1357 or. Krzinka (Wp. 3 nr 1362), 1432 Skrzinki (CP 28, 81), 1433 Scrzinky (AC 1 nr 93), 1444 Skrzinky (CP 29, 47v), 1446 Skrzynki (PZ 15, 149v), 1464 Crzynky (CP 30, 32v), 1482 Skrzynky (AC 1 nr 707), 1500 Skrynky (CP 111, 13v), 1516 Scrzynky (CP 111, 84v), 1538 Skrzinek! (CP 111, 158v), 6,5 km na SE od Buku.

1. 1499 n. pow. pozn. (PG 62, 41); 1510 n. par. Niepruszewo (LBP 97).

2. 1432 [regens z] S. płaci [kapitule] 5 grz. [czynszu] od młynów (CP 28, 81); 1444-46 spór o granice S. i Lisówek kapituły pozn. z wsią Tomice Mik. Tomickiego: 1444 obie strony sporu mają wyznaczyć po jednym arbitrze, superarbitrem będzie bp pozn. [Andrzej Bniński] (CP 29, 47v); 1444 podkomorzy pozn. zeznaje o rozgraniczeniu dokonanym między wymienionymi dobrami [szczegółowy reg. → Lisówki, p. 2] (CP 381 nr 54); 1446 w wyroku sędziów polubownych wymieniono m. in. 2 kopce narożne między Tomicami, Lisówkami i S. [dokładniejszy reg. → Lisówki, p. 2] (CP 381 nr 56; PZ 15, 149v-150v).

1500 granice S. ze wszystkich stron są dobrze oznaczone; [kmiecie] skarżą się tylko na pana [Marcina?] Ciesielskiego z powodu kłopotów z pastwiskami płonymi (pascua sterilia), z których Ciesielski przepędza ich bydło (peccora), a swoje konie i bydło wpędza w ich zasiewy, przez co kmiecie mają niewielki pożytek z zasiewów; Ciesielski nie przyjmuje żadnych skarg, lecz z furią wypędza kmieci, nie szczędząc im [przykrych] słów i nieprawości (CP 111, 14); 1509 granice S. z wsią Cieśle wymagają odnowienia; w S. są 2 jeziora; zarośla na granicy S. z Cieślami (CP 111, 29v); 1514 S. graniczy z Otuszem (PG 69, 133); 1516 S. graniczy z Cieślami, Otuszem, Tomicami i Lisówkami; odnowienia wymagają granice z Otuszem, a zwłaszcza z Cieślami, gdyż [Marcin] Ciesielski [zw.] Plichta zajmuje role i zarośla należące do S. (CP 111, 85); 1521 granice i kopce porośnięte zaroślami [tj. brak wyraźnych oznaczeń]; jest człowiek obcy (extraneus), który w razie potrzeby pokaże kapitule kopce [gran.] (CP 111, 105); 1531 S. graniczy z Cieślami, Otuszem, Tomicami, Lisówkami; granice z Cieślami nal. odnowić, gdyż często dochodzi tam do nieprawości ze strony pana [Marcina?] Ciesielskiego [zw.] Plichta; w S. 2 małe jeziora, których nie potrafią wskazać [tzn. zarosły?] (CP 111, 127); 1535 S. graniczy z Cieślami, Otuszem, Tomicami i Lisówkami; od strony Cieśli nie ma kopców gran., jednak granica jest znana (sunt limites notabiles), a Plichta Ciesielski nie czyni żadnych nieprawości, istnieje jednak konieczność odnowienia granic, aby uniknąć konfliktów w przyszłości; od strony Otusza są kopce, granicę z Tomicami stanowi droga zw. Viwosnya (CP 111, 140); 1538 granice z Otuszem i Lisówkami są od dawna dobre, granice z Cieślami i Otuszem zostały ustalone (CP 111, 159); 1544 S. ma dobre granice z Tomicami, Otuszem, Cieślami i Lisówkami (CP 111, 175v); 1634 kap. pozn. pozywa Łukasza Opalińskiego dziedzica w Tomicach i Cieślach o zagarnięcie znacznej części roli w S.; w wizji granic wspomn. m. in. kopce narożne Otusza, S. i Cieśli (PG 679, 876v-878v).

