1241 kop. 1537 Gora Sobialcowo (Wp. 1 nr 231, → Uwaga), 1310 kop. 1608 Sobalcow (Wp. 2 nr 930), 1362 or. Sobalkowo (Wp. 3 nr 1469), 1427 Schobyalcowo (WR 3 nr 1311), 1428 Sobyalcowo (KoścZ 9, 129v), 1428 Sobyalkowo (KoścZ 9, 139), 1434 Sobacowo! (KoścZ 10, 268), 1469 Szobyalkowo (KoścZ 15, 324), 1487 Szobalkowo (KoścG 3, 49), 1502 Sobacouo! (MS 3 nr 107), 1510 Zabelkowo, Sobalkovo (LBP 123-124), 1512 Sobialkowo (MS 4 nr 10209), 1523 Sobyalcow (MS 4 nr 4138), 1530 Sobyalkovo (ASK I 3, 133), 1539-40 Sabolkowo (CP 404, 27v), 2,5 km na NE od Miejskiej Górki.

1. 1310 (obl. 1608) Henryk ks. wlkp. i głog. ustanawia dystr. w Poniecu, w jego granicach ma się znaleźć m. in. S. (Wp. 2 nr 930).

1435 n. pow. kośc. (PG 1, 60v); 1369 par. własna [do ok. 1400] (Wp. 3 nr 1469 – pleban, → p. 5); [ok. 1400] n. par. Górka Miejska (→ p. 5).

2. 1362 droga z S. do Kołaczkowic; do tej drogi sięgają role sołtysa w Woszczkowie (Wp. 3 nr 1469); 1422 mł. w S. → p. 3: Jakub.

3. Własn. książęca, potem rycerska (szlach.). 1241 książęta wlkp. Przemysł [I] i Bolesław [Pob.] potwierdzają komesowi Przedpełkowi synowi Hugona [późniejszemu wdzie pozn. (PSB 28, 702-703; WSB 596)], który uznał ich władzę po śmierci ks. Henryka [Pob.], dziedziczne posiadanie nadanych mu przez wspomn. ks. Henryka [rządził w Wlkp. 1234-41] wsi Krosno, Trzebaw i Sowiniec [wszystkie k. Mosiny], G.S. (→ Uwaga) oraz → Smolna; książęta nadają tym wsiom imm. ekon. (Wp. 1 nr 231; o autentyczności: Bielińska 236; Sik. Przyw. 15-17).

1408-28 Stanisław (Stachnik) z S.: 1408 temuż Mik. Gostkowski dowodzi przy pomocy świadków, że nie zabrał mu majątku wartości 5 grz. (WR 3 nr 367); 1427 tenże Stachnik śwd. (WR 3 nr 1311); 1428 tenże mąż Małgorzaty pozwany przez Stan. Szurkowskiego z 1/2 S., stanowiącej jej oprawę; sąd potwierdza dok. oprawny Małgorzaty (KoścZ 9 k. 129v, 139).

Cz. S. w ręku Górków:

1409-22 Jakub z Górki [Miejskiej]: 1409 (wzm. z 1784) tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. 2 grz. szer. gr pras. i 1 grz. monety obiegowej czynszu od sumy 30 grz. na 1/2 S. (Wp. 7 nr 639); 1422 tenże z ż. Dorotą i ss. Wyszotą i Łukaszem, za zgodą Stanisława pleb. z Górki [Miejskiej], uposaża altarię Wniebowzięcia NMP, ŚŚ. Bartłomieja, Jerzego, Doroty i Katarzyny oraz 10000 Męczenników w kościele par. w Górce [Miejskiej]; na utrzymanie altarysty przeznacza m. in. 3 grz. [czynszu] z S. oraz małdraty mąki z mł. w S., → Górka Miejska (Wp. 5 nr 347).

1434 Małgorzata wdowa po Piotrze z Chojna [a wcześniej po Stanisławie z S.?] i Dorota Górecka [wd. po Jakubie] w sporze o swoją oprawę (dotalicium), którą posiada [która z nich?] na S. (KoścZ 10, 268).

