(1228 Macocicj z fals. – Pol. 3, 11 = Macocici z fals. – SUB 1, 291; 1243 Macocice, Macocicze – Mp. 2, 423; 1254 Machocicj – Pol. 3, 28; 1389 Manoczicz – SP 8, uw. 160/26; 1392 de maioribus Makocicz, de minoribus Macocicz, Macocicz monialibus – ZK 1c s. 27, 30, 32; 1394 Maczcocicz – ZK2 s. 6; 1436 Macow – ZK 197 s. 460; 1447 Makowicze – ZK 198 s. 385; 1497 Markoczicze – OK 17 s. 376) 3 km na NW od Proszowic.

1. 1475 n., 1581 pow. prosz. (ZK 20 s. 382; 'D s. 13); 1470-80, 1598 par. Proszowice (DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294; WR k. 259).

2. 1228 M. k. Krakowa → p. 3B; 1254 wieś M., w której mieszkali ludzie książęcy przypisani tamże do ziemi, lecz należący do grodu w Bieczu, leży po jednej stronie rz. Sklec [dziś Sieklec – Mapa Obrębów], a wieś klaszt. o tej samej nazwie M. leży po drugiej stronie tejże rzeki → p. 3A; 1387 Abraham z M. z Januszem z Gniazdo wic o przeoranie granic i wwiązanie się przemocą w łąkę oraz z Marcinem i Staszkiem ss. Kmiczana, Grzegorzem i Jankiem z Proszowic oraz z Jaszkiem z Damianic o przeoranie granic (SP 8, 4383); 1427 Jan z Gniazdowic [czyli Makocic Gniazdowic] wójt ze Skawiny zamienia z Goworkiem i jego braćmi całą cz. sadzawki k. wsi M. na cz. Błoń, które leżą przed karczmą ww. Jana, począwszy od kładki od tej karczmy (a transistorio vel scabello alias odlawki) przez rz. Sieklec, wedle znaków od tejże kładki aż do góry. Jan może bez przeszkód puszczać wodę do sadzawki Goworka ze swojej sadzawki w Gniazdowicach przez ogród karczmy w Gniazdowicach aż do rz. Sieklec, Goworek zaś ma naprawić kanał, czyli żłób przez ww. rz. Sieklec, którym popłynie woda z sadzawki Jana do sadzawki Goworka k. M. Goworek naprawi i pogłębi swoją sadzawkę oraz umocni jej brzegi, ale prace te nie mogą zaszkodzić młynowi Jana w Gniazdowicach. Obie strony ręczą za swych braci, że nie będą w tym przeszkadzać (ZK 196 s. 82-3); 1462 łąki wielka i karczemna, zarośla Rokicie, ogrody, sady, chmielnik, łąka za chmielnikiem, sadzawka, młyn, droga do młyna, pastewnik k. młyna, łąka na końcu pastewnika → p. 3B; 1464 gaj Mała Zaspaczka → p. 3B; 1466 → p. 3B; 1470-80 M. graniczą z Kowarami, Opatkowicami i m. Proszowice (DLb. 3 s. 294).

3A. Własn. książęca i ryc. 1228, przed 1242 w części kl. Benedyktynek w Staniątkach. -a. Sprawy własnościowe. 1228 → p. 3B; 1243 Konrad Maz. zatwierdza kl. staniąt. posiadanie z nadania fundatora komesa Klemensa m.in. naroczników w M. (Pol. 3, 20 – fals.; Stan. s. 32-7); tenże książę nadaje temuż kl. swoich ludzi, m.in. Pedona z s. Parduszem i bratankiem Gołasiem, mieszkających we wsi klaszt. M., którzy należą do wojstwa krak., i przenosi ich do wsi Małoszów, która należała do klasztoru. Bogumiła zaś i Wojnona z rodzinami, także mieszkających w M., a należących do grodu w → Bieczu, przenosi do wsi klaszt. Głuchów, a ich źreby nadaje klasztorowi. Książę poświadcza też klasztorowi posiadanie z nadania fundatorów m.in. [cz.] wsi M. (Pol. 3, 22 – fals.; Stan. s. 32-7; Matuszewski Imm. s. 277)¹Brak regestu tego dok. w haśle → Głuchów. W Stan. s. 37 nietrafny domysł, jakoby M. nosiły nazwę Głuchów, która przed → 1254 uległa zmianie; tenże książę nadaje temuż klasztorowi ww. Pedona z s. Parduszem, bratankiem Gołasiem i br. Godkiem, mieszkających we wsi klaszt. M. i należących do wojstwa krak. Ludzi m.in. z tej wsi wyzwolił komes Klemens. Imm. sąd. i ekon. Ponadto książę przenosi Bogumiła i Wojnona z rodzinami, należących do [grodu] w → Bieczu, ze źrebów, które mieli w M., na inne źreby w tej wsi, które należą do kl. staniąt. (Mp. 2, 423 – Stan. s. 32-7 i Matuszewski Imm. s. 277 uznają go za fals.)²Wg informacji prof. Aleksandra Gieysztora, który przekazał ją prof. Karolowi Buczkowi, or. tego dok. znajduje się w Petersburgu, o czym informowano czytelników w hasłach → Biecz, Dziewięczyce, Gościradzice, Kargów. Brak jednak podstaw dla wyrażanej tam opinii, że to fals., ponieważ nie przeprowadzono badań ww. dokumentu; 1254 Bolesław Wstydl. potwierdza kl. staniąt. przywileje i nadania Konrada Maz., m.in. ww. Pedona, jego s. Pardusza, bratanka Gołasia i br. Gostka, niewolnych (originarios) [czyli naroczników] we wsi M., którzy należeli do wojstwa krak., wraz ze wspomnianą wsią → 1243. Ludzi tych wyzwolił prep. Wierzbięta br. Klemensa. Ponadto książę potwierdza nadanie Bogumiła i jego s. Wojnona z rodziną, którzy byli przypisańcami (glebe ascripti) w M. i należeli do [grodu] w → Bieczu. Ludzi tych, zamieszkałych w M. po jednej stronie rz. Sklec [dzisiaj Sieklec – Mapa Obrębów], książę przeniósł do wsi klaszt., podobnie zw. M., po drugiej stronie tej rzeki, a ich ziemie zamienił z klasztorem. Bolesław Wstydl. nadaje wreszcie klaszt. to wszystko we folwarkach klaszt., m.in. w M., co zagarnął Wierzbięta prep. staniąt. [br. Klemensa], a co należało do księcia (Pol. 3, 28 – aut., Stan. s. 39-40); 1317, 1423 własn. kl. staniąt. → p. 4; 1392 cz. M. należy do klasztoru → p. 3b; 1470-80, 1477, 1564 połowa M. należy do kl. staniąt. a połowa do szlachty → p. 3c.

3B. Własn. książęca i ryc. 1228, następnie szlach. Rawiczów. -a. Sprawy własnościowe. 1228 Klemens „Magnus” [h. Gryf] s. Klemensa, br. Andrzeja bpa płockiego, Jana kaszt. rudzkiego, Wierzbięty prep. staniąt. i Swiętosława, ojciec Wyszeniegi opatki staniąt., wwda opolski 1228, kaszt. tyczyński 1234, krak. 1230 (?), 1238-41, zm. 1241, fundator kl. staniąt. (Pol. 3, 1; M. Cetwiński, Rycerstwo śląskie do końca XIII wieku. Biogramy i rodowody, Wr. 1982, s. 39-40; P. K. Wojciechowski, Rozmowa Elżbiety z Racławą. Przyczynek do dziejów rodu Gryfów w 1 pol. XIII w., w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 5, W. 1992, s. 189-94; M. L. Wójcik, Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenie, Wr. 1993, s. 47-9)³W hasłach → Głuchów, → Czeladź, → Gruszów błędnie utożsamiany z Klemensem z Ruszczy wwdą krak; Kazimierz ks. opolski nadaje komesowi Klemensowi wwdzie opolskiemu, br. Wierzbięty, za podjęcie budowy połowy muru w grodzie opolskim naroczników we wsiach k. Krakowa, m.in. w M., uprawiających do 20 dużych pługów dobrej ziemi (Pol. 3, 11; SUB 1, 291 – fals. z drugiej połowy XIII w., ale oparty na zaginionym aut.; Stan. s. 3-14).

[1361-3] Abraham z Baranowa [pow. sand.] h. Rawicz, kaszt. lub., dz. M. → 1388.

1379-89, zm. w styczniu 1390 Abraham, Abramko z M. i → Dziemierzyc 1379, h. Rawa, s. Abrahama z Baranowa kaszt. lub. i star. lwowskiego, ż. Falisława, 2° v. ż. Stan. Pałuki z Chrobrza [pow. wiśl.] h. Topór 1364-97, zm. 1397/8, dzieci: Dziersław kan. skalbmierski → p. 6, Abraham, Jan kan. kielecki i krak. → p. 6, Grot i Goworek, c. Dzierżka ż. Dobka z Zębocina (Mog. 92; DSZ 28, 44; SP 8, 532, 593-4, 960, 994, 997, 2231, 2327, 3075, 3871, 3933, 4204, 4383, 4428, 4638, 4707, 4772, 4918, 5041, 5139, 5145, 5287, 8550, uw. 4/22, 10/33, 73/19, 77/13, 100/31, 109/28, 114/10, 124/4, 124/29, 133/5, 139/19, 151/16, 154/8, 163/8, 166/18, 169/16, 169/19, 169/34, 173/1, 173/2, 192/20, 192/42, 195/18, 201/2, 208/17; ZK 1c, s. 202; Wroniszewski Rawicze 1 s. 146-7; J. Kurtyka, Włość chroberska w średniowieczu i w XVI w. w świetle źródeł historycznych, Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne 4, Łódź 1998, s. 144-5); 1381 → Dziemierzyce p. 3; Wojciech i Michał kmiecie z Przecławic z Abrahamem z M. o 10 ran (SP 8, 861); tenże Abraham skazany na karę [król.] LXX za bójki w sądzie z Bożejem ze Słupowa (SP 8, 962); 1383 Abraham z M. z Jakuszem s. Newszy o 20 grz. i „pro zastawa” we wsi Czechy (SP 8, 2116, 2168); 1386 Dzierżek z Młodziejowic winien złożyć przysięgę Abrahamowi z M. o 40 grz., ponieważ nie wziął posagu żony (SP 8, 4067); ww. Abraham oddala roszczenia Jańcy ongiś opata tyn. o 2 konie (SP 8 uw. 30/21); → Górka, par. Koniusza, p. 3; 1387 → Damianice, par. Koniusza, p. 3; 1387-9 Abraham procesuje się z Januszem i Jakuszem z Makocic Gniazdowic i ich kmieciami; 1387 Abraham z M. z Januszem i Jakuszem z Makocic Małych, Gniazdowic [czyli z Makocic Gniazdowic] i ich kmieciami Pawłem, Michałem i Jakubem o spasienie 20 wozów siana, dwukrotne zabronienie wybrania dzies., wydeptanie 2 dróg na łące, o bydło i sery za 1 gr; Jakusz ręczy za ww. kmieci z Makocic, że stawią się w sądzie; 1388-9 Janusz z M. winien zapłacić 12 grz. i 20 sk. pod karą król. do rąk Abrahama; tenże z ww. Januszem i Jakuszem winni się ugodzić pod zakładem 60 grz. lub złożyć przysięgę ze swymi kmieciami. Abraham z M. z ww. Januszem i jego kmieciami o przeoranie granic. Termin do ugody na warunkach jw. (SP 8, 4360, 4435, 4574, 4610, 5238, uw. 59/29, 67/26, 73/16, 75/14, 79/5, 151/2, 151/35, 173/3); 1388 Abraham z M. zastawia za 70 grz. gr Janowi z Zagajowa cz. dziedz. kaszt. lub. w Rzędowicach (SP 8, 4604; Wroniszewski Rawicze 1 s. 145); Goworek z Obichowa przesuwa termin sprawy przeciwko Januszowi i Jakuszowi z M. o dziedz. Abrahama w M. (SP 8, uw. 92/16); 1388-9 [NN.] żona Wojciecha z Zębocina przeciw Abrahamowi z M. o 50 grz. zakładu i 26 grz. sumy głównej (SP 8, 5015, uw. 124/13, 129/9, 143/3, 155/10, 192/9, 195/9); → Krzyżanowice Wielkie p. 3a (i niewykorzystane tam sygnatury: SP 8, uw. 169/34, 192/42; ZK 1c s. 4).