3. Własn. kapituły kat. pozn. 1357 Andrzej archid. pozn., za zgodą Trojana prepozyta kap. katedry pozn., zleca Jakubowi synowi Jana zw. Żyra lokowanie na pr. magd. wsi K. kapituły kat. pozn.; wspomn. Jakub jako sołtys otrzymuje 3 ł., 3 ogrody, karczmę z jatką mięsną, szewską, chlebową i kowalską (macellum ... fabrum), 1/3 opłat sąd., a także pr. połowu w jeziorach [w S., → niżej, 1500-31] małą siecią zw. wata i wędką zw. węda (vanda) oraz pr. polowania na drobną zwierzynę dziką i na ptaki; wspomn. sołtys oraz jego spadkobiercy mają dzierżyć sołectwo na pr. dziedzicznym – dziedziczy je zawsze jedna osoba, nawet gdyby spadkobierców było wielu; mieszkańcy K. przez 4 l. są zwolnieni od płacenia dziesięciny, a przez kolejnych 6 l. będą płacić po 4 gr z łanu kapitule kat. pozn.; po upływie 10 l. mieszkańcy będą z tytułu dziesięciny i czynszu płacić do Poznania [kapitule kat. pozn.] na każdego ś. Marcina [11 XI] po 5 ćw. (mensura) pszenicy i owsa oraz 10 gr z łanu; na Wielkanoc mają dawać po 15 jaj z łanu, a od całej wsi połeć mięsa wartości 8 gr, na ś. Piotra [i Pawła, 29 VI] barana wartości 6 gr, a z łanu po 1 kurczaku, zaś na Boże Narodzenie wieprzka wartości 8 gr od całej wsi; w ciągu roku mieszkańcy dają 2 posiłki, a sołtys jeden, lub płacą po 5 sk. [w dni sprawowania we wsi] sądów, trzy razy do roku mieszkańcy wsi mają orać na rzecz pana wsi [tj. regensa z ramienia kapituły kat. pozn.]; ponieważ prawa m. Magdeburga są wystawcom nieznane, zastrzegają oni sobie wszystkie korzystne dla siebie prawa, takie jak w in. wsiach bpstwa pozn. (Wp. 3 nr 1362).

1433 kan. pozn. Jan z Drzewicy regens w S. (AC 1 nr 93); 1436 kapituła odbiera temuż Janowi wsie Lisówki i S. i daje je w dzierżawę kantorowi pozn. Mikołajowi z Niewiesza (CP 28, 176v); 1437 kapituła orzeka, że ten, kto poczynił szkody we wsiach dzierżawnych (in provisionibus) S. i Lisówki tegoż Jana archid. warsz., ma je pokryć (CP 28, 196).

1436-43 kantor pozn. Mikołaj z Niewiesza regens w S.: 1436 tenże → wyżej; 1443 tenże za zgodą kapituły rezygnuje z S. i Lisówek na rzecz Piotra Pniewskiego (CP 29, 17v).

1445 kantor pozn. [Piotr Pniewski] regens w S.: kapituła umarza mu 10 grz. należności z Lisówek i S., uwzględniając w rozliczeniu 2 grz. należne [kantorowi] z tytułu starań o dok. królewski dotyczący pr. niem. (super iure Theutounico) [w sprawie lokacji S.?] i poselstwa [do króla] do Sieradza (AC 1 nr 321).

1464 prep. pozn. Uriel [z Górki] otrzymuje od kapituły w dożywotni zarząd wsie Lisówki i S., wakujące po śmierci [kan. pozn.] Szczepana Chybskiego; kapituła wycenia na 8 grz. zasiewy i woły, jakie zabrał Chwał ze Skórzewa, krewny (nepos) wspomn. zmarłego Szczepana, sumę tę Uriel ma zapłacić w ciągu 1 roku (CP 30 k. 32v, 33v).

