Gorzyński dz. w S. wspomn. jako zm.; wd. po nim Małgorzata z ss. Janem i Mac. Gorzyńskimi (KoścZ 19, 35); 1513 Małg. Gorzyńska wd. po tymże Wincentym, pani wienna w S. i Białym Jeziorze, jej ss. Jan i Maciej (KoścG 7, 150v); 1513, 1521 wspomn. Małgorzata wd. po tymże Wincentym → niżej.

1509-30 Jan i 1509-30 Mac. Gorzyńscy, dziedzice części w S. i Białym Jeziorze, oraz 1521 ich siostra Barbara, dzieci Winc. Gorzyńskiego: 1509 ciż bracia rodz. niedz., dziedzice w S., ss. Winc. Gorzyńskiego, kupują od Mac. Grzymka z Białego Jeziora cz. folwarku w Białym Jeziorze [→ Słoćwina] za 25 grz. (KoścZ 22 k. 2, 5v); 1509 ciż, dziedzice w S., sprzedają z zastrz. pr. wykupu wspomn. Mac. Grzymkowi i jego siostrzeńcowi rodz. Janowi Grzymkowi z Białego Jeziora 2 ł. w Sepnie (które ich ojciec nabył od Wojc. Sepieńskiego) za 30 grz., a 1511 wykupują te łany (KoścZ 22, 7; KoścZ 18, 233; w haśle → Sepno omyłkowo: 30 fl.); 1512-13 ciż bracia → wyżej; 1513 ciż bracia, za zgodą swej matki Małgorzaty wd. po Winc. Gorzyńskim, sprzedają z zastrz. pr. odkupu Jadwidze Popowskiej [wd. po Wojc. Popowskim z Popowa k. Krzywinia] ż. Jana Góreckiego [skąd?] 2 kmieci w S. (każdy z nich siedzi na półłanku) za 24 grz. (KoścZ 19, 34v), a 1521 wraz z matką wykupują ich (KoścG 8, 46v); 1515 tenże Jan dz. w Białym Jeziorze zapisuje swej ż. Annie c. Mik. Robaczyńskiego po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w Białym Jeziorze, S. i Prętkowicach należnych mu w dziale z braćmi [brak imion] (KoścZ 19, 53v; KoścZ 22, 49v), 1528 skwitowanie z tego zapisu (KoścZ 24, 666); 1521 taż Barbara ż. Gabriela Sulewskiego [z Sulewa k. Osiecznej, obecnie Sulejewo] kwituje tychże swych braci z zadośćuczynienia za [jej] dobra po rodzicach w Białym Jeziorze, S. i Prętkowicach (KoścZ 24, 164); 1521 tenże Maciej zapisuje swej ż. Małgorzacie c. Piotra Czackiego po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w S., Prętkowicach i Białym Jeziorze (KoścZ 19, 89v; KoścZ 22, 77); 1521 tenże Jan zobowiązuje się wobec tegoż Macieja do przeprowadzenia podziału dóbr w S., Białym Jeziorze i opust. Prętkowicach (KoścG 8, 44v); 1522 tenże Maciej dz. w Białym Jeziorze sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Barbarze c. zm. Jana Czackiego 1/2 ł. os. w S. za 12 grz. oraz zapisuje jej 3 wiard. czynszu rocznego od sumy głównej 7 grz. ciążącej na 1 ł. os. w S. (KoścZ 19 k. 92, 95v; KoścZ 22, 79v); 1527 tenże Mac. Gorzyński dz. w Białym Jeziorze sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Łuszczyńskiemu 2 ł. os. w S. za 20 grz. (KoścZ 19, 128v); 1529 tenże Jan zapisuje swej ż. Annie Robaczyńskiej po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w S., Białym Jeziorze i Prętkowicach (KoścZ 19, 137v); 1530 tenże Maciej sprzedaje Stan. Ujejskiemu swoje części w S., Białym Jeziorze i Prętkowicach za 500 grz. (PG 16, 337v); 1530 tenże Jan²⁶W haśle → Prętkowice błędnie utożsamiony z Janem bratem Wincentego wraz z ż. Anną zeznaje, że jest winien Baltazarowi Ossowskiemu dz. w Tuchorzy 500 grz. i na poczet tego długu ma oddać swe części w Białym Jeziorze, S. i opust. Prętkowicach, które to dobra przypadły mu w dziale z tymże bratem zm. Mac. Gorzyńskim (KoścG 8, 168v-169; w → Prętkowicach omyłkowo pod 1529); 1530 temuż Janowi Kasper Dłuski winien jest 400 grz., za które sprzedaje mu z zastrz. pr. odkupu Goniębice i Wyciąszkowo (KoścG 8, 167v).