1389-1416, zm. przed 20 III 1419 Fali sława z M. ż. 1° v. → Abrahama z M., 2° v. Stanisława z Chrobrza h. Topór, siostra Mikołaja i Jana z Zagajowa, matka Dziersława kan. skalbmierskiego, Abrahama, Jana kan. kieleckiego i krak. → p. 6, Grota i Goworka, c. Dziechna ż. Dobka z Zębocina (SP 8, uw. 160/26; ZK 1c, s. 17, 43, 61-2, 67, 77, 84; 2 s. 37, 155, 440, 449-50; 3 s. 219, 259, 338, 377, 396-7; 3a s. 411, 424, 451, 463; 4 s. 50; 193 s. 308-9; 198 s. 7a; GK 1a, k. 6r, 9v, 12r; Wroniszewski Rawicze 1 s. 146-7); 1389 Jan z Zagajowa [pow. wiśl., par. Kazimierza Mała] z Abrahamem z M. o 10 grz. posagu [Falisławy] ż. Abrahama; ww. Falisława kupiła za 1 1/2 grz. od Mik. Omelta cz. dziedz. w Proszowkach k. Bochni; taż Falisława sprzedaje za 200 grz. Janowi ze Zbydniowa cz. dziedz. w Proszówkach i ręczy za br. Jana i Mikołaja, że nie będą go niepokoić o tę część (SP 8 uw. 151/4, 160/26, 161/31); Abraham z M. winien w określonym terminie zapłacić Mikołajowi z Czarnocina 40 grz., w przeciwnym razie wyznaczy mu 4 grz. czynszu od kmieci osiadłych (SP 8 uw. 160/34).

1392-1427 Dziersław, Dzierżek z M. h. Rawa, s. Abrahama i Falisławy, br. Abrahama, Goworka, Grota, Jana i Dziechny, kan. skalbmierski od 1418 (GK 1a, k. 12r; ZK 1c, s. 28, 32, 57, 61, 63, 78, 83, 104, 108-9; 2 s. 10; 3 s. 292; 3b s. 421, 434, 446, 477, 505, 511, 525, 550, 565, 597; 4 s. 257; 5 s. 5; Wroniszewski Rawicze 1 s. 144-5, 148-9); 1392 → p. 6; Helena z M. z Dzierżkiem z M. s. zm. Abrahama o 2 rany otwarte i 1 siną (ZK 1c s. 28, 31, 49, 57); Janusz z M. z Dzierżkiem z M. Wielkich (de maioribus Macocicz) o przemoc, najazd na wieś i poranienie ludzi (ZK 1c s. 32, 61); Jakusz z M. w sprawie z Dzierżkiem z M. winien przedłożyć dok. i stawić woźnego Bogutę (ZK 1c s. 61); Mikołaj z Proszówek oświadcza, że ww. Falisława i jej dzieci zapłacili mu 18 grz. za dziedzinę w Proszówkach i zobowiązali się zapłacić jeszcze 7 grz. (ZK 1c s. 62).

1392-5 Tomek Cietrzew z Zębocina podkoni krak. z ww. Falisława i jej s. Dzierżkiem o 50 grz. (ZK 1c s. 51, 56, 80, 83, 116, 122, 133, 148, 158, 175, 229); 1394 Jakusz i Janusz z M. z Dzierżkiem z M. i [Falisława] wd. po Abrahamie o przemoc i 200 grz. (ZK 2 s. 6, 46); 1398 w wyniku ugody Andrzej kmieć ze Stręgoborzyc winien ogrodzić chyczę [= chatę] w M. pani Falisławy wd. po Stanisławie z Chrobrza [pow. wiśl.], inaczej zapłaci 1/2 grz. (SP 8, 7907); 1399-1401 Jakub z Chrobrza i Woli [Chroberskiej, pow. wiśl.] zobowiązuje się zapłacić [zapewne tyt. oprawy] macosze Falisławie wd. po Stanisławie z M. [jego ojcu] i jej dzieciom 15 grz., które nie mogą wrócić do Jakuba (SP 8, 8208, uw. 309/1)⁴Określenie „z M.” użyte przez pisarza, odnosi się oczywiście do Falisławy, a nie do Stanisława; 1401 taż Falisława kwituje Jakuba z Chrobrza ze spłaty 30 grz. wiana jej i jej dzieciom, z zastrzeżeniem, że pieniądze te nie mogą wrócić do Jakuba (ZK 3 s. 228); Zbyszek z Dymlina (dziś Dęblin) [pow. wiśl.] kwituje ww. Falisławę z pieniędzy, które miał na M., i unieważnia wszystkie dok. w tej sprawie (ZK 3 s. 234); Zygmunt z Rudna zobowiązuje się zapłacić 1/2 kopy i wiard. Wacławowi komornikowi za zboże pani [Falisławy] Makockiej (ZK 3 s. 241).

1402-27 Abraham (młodszy) z M. h. Rawa, s. Abrahama i Falisławy, br. Dziersława, Grota, Goworka, Jana i Dziechny (ZK 7 s. 287; 195 s. 192, 195; Wroniszewski Rawicze I, s. 144-5, 149-50). 1402 → Lusławice Dolne i Górne p. 3A; 1402-5 → Kościelec, par. własna, p. 3.

1404-62 Goworek z M. h. Rawa, rycerz pasowany, s. Abrahama i Falisławy, br. Dziersława, Jana, Grota, Abrahama i Dziechny, ż. Katarzyna c. Zakliki z Tochołowa, dzieci: Jan, Katarzyna ż. Tomasza Pielgrzyma ze Szczytnik, Anna ż. Andrzeja z → Klimontowa [par. Mstyczów], Uliana ż. Stogniewa z Miechowic [par. Nasiechowice], Marta ż. Jakuba s. Stogniewa z Niedźwiedzia i Miechowic (ZK 3b s. 425; 5 s. 107, 441; 6 s. 419, 426, 447; 7 s. 211, 301; 8 s. 1; 147 s. 36, 76, 116, 153, 172, 208, 251, 474; 195 s. 267, 359-60; 197 s. 270, 273, 275, 316, 346, 352, 367, 460, 513, 590, 703-4; 198 s. 107, 385; 199 s. 251, 286; 200 s. 85; DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294; OK 1 s. 7; GK4s. 731; 5 s. 73; 7 s. 465⁵Zapiska wydana w SP 2, 2972, gdzie pominięto Goworka; 8 s. 145; DSZ 166; Cracovia artificum suppl. 1433-1440 s. 73; Wroniszewski Rawicze 1 s. 146-7).

1407-22 Grot, Grotek z M. h. Rawicz, s. Abrahama i Falisławy, br. Goworka, Jana, Dziersława, Abrahama, ż. Elżbieta c. Imrama z Czulic (ZK 6 s. 274, 305, 446; 194 s. 260; Wroniszewski Rawicze 1 s. 146-7); 1407 → p. 5; 1409 → Dziemierzyce p. 3; 1416 Falisława wd. po Abrahamie z Dziemierzyc [i M.] rezygnuje na rzecz synów z należącej do niej po ojcu połowy M., którą Abraham wykupił z zastawu → Dziemierzyce p. 3; 1418 bp krak. Wojciech [Jastrzębiec] eryguje ołtarz pod wezw. NMP oraz ŚS. Piotra i Pawła Apostołów w kościele par. w Proszowicach, który ufundowali br. Dziersław kan. skalbmierski, Jan pleb. w Stopnicy i kan. kielecki oraz Abraham, Goworek i Grot dz. M. Bracia uposażają altarystę dzies. z M. i Dziemierzyc, które mają należeć tylko do tego ołtarza, i dają działkę k. kościoła na dom dla altarysty, w miejscu, które wskaże pleb. Świętosław. Altarysta będzie odprawiał 2 msze tygodniowo za zmarłych i za grzeszników, względnie za patrona dnia lub wedle uznania za zbawienie duszy fundatorów i ich przodków. Przed mszami za zmarłych w Krzyżowe Dni winien rano i wieczorem odprawiać wigilię z 9 czytaniami, w niedziele, Dni Krzyżowe, czyli poniedziałek, wtorek i środę przed Wniebowstąpieniem Pańskim, i w inne święta, zarówno w kościele, jak i na procesjach, winien pojawiać się w komży. Altarysta winien osobiście przebywać na miejscu. W sprawach patronatu podlegać będzie ww. braciom i ich męskim potomkom „de genealogia et domo seu armis Rawa”. Altarystę, dla uniknięcia nieporozumień, będzie wyznaczał „senior et antiquor etate frater de dicta domo” (ZDK 2, 219); 1419 Miklusz z Pobiedra ręczy za ż. Annę, że pod zakładem 100 grz. ustąpi Grotowi i Goworkowi oraz wszystkim jej wujom w M. z dóbr po babce Fałce; tenże poręcza za Annę pod takim samym zakładem, że ustąpi br. Piotrowi z dóbr ojczystych i macierzystych. Piotr zapłaci siostrze 10 grz. półgr na najbliższe roki i 6 grz. na ś. Marcina, za co ręczy Grotek z M. (ZK 6 s. 536-7); taż Anna c. Dobka z Zębocina ustępuje Dziersławowi, Abrahamowi, Janowi, Goworkowi i Grotowi braciom z M. z wszystkich dóbr dziedz. w M. po zm. [babce] Falisławie wd. po Abrahamie z M. i oświadcza, że została przez nich spłacona; Piotr s. Dobka z Zębocina rezygnuje na rzecz ww. wujów z dóbr w M. po zm. babce Falisławie i oświadcza, że został przez nich spłacony (SP 2, 1620, 1627); 1420-1 → Dziemierzyce p. 3; 1420 jeżeli Dziersław z M. w określonym terminie złoży w [sądzie] w Proszowicach 220 grz., to będzie mógł wykupić od Jana z Olganowa [pow. wiśl.] pr. bliższości do dziedziny w Rzędowicach, którą sprzedali mu Goworek i Jakusz Gutowie. W tej sumie Dziersław obejmie także zasiewy zimowe. Jeśli nie złoży pieniędzy, utraci prawa do tej dziedziny (ZK 7 s. 76); 1422 w wyniku ugody Elżbieta wd. po Grocie z M. c. Imrama z Czulic, przyjąwszy od Goworka z M. 50 grz. tytułem wiana oprawionego jej przez męża, rezygnuje na rzecz tegoż Goworka i jego braci z oprawy posagu i wiana na M.; Goworek zobowiązuje się zapłacić 50 grz. ww. Elżbiecie swojej szwagierce na ręce jej matki Piechny, z zastrzeżeniem, że pieniądze te nie mogą wrócić do niego i jego braci; Goworek z M. składa protest przeciwko bratowej Elżbiecie z Czulić, ponieważ uwolnił z poręki Floriana z Knyszyna, a Elżbieta może podjąć zapis zgodnie z ugodą (ZK 195 s. 142; 7 s. 211); 1423 Mikołaj i Piotr z Tochołowa sprzedają za 140 grz. półgr ww. Goworkowi cz. ojczystą w Dziemierzycach; tenże Goworek zeznaje, że 100 kóp półgr posagu ż. Katarzyny, które otrzymał od ww. Mikołaja i Piotra, oprawił na kupionej od nich cz. w Dziemierzycach; ww. Mikołaj zobowiązuje się dopłacić Goworkowi 40 grz. półgr (ZK 195 s. 190)⁶W haśle → Dziemierzyce p. 3 reg. niepełny; Abraham z M. nie stawił się przeciw br. Janowi, Goworkowi i Dziersławowi z M. o podział dóbr (ZK 7 s. 287; 195 s. 192, 195); 1424 Goworek z M. oprawia ż. Katarzynie c. Zakliki z Tochołowa po 100 kóp [półgr] wiana i posagu na połowie dóbr (ZK 195 s. 220 zp.); 1430 → Dziemierzyce p. 3; Goworek z M. oprawia ż. Katarzynie po 150 grz. wiana i posagu na połowie dóbr (ZK 146 s. 195).