1509 małol. Andrzej z Górki [syn Łukasza II Górki, → niżej] zamienia swe dobra, w tym S., z Małgorzatą ż. Mik. Lasoty Zaborowskiego i Barbarą ż. Dobrogosta Jezierskiego, cc. Mik. Borka z Osiecznej; szczegółowe reg. tych transakcji i in. towarzyszących → Górka Miejska – dobra, p. 3C, → Osieczna – dobra, p. 3 (PG 14 k. 84, 166, 168; PG 66 k. 251v, 372); 1509 tenże → niżej: Jan i Job Roszkowscy.

1510-23 Łukasz [II] z Górki kaszt. pozn. i starosta gen. Wlkp. [syn Mikołaja, prawnuk Jakuba]: 1510 do tegoż nal. trzy części S., 2 ł. soł., 3 karczmy → niżej; 1512 tenże zapisuje swej ż. Katarzynie [c. Andrzeja] z Szamotuł swe dobra, m. in. dobra Górka [Miejska], a w nich S. (MS 4 nr 10209); 1523 tenże uzupełnia zapis i ponownie wymienia w dobrach Górka [Miejska] wieś S. (MS 4 nr 4138).

1556 Łukasz [III] z Górki [syn Andrzeja] daje kaszt. śremskiemu Janowi Sierakowskiemu cz. S. należną Łukaszowi w działach z braćmi Andrzejem i Stanisławem (PG 19, 340); 1581 Andrzej Górka płaci pobór → niżej.

[W 1593 po bezpotomnej śmierci Stanisława z Górki (zm. 1592) ta cz. S. przeszła wraz z in. dobrami na własność Czarnkowskich, siostrzeńców Stanisława (Raczyński Wspomnienia 1 s. XLIV-L; TD).

Cz. S. w ręku Góreckich z Górki Miejskiej zwanych też Kopaszewskimi¹Nazwiska Góreccy używali ss. Piotra z Górki Miejskiej, w odróżnieniu od swych braci stryj., ss. Jakuba, którzy najczęściej nazywali się Górkami (de Gorca, de Gorka):

1426-74 Wojciech i 1435-48 Andrzej z Roszkowa [k. Jarocina, w pow. pyzdr.] i S., Roszkowscy, Sobiałkowscy (Wojciech także Kopaszewski) oraz 1435-49 Mikołaj i 1435-49 Jan z Górki [Miejskiej] i S., Góreccy, bracia rodz. [ss. Piotra z Górki Miejskiej]: 1426 tenże Wojc. Górecki → niżej: Mieszkańcy; 1435 ciż bracia zapisują swemu ojczymowi Stanisławowi z Wojciechowa 200 grz. posagu i wiana [swej matki] na S. (PG 1, 60v); 1435 ciż Mikołaj i Jan zapisują z zastrz. pr. wykupu temuż Wojciechowi dz. w Roszkowie 200 grz. na 1/2 S., czyli na 21 ł. i na folwarku, a tenże Wojciech zapisuje ż. Annie po 100 grz. posagu i wiana na S. (PG 1, 61); 1436-37 ciż Wojc. Sobiałkowski i Jan Górecki w sporach z Janem Mleczką [ze Zborowa i → Niepruszewa] i Mik. Wąsikiem z Gostkowa, 1437 strony zawierają ugodę (KoścZ 11 k. 193v, 291); 1438 woźny sąd. zeznaje, że tenże Mik. Górecki nie dopuścił do wwiązania tegoż Wojciecha w dziedz. Górka [Miejska] (KoścZ 12, 52); 1438 tenże Wojc. Sobiałkowski w sporach z [bratem stryj.] Łukaszem z Górki i jego matką Dorotą oraz z kmieciami z S. (KoścZ 12, 58); 1443 tenże Wojc. Sobiałkowski pozwany przez Jakusza Mieczewskiego o dług (KoścZ 12, 349); [1448] tenże Andrzej Sobiałkowski pozywa [swego brata stryj.] wdę pozn. Łukasza z Górki o 210 grz. poręki za tegoż Mikołaja z Górki i o tyleż szkody (KoścZ 13, 365); 1449 tenże Mikołaj dz. w Górce [Miejskiej] sprzedaje temuż Janowi Góreckiemu 1/4 S. za 300 grz. (PG 3, 64); 1474 tenże Wojc. Kopaszewski [Roszkowski] zapisuje Annie c. [kasztelana krzyw.] Jana [Baranowskiego (PG 65, 206)], ż. swego syna Jana Kopaszewskiego, po 700 grz. posagu i wiana na Kopaszewie oraz na częściach w S. i w Rozstępniewie (PG 9, 7v – tu nazwisko Anny uszkodzone).

