SŁOĆWINA

1444 or. Sloczyno (KoścZ 12, 445 – poprawione z: Slothczyno1K 3, 216, czytał błędnie: Slothwyno), 1446 villa Sloczwyna, Sloczwina (PG 2, 152v), 1459 [nazwisko:] Slothwynska (KoścZ 14, 278), 1491 Sulocino, predium Svloczino (PG 10, 144v), 1511 predium Suloczyno, allodium Slothwynski (KoścZ 22 k. 18v, 30v), 1513 allodium dictum Szlothwynszki (KoścZ 22, 32), 1513 Slothwyna, predium Slothffyna, Slothffina (KoścZ 18, 414), wieś, potem folwark tuż obok Białcza Starego (→ Białe Jezioro), obecnie nie istnieje; Białcz Stary 7 km na SW od Kościana.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 152v); [par. Białe Jezioro].

3. Własn. szlach. 1440-69 Katarzyna [c. Mik. Bolcza z Białego Jeziora]: 1440 taż Bolcówna wnosi [swemu mężowi] Mik. [Pierzchale] Skoraczewskiemu [ze → Skoraczewa w par. Białe Jezioro] folw. S. w Białym Jeziorze (Cieplucha 117); 1446 taż wd. → niżej; 1459 taż z ss. Andrzejem i Janem z Białego Jeziora pozywa Michała z Białego Jeziora o części w Białym Jeziorze i S., które to części pozwany zastawił swojej siostrze [Małgorzacie?] tytułem posagu; dzierżyła je matka pozwanego, a obecnie, po śmierci swej siostry uczc. Małgorzaty, dzierży je pozwany wraz z ss.; taż Katarzyna twierdzi, że części te powinny jej przypaść jako spadek po matce i że ma do nich bliższe pr. niż pozwany; taż pozywa także wspomn. Michała o inne części w Białym Jeziorze i S., które to części jego rodz. siostra cioteczna zastawiła za 9 1/2 grz. [w haśle → Białe Jezioro błędnie: 15 grz.] (KoścZ 14, 248v); 1459 taż Słotwińska w sporze z Janem Jaszkowskim (KoścZ 14, 278); 1469 taż wd. po Mik. Skoraczewskim oraz jej ss. Piotr i Jan, dziedzice niedz., sprzedają Jakubowi niegdyś Gorzyckiemu [z → Orla Wielkiego, także z → Krzonu] folw. [S.] w Białym Jeziorze za 100 grz.; wspomn. Jakub zapisuje swej [drugiej] ż. Katarzynie [prawdop. ident. z tą Kat. Bolcówną (tak Cieplucha 117)2W haśle → Gorzyce, przyp. 11, przypuszczenie to przyjęliśmy za pewnik] po 30 grz. posagu i wiana na 1/2 folwarku [S.] w Białym Jeziorze (PG 8, 89, dawniej k. 44v).

1444-46 Paweł Biezat (Bezatha) [Biezdziad?] z Białego Jeziora i S.: 1444 tenże z S. w sporze z Małgorzatą ż. Macieja mieszcz. kośc. oraz Michałem i Biechną z Białego Jeziora (KoścZ 12, 445); 1446 tenże sprzedaje Katarzynie wd. po Mik. Skoraczewskim swoją cz. folwarku we wsi S. za 100 grz. (PG 2, 152v; w haśle → Białe Jezioro omyłkowo: Bierat).

1464 Jan niegdyś z Tarnowa [prawdop. k. Czempinia] zapisuje ż. Katarzynie po 40 grz. posagu i wiana na folwarku w Białym Jeziorze [tzn. na S.?], który nabył z zastrz. pr. wykupu [od kogo?] (PG 7, 406, dawniej k. 222).

1467 Jakub z Krzonu [niegdyś Gorzycki] zapisuje swej ż. Helszce po 200 grz. posagu i wiana na Krzonie i folw. tamże, a sobie rezerwuje folw. Białe Jezioro [tzn. S.?] (PG 7, 450, dawniej k. 244); 1469 tenże → wyżej.

1485 Andrzej pleb. [w Białym Jeziorze] i Piotr Białojezierscy, ss. Mik. Skoraczewskiego i Kat. Bolcówny, sprzedają Piotrowi (pleb. w Wonieściu), Janowi i Mik. Kluczewskim Krzon i folw. S.; 1498 wspomn. Piotr Kluczewski pleb. w Charbielinie daje swemu bratu Mikołajowi S., Krzon i Przesiekę Polską (Cieplucha 118).

1491 Wawrz. Przybiński [z → Przybiny i] z Białego Jeziora sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Piotrowi Bielewskiemu swoją cz. w Białym Jeziorze i w folwarku S. za 20 grz. szer. półgr (PG 10, 144v; w haśle → Białe Jezioro S. błędnie utożsamione z Sułocinem, obecnie Słocin, k. Grodziska Wlkp., a także omyłkowo podana suma 12 grz.); 1513 tenże wspomn. jako zm. → niżej.

1509 Mac. Grzymek z Białego Jeziora sprzedaje Janowi i Mac. Gorzyńskim, dziedzicom w → Skoraczewie [par. Białe Jezioro] cz. folwarku w Białym Jeziorze za 25 grz. (KoścZ 22 k. 2, 5v); 1513 ciż kupują folw. S. → niżej.

1511 Jan Kokorzyński syn Jana Kokorzyńskiego [czyli Jana Młodszego z → Rąbinia] części wsi Białe Jezioro i folwarku S., które nabył od Wawrz. Przybińskiego za 20 grz., sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi Ręcskiemu [z → Ręcska] za 20 grz. (KoścZ 19, 18; KoścZ 22, 18v); 1513 wspomn. Ręcski odsprzedaje za 20 grz. wymienione dobra Mac. Przybińskiemu [z Przybiny] synowi zm. Wawrzyńca (KoścZ 18, 414); 1513 wspomn. Przybiński sprzedaje Janowi i Mac. Gorzyńskim braciom rodz. z Białego Jeziora folw. S. we wsi Białe Jezioro za 40 grz. (KoścZ 19, 30v; KoścZ 22, 32).

[S. nie występuje w wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w.]

Uwaga: U progu XVI w. w → Białym Jeziorze istniały przynajmniej 2 folwarki, w tym S. – wcześniej osobna wieś. W znanych nam źródłach w l. 1487-1535 w transakcjach wzmiankowany jest folw. w Białym Jeziorze, bez podawania nazwy własnej (np.→ p. 3, pod 1464, 1467, 1469), niekiedy określany jako folwark Białe Jezioro (wszystkie znane nam wzm., w których folwark występuje z własną nazwą, zostały umieszczone w haśle); występuje on w transakcjach Skoraczewskich, Gorzyńskich, Przybińskich i Kokorzyńskich oraz ich spadkobierców, dlatego wolno przyjąć, że chodzi w nich o naszą S. (→ Białe Jezioro; KoścG 3, 53v: 1487; KoścZ 19 k. 119v, 141v: sors seu allodium, 143v, 146; PG 8, 44v; PG 10 k. 89v, 116, 122v; PG 11 k. 10-10v, 59v, 207v; PG 13, 26; PG 16, 760; MS 2 nr 832, 925 – 1497 predium Byalieyezoro; Posp. Rusz. 132, 152 – predium Byaliejezoro; LBP 123).

1 K 3, 216, czytał błędnie: Slothwyno.

2 W haśle → Gorzyce, przyp. 11, przypuszczenie to przyjęliśmy za pewnik.