1434 → Dziemierzyce p. 3; 1435-6 przedstawiciele rodu Rawiczów, m.in. br. Jan i Goworek z M. procesują się z kl. Ś. Ducha [w Krakowie] i przedstawicielami rodu Toporów o pr. patronatu preb. i rektorii kościoła Ś. Benedykta na Górze Lasoty (OK 5 k. 130v, 133v, 134v, 139, 143v, 162r, 166r, 169r, 178r; Cracovia artificum suppl. 1433-1440, 137)⁷Makoccy w tym długotrwałym sporze pojawiają się tylko jeden raz. Szerzej na ten temat zob. J. Wroniszewski, Prebenda przy kościele Sw. Benedykta na Górze Lasoty pod Krakowem a związki rodzinne małopolskiej elity władzy w końcu XIII w., RH 62, 1996, s. 172, 174; 1436 Mikołaj Trestka zastawia za 20 grz. długu brata Goworkowi z M. 1 1/2 ł. osiadłego (ZK 197 s. 457-8 zp.); 1437 Goworek z M. i jego poręczyciel Stanisław z Łaganowa zobowiązują się zapłacić 20 grz. długu Annie wd. po Spytku z Dobiesławie (ZK 197 s. 649); 1441 Goworek z M. zobowiązuje się zapłacić 100 grz. Helenie wd. po Janie z Marcinowic, inaczej zapłaci 200 grz. (ZK 146 s. 409); → Klimontów p. 3; 1442-3 Stanisław z Łękawy, czyli z Młoszowej poręcza za Goworka z M. spłatę 40 grz. Więcesławowi z Koziegór [woj. kal.]. Goworek z kolei prezentuje przed sądem pieniądze, chcąc uwolnić od poręki Stanisława; Koziegórski kwituje Goworka ze spłaty ww. długu; Goworek zastawia za 100 grz. Elżbiecie ż. Więcesława Koziegórskiego swoją cz. w Dziemierzycach – zp. (ZK 198 s. 48-9, 100, 105, 113-4 zp.); 1443 Goworek z M. zobowiązuje się zapłacić 100 grz. Tomaszowi Pielgrzymowi ze Szczytnik tytułem posagu c. Katarzyny (ZK 198 s. 133); tenże Goworek ręczy Janowi z Jelowic za pannę Maruszę c. Piotra z Tochołowa [swego szwagra], że Marusza na 8 lat, czyli do czasu uzyskania pełnoletności, zrzeknie się na rzecz Jana i jego dzieci dóbr po matce w Zalasowej [pow. pilzn.]. Jeśli Marusza nie wyda Janowi ww. dóbr, to Goworek wypłaci mu 30 grz. – zp.; tenże Jan winien zapłacić Goworkowi za te dobra 30 grz., które ten przechowa do czasu uzyskania pełnoletności przez Maruszę, i jeśli zwróci ona Janowi dok. ww. zapisu, to Goworek będzie mógł jej przekazać te pieniądze (ZK 198 s. 142-3); Goworek z M. zobowiązuje się zapłacić 60 grz. Mikołajowi, czyli Nikielowi z Jelowic, inaczej wwiąże go w 2 kmieci w Dziemierzycach płacących 8 grz. czynszu (ZK 198 s. 170 zp.).

1444-59 Jan Makocki z M. h. Rawa, s. Goworka, br. Katarzyny, Anny, Uliany i Marty (ZK 198 s. 179-80; 199 s. 283; 257 s. 236; DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294).

1444-85, zm. przed 6 VII 1487 Anna z M. i Klimontowa [par. Mstyczów], c. Goworka, siostra Jana, Katarzyny, Marty i Uliany, ż. Andrzeja z Klimontowa, c. Anna ż. Mikołaja z Dębicy, w 1444 r. zrzekła się praw do M. na rzecz br. Jana, lecz w 1459 akt zrzeczenia został unieważniony przez ojca (ZK 18 s. 88; 199 s. 283; 200 s. 288; 201 s. 144; GK 19 s. 635); 1444 → Klimontów p. 3; Goworek z M. zobowiązuje się zapłacić 60 grz. poręki Janowi niegdyś z Wojwanowic za Tomasza ze Szczytnik, inaczej wwiąże go w cz. dziedz. w Dziemierzycach; Tomasz zobowiązuje się zapłacić 13 grz. Goworkowi (ZK 198 s. 265-6 zp.); 1448 → Dziemierzyce p. 3 [pod błędną datą 1447]; 1456 → Dziemierzyce p. 3.

1458-75 Uliana z M. c. Goworka, siostra Jana, Katarzyny, Anny i Marty, ż. Stogniewa z Miechowic i wd. po nim, matka Mikołaja (ZK 199 s. 251-2, 288: z Marchocic; 200 s. 51, 183; 16 s. 407; 17 s. 529, 623; OK 12 s. 458, 846); 1458 Stogniew z Miechowic i jego ż. Uliana c. Goworka z M. dopisują Mikołajowi, czyli Nikielowi z Jelowic 20 grz. do sumy 100 grz. na Dziemierzycach, z tytułu posiadanego tam przez nich działu, i odtąd Nikiel będzie trzymał dobra ojczyste [Uliany] w zastawie za 120 grz. (ZK 199 s. 251-2); 1459 → Dziemierzyce p. 3; Goworek z M. unieważnia wpisany do ksiąg prosz, akt zrzeczenia się przez c. Annę ż. Andrzeja z Klimontowa praw do dóbr ojczystych i macierzystych w M. [na rzecz br. Jana → 1444] i dopuszcza ją do podziału dóbr po swej śmierci, ponieważ powinna mieć taką samą część jak syn, z tym że wcześniej wzięła już 100 grz. (ZK 199 s. 283).

1460-71 Marta z M. c. Goworka, siostra Jana, Katarzyny, Anny i Uliany, ż. Jakuba z Miechowic (ZK 200 s. 85-7; 201 s. 21); 1460 Uliana i Marta cc. Goworka z M. oświadczają, że ich siostra Anna ż. Andrzeja z Klimontowa wydzieliła im z zapisanej jej [tytułem posagu] sumy 100 grz. dwie części po 33 grz. i 8 sk.; Goworek z M. zawiera układ z cc. Uliana, Martą i Anną, że do końca życia będzie posiadał pełnię praw w M., ale nie będzie z tych dóbr wybierał pieniędzy ani ich zastawiał, zaś po jego śmierci one podzielą je na równe części; tenże Goworek sprzedaje za 460 grz. gr pol. Nikielowi ongiś z Jelowic [mężowi Anny c. Piotra z Tochołowa] całą cz. dziedz. w → Dziemierzycach, z tym warunkiem, że on sam lub jego ww. córki w ciągu 3 lat będą mogli te dobra odkupić, po tym zaś terminie przejdą one na jego własność; tenże Nikiel zezwala Goworkowi na korzystanie przez 3 lata z zarośli w Dziemierzycach, których może używać na opał i na ogrodzenie w M.; tenże Nikiel z Dziemierzyc, czyli z Jelowic zobowiązuje się wypłacić w ciągu 3 lat 134 grz. bez 8 sk. Ulianie c. ww. Goworka z M. – zp. (ZK 200 s. 85-7); 1461 Uliana z M. wd. po Stogniewie z Miechowic zeznaje, że otrzymała zgodnie z wcześniejszym zapisem od Nikiela z Dziemierzyc 13 grz. gr pol. z sumy 133 1/2 grz. (GK 15 s. 410); 1462 Anna ż. Andrzeja z Klimontowa, Uliana wd. po Stogniewie Miechowickim i Marta ż. Jakuba z Miechowic dzielą dobra ojczyste w M. po śmierci Goworka. Annie przypadają kmiecie Stanisław, Staszek zw. Kątny, Mik. Byczek i Staszek Adamowicz siedzący na półłanku, trzecia cz. zagrody osadnika, czyli Ratajskiego [= rataja], pół młyna, trzecia cz. ról folw., czyli dworskich, trzecia cz. wielkiej łąki dworskiej z trzecią cz. innej, mniejszej łąki karczemnej, trzecia cz. zarośli zw. Rokicie oraz trzecia cz. pobliskich ogrodów. Ulianie przypada ogrodzony dwór z zabudowaniami, ogrodem, sadem i stajnią, kmiecie Maciek, Wojciech zw. Drzemlik, Paweł Miąsko siedzący na półłanku, trzecia cz. zagród dworskich k. dworu, trzecia cz. zagrody rataja, chmielnik, trzecia cz. ról dworskich oraz trzecia cz. wielkiej łąki karczemnej, trzecia cz. zarośli zw. Rokicie. Marcie przypadają kmiecie Maciej zw. Małżonek (Malozonek), Mik. Chomiski, siedzący na półłanku, zagrodnik Piotr Przykopa z zagrodą oraz siedlisko z wyjątkiem tejże zagrody, cała sadzawka, łąka o wielkości 1/2 ł. za chmielkiem po prawej stronie drogi do młyna, połowa młyna, trzecia cz. ról dworskich, trzecia cz. łąk wielkiej i karczemnej oraz trzecia cz. zarośli zw. Rokicie. Ponadto Uliana otrzyma od sióstr mały ogród za gumnem dworskim (post allodium curiale). Siostry ustalają też, że w ciągu 2 tygodni po ś. Michale pod zakładem 100 grz. podzielą na 3 części zasiewy ozime i jare oraz złożone w skrzyniach zboże. Kmiecie ww. sióstr mogą swobodnie wypasać bydło i trzodę na pastewniku przylegającym końcem do młyna, o ile będą okopywać łąkę Marty za chmielkiem i rolę Anny na końcu tegoż pastwiska. Kmiecie nie mogą zaś korzystać z innego pastwiska, które będzie należeć tylko do sióstr i ich potomstwa; ww. Anna sprzedaje za 1 1/2 grz. pozostałym siostrom trzecią cz. zagrody zw. Colonici, czyli Ratajskiej (Rataysky – ZK 200 s. 139-41); 1463 Marta ż. Jakuba z Miechowic c. zm. Goworka z M. zastawia za 60 grz. Stanisławowi z Połajowic całą cz. w M.; Uliana z M. ma zapłacić 31 1/2 grz. długu siostrze Marcie, inaczej wwiąże ją w połowę swojej cz. w M. (ZK 200 s. 169-71 zp.); → Dziemierzyce p. 3; woźny sądowy na wniosek Uliany z M. ma stwierdzić, czy zarośla i krzaki na opał i ogrodzenie gaju w Dziemierzycach zostały jej wydane wg zapisu Nikiela z Jelowic (ZK 200 s. 185); Uliana z M. wd. po Stogniewie z Miechowic ustępuje z pr. bliższości do połowy młyna w Dziemierzycach Pawłowi ze Sprowy kaszt. lwowskiemu (GK 16 s. 843); 1464 Marta ż. Jakuba z Miechowic, czyli dziedziczka M., ma zapłacić 60 fl. węg. długu Janowi z Dziemierzyc po rygorem wwiązania do przypadłej jej w ramach podziału cz. M. (ZK 200 s. 225); Jakub z Miechowic wydzierżawia za 70 grz. na 8 lat bratowej Ulianie wd. po Stogniewie z M. cz. dziedz. ż. Marty w M. oraz gaj w Miechowicach zw. Mała Zaspaczka (Parva Zasspaczka) [dziś w Dziewięciołach, których częścią są Miechowice, las zw. Lasem Miechowickim – UN 7 s. 52], z którego może ona swobodnie wycinać i sprzedawać drzewa; taż Uliana zobowiązuje się zapłacić 70 grz. w ciągu roku szwagrowi Jakubowi z Miechowic tytułem ww. dzierżawy i z tytułu posagu Elżbiety ciotki Mikołaja a s. Uliany (ZK 200 s. 288-90)⁸Fragment zapiski dotyczący zobowiązania zapłaty przez Ulianę także za posag siostry Elżbiety został dopisany na dolnym marginesie karty. Brak jest informacji z innych źródeł o takiej siostrze Uliany i o synu Uliany Mikołaju; 1465 → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3 (pod błędną datą 1464); woźny ma wwiązać Jana z Dziemierzyc w cz. M. należącą do Marty (ZK 200 s. 310).