1469-88 Jan Górecki m. in. z S., syn zm. Mik. Góreckiego z Górki [Miejskiej]: 1469 tenże w sporze z Jakubem Domaradzkim ma odpowiadać ze swych dóbr Górka [Miejska], → Osieczek [k. Dupina] i S. (KoścZ 15, 371); 1469 tenże dz. części w m. Górka [Miejska], w S., Górce Małej, Osieczku i m. Dupin pozwany przez komandora Świętego Jana [k. Poznania] o 28 fl. węg. (KoścZ 15, 324); 1487 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu za 42 grz. półgr Marcinowi Grabiszowi Strzeleckiemu [ze Strzelec k. Grodziska Wlkp.] swoją cz. sołectwa w S., 2 ł. opust. tamże, które sobie wybrał wspomn. Marcin, kmiecia zw. Niklasz Voyelek [= Miklasz 1506?, → niżej] siedzącego na 1 półł. [w S.], 1/3 karczmy, w której siedzi karczmarz Pudliszek, swoją cz. łąki (czyli trawnika) k. S. oraz cz. w Rozstępniewie (PG 10, 68v); 1487 tenże sprzedaje [swemu bratu stryj.-stryjecznemu] bpowi pozn. Urielowi [Górce] swoje części w m. Górka z przedmieściami, w S. i Rozstępniewie za 700 grz. półgr; 1488 dok. ten przedstawiono w sądzie ziemskim kośc., nikt nie zgłasza sprzeciwu (PG 10 k. 68v, 89, 92v, 99v; KoścG 3, 49v; KoścZ 17, 152v) [1487-88 tenże Jan nabywa dobra → Sarnowa i po 1488 występuje tamże jako Jan Sarnowski].

1474-86 Jan Kopaszewski z S. i → Kopaszewa, syn Wojc. Roszkowskiego (Kopaszewskiego): 1474 tenże i jego ż. Anna [Baranowska] → wyżej; 1486 tenże zapisuje swej [drugiej] ż. Elżbiecie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 Kopaszewa i Lubiatowa oraz na cz. w S. (PG 10, 60); 1497 wspomn. Elżbieta c. Abrahama Wojnowskiego [z → Wojnowa k. Murowanej Gośliny], a ż. tegoż Jana, kasuje swoją oprawę posagu i wiana na wymienionych wsiach, a w zamian mąż oprawia jej posag i wiano na 1/4 m. Dupin, na wsi Dupiewo i na 1/4 Osieka (KoścG 4, 145); 1499 wspomn. Elżbieta wd. po tymże Janie w sporze z Marcinem Krzyżanowskim o swoją oprawę posagu i wiana na Kopaszewie, Lubiatowie i cz. w S. (KoścG 5, 3).

1485 Jan i 1485-1509 Job (o nim: RH 66, s. 198) Roszkowscy [ss. Andrzeja]; 1485 bp pozn. Uriel [z Górki, syn Łukasza I, wnuk Jakuba z Górki Miejskiej (→ wyżej)] jako opiekun swych małol. bratanków (nepotes) Jana i Joba Roszkowskich daje w posagu ich siostrze Agnieszce ż. Mik. Cieleckiego wieś Wielawieś [k. Krotoszyna, pow. pyzdr., obecnie Wielowieś] za 1200 grz. szer. półgr tytułem rozliczenia z opieki nad ich dobrami po ojcu i matce w Roszkowie oraz w Dupinie, S., Żółkowie [k. Żerkowa], Śmiłowie, Stanowie, Górce [Miejskiej], Górce Małej i → Osieku [w par. Dupin] w powiatach kośc. i pyzdr. (PG 10, 35v); 1509 tenże kan. pozn. Job daje Andrzejowi z Górki [synowi Łukasza II → wyżej] swoje części po ojcu w Górce [Miejskiej], Górce Małej, S. i Rozstępniewie, należne mu w działach z bratankami rodz. Andrzejem, Piotrem i Jakubem ss. [jego brata] zm. Jana Roszkowskiego, a w zamian otrzymuje 1 ł. opust. w Sitowcu w pow. pozn. i 200 grz. dopłaty (PG 14, 121).