1480 archid. pszcz. Winc. Strzałkowski regens w S. → p. 4; 1481 tenże Wincenty ustanawia fundację mszalną w kat. pozn., przeznacza na nią należności z tytułu wykupu sołectwa w S., tj. 3 łanów soł. z 3 zagrodnikami i 1 karczmą; sołectwo tenże Wincenty ma posiadać dożywotnio, a po jego śmierci regens wsi S. zobowiązany jest płacić na wspomn. anniwersarz co roku 2 grz. z sołectwa; Wincenty oddaje w ręce kapituły przyw. dot. wspomn. sołectwa, a ona przekazuje go skarbnikowi kapituły Andrzejowi Rogalińskiemu w celu zdeponowania w skarbcu (CP 31, 48-48v).

1482 kapituła kat. pozn. deleguje kanoników Hektora [z Koziemina w pow. kon., obecnie Koźmin] i [Jana] Iłowieckiego do Poznania, do starosty [gen. Wlkp.] w celu złożenia skargi na pewnego szlachcica (dominus) [Ciesielskiego?, → niżej], który wyrządza szkody i uciska kmieci z S. i Lisówek (AC 1 nr 707).

1500-09 z wizytacji wsi prestymonialnej S.:

1500 w S. jest 6 półł. os. i 4 półł. opust.; 1 1/2 ł. opust. uprawiają kmiecie za czynsz, reszta ról kmiecych jest nieuprawiana, a z każdego półłanku płacą po 1/2 grz. czynszu; jest 1 1/2 ł. soł.: 1/2 ł. uprawiają dla regensa, 1/2 ł. uprawiają kmiecie za czynsz, a 1/2 ł. jest nieuprawiane; jest też rola, która powinna być uprawiana dla regensa, ale leży odłogiem; kmiecie skarżą się na pana [Jana] Tomickiego i jego zarządcę (procurator); Tomicki, mimo iż od dawna kmiecie w zamian za korzystanie z pastwisk płonych (pascua sterilia) kosili dla niego także w lasach i na żołędziach [tj. pod dębami] (in silvis et glandinibus), obciążył ich opłatą w owsie i kapłonach, jednemu z kmieci zabił świnię, a inne świnie i prosiaki przepędził [z pastwisk płonych]; kmiecie skarżą się też na [Marcina] Ciesielskiego [→ p. 2]; twierdzą również, że kiedy sołtys rezydował w S., byli oni pod jego opieką bezpieczni, a ponadto, że czynsze są za wysokie i jeśli nie zostaną zmniejszone, chcą odejść; zaznaczają, że nie doznają ze strony regensa żadnych nieprawości, jednak brak opieki z jego strony sprowadza na nich wiele szkód ze strony sąsiadów (CP 111, 13v-14v).

1509 regens [kan. pozn.] Zygmunt [z Kamieńca]: w S. jest 10 półł. kmiecych, z czego 8 półł. i kwarta roli os. są uprawiane [imiona kmieci → niżej]; z 1 ł. płacą 1 grz., 4 kapłony i 30 jaj; w S. 1 1/2 ł. soł., dla regensa uprawiają 1/2 ł., 1/2 ł. jest nieuprawiane; 1/2 ł. soł. i kwartę roli soł. oraz kwartę kmiecej roli opust. uprawia Jan syn Wojciecha z Lisówek, a Mik. Jarka [z Lisówek?] – kwartę roli kmiecej; w S. są 2 jeziora, nie wydzierżawiają ich, tylko łowią w nich ryby dla regensa; 3 l. temu z powodu zarazy zmarł kmieć Jan Kosma, jego dom stoi pusty i zniszczony; po śmierci Kosmy regens zabrał 4 konie i krowę z jałówką oraz wóz, pług i inne sprzęty domowe; kmiecie skarżą się, że Marcin Ciesielski zabrania im wycinać zarośla (virgulta) należące do S., a [Stan.?] Otuski w zamian za korzystanie z pastwisk [płonych] zmusza ich do orania na jego korzyść niekiedy raz, a niekiedy 2 razy w roku (CP 111, 29v).