1466 wyrokiem sądu ww. Uliana zobowiązana jest zapłacić Jakubowi z Miechowic za dzierżawę cz. M.; Jakub oświadcza, że otrzymał pieniądze za dzierżawę cz. M. Małgorzaty [błędnie zamiast Marty] i ustępuje Ulianie te dobra (ZK 17 s. 378, 416); taż Uliana pozywa Jana i Bogdała br. niepodzielonych z Gniazdowic o to, że przekroczywszy granicę przybyli do M., zabrali 100 stogów żyta, tyleż stogów pszenicy i tyleż owsa oraz 40 stogów jęczmienia jej kmieci wart. 440 grz., i o szkodę w takiej wysokości; Uliana pozywa ww. braci także o to, że wraz z 20 pomocnikami wymienionymi w pozwie wyłowili w stawie jej ryby wart. 20 grz., i o tyleż szkody. Pozwani zażądali stawienia zachodźcy Uliany Jakuba Miechowickiego [męża Marty siostry Uliany], ta jednak odmówiła, nie chcąc przewlekać sprawy i dążąc do wyroku. Sąd ma to rozstrzygnąć; Uliana oraz Jan i Bogdał i ich kmiecie Janiec, Szczepan, Małgorzata, Anna z Gniazdowic oraz Mik. Chorąski z M. zostają odesłani na wiec (ZK 16 s. 407-9; SP 2, 3840); wd. Uliana z M. zastawia za 40 grz. Janowi Świdrowi z Modlnicy całą cz. w M. z 1/2 ł., który przyorała do folw. (GK 17 s. 926); Marta ż. Jakuba z Miechowic i dz. M. sprzedaje za 200 kóp gr pol., za futro ze skór nowogrodzkich wart. 7 grz. i za dzies. w Dziemierzycach br. niepodzielonym Janowi i Bogdałowi ze Skawiny, czyli z Gniazdowic, całą cz. ojczystą i macierzystą w M. przypadłą jej z działu z siostrami oraz pr. patronatu ołtarza, czyli prebendy w kościele w Proszowicach. Transakcja ma być wpisana do ksiąg proszowskich, inaczej Jakub mąż Marty zapłaci ww. braciom 40 grz. Siostra Marty Uliana wstrzymuje dok. z tytułu pr. bliższości (GK 17 s. 941-3; ZK 17 s. 483 – wpis z r. 1467)⁹W haśle → Gniazdowice p. 3 reg. niepełny; ww. Uliana zastawia za 80 grz. Janowi Świdrowi z Modlnicy całącz. M. Marta jej siostra składa pieniądze na wykup ww. zastawu pr. bliższości (GK 17 s. 1000, 1009); 1467 Jan Świder z Modlnicy ustępuje z dzierżawy w M., którą miał od Uliany; tenże, uznając się za pokonanego w prawie, oświadcza, że Marta z M. wykupiła od niego za 120 grz. pr. bliższości zastaw cz. M., który miał od Uliany (ZK 17 s. 452, 45); Jakub Miechowicki oświadcza, że na wniosek Uliany z M. ustanawia się zachodźcą ż. Marty w sprawie przeciwko Janowi i Bogdałowi ze Skawiny i Gniazdowic o cz. dziedz. w M., którą sprzedała im Marta; ciż składają protest, ponieważ gotowi byli w tej sprawie przyjąć od Jakuba zapis na sprzedaż cz. M., lecz on się nie stawił (ZK 17 s. 452, 480); br. Jan i Bogdał oddalają przysięgą świadków roszczenia Uliany o zabór zboża jej kmieci (ZK 17 s. 46); 1468 sąd wyrokuje w ww. sprawie między Janem i zm. Bogdałem a Ulianą o wyłowienie ryb, że Jakub jako zachodźcą sam będzie oskarżał ww. Jana (ZK 17 s. 529); Uliana z M. sprzedaje za 232 grz. Janowi Skawińskiemu z Gniazdowic tenut. Lipowca całą cz. w M. oraz przynależne do tej części pr. patr. kościoła, czyli ołtarza [w Proszowicach], z tym wszak warunkiem, że jeżeli Uliana trzeciego dnia po ś. Janie Chrzcicielu [czyli 24 VI] zwróci Skawińskiemu 132 grz., to wówczas on ustąpi Ulianie kupioną obecnie część. Poręczycielem tej transakcji będzie Jakub z Miechowic. Skawiński będzie mógł siedzieć w tych dobrach nie dłużej, jak do Bożego Narodzenia, ale będzie musiał ustąpić Ulianie korzyści i zasiewy ozime, z wyjątkiem tych ról, które obsiał na własny użytek – zp. Późniejszy dopisek: [1469] Skawiński oświadcza, że Uliana zwróciła mu pieniądze za sprzedaną część, a on umarza zapis sprzedaży i zwraca cz. M.; tenże Skawiński zobowiązuje się do Bożego Narodzenia dać 100 grz. do rąk Jana Świdra z Modlnicy, a ten winien oddać je Ulianie ongiś z M. z tytułu dopłaty do dóbr M., które od niej kupił, w przeciwnym razie zastawi Ulianie te dobra. Jeśli jednak Uliana zapłaci mu 132 grz. w powyższym terminie, to Skawiński nie będzie musiał płacić tych 100 grz. – zp. (ZK 17 s. 571-3)¹⁰W haśle → Gniazdowice reg. niepełny; → Gniazdowice p. 3; 1469 Jan Skawiński pozywa Jakuba Miechowickiego o to, że nie uwolnił cz. M., którą sprzedała mu jego żona; Ota z Plechowa i Jan z Jakubowic godzą Ulianę z M. i ww. Jakuba o dzierżawę w M., którą Uliana ma od Marty, w ten sposób, że Uliana ustąpi siostrze z tych dóbr i zapłaci jej 30 grz. za dwa lata dzierżawy (ZK 17 s. 544); w sprawie sprzedaży Skawińskiemu przez Ulianę jej cz. M. sąd wyrokuje, że Skawiński zgodnie z zapisem weźmie od Uliany 132 grz. i ustąpi jej powyższe dobra, Uliana zaś złoży przysięgę, że wykupuje dziedzinę za własne pieniądze (ZK 200 s. 345); Uliana z M. zobowiązuje się zapłacić 300 fl. węg. Marcinowi z Kowar, inaczej wwiąże go do swojej cz. w M. (ZK 200 s. 347-8); Jan Skawiński z Gniazdowic tenut. Lipowca oświadcza, że Uliana zwróciła mu pieniądze za cz. dziedz. w M., którą od niej kupił, i z tego powodu umarza zapis sprzedaży → też wyżej 1468 (ZK 17 s. 623, 663).

1470-84, zm. przed 1487 Jan Skawiński zM.i Makocic Gniazdowic 1466-84, h. Doliwa, s. Stanisława, br. Bogdała, bratanek Jana, Mikołaja, Rafała, Michała, Dziersława, ż. Anna z Czernichowa, 2° v. ż. Mik. Paczółtowskiego (ZK 17 s. 483; ZK 201 s. 144); 1470 → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3; Uliana z M. sprzedaje za 260 grz. Janowi ze Skawiny całą cz. M. z pr. patr. kościoła, czyli ołtarza [w Proszowicach] i wraz z poręczycielem Jakubem z Miechowic zobowiązuje się bronić go przed pretensjami innych osób; tenże Skawiński z Gniazdowic zobowiązuje się zapłacić Ulianie do rąk Jana Świdra z Modlnicy 84 grz. długu za cz. M., w przeciwnym razie zastawi jej tę część (ZK 201 s. 8, 11); Anna wd. po Andrzeju z Klimontowa i Marta ż. Jakuba z Miechowic, nie odstępując od swego pr. bliższości, oświadczają, że wyraziły zgodę na sprzedanie poprzedniego dnia przez ich siostrę Ulianę cz. w M. Janowi Skawińskiemu z Gniazdowic za 230 grz., a nie za 260 (ZK 201 s. 21)¹¹W haśle → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3 reg. niepełny; Jan z Jakubowic i Rafał Ryterski z Dalewic zobowiązują się zapłacić 60 grz. Ulianie z M. (GK 19 s. 171); 1470-80 połowa M. należy do kl. staniąt, a połowa do Goworka h. Rawa; Jan Makocki h. Rawa posiada w tej wsi mniejszą lub większą część (DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294)¹²Zestawienie informacji własnościowych w M. wskazuje, że informacje Długosza muszą pochodzić sprzed 1460 r., kiedy Jan s. Goworka już nie żył, a po śmierci Goworka w r. 1462 jego dobra w M. przejęły córki. Niemniej przekaz Długosza wskazuje, że Goworek wydzielił synowi cz. M.

1471-87 Anna dz. M., → Klimontowa 1470-95, → Jeżowa 1485, c. Andrzeja z Klimontowa i Anny z M., ż. Mik. Dębickiego i wd. po nim po 1490 (ZK 18 s. 88; 202 s. 177); 1471 → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3; 1473 → Kobylec p. 3; 1475 Jan Skawiński z Gniazdowic zastawia za 160 grz. Jakubowi s. zm. Mik. Bródki [z Filipowie] i jego matce Annie z Parcz całą cz. w M. w pow. prósz., na którą to sumę składają się 80 grz. wiana Anny i 80 grz. Jakuba (GK 20 s. 39); 1476 Jan z W. prokurator ww. sióstr oraz prezentowanego przez nie na ww. prebendę Jana z Rościc [ziemia łęcz.] wnioskuje o przyjęcie wskazanego przez siebie sędziego komisarycznego (iudex remissarius) i wysłanie go na Mazowsze w celu przesłuchania świadków. Prokurator drugiej strony przychyla się do tego wniosku i, jeśli zechce, może dodać swoje pytania. Oficjał zatwierdza sędziego. Posłaniec z rotulusem ma być zaprzysiężony. Protokół przesłuchania na Mazowszu ma być publicznie zwinięty i zamknięty. Termin wyznaczono na święto Oczyszczenia NMP [2 II] (OK 3 s. 6-7); spór o obsadę altarii w kaplicy NMP i apostołów Piotra i Pawła po śmierci Piotra z Czelatyc między Janem Skawińskim z M. a Anną Klimontowską wd. z M. i jej siostrami Martą i Ulianą. Skawiński prezentuje Adama Siodłkowskiego, zaś siostry – Jana z Rościc. Arbitrzy wyznaczeni przez strony wobec oficjała krak. wyrokują: w przyszłości, w wypadku kolejnych wakatów w obsadzie altarii, obie strony będą wymiennie prezentować swoich kandydatów. Prezentowany przez Skawińskiego Adam Siodłkowski ma zostać altarystą za zgodą ww. Anny, ona zaś lub jej potomkowie będą mieli pr. prezenty w przypadku następnego wakatu. Ponadto arbitrzy dekretują, że Janowi Rosickiemu w ramach zadośćuczynienia należą się wszelkie obecne, ubiegłoroczne i inne dochody pozostawione przez zm. ks. Piotra, jeżeli zaś ww. Jan do ś. Jakuba [25 VII], za zgodą ww. Adama, zostanie lektorem przy ww. prebendzie, to ów Adam winien mu płacić wynagrodzenie. Arbitrzy postanawiają wreszcie, że odtąd prebenda będzie beneficjum manualnym i każdorazowy altarystą nie może dzierżyć innego beneficjum, lecz będzie osobiście rezydował przy ww. ołtarzu. Niewykonanie ugody zagrożono karą 100 fl. (OK 2 s. 447-8); 1480 Jan Skawiński z Gniazdo wic ma zapłacić 150 fl. węg. Absalonowi z Krępic [pow. wiśl.] pod groźbą wwiązania do całych Gniazdowic i jego cz. w M. Zapłacono (GK 21 s. 262 zp.); 1481 Anna z M. zastawia za 10 fl. węg. Rafałowi [Ryterskiemu] z Dalewic kmieci Mik. Byczka na 1 1/2 ł. i Stan. Scichnę na 1/2 ł., płacących 3 grz. czynszu; taż Anna z → Klimontowa zastawia za 18 grz. ww. Rafałowi ww. kmieci osiadłych w M. (ZK 201 s. 408)¹³W haśle → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3 niepełny regest.

1484-5, zm. przed 1511 Małgorzata Gbelska zM. i→ Makocic Gniazdowic, c. Mikołaja ze Skawiny, siostra stryj. Jana Skawińskiego, ż. Mik. Gbelskiego z Giebła (GK 21 s. 983-4; ZK 24 s. 250; zob. także → Makocice Gniazdowice); 1484 30 VI Małgorzata ż. Mik. z Giebła zastawia za 220 fl. węg. Janowi Smolikowi ze Strzeszkowic pstar. krak. Gniazdowice i cz. w M. oraz daje mu w te dobra wwiązanie. Smolik zezwoli Małgorzacie na korzystanie z tych dóbr do ś. Marcina [11 XI], a następnie wjedzie do nich jak do własnych. Gdyby ktoś przeszkadzał mu w ich spokojnym posiadaniu, to mąż Małgorzaty da mu wwiązanie do Giebła – zp.; ww. Małgorzata zobowiązuje się zapłacić 200 fl. węg. Szczepanowi z Irządz chorążemu przem., inaczej wwiąże go do Gniazdowic i cz. M. – zp. (GK 21 s. 842-4, 974); 1484 Mikołaj z Paczółtowic ręczy pod zakładem 1000 fl. za ż. Annę c. Żegoty z Czernichowa, że ta przybędzie na roki krak. lub prósz, i zezna, że Małg. Gbelska ż. Mik. z Giebła spłaciła ją z sum wiennych, posagowych i innych zapisanych jej przez zm. Jana Skawińskiego [jej 1-go męża] na Gniazdowicach i M. Anna winna umorzyć Małgorzacie wszystkie dok. i zapisy w księgach (GK 21 s. 983-4).

1485-98 Mściwoj z Wyszogrodu [pow. wiśl.] 1465-95 i M. h. Lis, ojciec Dobrochny ż. Feliksa z Żytna [ziemia sier.], Beaty 1° v. ż. Zygmunta Zagórskiego, 2° v. Stan. Naramskiego, Barbary ż. Stanisława z Zagórzyc i Katarzyny ż. Świętosława ze Słupi [par. własn.] (ZK 203 s. 124, 130, 201; 21 s. 148-9; GK 25 s. 59-60, 447).