1487-94 Marcin Grabisz Strzelecki: 1487 tenże posiada cz. S. → wyżej: Jan Górecki; 1494 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi Konarskiemu cz. sołectwa w S. i cz. Rozstępniewa, nabyte od Jana Góreckiego, za 40 grz. – jako posag swej siostry, a ż. Konarskiego (PG 7, 17v; PG 11, 26).

1494-1506 Andrzej Konarski [z → Konar k. Górki Miejskiej]: 1494 tenże → wyżej; 1502 tenże kupuje od wdy sier. i starosty gen. Wlkp. Ambrożego Pampowskiego 1 1/2 ł. w S. za 28 fl. (MS 3 nr 107 – tu 20 fl., nr 396); 1506 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu za 40 grz. Małgorzacie wd. po Janie Ocie Góreckim, a obecnie ż. Jakuba Podrzeckiego, swoją cz. sołectwa w S., 2 ł. opust., kmiecia Miklasza [= Niklasz Voyelek?] siedzącego na 1 półł., 1/3 karczmy, w której siedzi karczmarz Pudliszek, cz. łąki k. S. oraz cz. w Rozstępniewie (które to dobra nabył od Marcina Grabiszy), a także 1 1/2 ł. w S. nabyte od wspomn. Pampowskiego; wspomn. Małgorzata sprzedaje te dobra swemu mężowi Jakubowi, a temuż Andrzejowi Małgorzata sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swoje dobra w Pakosławiu w pow. kośc. za 200 grz. (PG 13, 96-97).

1502-21 kan. pozn. Piotr i Mac. Kopaszewscy z → Kopaszewa i S., ss. Jana Kopaszewskiego: 1502 ciż (wraz z matką Elżbietą) pozwani przez swą siostrę przyrodnią Dorotę ż. Andrzeja Żytowieckiego o części nal. jej po matce Annie [Baranowskiej] w Kopaszewie, S. i Rozstępniewie, 1505 strony zawierają ugodę (KoścZ 18, 24v; KoścG 6, 19); 1509 tenże Maciej występuje jako stryj małol. Andrzeja z Górki (PG 14, 168); 1510 [taż Elżbieta?] → niżej; 1521 tenże kan. pozn. Piotr daje temuż Maciejowi swoje części w Górce Miejskiej, S., Rozstępniewie, Górce Małej i Kopaszewie, które przypadły mu w dziale z bratem Maciejem (PG 15, 375v).

1502-06 Dorota c. Jana Kopaszewskiego i Anny: 1502-05 taż → wyżej; 1506 taż Kopaszewska ż. Andrzeja Żytowieckiego (PG 65, 206); 1510 [taż Dorota?] → niżej.

1510-12 Jakub Pakosławski [Podrzecki → wyżej: Andrzej Konarski, pod 1506] dz. w S. w sporach z Andrzejem pleb. w Górce [Miejskiej], Maciejem i Stanisławem dziedzicami w Malechowie i Konarach (KoścZ 18 k. 184, 341v); 1510 tenże Jakub → niżej.

1510 w S. jest 40 ł., w tym 3 ł. opust., są 4 ł. soł.; do Łukasza [II Górki] nal.: trzy cz. wsi, 2 ł. soł., 3 karczmy, w których warzą piwo; do Jakuba [Pakosławskiego] i pani [Elżbiety czy Doroty?] Kopaszewskiej nal. jedna cz. S. i 2 ł. soł.; folw. jest podzielony między panów [Łukasza Górkę i Kopaszewskich] (LBP 124); 1530 pobór od 8 ł. (ASK I 3, 133); 1563 pobór od 25 ł. [os.], 17 ł. spalonych, 2 karczem dor., z których w jednej warzą piwo (ASK I 4, 169v); 1580 pobór od 38 ł., 5 zagr., 2 [zagr.?] opust., od owczarza od 35 owiec (ŹD 70); 1581 pobór z S. płaci kaszt. międz. Andrzej Górka (Piotrkowska 1 nr 553).