1540-63 Wojciech i 1540-52 Roch Gorzyńscy, bracia rodz. [ss. Jana]: 1540 tenże Wojciech dz. części w S., jego starszym bratem rodz. jest tenże Roch (KoścG 8, 461v); 1552 tenże Roch zobowiązuje się sprzedać temuż Wojciechowi swoje części Białego Jeziora, S. os. i Prętkowic opust. za 800 zł pol. (KoścG 10, 92v); 1554 tenże Wojciech zapisuje swej ż. Annie c. Jana Ciołka Czackiego po 500 zł posagu i wiana na 1/2 swych części w Białym Jeziorze, os. S. i opust. Prętkowicach (KoścZ 20, 10v); 1556 tenże Wojciech daje Maciejowi i Jadwidze [małol.] dzieciom zm. Jana Kąkolewskiego oraz ich opiekunom Stan. Tworzyjańskiemu i Mik. Pawłowskiemu wwiązanie do swych dóbr w Białym Jeziorze i S. (KoścG 11, 163v); 1558 tenże Wojciech w Białym Jeziorze, os. S. i opust. Prętkowicach (KoścG 12, 150v); 1561 tenże Wojciech zobowiązuje się sprzedać Janowi Cykowskiemu swe części w Białym Jeziorze, os. S. i opust. Prętkowicach (KoścG 14, 302v); 1562 tenże i jego ż. Anna Czacka sprzedają Mik. Niemierzyckiemu [szwagrowi Wojciecha] swe części w Białym Jeziorze, S. os. i Prętkowicach opust. za 3500 zł pol.; 1565 Niemierzycki otrzymuje wwiązanie (PG 20, 166v; PG 106, 587-588; KoścG 17, 54v).

1563-75 Kat. Gorzyńska siostra Wojciecha i Rocha: 1563 taż siostra rodz. Wojc. Gorzyńskiego; mąż Mik. Niemierzycki zobowiązuje się zapisać jej po 200 grz. posagu i wiana (KoścG 14, 158); 1570 taż c. zm. Jana Gorzyńskiego; mąż Mik. Niemierzycki zapisuje jej posag i wiano na 1/2 swych części w Białym Jeziorze, os. S. i opust. Prętkowicach (KoścZ 20, 72); 1575 taż wd. po Mik. Niemierzyckim → niżej.

1575 Jan i Mac. Niemierzyccy ss. zm. Mikołaja, za zgodą swej matki Kat. Gorzyńskiej, sprzedają z zastrz. pr. odkupu Feliksowi Jaktorowskiemu swoje części w S. za 320 zł (KoścG 29, 319; PG 21, 611); 1590 Jan Cerekwicki otrzymuje wwiązanie do części w Białym Jeziorze, S. i Prętkowicach, które to dobra kupił od tegoż Macieja za 1100 zł pol. (KoścG 44, 370) [1581, 1582 Jan Cerekwicki płacił pobór z (cz.) S. → niżej].