1485, zm. przed 1487 Rafał Ryterski z Rytra 1458-87, Pisar 1458-70, → Dalewic 1458-80, → Czarnego Potoku 1463-70, dz. cz. M., h. Topór, dworzanin król. i burgr. krak., s. Piotra z Rytra i Pisar, br. przyrodni Żegoty i Doroty; rodzony: Piotra, Andrzeja, Katarzyny, Małgorzaty (ZK 202 s. 68-9; PSB 30 s. 436-7: tam błędna data śmierci 1482; Burgr. krak. 93); 1485 Małg. Gbelska z Gniazdowic i M. oraz pozwany przez nią Mik. Paczółtowski zostają odesłani przed sąd król.; taż Małgorzata wraz z mężem pozywają o 1000 fl. zakładu Mik. Paczółtowskiego poręczyciela ż. Anny, gdyż ta nie stawiła się przed sądem i nie umorzyła zapisów na 200 fl. (GK 22 s. 55-6, 100-1; ZK 19 s. 260; 20 s. 294); → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3; Rafał z Rytra zobowiązuje się zapłacić 30 grz. Mikołajowi z Dębicy [poręczycielowi Anny z Klimontowa], inaczej wwiąże go do M. (ZK 202 s. 69 zp.); Małgorzata ze Skawiny i Gniazdowic ż. Mik. Gbelskiego sprzedaje za 550 fl. węg. i za 112 grz. z pr. odkupu Mściwojowi z Wyszogrodu Gniazdowice i M. (ZK 202 s. 105-6); Anna z Czernichowa oskarża Małg. Gbelską, że z 60 pomocnikami swojego stanu i 40 niższego stanu najechała jej cz. dziedz. w M., która należała do zm. bezdzietnie I-go męża Jana Skawińskiego, i bezprawnie, powołując się na pr. bliższości, zajęła tam należące do brata Małgorzaty czynsze, robocizny i inne pożytki od kmieci na 100 grz. i na tyleż szkody (ZK 20 s. 325).

1486 – zm. 26X 1497 Mikołaj Tęczyński z Tęczyna h. Topór, dworzanin król., miecznik krak., wwda bełski i ruski, star. ruski, dz. cz. M., s. Jana wwdy i kaszt. krak., br. Zbigniewa, Andrzeja, Sędziwoja, Gabriela i Jana (ZK 20 s. 382-3; Kurtyka Tęczyńscy, s. 565-6); 1486 Anna z Czernichowa ż. Mik. Paczółtowskiego przez przysięgę swoją i 6 świadków oddala naganę Małg. Gbelskiej dokumentem oprawy na Gniazdowicach i M., którą to oprawę posiada od zm. męża Jana Skawińskiego na pr. niem., pozostawia ten dok. w sądzie i odrzuca wszystkie pozwy Gbelskiej w sprawie ww. dóbr; taż Anna przez przysięgę własną i 2 świadków szlachciców oddala pozew Gbelskiej z Gniazdowic o czynsze, robocizny, dochody i pieniądze za sprzedane role o wart. 60 grz.; taż Anna zostaje zachodźczynią męża Mikołaja, który został oskarżony przez ww. Gbelską o to, że wyjechał ze swego domu w Paczółtowicach z 30 swojego stanu i 30 pomniejszymi pomocnikami, przejechał z nimi 8 granic i najechał dobra Gbelskiej w Gniazdowicach, które miała po zm. br. Janie Skawińskim, pobił starych i młodych obsługujących dwór, wyważył bramę i dwoje drzwi, zabrał wóz z 4 końmi, zajechał nim na pole i wywiózł żyto ozime, które robotnicy Małgorzaty właśnie wysiewali, a także jeszcze tego samego dnia na 2 własnych wozach wywiózł wszystkie zasiewy ozime i jare pszenicy, jęczmienia i prosa, wszystko o wart. 60 grz. Ponadto oskarża go o wywiezienie z łąki siana, które gotowe było do sprzedaży, wart. 30 grz. i tyleż szkody; ww. Gbelską pozywa Paczółtowskiego o to, że za jego wiedzą i na jego polecenie jego sługa Mikołaj, czyli Miklasz, z 8 pomocnikami niskiego stanu najechał wieś M., gdzie kazał przebywającym tam ludziom Małgorzaty zżąć wysianą przez nią grykę i proso, a następnie wywiózł je i złożył w siedlisku kmiecia w Gniazdowicach, gdzie zajął je woźny. Indagowany przez sędziego Miklasz zeznał, że uczynił to na polecenie Paczółtowskiego i jego ż. Anny, pytany zaś o to samo Paczółtowski odpowiedział, że nie zaprzeczy; Małgorzata oskarża dalej ww. nieosiadłego Miklasza, że najechał Gniazdowice i M. z 8 pomocnikami swojego stanu i zabrał kmieciom czynsz i inne pożytki należne Małgorzacie oraz pieniądze za sprzedane przez nią role i robocizny [kmieci] wart. 60 grz.; ww. Małgorzata pozywa Annę o to, że wraz z 20 równymi jej stanem i tyluż pomniejszymi pomocnikami najechała jej cz. Gniazdowic po zm. br. Janie Skawińskim, zabrała stamtąd czynsz roczny od kmieci i jej mieszkańców wart. 100 grz. i nie chciała go zwrócić, czym wyrządziła jej szkodę na takąż sumę. Anna zabrała także 4 konie czarne, 2 zwykłe konie szare, czyli siwe, 7 sztuk rogacizny, mianowicie 4 woły robocze i 3 jałówki oraz 12 tuczników, które obróciła na własny użytek, wszystko wart. 100 grz., ponadto wymłóciła 10 stogów pszenicy, 20 żyta, 5 owsa, grochu i gryki, 2 stogi siana, inne zboże i wspólną paszę, które były złożone na folwarku w Gniazdowicach, o wart. 100 grz. i tyluż szkody (ZK 20 s. 315-8); Mikołaj z Tęczyna zamienia z Anną z Czernichowa swoje wsie Putnowice, Buszyniec i Jarosławiec [ziemia chełmska] na wsie Czernichów, Przeginię i Szczyglice oraz Gniazdowice i M. w pow. prosz, oraz dopłaca 1000 fl. węg.; Mik. Paczółtowski unieważnia i kasuje wszystkie zapisy na ww. dobrach, które otrzymał od ż. Anny, i ustępuje je żonie; Tęczyński zobowiązuje się zapłacić pieniądze ww. Annie do Bożego Narodzenia (ZK 20 s. 382-3).

1487 – zm. przed 1491 Żegota Ryterski z Rytra i M. h. Topór, s. Piotra, br. przyrodni Piotra, ojciec Żegoty, Rafała, Andrzeja, Zofii ż. Mikołaja z Targowiska, Małgorzaty ż. Andrzeja Kośmirzowskiego, Doroty ż. Pawła Lipnickiego i Jadwigi (ZK 202 s. 177; GK 23 s. 950-1).

1487 – zm. przed 1491 Piotr Ryterski z Rytra i M. h. Topór, s. Piotra, br. Żegoty (ZK 202 s. 177); 1487 w wyniku rozstrzygnięcia przez króla i jego doradców sporu między Małgorzatą z Gniazdowic ż. Mik. Gbelskiego a pozwanym przez nią Mik. Paczółtowskim sąd wyrokuje, że Paczółtowski winien pod zakładem 1000 fl. stawić zgodnie z wcześniejszym zobowiązaniem na najbliższy termin ziemski krak. i prosz. ż. Annę z Czernichowa, która ma zeznać, że została spłacona przez Małgorzatę z sum oprawnych i innych zapisów na Gniazdowicach i M., otrzymanych od Jana Skawińskiego, i skasować wszystkie zapisy w księgach pod powyższym zakładem; ponieważ Paczółtowski nie stawił żony, sąd przysądza zakład Małg. Gbelskiej (GK 22 s. 762; SP 2, 4319); Anna ż. Mik. Dębickiego pozywa br. Żegotę i Piotra Ryterskich z M. o kary z powodu niezapłacenia 40 grz. i 2 fl. długu zm. Anny [z M.] i Klimontowa (ZK 202 s. 177); 1489 Mściwoj z Wyszogrodu składa protest, gdyż dopóki Małg. Gbelska jest pozywana przez Hieronima z Paczółtowic [s. Anny z Czernichowa] o zobowiązania finansowe, on chce uniknąć pozwów tegoż Paczółtowskiego, ponieważ jest posesorem Gniazdowic i M. od ponad 3 lat¹⁴Mściwoj wnosząc do sądu ten protest stara się udowodnić, że kupił dobra od Gbelskiej → 1485 z pr. wykupu i do momentu upływu terminu ich wykupu przez poprzedniego właściciela (w zapisce z 1485 r. nieokreślonym) pozostaje jedynie ich posesorem, nie może więc przejąć dawnych zobowiązań finansowych Gbelskiej obciążających ww. dobra. W ten sposób asekuruje się przed pozwami Paczółtowskiego; tenże Hieronim pozywa ww. Gbelską siostrę [stryj.] zm. Jana Skawińskiego o to, że nie wywiązała się z zawartej z nim umowy spłaty w umówionym terminie zapisanych przez Skawińskiego ż. Annie, zm. matce tegoż Hieronima, 200 fl., których Skawiński nie wypłacił jej za swego życia ani nie dał wwiązania w Gniazdowice i M. Hieronim składa przed sądem na dowód tego dok. perg. pod pieczęcią sędziego i podsędka (ZK 202 s. 276, 293-4); 1490 Mściwoj z Wyszogrodu przeciw Hieronimowi z Czernichowa o to, że złożył pozew przeciw Małg. Gbelskiej ze Skawiny na dobra Gniazdowice i M., na których to dobrach Małgorzata nic nie ma, o sumę 200 fl. węg. i tyleż szkody, należną matce Hieronima Annie, czym obciążył niesłusznie Mściwoja na kwotę 400 fl. Mściwoj przedstawia sądowi dok. pod pieczęciami sędziego i podsędka, dokumentujący kupno ww. dóbr przez Mściwoja od Gbelskiej. Ponadto dodaje, że od czasu dzierżenia tych dóbr nikt go o nie nie niepokoił, nawet zm. Anna matka ww. Hieronima, więc tym bardziej nie powinien tego czynić syn. Hieronim występuje do sądu o przyznanie mu pełnoletności, aby mógł odpowiedzieć na pozew Mściwoja, ale ten oświadcza, że skoro Hieronim go pozwał, to sam określił się jako pełnoletni. Pełnomocnik Hieronima odpowiada, że ów nie pozywał Mściwoja, lecz Gbelską. Panowie rozstrzygną, czy przyznać Hieronimowi pełnoletność (SP 2, 4355).

1491-4, zm. przed 10 VII 1499 Andrzej (Indrzych) Ryterski z Rytra, dz. cz. M., s. Żegoty, br. Rafała, Żegoty, Zofii, Małgorzaty, Doroty i Jadwigi, ojciec Rafała i Barbary (GK 23 s. 950-1; ZK 153 s. 89-91); 1491 Andrzej Ryterski z Rytra s. zm. Żegoty Ryterskiego zobowiązuje się zapłacić w określonym terminie 200 fl. węg. Andrzejowi Kośmirzowskiemu [mężowi jego siostry Małgorzaty], inaczej wydzierżawi mu połowę Dalewic, Błogocic i cz. M. w pow. prósz., które ma po zm. ojcu. Gdyby Ryterski dokonał podziału dóbr z braćmi i nie dał mu wwiązania do ww. wsi, to pod zakładem 300 fl. da mu wwiązanie do innych, równie dobrych; 1492 Ryterski daje Kośmirzowskiemu wwiązanie do ww. wsi (GK 23 s. 950-1, 1046);

1493 król zatwierdza ugodę między Mik. Gbelskim i jego ż. Małgorzatą a Mik. Paczółtowskim, występującym w imieniu zm. ż. Anny oraz s. Hieronima, w sprawie dóbr Paczółtowskiego Gniazdowice i M., na których zm. Anna miała zapisane wiano będące przedmiotem wzajemnych pozwów Paczółtowskiego i Gbelskiego, jak również w sprawie zrzeczenia się tych dóbr [w → 1485 kupił je od Gbelskiej Mściwoj z Wyszogrodu] (MS 2, 141); Mściwoj z Wyszogrodu zobowiązuje się zapłacić 170 grz. Elżbiecie wd. po Żarnowieckim, inaczej wwiąże ją do swej cz. dziedz. w M. (ZK 202 s. 449-500);

1494 br. Żegota, Rafał i Andrzej Ryterscy dzielą dobra. Andrzejowi przypadają: połowa → Dalewic, cz. → Błogocic i M. oraz → Królówka. Andrzej ze swej części ma wyposażyć siostrę Małgorzatę ż. Andrzeja Kośmirzowskiego. Żegota i Rafał zobowiązują się wobec br. Andrzeja wykupić pod zakładem 60 grz. cz. w Dalewicach i M., które ich zm. ojciec zastawił w tej sumie Mściwojowi [z Wyszogrodu]. Na taki podział wyraża zgodę Andrzej z Tęczyna kaszt. wojn., opiekun ww. dzieci, który oświadcza ponadto, że bracia pod zakładem 100 grz. będą przestrzegać tego podziału; tenże Andrzej Ryterski z Dalewic i M. zastawia za 500 fl. ww. siostrze Małgorzacie i jej mężowi dobra → Dalewice, → Błogocice i M. wraz z tą ich częścią, którą mają wykupić z rąk Mściwoja bracia Andrzeja, z tym warunkiem jednak, że przy wykupie tych dóbr Małgorzata zatrzyma sobie 300 fl. tytułem posagu (ZK 153 s. 89-91)¹⁵W hasłach → Dalewice i → Błogocice reg. niepełny; 1495 ww. Małgorzata zapisuje mężowi Andrzejowi Kośmirzowskiemu 300 fl. węg., które ma od br. Andrzeja Ryterskiego na ww. dobrach; tenże Kośmirzowski zapisuje żonie 500 fl. węg. na ww. dobrach, z tym warunkiem, że jeśli Małgorzata umrze pierwsza, to pieniądze będą należeć do niego – zp.; Kośmirzowski zapisuje ż. Małgorzacie ww. dobra w sumie 500 fl. węg., ale po jej śmierci ww. dobra, czyli suma, wrócą do niego lub jego sukcesorów (ZK 203 s. 82-3, 108).