1510 po wysłuchaniu skarg kmieci z Lisówek, Trzcielina i S., że regens, kan. Zygmunt [z Kamieńca], obciąża ich licznymi robociznami, kapituła poleca, aby kmiecie pracowali na rzecz regensa 1 dzień w tygodniu, tak jak kmiecie w sąsiednich wsiach świeckich właścicieli (AC 1 nr 1026).

1510 5 kmieci w S. ma po 1/2 ł. (LBP 97; → p. 5).

1516-44 z wizytacji wsi prestymonialnej S.:

1516 regens [kan. pozn. Sędziwój] Nojewski: w S. jest 10 półł., w tym tylko 4 os., na których siedzą 4 kmiecie [ich imiona → niżej]; piąty półłanek jest opust., po śmierci Jana Kosmy zajął go, wraz z 5 [!] końmi i zasiewami, regens Zygmunt [z Kamieńca], budynki są zniszczone; szósty półłanek opustoszał w czasie regencji Zygmunta, po ucieczce do Ząbrska [k. Stęszewa, w par. Słupia, obecnie Zemsko] kmiecia Mac. Maciejca (Maczeyecz), regens zajął po nim 2 szt. bydła, 6 świń i zasiewy; z półłanku płacą po 1/2 grz., 2 kapłony i 15 jaj; kmiecie skarżą się, że w tym roku regens zajął łąki przynależne do ról opust.; jeśli nie otrzymają tych łąk, chcą opuścić role; 4 ł. są od dawna opust., uprawiają je za czynsz kmiecie [ich imiona → niżej]; [w S.] są 2 jeziora, w których łowią ryby dla regensa; 1 1/2 ł. soł. uprawiają dla regensa kmiecie z obu wsi [z S. i Lisówek]; karczma jest od wielu lat opust.; w S. nie ma folwarku, są tylko łąki, z których zbierają ok. 1 1/2 stogu siana rocznie; kmieć Wojc. Łazarz skarży się, że jego sąsiad Grzegorz Krzyżan obwinił go przed szlach. [Marcinem] Ciesielskim [zw.] Plichta o złe wskazanie granic temu Plichcie; Plichta groził temuż Wojciechowi zranieniem lub śmiercią i tenże biedny człowiek boi się wyjść na drogę, także do pracy, prosi zatem o zapewnienie mu bezpieczeństwa (CP 111, 84v-85).

1521 w S. 4 kmiecie os., każdy uprawia 1/2 ł.; łany opust. uprawiane są za czynsz przez wielu [kmieci; ich imiona → niżej]; kmiecie z obu wsi [S. i Lisówek] skarżą się, że Ciesielski wymaga od nich więcej pracy [w zamian za korzystanie z pastwisk płonych] niż to było ustalone (CP 111, 104v-105).

1531 regens [kan. pozn. Andrzej] Naramowski: w S. jest 10 półł., z których tylko 4 są os. [imiona kmieci → niżej], płacą z nich po 1/2 grz., 2 kapłony i 15 jaj; 1 ł. i 5 półł. opust. [prawdop. wliczono tu też role soł.] uprawiają kmiecie za czynsz [ich imiona → niżej]; są 2 małe jeziora, ale [kmiecie] nie potrafią ich wskazać; 1 1/2 ł. soł. uprawiają dla regensa, czynsz wynosi 6 wiard.; karczma jest od wielu lat opust., kmieć Mikołaj warzy piwo, ale bardzo rzadko płaci stawne (staffne); z łąk z trudem zbierają jeden stóg siana (CP 111, 126v-127).