Ręcscy [z → Ręcska] w S.: 1506-37 Andrzej Ręcski [1520-21 burgr. kośc. (ACC 95, 120v-121; ACC 96, 77)]: 1506 tenże → wyżej: Jadwiga i Katarzyna; 1510 w [części] S. tegoż [Andrzeja] Ręcskiego jest 2 zagr. (LBP 129); 1515 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Czackiemu 3 grz. czynszu rocznego z 3 ł. os. w S. za 30 grz. (PG 15, 57v); 1519 tenże zapisuje swej ż. Helenie Niemierzyckiej po 130 fl. węg. posagu i wiana na 1/2 S., na całym ostrowie (insula) wraz z umocnieniami tamże (cum fossata alias twyerdz), na dworze, domu, folwarku, bydle i trzodzie, na wiatraku oraz na lasach w dziedzinie S. (KoścZ 19, 76; KoścZ 22, 67); 1521 tenże zapisuje ż. Helenie Niemierzyckiej po 130 grz. posagu i wiana na Ręcsku, na sprzętach domowych w S. oraz na 1/2 lasów w Ręcsku (PG 15, 404v); 1526 tenże zapowiada połowy S. i Prętkowic → p. 2; 1530 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu wikariuszom kat. pozn. 3 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 40 grz. za swych częściach w S. os. i Prętkowicach opust. (PG 16, 347v; CP 14, 644); 1537 tenże daje w dożywocie swej ż. Helenie Niemierzyckiej części dóbr S., Brońsko, Czacz i opust. Prętkowice (PG 17, 16v); 1539 wspomn. Helena Ręcska, wd. po tymże Andrzeju, w towarzystwie swoich ss. Jana i Jakuba Ręcskich oraz stryja Marcina Lubiatowskiego i wuja Jana Czackiego Ciołka, zapisuje Janowi Bonieckiemu altaryście w kościele [par.] w Osiecznej 3 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 40 grz. na 1/2 swojej oprawy w S. (KoścZ 19, 181); 1554 wspomn. Helena wd., pani dożywotnia w S. → niżej.

1539-61 Jakub Ręcski [dz. także w → Ręcsku i Brońsku], syn Andrzeja: 1539 tenże z matką i bratem Janem Ręcskim → wyżej; 1546 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swej siostrze franciszkance [tj. bernardynce] kośc. Reginie Ręcskiej 3 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 100 grz. na częściach S., Brońska, Prętkowic i Ręcska (KoścZ 19, 204); 1554 tenże oraz [jego bratanica] panna Anna c. zm. Jana (ona w towarzystwie stryja Łukasza Barklińskiego i wuja Marcina Szczodrowskiego), za zgodą Heleny z Niemierzyc wd. po Andrzeju Ręcskim [matki Jana, a babki Anny], pani dożywotniej w S., zapisuje Wojc. Parskiemu 106 grz. na 1/2 S. (KoścG 10, 233); 1558 tenże zapisuje swej ż. Małg. Poświątnej [z Poświątnego w par. Charbielin] po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w Ręcsku, S. i Brońsku należnych mu z działów z bratanicą (neptis) Anną Ręcską ż. Feliksa Jaktorowskiego (PG 19, 604v; PG 102, 349); 1561 tenże za 100 zł pol. wykupuje czynsz zapisany jego siostrze Reginie Ręcskiej bernardynce [kośc.] (PG 105, 323v).

1554-82 Anna Ręcska dz. w cz. Prętkowic i S., c. zm. Jana Ręcskiego [wnuczka Andrzeja] i 1558-82 jej mąż Feliks Jaktorowski: 1554 taż panna, 1558 taż → wyżej: Jakub; 1559 taż daje w dożywocie swemu mężowi Feliksowi Jaktorowskiemu swoje cz. w S., Brońsku i Prętkowicach (PG 19, 726); 1560 taż ż. Feliksa Jaktorowskiego (KoścG 13, 14v); 1575 tenże Feliks kupuje części S. → wyżej: Gorzyńscy; 1580 tenże Feliks płaci pobór z S. i Białego Jeziora → niżej; 1580 ciż Anna i Feliks; ich dzieci Stanisław, Paweł, Jan, Konstanty i Mac. Jaktorowscy oraz Barbara Jaktorowska narzeczona Mac. Ujejskiego są spadkobiercami swej matki Anny w S., Ręcsku i opust. Prętkowicach (PG 137, 675); 1582 ciż Anna i Feliks winni są Bartłomiejowi Jączyńskiemu 5000 zł i na tę sumę zastawiają mu części S., 1/2 opust. Prętkowic oraz całe Brońsko (PG 141, 132v); 1589 ciż Anna i Feliks wspomn. jako zm.; wymienione ich dzieci Konstanty i Jan oraz Barbara ż. Mac. Ujejskiego (PG 153, 296v).