1498, zm. po 11 VIII a przed 26 IX tr. Zbigniew Tęczyński z Tęczyna h. Topór, dz. cz. M., s. Jana kaszt. krak., br. → Mikołaja, Andrzeja, Sędziwoja, Gabriela, Stanisława, ojciec Jana, Andrzeja i Anny, ż. Katarzyna c. Mikołaja z Pleszewa h. Zaręba (ZK 203 s. 201-4; Kurtyka Tęczyńscy s. 563-5); 1498 siostry Dobrochna ż. Feliksa z Żytna, Beata ż. Zygmunta Zagórskiego i Barbara ż. Stanisława z Zagórzyc, cc. zm. Mściwoja z Wyszogrodu, sprzedają za tę samą [por. niżej] sumę Zbigniewowi z Tęczyna komornikowi [właściwie pkom. krak.] cz. dóbr ojczystych w M. i Gniazdowicach, które ten kupił za [suma przekreślona, nieczytelne] fl. od Mik. Gbelskiego ze Skawiny [właściwie od jego c. Małgorzaty → 1485]; Stanisław z Zagórzyc ręczy ww. Tęczyńskiemu pod zakładem 400 grz. za Feliksa Życieńskiego męża Dobrochny, że ten na pierwsze roki do ksiąg ziemskich przywiedzie osiadłego ziemianina, który poręczy za Dobrochnę, że ta zapisze i ustąpi Tęczyńskiemu ww. dobra; tenże Stanisław oświadcza, że jeśli Piotr z Szarbi poniesie jakiekolwiek szkody z tytułu poręki Tęczyńskiemu za jego ż. Barbarę, to będzie to szkoda Stanisława; Tęczyński składa protest, ponieważ zgodnie z zapisem gotów był przyjąć od Katarzyny Słupskiej [c. Mściwoja] ż. Świętosława ze Słupi [par. własna] rezygnację z dóbr M. i Gniazdowice, co poręczył Jan z Donosów, lecz ona tego nie uczyniła (ZK 203 s. 201-4); 1498 14 III Andrzej z Kośmirzowa zastawia za 105 fl. węg. i 20 fl. w monecie polskiej Mik. Słaboszowi z Putnowic [ziemia chełmska] i Koszyc całą połowę dzierżawy w Błogocicach i kmiecia Jana Włodarza w M., płacącego 4 grz. czynszu. Słabosz z własnej woli zezwala Andrzejowi czerpać pożytki z zastawionych dóbr do Bożego Narodzenia. Jeżeli w tym terminie Andrzej nie spłaci długu, to Słabosz przybędzie do dóbr i będzie korzystał z bydła, trzody, zasiewów, zboża siewnego i ziarna w gumnie i w stogach oraz ze sprzętów domowych jak dziedzic. Małgorzata ż. Andrzeja winna zrezygnować z oprawy na tych dobrach (GK 26 s. 882); 1499 10 I woźny sądowy oświadcza, że bez sprzeciwu ww. Andrzeja wwiązał Mik. Słabosza z Kuchar w kmiecia w M. i w całą cz. Błogocic; 12 IV tenże Mikołaj wydzierżawia za sumę zastawu Kośmirzowskiemu ww. dobra do 1 I [1500], lecz nie dłużej; 3 V tenże Słabosz podzastawia Andrzejowi Morskiemu z Nasiechowic dobra, które trzyma w zastawie za 105 fl. węg. i 32 fl. w monecie pol. od Andrzeja Kośmirzowskiego. Morski z własnej woli zezwala Słaboszowi czerpać pożytki z tych dóbr do Bożego Narodzenia. W tym terminie Słabosz winien spłacić dług; 20 XII Morski poddzierżawia Kośmirzowskiemu ww. dobra 10 I na jeden rok, w przeciwnym razie ponownie otrzyma do nich wwiązanie (GK 27 s. 375, 598-9, 635, 971); 27 V Stan. Zagórski przez woźnego zabronił Beacie ż. Stan. Naramskiego i Dobrochnie ż. Feliksa Życieńskiego dokonywania zapisów na ich oprawach, dobrach dziedz. i pieniądzach w Dalowicach, ponieważ pod zakładem 400 grz. zobowiązał się do tego [→ wyżej 1498] wobec Zbig. Tęczyńskiego z tytułu [sprzedaży] dóbr M. i Gniazdowice (ZK 21 s. 464); Łukasz Zebrzydowski oświadcza, że podług wpisu w księgach prosz. [→ 1498] ww. Zagórski zobowiązał się jako zachodźca zm. Zbig. Tęczyńskiego pkom. krak. bronić go przed pretensjami różnych osób, a teraz on przyłącza się do niego jako opiekun ww. dóbr i jako jego poręczyciel (GK 27 s. 390).

1501-13 Rafał Ryterski z → Dalewic h. Topór, dz. cz. M., s. Żegoty, br. Żegoty, Andrzeja, Zofii, Małgorzaty, Jadwigi, Doroty (ZK 203 s. 274-5; 205 s. 241-3); 1501 13 I Andrzej Kośmirzowski trzymający w zastawie [właściwie w dzierżawie → 1499] od Andrzeja Morskiego Błogocice i M., wydzierżawia temuż Andrzejowi do Bożego Narodzenia połowę Błogocic i kmiecia Jana Włodarza w M. (GK 28 s. 13); tenże Morski oświadcza, że Kośmirzowski spłacił mu 137 grz., które on miał z zapisu Mik. Słabosza z Putnowic [→ 1499] na ww. dobrach (ZK 203 s. 269); Andrzej z Kośmirzowa i jego ż. Małgorzata kwitują Rafała Ryterskiego z 500 fl., które na nim pozyskali w sądzie nadwornym, z tytułu zakładu zapisanego im w księgach grodzkich krak. przez Mściwoja [z Wyszogrodu] na Dalewicach i M.; tenże Ryterski z Dalewic zastawia Kośmirzowskiemu połowę Błogocic do czasu, aż Rafał sam uwolni od Naramskiej, Zagórskiej i Życieńskiej cc. zm. Mściwoja z Wyszogrodu 1/2 ł. w M. z kmieciem Byczkiem i 3 ł. z połową karczmy w Dalewicach, które Kośmirzowski i jego ż. Małgorzata mają z zapisu Andrzeja Ryterskiego, br. Rafała (ZK 203 s. 274-5); 1502 tenże Rafał składa protest przeciwko ww. Andrzejowi, ponieważ był gotów uwolnić ww. dobra wedle zapisu, lecz ten się nie stawił (ZK 203 s. 282); 1503 Jan z Tęczyna zobowiązuje się zapłacić 310 fl. Andrzejowi Więcławskiemu i Mik. Potockiemu ze Święcic, inaczej wwiąże ich do całych Gniazdowic i do cz. w M., które ma w zastawie od sióstr Elżbiety Słupskiej, Dobrochny Życieńskiej, Beaty Naramskiej i Barbary Zagórskiej cc. zm. Mściwoja z Wyszogrodu. Tęczyński ma przyprowadzić br. Andrzeja, aby potwierdził to zobowiązanie – zp.; Barbara Zagórska wd. po Stan. Zagórskim zastawia za 16 grz. i 1 wiard. siostrze Beacie ż. Stan. Naramskiego całą swoją cz. dzierżawną w M. po ojcu Mściwoju (GK 28 s. 1078, 1232-3); 1504 Beata ż. Stan. Naramskiego zastawia za 65 grz. Stan. Jakubowskiemu [z Jakubowic] cz. dzierżawne w Dalewicach i M. po ojcu Mściwoju z Wyszogrodu, które ten pozyskał od zm. Żegoty Ryterskiego (GK 29 s. 89-90); br. Jan i Andrzej Tęczyńscy pod zakładem 3000 fl. dzielą dobra po ojcu Zbigniewie pkom. krak. i stryju Andrzeju kaszt. wojn. Starszemu Janowi przypadają dobra po ojcu w ziemi krak., m.in. Gniazdowice i M. (SP 2, 4547; Kurtyka Latyfundium s. 127)¹⁶W haśle → Gniazdowice błędnie, że dobra te (Gniazdowice i M.) były po stryju Andrzeju; 1508 24 III Jan z Tęczyna zastawia za 100 fl. Stan. Naramskiemu dobra dziedz. Gniazdowice i M., Naramski zaś wypuszcza te dobra Tęczyńskiemu w dzierżawę do Bożego Narodzenia (ZK 203 s. 488-9 zp.); Rafał [Ryterski] z Dalowic i M. zastawia za 500 fl. siostrze Dorocie ż. Pawła Lipnickiego całe cz. dziedz. w Dalewicach i M., które przedtem miał w zastawie Stan. Jakubowski (ZK 205 s. 19-20); 1509 Jan Tęczyński poddzierżawia na 8 lat za 400 fl. Gniewoszowi Psarskiemu Gniazdowice i cz. M. Psarski każdego roku będzie ściągał z tych dóbr 50 fl., a ostatniego roku weźmie także zasiewy ozime i jare, ale oddając dobra musi wysiać na role dworskie tyle zboża, ile wziął. Gdyby w czasie dzierżawy uprawnieni dziedzice wykupili Tęczyńskiego z zastawu, to zapłaci on Psarskiemu resztę z długu 400 fl. z pieniędzy, które otrzyma z wykupu zastawu, a Psarski ustąpi z dzierżawy temu, kto ww. dobra wykupi. Tęczyński będzie z wydzierżawionych dóbr obsyłał wyprawy wojenne w granicach Królestwa i poza nim podług taksy uchwalonej w Proszowicach (ZK 205 s. 63-4); Rafał Ryterski składa protest przeciw Andrzejowi Kośmirzowskiemu i jego ż. Małgorzacie, ponieważ był gotów dać im pieniądze, uwolnić od zapisu Dalewice, Błogocice i M. i złożyć te pieniądze w skarbcu król., lecz sąd nie chciał ich przyjąć wobec zeznań udzielonych na poprzednich rokach; Kośmirzowski i jego ż. Małgorzata c. zm. Żegoty Ryterskiego unieważniają wszystkie zapisy, które mieli na Dalewicach, Błogocicach i na cz. M. od jej zm. braci Andrzycha i Rafała Ryterskich (ZK 205 s. 69; 154 s. 492).