1535 regens [kan. pozn. Feliks] Mirucki: w S. jest 10 półł., tylko 4 są os.; kmiecie (także z Lisówek) [ich imiona → niżej] uprawiają łany os. i opust., płacą z nich kapitule czynsz po 1/2 grz. z łanu, a regensowi po 2 kapłony i 15 jaj; łany soł. uprawiają dla regensa w za czynsz, płacą 2 grz. [z całości?]; są 2 małe jeziora; karczma od wielu lat opust.; z łąk zbierają ledwie wóz siana; kmiecie nie skarżą się na obecnego regensa (CP 111, 140v).

1538 regens [kan. pozn. Feliks] Mirucki: w S. jest 8 półł., na 4 siedzą kmiecie [ich imona → niżej], którzy uprawiają też role opust.; czynsz z ról os. i opust. wynosi z łanu 1/2 grz. dla kapituły oraz 2 kapłony i 15 jaj [dla regensa]; rolę karczmarską uprawia włodarz z Lisówek za czynsz 1 wiard.; są 4 półł. sołeckie: 1 ł. uprawiają dla regensa, a 1 ł. za czynsz; kmiecie skarżą się na wdowę Otuską, że przymusza ich do dodatkowych prac w zamian za korzystanie z pastwisk [płonych] (CP 111, 158v-159).

1544 regens [kan. pozn. Andrzej] Dąbrowski: w S. jest 8 półł., w tym 4 os., siedzą na nich kmiecie [ich imiona → niżej], którzy uprawiają też role opust.; płacą z każdego łanu po 1 grz. kapitule, a regensowi po 4 kapłony i 30 jaj; są 4 półł. soł., 1 ł. uprawiają dla regensa, a 1 ł. wydzierżawiają za czynsz; są 2 małe jeziora, które wydzierżawiają za wiardunek rocznie (CP 111, 175).

1550, 1563-68, 1580 z wizytacji wsi prestymonialnych: 1550 w S. 5 ł., w tym 2 ł. os., 2 ł. soł., 2 jeziora, 1563-68 5 ł., w tym 2 ł. os., 1 1/2 ł. soł., 2 jeziora, 4 kmieci, 1580 [brak danych] (LutKap s. 191-193, wg CP 111).

1558 kapituła postanawia, że po upływie rocznej dzierżawy wsie Puszczykowo, Lisówki i S. (obecnie ich regensem jest kan. Bonawentura [Dobrogost] Chobieński) mają wrócić do dóbr stołowych kapituły; 1573 kapituła wyłącza na stałe z dóbr prestymonialnych nową grupę dóbr, tzw. wsie chlebowe, w tym S. i Lisówki (LutKap s. 172-174, 181-184, 189-193).

1499-1580 pobór z S. wsi kap. pozn.: 1499 S. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62, 41); 1508 pobór od 4 półł. (ASK I 3, 12v); 1563 pobór od 2 ł. (ASK I 5, 227); 1577 S. płaci pobór (ASK I 5, 694); 1580 pobór od 6 ł. i kwarty roli (agri man. 1/4; ŹD 22).