Ujejscy [z Ujazdu k. Grodziska] w S.:

1530-33, zm. a. 1545 Stan. Ujejski [syn Stan. Hinczki Ujejskiego]: 1530 tenże kupuje m. in. cz. S. → wyżej: Gorzyńscy; 1533 tenże zapisuje swej ż. Annie c. Mac. Rokossowskiego po 400 zł posagu i wiana na 1/2 swych części w Białym Jeziorze, Krzonie, S. i Prętkowicach oraz na 1/2 m. Ziemin i na młynie wodnym na rz. Obrze w Zieminie (PG 16, 556); 1544 tenże wspomn. jako zm.; wd. po nim Anna Rokossowska otrzymuje od [swego szwagra?] Mac. Ujejskiego części wymienionych [1533] wsi, na których Anna nie miała oprawy, a w zamian daje Maciejowi cz. m. Ziemin, na której zm. mąż zapisał jej oprawę (KoścG 8, 588v).

1544-62 Mac. Ujejski, Wąbiewski: 1544 tenże Ujejski → wyżej; 1562 tenże Wąbiewski mąż Anny c. zm. Piotra Zieleńskiego, a wdowiec po bezpotomnie zm. Kat. Ocieskiej, ciotce wspomn. Anny; tenże zapisuje ż. Annie po 1500 zł posagu i wiana na 1/2 swych części w Wąbiewie, Parzęczewie, Białym Jeziorze, Krzonie, S., Prętkowicach i na 1/2 m. Ziemin (PG 20, 188v; PG 106, 698); 1567 tenże Ujejski czyli Wąbiewski wspomn. jako zm.; dobra po nim, czyli części Ziemina, Wąbiewa, Parzęczewa, Białego Jeziora, Krzonu, S. i Prętkowic, przypadły Wojciechowi i Stan. Zakrzewskim oraz Stanisławowi, Dorocie i Annie Krajewskim: 1567 Wojc. Zakrzewski swoje części sprzedaje za 3000 zł Andrzejowi Karchowskiemu czyli Bylęckiemu (który 1569 odsprzedaje je Janowi Czackiemu synowi Piotra za 3000 zł), a 1568 Krajewscy sprzedają swoje części Janowi Kluczewskiemu [z Kluczewa k. Wielichowa] za 12000 zł (PG 20 k. 629v, 734, 752); 1571 wspomn. Wojc. Zakrzewski odkupuje od swego brata Stanisława jego cz. spadku po Mac. Wąbiewskim, a 1572 sprzedaje Janowi Czackiemu synowi zm. Piotra części wymienionych dóbr swoje i nabyte od brata (TD).

1570 Helena Ujejska wd. po Piotrze Czackim daje swemu synowi Janowi Czackiemu części m. Ziemin oraz wsi Białe Jezioro, Parzęczewo, Krzon, S., i Wąbiewo (KoścZ 20, 68v); 1572 wspomn. Jan Czacki wykupuje części wymienionych dóbr od Zakrzewskich [→ wyżej] i od Jana Kluczewskiego [→ wyżej, pod 1568] (PG 21, 348).

1589 Mac. Ujejski [syn Macieja] mąż Barbary c. Anny Ręcskiej i Feliksa Jaktorowskiego → wyżej: Ręcscy.

1580-83 Bartłomiej Janczyński (Jączyński): 1580-83 tenże płaci pobór → niżej; 1582 tenże → wyżej: Ręcscy.

1581-90 Jan Cerekwicki: 1581-82 płaci pobór → niżej; 1590 tenże → wyżej: Gorzyńscy.