Mieszkańcy: 1362 Klemens, Stanibor i Mikołaj [najpewniej kmiecie] z S. świadkowie w dok. plebana z Niepartu → p. 4; 1426 Andrzej owczarz (opilio) w sporze z Wojc. Góreckim [Roszkowskim] (KoścZ 8, 221); 1427 Maciej zw. Dziad wieśniak (laicus) z S. zapisuje w testamencie swemu bratu rodz., duchownemu (discretus) Marcinowi z S. 2 kopy gr bez 6 gr, które jest mu winien kmieć z S. Piotr zw. Piątek, wraz z 1/2 ł. w S. obsianego zbożem [przez wspomn. Piotra czy tegoż Macieja?] (ACC 10, 54v); 1438 kmiecie z S. → wyżej: Wojc. Roszkowski Sobiałkowski; 1487 kmieć Niklasz Voyelek, 1506 kmieć Miklasz i karczmarz Pudliszek → p. 3: Andrzej Konarski, pod 1487 i Jan Górecki, pod 1506.

4. 1362 Arnek sołtys w S., śwd. w dok. wystawionym w S. przez pleb. w Nieparcie (Wp. 3 nr 1469).

1487 sołectwo w S. → p. 3: Jan Górecki; 1494 sołectwo w S. → p. 3: Marcin Grabisz; 1510 w S. 4 ł. soł. → p. 3.

5. 1362 Paweł pleb. w S.²Now. 2, 421, przypuszcza, że kościół par. Ś. Jakuba w S. został ufundowany krótko po 1241, a po lokacji m. Miejska Górka „widocznie” przyłączono go do tamtejszej par. jako filialny. Wezwanie kościoła w S. nie jest potwierdzone w znanych nam średniowiowiecznych źródłach; wg SzPozn. 379, pod wezwaniem Ś. Jakuba została konsekrowana drewniana świątynia wzniesiona w XVII w (Wp. 3 nr 1469; Now. 2, 421, omyłkowo: Klemens).

1405 Klemens [z Przyborowa i Kuczyny] pleb. w S. [ident. z Klemensem pleb. w Górce Miejskiej 1400-10, → tamże, p. 5] w sporze z kolatorami kościoła w S. [dziedzicami z Górki Miejskiej] (ACC 1, 127).

1427 duchowny Marcin z S. → p. 3: Mieszkańcy (ACC 10, 54v).

1510 S. w par. Górka [Miejska]³W or. LBP pod nagłówkiem „Zabelkowo” (Now. 2, 421, błędnie: Gorka Zabelkowo) nie wpisano żadnych danych, wszystko umieszczono pod kościołem w Górce Miejskiej, którą zresztą (zapewne omyłkowo) umieszczono w dek. Stęszew (LBP 123); wiard. [dzies.] płacą bpowi pozn. (LBP 124).

1532 kap. kat. pozn., w związku z zamierzoną erekcją prepozytury i mansjonarii w Miejskiej Górce [zamiar zrealizowany 1536 (ŁOp. 2, 107)], zgadza się na włączenie do uposażenia prepozytury 5 grz. dziesięciny z S. należnej bpowi pozn. (CP 37, 5b).

1539-40 wg spisu kontrybucji kleru Górka i S. płacą razem 2 fl. (Gorca Sabolkowo annexe: CP 404, 27v – słowo „plebanus” napisane tylko pod Górką).

1619 do uposażenia kościoła par. w Górce Miejskiej nal. 2 ł. w S. (AV 4, 193v).

1684 w S., filii kościoła par. w Górce Miejskiej, jest stara świątynia, w której odbywają się nabożeństwa; wg tradycji abp Wojciech [prawdop. chodzi o ś. Wojciecha] często odprawiał tam nabożeństwa (AV 17, 239).

6. 1362 w S. wystawiony został przez pleb. w Nieparcie dok. dla sołtysa w Woszczkowie (Wp. 3 nr 1469).

Uwaga: Nie można z całą pewnością przesądzić, czy występująca w dok. z 1241 Gora Sobialcowo jest ident. z późniejszym S., choć może na to wskazywać położenie dzisiejszego S. na wysokim brzegu nad doliną rz. Dąbroczny (→ Dobroczna). Niewątpliwie jednak w dok. z 1241 chodzi o obiekt o dwuczłonowej nazwie („quarta G.S., quinta Smolna”); w dok. z 1310 (→ p. 2) wymieniono już dwie osobne wsie: Górę i S. (dokładniej: → Góra [cz. I, s. 605]).