1500-31 kmiecie: 1500 jeden kmieć przeniósł się z S. do Sapowic i nikt mu tego nie zabronił (CP 111, 13v); 1509 kmieć [Wojc.] Łazarz uprawia 1/2 ł. i kwartę roli, Bartosz Ogarzałka 1/2 ł., Jan Polak 1/2 ł., Grzegorz Krzyżanek 1 ł., włodarz (villicus) Mik. Mixtat [= Mystak] 1 1/2 ł.; wspomn. zmarły Jan Kosma (CP 111, 29v); 1516 w S. siedzą kmiecie, każdy na 1 półł.: Mik. Mystak, Łazarz, Jan Polak i Grzegorz Krzyżan [= Krzyżanek]; wspomniani zm. Jan Kosma oraz zbiegły Mac. Maciejec, obaj siedzieli na 1/2 ł.; łany opust. uprawiają: Wojc. Łazarz 1 ł., Grzegorz Krzyżan 1 ł., Mik. Mystak 1/2 ł., wd. Waszewa [po Wawrz. Waszu] z Lisówek 1/2 ł., Wojc. Wojkow [z Lisówek?] 1/2 ł., młynarz [z Lisówek] wraz z [Janem] Krzywalą 1/2 ł. (CP 111, 84v); 1521 łany opust. uprawiają: Jan Krzywala wraz z młynarzem z Lisówek 1/2 ł., Mac. Woch 1/2 ł., Łazarz z S. 1/2 ł. i drugą 1/2 ł. wraz z młynarzem [z Lisówek], Mik. Mystak 1/2 ł., [Grzegorz] Krzyżanek 1 ł. opust. (CP 111, 104v-105); 1531 kmiecie [Mik.] Mistat [= Mystak], [Wojc.] Łazarz, [Jan?, Grzegorz?] Polak i Mikołaj – każdy siedzi na 1 półł.; role opust. uprawiają: Mikołaj 1 ł., [Mik.] Mistat 1/2 ł. opust., [Wojc.] Łazarz sam 1/2 ł. i wraz z młynarzem z Lisówek 1/2 ł., Benedykt z Lisówek 1/2 ł., [Jan] Krzywala i młynarz [z Lisówek] 1/2 ł. (CP 111, 127); 1535 kmiecie Szczepan (Stephanus) Mistak na 1/2 ł. [os.] i na 1/2 ł. opust. [tzn. uprawia też 1 półł. opust.], Stan. Łazarz na 1/2 ł. i 3/4 ł. opust., Grzegorz Polak na 1 półł. [os.], Mik. Krzyżanek na 1/2 ł. i 1/2 ł. opust.; role opust. uprawiają też: Benedykt z Lisówek 1/2 ł., Mac. Krzywala 1/4 ł. opust., młynarz z Lisówek 1/2 ł. (CP 111, 140v); 1538 kmiecie Szczepan Mistak, Benedykt Dik, Grzegorz Polak i Mik. Krzyżanek – każdy na 1 półł.; role opust. uprawiają też: Szczepan 3/4 ł., Dik 1/2 ł., Polak 1/4 ł., Mikołaj 1 ł., Łazarz wraz z włodarzem z Lisówek 1/2 ł. (CP 111, 158v-159); 1544 kmiecie: Szczepan Mystak, Grzegorz Polak, Mik. Krzyżanek i Mac. Kmieć (Kmyecz) – każdy na półł.; jednak wd. po Macieju 4 tygodnie temu uciekała wraz z córką i synem oraz klaczą, 4 końmi (caballus) i 2 krowami; role opust. uprawiają też: [Szczepan] Mystak 1 ł. oraz 1/4 ł. po zbiegłej Maćkowej, [Grzegorz] Polak 1 ł., [Mik.] Krzyżanek 1 1/2 ł., a Drab (Dzab?) z Lisówek kwartę roli (CP 111, 175-175v).

4. 1357 lokacja, sołtys Jakub syn Jana zw. Żyra → p. 3.

1480 Mik. Blancz (Blaucz?, Bląncz?) sołtys z S. sprzedał za 20 grz. archidiakonowi śrem. Winc. Strzałkowskiemu regensowi (procurator) wsi S. sołectwo, które miał w S.; Mikołaj kwituje regensa z zapłaty tej sumy (PG 58, 109v-110).

1481 3 ł. soł. w S., 1500-31 1 1/2 ł. soł. w S., 1535 łany soł., 1538, 1544 4 półł. soł., 1550 2 ł. soł., 1563-68 1 1/2 ł. soł. → p. 3; 1510 sołectwo → p. 5.

5. 1510 S. wieś kapituły kat. pozn., w par. Niepruszewo: z sołectwa dziesięcina przynależy plebanowi [w Niepruszewie], ale kanonicy [pozn., regensi w S.] nie chcą płacić; 5 kmieci ma po 1/2 ł. (LBP 97).