1510 w S. są 3 ł. os., 1/2 ł. opust., 1 karczma, w [cz. Andrzeja] Ręcskiego jest 2 zagr., a [w cz.] pani Gorzyńskiej [najpewniej Małgorzaty ż. Wincentego] 5 zagr. (LBP 129); 1530 pobór z S. od 3 ł., od wiatraka 3 gr (ASK I 3, 120); 1560 pobór od 3 ł. (ASK I 4, 141); 1581 pobór z cz. Bartłomieja Janczyńskiego od 2 ł., 1 zagr. z rolą, od 3 komor. po 2 gr, od wiatraka dor. (ŹD 59; ASK I 6, 475); 1580-83 pobór z S. i Białego Jeziora płacą: 1580 Feliks Jaktorowski, 1580, 1583 Bartłomiej Jączyński, 1581, 1582 Jan Cerekwicki (Piotrkowska 1 nr 542).

Mieszkańcy: 1428 Klim kmieć z S. w sporze z Przybysławem Gryżyńskim; w imieniu kmiecia występuje w sądzie Wawrz. Skoraczewski (KoścZ 9, 44v); 1499-1501 kmieć Mac. Bździonek [w cz. S. należącej do Katarzyny], 1501 Jadwiga służąca wspomn. Bździonka → p. 3: Bojanowscy: Jadwiga i Katarzyna.

5. 1510 z folwarków w S. i Prętkowicach płacą dzies. plebanowi w Białym Jeziorze, kmiecie zaś 1/2 wiardunków dzies. płacą plebanowi, a 1/2 [kanonikowi pozn. Piotrowi] Tomickiemu na uposażenie preb. [fundi „Przysieka” (LutKap 77) w kat.] pozn. (LBP 129).

6. 1410 Dobiesław z S. poseł panów węg. Mikołaja z Gary i Ścibora ze Ściborza do króla Władysława Jag.; w obozie pod Czerwińskiem [najpewniej tuż po 2 VII] prosi króla o wyznaczenie terminu i miejsca audiencji dla wspomn. panów; po powrocie do Torunia tenże Dobiesław zdaje relację panom węg., a wielki mistrz Zakonu Ulryk [von Jungingen] wypytuje go o obóz przeciwnika, wojska i sposób ich przeprawy (DA lib. X-XI s. 65-67; A. Gąsiorowski, Nad nowym wydaniem „Roczników” Jana Długosza, „Przegląd Historyczny” 74, 1983, s. 122 – korekta ustaleń wydawców, którzy wywiedli Dobiesława ze Skoraszewic).

1421 Piotr syn Dobiesława z S. kleryk diec. gnieźn. otrzymuje prowizję na kanonikat gnieźn. (BulPol 4 nr 807).

1431 Mikołaj kleryk z S. → p. 3: Mik. Pierzchała.

1422 Wawrzyniec z S. [który nie występuje w liście gwarantów] przywiesza do dok. pokoju mełneńskiego swą pieczęć z napisem w otoku: S(igillum) laure(n)ci(i) de Sco[r]aczo[wo] (godło herbowe zatarte; Dokumenty strony polsko-litewskiej pokoju mełneńskiego z 1422 roku, wyd. P. Nowak i P. Pokora, Poznań 2004, nr B56: odczyt fragmentaryczny; korekta odczytu i identyfikacja pieczęci I. Skierska, w: RH 70, 2004, s. 258).

8. Ok. 1,3 km na N od Białcza Starego (→ Białe Jezioro), a ok. 400 m na SE od grodziska wklęsłego położonego ok. 1,7 km na NW od Białcza (stan. 1: Hensel 1, 20-22), na podmokłych łąkach porośnięty trawą stożek o wysokości 5 m, do złudzenia przypominający grodzisko (Hensel 1, 20-21; informacja architekta Błażeja Mielcarka z 2003). Być może z tym miejscem wiązać należy wspomn. w 1493 fortalicjum w S. (→ p. 3: Jadwiga i Katarzyna), najpewniej ident. ze wspomn. 1506 umocnieniami na ostrowie (→ p. 3: Andrzej Ręcski); być może jednak należałoby tę wzmn. odnieść do wspomn. grodziska wklęsłego (o średnicy 35 m, otoczonego wałem ziemno-drewnianym).