1510-21 Mikołaj Jordan z Zakliczyna h. Trąby kaszt. biec, wojn., wielkorządca krak., star. spiski, oświęcimski i zator., dziedz. cz. M. i → Makocic Gniazdowic, 1-sza ż. Katarzyna Pielgrzymowska, 2-ga ż. Anna Jarosławska, ojciec Jana (z 1-go małżeństwa) oraz Spytka i Rafała (ZK 155 s. 311-6, 462-3; MS 4, 13010; PSB 11 s. 280-1); 1510 w wyniku pozwu Rafała Ryterskiego sąd nakazuje ww. Dorocie podjąć 500 fl. od brata i dopuścić do wwiązania go w dobra Dalewice i M.; woźny przydany Ryterskiemu do wwiązania zeznaje, że Rafał wstrzymał przez niego wypłatę ww. kwoty Dorocie zanim ona zdążyła ją podjąć, gdyż stwierdził, że nie jest dobrze osiadła. Paweł Lipnicki mąż Doroty oświadczył, że wraz z żoną jest dobrze osiadły (bene possessionatus) i z tego powodu Ryterskiemu nie wolno było wstrzymać wypłaty, a następnie, nie bacząc na areszt, podjął pieniądze. Ryterski to podjęcie oprotestował; sędziowie nakazują Dorocie dowieść osiadłości i dopiero po spełnieniu tego warunku będzie ona mogła podjąć pieniądze. Lipnicki wnioskuje, aby suma ta została wydana Dorocie za poręką Zdziebora Zębockiego; sąd uznaje, że Zębocki nie jest odpowiednio osiadły, i składa ww. sumę w depozyt w skarbcu król.; ww. Lipnicki, Pielsz Kazimierski z Kazimierzy Wielkiej i Jan Dunoski z Donosów ręczą sądowi, że złożą taką samą sumę jako gwarancję, że jeśli sąd wyda pieniądze Dorocie, nie będą one zmarnowane; sąd nakazuje Dorocie, aby w ciągu 6 tygodni wyprowadziła z Dalewic i M. pożytki i uwolniła dobra; taż Dorota c. zm. Żegoty Ryterskiego, odstąpiwszy od swego pr. niem., kwituje br. Rafała ze spłaty z dóbr ojczystych i macierzystych (ZK 205 s. 105-8)¹⁷Okoliczności sporu rodzeństwa Ryterskich wymagają komentarza. Dorota miała otrzymać od brata 500 fl. tytułem posagu, Rafał zastawił jej więc w tej sumie w r. 1508 Dalewice i M. do czasu, aż zgromadzi pieniądze. Kiedy mógł już te dobra wykupić w 1510 r., okazało się, że mąż Doroty Paweł Lipnicki, najpewniej sołtys w nieznanej nam wsi, nie posiadał dóbr odpowiadających wartości sumy posagowej, ewentualnie były one już obciążone innymi zapisami, a tym samym nie był w stanie tego posagu oprawić. Powodowany może braterską troską Rafał wstrzymał więc wypłatę pieniędzy do momentu, aż uzyskał gwarancje, że pieniądze te nie zostaną roztrwonione; Jan Tęczyński z Tęczyna, Przecławic, Chorążyc, Gnatowic i Polekarcic zastawia za 2000 fl. Janowi Staszkowskiemu dobra zastawne, m.in. M. i Gniazdowice; tenże Staszkowski ze Staszkówki poddzierżawia ww. Tęczyńskiemu posiadane od niego w zastawie wsie, z wyjątkiem Gniazdowic i M., które zostawia dla siebie (ZK 155 s. 2-4); 29 XI Mik. Jordan z Zakliczyna kaszt. biec. oraz Mik. Gbelski pleb. w Waśniowie i jego siostra Katarzyna z Rudy ż. Jana Strzałki Rudzkiego sędziego zator, za zgodą Mik. i Jana Rudzkich br. Strzałki zamieniają dobra. Jordan daje Wysoką i Skawę w pow. krak. za dobra dziedz. Gbelskich Gniazdowice i cz. M. w pow. prósz, i dopłaca 2000 fl. Gbelscy pod zakładem 2000 fl. zobowiązują się bronić Jordana przed pretensjami Mikołaja, Anny i Magdaleny ż. Jakuba Bukowieńskiego, dzieci zm. Jakuba Gbelskiego, oraz Barbary ż. Mik. Mirskiego; Jakub Więcławski z Więcławie zobowiązuje się stawić do akt król. ww. Mikołaja, kiedy tylko osiągnie pełnoletność, oraz na Niedzielę Przewodnią [7 IV] Magdalenę i Annę dzieci zm. Gbelskiego, którzy pod zakładem 2000 fl. zrzekną się ww. dóbr na rzecz Jordana; podobnie ww. Gbelski pleb. w Waśniowie i Katarzyna Rudzka przyprowadzą do akt król. na Niedzielę Przewodnią Barbarę ż. Mik. Mirskiego, która winna dokonać zrzeczenia się ww. dóbr; ww. Barbara Gbelska dz. Gniazdowic i M. za zgodą br. Mikołaja pleb. w Waśniowie i męża Mik. Mirskiego wyraża zgodę na sprzedaż należących do niej części ww. dóbr (ZK 155 s. 311-6, 356-8).

1511 Jan Tęczyński z Tęczyna zastawia za 1000 fl. Janowi Staszkowskiemu ze Staszkówki dobra zastawne Gniazdowice i M. w pow. prosz. Gdyby jednak zostali wykupieni z zastawu przez prawowitych dziedziców ww. dóbr, to Tęczyński da Staszkowskiemu wwiązanie do Gnatowic w pow. prósz. w sumie, jaka pozostanie do spłaty ww. długu (ZK 155 s. 428-31); Anna wd. po Janie Rupniowskim, c. zm. Małg. Gbelskiej dziedziczki Gniazdowic i M., za zgodą s. Stanisława rezygnuje i ustępuje ww. Jordanowi wszystkie części macierzyzny w Gniazdowicach i M. oraz wyraża zgodę na zamianę ww. dóbr przez ww. br. Mik. Skawińskiego [!] pleb. w Waśniowie i siostry Katarzynę i Barbarę (ZK 24 s. 250-1); ww. Staszkowski oświadcza, że został spłacony przez br. Jana i Andrzeja z Tęczyna z sumy 1000 fl. na Gniazdowicach i M. i kasuje zapisy w tej sprawie; ciż Tęczyńscy oświadczają, że Mik. [Jordan] kaszt. biec, dz. Gniazdowic i M. spłacił im wszystkie należności, jakie miał zapisane na tych dobrach ich zm. ojciec Zbigniew z Tęczyna pkom. krak. (ZK 205 s. 155-6); 1513 Rafał Ryterski z Dalewic i M. zastawia za 100 grz. Jerzemu Wronińskiemu z Zębocina łany w Błogocicach, na których siedzą Paszek, Szczepan i dwaj bracia Biernatowie, płacący 10 grz. czynszu, z wyjątkiem robocizn od tych kmieci. Wroniński nie może jednak podjąć tej sumy od Ryterskiego, dopóki nie uwolni M. od zabezpieczeń sióstr Zębockiego, które to zabezpieczenia Ryterski złożył do jego rąk; tenże Ryterski z Rytra i M. zastawia za 100 grz. Jakubowi Jakubowskiemu z Jakubowic całą cz. dziedz. w M. (ZK 205 s. 241-3); 1514 Jakub Jakubowski z Wadowa oprawia po 1000 fl. posagu i wiana ż. Elżbiecie c. Jana Franciszka Mediabarby Padewczyka, medyka i dworzanina król., m.in. na Wadowie, Rzędowicach i M. (ZK 25 s. 29); 1515 Zygmunt Stary zezwala Mik. Jordanowi z Zakliczyna zapisać 20 fl. czynszu na dobrach M. i Gniazdowice w pow. prosz, dla beneficjum kościelnego [była to preb. bielczycka przy kościele Bożego Ciała na Kazimierzu] (MS 4, 10757).

1521 – zm. 1537 Sylwester Ożarowski h. Rawicz, dz. cz. M. i Gniazdowic, s. Prędoty z Ożarowa [pow. lub.], pkom. nadw. 1510, kor. 1510-30, burgr. krak. od 1510, star. zawich. 1515-19, parczowski, wojski krak. od 1535, ss. Jan i Mikołaj, ż. Zofia c. Marcina Bazo z Węgier (MS 4, 13010; SP 6, 269; PSB 24 s. 679-80; UK s. 249); 1521 Mik. Jordan z Zakliczyna za zgodą ż. Anny z Jarosławia darowuje Sylwestrowi Ożarowskiemu dwór z łąkami, rolami i sadzawkami w dobrach Gniazdowice i M. w pow. prosz. (MS 4, 13010); 1522 tenże pkom. nadworny, burgr. krak. i star zawich., dz. Gniazdowic pozywa br. niepodzielonych Jana i Spytka Jordanów z Osieczan, Trzemesznej i Poręby ss. zm. Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. wiśl. o to, że zgodnie z zobowiązaniem nie uwolnili pod zakładem 200 fl. Gniazdowic i M., które sprzedał Ożarowskiemu ich ojciec, od zapisów rocznych czynszów na rzecz instytucji kościelnych, a szczególnie od sumy wyderkafowej 400 fl. dla kl. Bożego Ciała na Kazimierzu. Jan Jordan oświadcza, że sam nie może bronić i uwolnić tych dóbr od zapisów, a jego br. Spytek nie może odpowiadać w tej sprawie ze względu na niepełnoletność. Sąd uznaje, że Spytek nie jest wyłączony ze sprawy, ale winien wystąpić z br. Janem; Piotr przeor kl. Bożego Ciała występuje przeciw ww. Ożarowskiemu dz. Gniazdowic i Wierzbna, ponieważ nie chce zapłacić klasztorowi 400 fl. ani płacić 20 fl. czynszu. W odpowiedzi Ożarowski przedstawia przez pełnomocnika dok. król., w którym widnieje zobowiązanie zm. Jordana do uwolnienia dóbr od zobowiązań. Jan Jordan jako zachodźca Ożarowskiego zobowiązuje się przenieść ww. zapisy na wieś Zawadę; 1523 ww. Ożarowski dz. Gniazdowic i M. pozywa ww. braci Jana i Spytka o to, że nie chcą uwolnić od czynszu rocznego 20 fl. na rzecz wikariuszy kol. kieleckiej Gniazdowic i M., które Jordan częściowo sprzedał, a częściowo darował Ożarowskiemu. Sąd nakazuje braciom uwolnić ww. dobra od tych zapisów pod zakładem 2000 fl.; Ożarowski pozywa ww. braci o 2000 fl. węg. zakładu, ponieważ nie uwolnili wspomnianych dóbr od zapisów na rzecz kol. kieleckiej. Sąd przysądza mu zakład (SP 6, 218, 234, 269); Sylwester Ożarowski star. zawich., pkom. nadworny (prefectus cubiculi SRM), dz. wsi M., patron preb. altarii ŚŚ. Piotra i Pawła Apostołów w kościele par. w Proszowicach po śmierci ks. Wojciecha ze Rzgowa z jednej strony oraz ksiądz Stanisław z Osieka ustanowiony na tę wakującą preb. przez bpa krak. z prezentacji Jakuba Chrobrzeńskiego h. Rawicz (Rawycz) z drugiej strony stają przed bpem krak. Stanisław z Osieka zeznaje, że nie rości sobie żadnych praw do tej preb. ani w niczym nie narusza praw Ożarowskiego, które wynikają z dziedziczenia wsi M., i rezygnuje z prebendy. Ożarowski na nowo prezentuje tegoż Stanisława swoim prawem, bo do niego należy pr. patr., tak z racji posiadania wsi M., jak też z przynależności do rodu (armis) Rawicz po swoich przodkach (Ep. 7 k. 469v-470r); 1539 Zygmunt Stary zezwala wikariuszom kol. kieleckiej na przeniesienie zapisu 600 fl. z dóbr Gniazdowice i M. na dobra Waganowice i Wężerów w pow. prosz. (MS 4, 20008).

-b. Kmiecie, karczmarze, sługi, włodarze, młynarze w cz. A i B. 1228 narocznicy → p. 3B; 1243 książęcy przypisańcy (originarii) Pedo, jego s. Pardusz, br. Gostek i bratanek Gołaś, należący do wojstwa krak., Bogumił i Wojno należący do grodu w Bieczu → p. 3A; 1341 Mikołaj młynarz z M. s. zm. Maszka młynarza z → Brzostu (ZDM4, 923); 1381 5 kmieci Abrahama z M. (SP 8, 997); 1388 Piotr kmieć z M. ustanawia swym zachodźca Abrahama z M. w sprawie z Jakuszem z M. (SP 8, 4535); Skroń s. Jaszka z M. (SP 8, uw. 78/9); 1389 Klemens sługa Abrahama z M. (SP 8, 5041); Szczepan karczmarz Abrahama z M. ze Sławnikiem ze Śladowa o zabranie dzies. wart. 10 grz. (SP 8 uw. 166/14, 169/20); Wawrzyniec kmieć z Gniazdowic nie stawia się przeciw Wojciechowi z M. o miecz, rany i nóż (SP 8, 5387; → Gniazdowice p. 3 reg. niepełny); → Makocice Gniazdowice p. 3a; 1390 Jan kmieć z M. winien stawić przed sądem swoją panią [Falisławę] wd. po Abrahamie z M. przeciwko kl. staniąt. o izbę i 4 szopy (pro stuba et quatuor cletis – ZK 1c s. 18, 22); 1390-2 → Makocice Gniazdowice p. 3b; 1392 Andrzej Stanko z M. z Piotrem, Jakuszem, Mikołajem i Maciejem z M. klasztornych (monialibus) o 7 ran otwartych (ZK 1c s. 27); Kościej z M. Małych z kmieciami z M. klasztornych; Janusz z M. Małych z kmieciami z M. (ZK 1c s. 30, 35); Elena [kmiotka] → p. 3B; 1397-1400 → Damianice p. 3.

1401 Bartłomiej (ZK 3a s. 354, 358, 367); 1408 Stanisław (GK 1a k. 71v); Maciej Łatka (GK 1a k. 85v, 88v, 93r); 1434 Mik. Grabiec pozywa o 15 1/2 grz. Wojciecha z Krakowa sługę w domu pana [Goworka] Makockiego (GK 5 s. 73); 1436 Katarzyna Kurniczka z Krakowa pozywa Piotra z M. o 3 1/2 grz. za kurczęta (GK 5 s. 611); 1462 Stanisław, Staszek zw. Kątny, Mik. Byczek, Staszek Adamowicz, Maciek, Wojc. Drzemlik, Paweł Miąsko, Maciej zw. Małżonek, Mik. Chorąski, zagrodnik Piotr Przykopa → p. 3B; 1466 Mik. Chorąski → p. 3B; 1470-80, 1564 powinności kmieci → p. 3c; 1471 Maciej Maczek → p. 5; 1481 Mik. Byczek i Stan. Scichna → p. 3B; 1486 Miklasz sługa z M. → p. 3B; 1489-97 Mik. Libura; tenże Libura zapłacił pobór z M. (ZK 202 s. 280; RP k. 118r); 1489 Maciej Libura; 1490-1501 kmieć Jan Włodarz → p. 3B; 1495-7 Mik. Byczek kmieć Mściwoja z Wyszogrodu (ZK 203 s. 124, 130; → p. 5); 1496 Mik. Miąsko zapłacił pobór z M. (RP k. 82v); 1498 Jakub Krzyk i Mik. Libura z M. winni zapłacić 7 wiard. szl. Maciejowi włodarzowi z Łosośkowic (OK 17 s. 513); 1498, 1501 Jan zw. Włodarz z M. → p. 3B; 1501 Mik. Byczek → p. 3B; 1511, 1513 Mik. Byczek → p. 5; 1529 pracowici Maciej Grandok z Gniazdowic i Jan Grad z M. (OK 46 s. 427); 1532 Stan. Libura z M. winien zapłacić 24 gr Mik. Gąsię z Proszowic za piwo (OK 48 s. 544); 1544 Walenty Krupa, Jakub Buczek i Jan Byczek → p. 5.

-c. Areał, folw., pobór w cz. A i B. 1462 młyn, łany i role dworskie, łąki i pastwiska → p. 3B; 1466 folwark Uliany → p. 3B; 1470-80 w cz. klaszt. 6 ł. kmiec., z których płacą 1 grz. czynszu z ł. i 1/2 gr miodowego, dają 2 koguty, 20 jaj, 2 sery, 2 korce owsa miary prosz. Kmiecie winni pracować 1 dzień w tygodniu własnym sprzężajem lub pługiem, jeśli zaś są przymuszani do pracy na folwarku król. [w Proszowicach], wolni są od robót należnych kl. staniąt. Folwarku, karczmy i zagród nie ma. W cz. szlach. 4 ł. kmiece, folwark na 3 polach, zagroda. Karczmy nie ma (DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294); 1564 poddani z M. kl. staniąt. obow. są zaorać i obsiać na folwarku król. w Proszowicach jutrzyny, wozić gnoje do gumna, pokosić pewne łąki i 3 razy w roku przywieźć 3 wozy drew; sep z 3 ł. dla zamku krak. (LK 1 s. 47, 49; 2 s. 72).

Pobory. 1477 wieś M. zarówno w cz. szlach., jak i klaszt. skazana na karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego (GK 20 s. 648); 1478 M. skazana na karę XIV za niezapłacenie 8 gr poboru (GK 20 s. 819); 1489-93 pobór z 2 1/2 ł.; z cz. Ryterskiego z 1 1/2 ł.; 1494-1501 pobór z 4 ł., łącznie z częścią Ryterskiego; 1507-13, 1515, 1518 pobór z 4 ł. (ŹD s. 442; RP k. 16r, 45r, 82v, 118v, 138r, 164v, 180v, 191v, 211r, 231r, 254r, 283r, 325r, 345v, 370r, 547v, 576r, 601v, 632v, 736v, 816r); 1530 pobór z 2 1/2 ł. i karczmy dorocznej, z cz. Jakubowskiego z 1 ł.; pobór w cz. klaszt. z 3 ł. (RP k. 19, 37); 1563 pobór w cz. szlach. z 3 ł., uprzednio z 1 ł. (RP k. 16); 1581 pobór w cz. Sobków z 3 ł., w cz. kl. staniąt. z 3 ł., w cz. Ożarowskiego z 5 półł. (ŹD s. 13).

4. 1317 Władysław Łok. zezwala kl. staniąt. przenieść z pr. pol. na pr. niem. średz. m.in. wieś M. (Pol. 3, 76); 1423 [Małgorzata] opatka staniąt. wyjmuje [spod jurysdykcji sądu grodzkiego] swoich ludzi z wsi klaszt. wymienionych w powyższym dok. Władysława Łok., m.in. z M., przedkładając w sądzie ww. przywilej (GK 2 s. 191).

5. 1407 Mik. Poraj kan. krak. i scholastyk skalbmierski pozywa Falisławę Makocką z M. i jej s. Grota o dzies. z M.; Dziersław z M. zachodźca swej ww. matki i jej syna przekłada termin w powyższej sprawie, ponieważ Falisława i Grot (w zapisce błędnie: Goworek) mają termin większej sprawy o 60 grz. z Abrahamem z Donosów przed sądem ziemskim (GK 1a k. 6r, 6v, 8v, 9r, 12r); 1418 dzies. [z cz.] M. [należącej do Rawiczów] i z Dziemierzyc dla ołtarza NMP oraz ŚŚ. Piotra i Pawła Apostołów w kośc. par. w Proszowicach → 3B; 1459 Jakub Szelwa z Krakowa zobowiązuje się zapłacić w 2 ratach 20 grz. Stan. Czajce kan. krak.

za dzies. zakupioną w M., Węgrzynowicach i Gniazdowicach, w przeciwnym razie zwróci dzies. do ww. dóbr (OK 10 s. 399); Uliana z M. winna zapłacić w ratach 16 grz. ww. kan. krak. Czajce za tegoroczną dzies. (OK 12 s. 355); 1465 → Gniazdowice p. 5; 1469 ww. Czajka zobowiązuje się zwrócić Mik. Kośmirzowskiemu 10 grz. i 4 fl., w przeciwnym razie pozwoli mu zabrać w tej sumie dzies. wymłóconąw M. i Kłaju (OK 12 s. 1058); 1470-80 dzies. snop. z 10 ł. kmiec., klaszt. i szlach. oraz z zagrody dla preb. Bodzowskiej w kat. krak., zwożona przez kmieci do stodoły wskazanej przez kan.; dzies. kon. po 4 kity, wart. 18 grz., i dzies. z ról folw. dla prebendarza, czyli altarysty w Proszowicach (DLb. 1 s. 111; 2 s. 155; 3 s. 294)¹⁸DLb. 2 s. 155 błędnie: dzies. dla preb. Czechowskiej; 1471 Maciej Maczek z M. i Maciej Niczogłów z Wadowa winni zapłacić 20 1/2 grz. Stan. Czajce kan. krak. za dzies. z M. (OK 13 s. 155); 1481 Mik. Gwóźdź i jego s. Jan z Gniazdowic zobowiązują się zapłacić 25 grz. w 2 ratach Janowi Szłapowi z Dąbrowy za dzies. z tego roku zakupioną w M., Gniazdowicach, Rzędowicach, Krzysztoporzycach i Węgrzynowicach. Zapłacili (OK 3 s. 260); 1496 Mik. Byczek z M. i Jan Włodarz z M. zobowiązują się pod karami kościelnymi zapłacić 24 grz. Marcinowi Potencjanie z Dąbrowy kan. krak. za kupioną tegoroczną dzies. z M. i Rzędowic. Zapłacili w 2 ratach (OK 17 s. 222); 1497 kmiecie Mik. Byczek i Jan Badan z M. oświadczają, że kupili za 24 grz. dzies. snop. z M. i Rzędowic od Jana Starzechowskiego, pełnomocnika Marcina Szłopa kan. krak. Dzies. z jednej wsi warta była 19 grz., z drugiej 5. Zapłacili już 15 grz., zaś resztę zobowiązali się zapłacić do ś. Michała [29 IX] (OK 17 s. 376); 1511 Mik. Byczek z M. zeznaje, że kupił za 60 grz. dzies. z M. za trzy lata, należącą do preb. w kap. krak. pana Marcina Potencjany, i zapłacił za bieżący rok 30 grz. na ręce kan. krak. Macieja Brodzickiego (OK 36 s. 233-4); 1513 Paweł notariusz ww. Potencjany kwituje Mik. Byczka z M. z 60 grz. za dzies. z M. (OK 36 s. 87); 1522 Maciej Matusek z M., Marcin Małżonek (Malozenek) i Jan Byczek z M. mają zapłacić 20 grz. za dzies. snop. i kon. w M. Spytkowi z Bużenina [ziemia sier.] kan. krak. (OK 44 s. 600); 1529 dzies. wart. 6 grz. z ł. folw. dla preb. w Proszowicach; dzies. z całej wsi M. wart. 18 grz. dla prebendy Bodzowskiej w kat. krak. (LR s. 123, 190); 1544 Walenty Krupa, Jakub Buczek i Jan Byczek kmiecie z M. kupują za 17 grz. dzies. snop. w M. i w Gniazdowicach u dr Marcina Kromera kan. krak. (OK 78 s. 928-9).

6. Publiczna działalność dziedziców M. 1418-27 Dziersław, Dzierżek z M. h. Rawa, kan. skalbmierski, s. Abrahama i Falisławy, br. Abrahama, Goworka, Grota i Jana (→ p. 3B: 1392).

1418-39, zm. 8 11 1439 Jan Makocki, Makoths z M., kan. kielecki, krak., prep. stopnicki, s. Abrahama i Falisławy, br. Dziersława, Goworka, Grota i Abrahama (ZDK 2, 219, 352, 369; Bullarium 4, 1432, 1695; 5, 902; Mp. 4, 1321; ZDM 2, 459, 505-6; MPHn. 5 s. 123; Cracovia artificum suppl. 1433-1440 s. 35; M. D. Kowalski, Zapomniany kalendarz-nekrolog kapituły krakowskiej z XV wieku, NP 87, 1997, s. 130; B. Przybyszewski, Kapituła krakowska za kanonikatu Jana Długosza (1436-1480), w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, W. 1980, s. 45).

7. K. Buczek, Zagadnienie polskiego naroku, PH 50, 1959, s. 681-6; Stan. s. 3-14; Wroniszewski Rawicze 1 s. 144-153.

Uw. Jak wynika z aut. dok. Bolesława Wstydl. z → 1254 r., wieś M. stanowiła wówczas całość z późniejszymi Gniazdowicami, a jej role położone były po obu brzegach rz. Sieklec. Wieś należała najpewniej w całości do księcia do r. 1228, kiedy Kazimierz Opolski nadał komesowi Klemensowi Gryficie wwdzie opolskiemu naroczników w cz. M. położonej na lewym brzegu rzeki. W 1254 r. Bolesław Wstydl. poświadczył, że Klemens i jego bracia swoją częścią M. uposażyli ufundowany przez Klemensa kl. Benedyktynek w Staniątkach, zaś Konrad Maz. nadał temuż klasztorowi ludzi niewolnych, którzy przenieśli się z cz. wsi należącej do księcia do cz. klaszt. na lewym brzegu rzeki. Wstydliwy potwierdził też klasztorowi te posiadłości książęce w M., które zagarnął Wierzbięta. Ta sytuacja spowodowała rozbicie M. na dwie wsie, przedzielone naturalną granicą rz. Sieklec. Część książęca na prawym brzegu tej rzeki znalazła się w rękach Radwanitów, poświadczonych tutaj od połowy wieku XIV, i z czasem przyjęła nazwę Gniazdowice, w części zaś Gryfów, która zachowała pierwotną nazwę M., wyodrębniła się obok własności klasztornej (Makocice klasztorne, wielkie) własność szlachecka Rawiczów (Makocice Małe).