(1254 Machocice -Pol. 3, 28; 1341 n. Makoczycze – ZDM 4, 923; 1349 Macocicz – Mp. 3, 691; [1359] Macoczicz – DSZ 6; 1387 Gnazdovicze seu minores Makocicz – SP 8, 4319; 1389 Gnasdovicz – SP 8, 5387a; 1392 Makocice minor – ZK 1c s. 35; 1409 Gnasdoszicze alias Makowicze – KSN 2535; 1419 villa Macocice dicta Gnasdovice – ZK 6 s. 550-1; 1420 Macocice Gniazdowice – ZK 7 s. 18; 1436 Gnyasdovicze – SP 2, 2628; 1440 Gnaszdovicze – ZK 150 s. 191; 1467 Gnazdowycze – ZK 17 s. 452) 3 km na NW od Proszowic.

1. 1437 ziemia krak. (ZK 150 s. 13); 1515 pow. prosz. (MS4, 10757, 13010); 1470-80, 1581 par. Proszowice (DLb. 2 s. 155; ŹD s. 13).

2. 1254 M. leżą po jednej stronie rz. Sklec [dzisiaj Sieklec – Mapa Obrębów], a wieś o tej samej nazwie Makocice, należąca do kl. staniąt., leży po drugiej stronie tejże rzeki → p. 3a; 1387 → Makocice p. 2; 1404-5 błonie → p. 3a; 1427 → Makocice p. 2.

3. Własn. książęca 1254, potem ryc. Radwanitów, od 1420 sołtysów Skawiny h. Doliwa.

-a. Sprawy własnościowe. 1254 Bolesław Wstydl. potwierdza nadanie klasztorowi staniąt. przez Konrada Maz. [→ Makocice 1243] m.in. Bogumiła i jego s. Wojnona z rodziną, którzy byli przypisańcami (ascripti glebe) w M. i należeli do grodu w Bieczu. Ludzi tych, zamieszkałych w M. po jednej stronie rz. Skleć, książę przeniósł do wsi klaszt, podobnie zw. Makocice, po drugiej stronie rzeki, a ich ziemie zamienił z klasztorem → Makocice p. 3A.

1341 zm. Bień z M. [h. Radwan] (ZDM 4, 923); 1341-9 Janusz z M. [h. Radwan] s. Bienia (ZDM 4, 923; Mp. 3, 691; Wroniszewski Rawicze l s. 148).

[1359] Bień z M. [h. Radwan, zapewne s. Janusza, ojciec Janusza, Jakusza i Piechny], ż. Ewa z Więckowie (DSZ 6 – z błędną datacją 1370¹Bień występuje w liście świadków ww. dok. sądu ziemskiego krak., który przysądził klasztorowi mog. dziedzinę w Zesławicach wbrew pretensjom zgłaszanym przez dziedziców wsi. Dok. ten nie posiada daty rocznej, a jedynie dzienną 11 maja. Wydawca błędnie datuje dok. na sobotę 11 maja wbrew przytoczonym przez siebie faktom. Identyfikując osoby występujące w liście świadków, a zwłaszcza Sięgniewa z Gręboszowa prep. Ś. Michała na zamku krak. i podsędka Andrzeja z Wawrowic wystawcę dok., ustalił on, że dok. mógł zostać wystawiony w 1. 1358-73. W tym przedziale czasu sobota 11 maja przypadała w 1. 1359, 1364 i 1370. Tutaj wydawca błędnie założył, że „należałoby chyba wyłączyć lata 1359 i 1364 ze względu na to, że Sięgniew z Gręboszowa był podkanclerzym dworu w latach 1355-67, a podkanclerzym krakowskim w latach 1333-43. Jako świadek byłby wymieniony na dokumencie właśnie z takim tytułem. Brak tego tytułu wskazywałby raczej na rok 1370”. Jednak w świetle źródeł nie ulega wątpliwości, że Sięgniew pełnił funkcję podkanclerzego jedynie w latach 1333-43, później urząd ten dzierżyli kolejno: Piotr Szyrzyk z Fałkowa, Tomisław z Mokrska, Jan z Buska i Jan z Czarnkowa (UM 1223-7). W ustaleniu prawidłowej daty bardziej pomocna, wbrew wydawcy, będzie analiza treści dok. Skupowanie Zesławic przez kl. mog. rozpoczęło się w r. 1348 i trwało w pierwszym etapie do 1355 r. (Mog. 66, 70,71; ZDM 1, 60, 63, 64, 70-4). Przez cały ten czas klasztor był reprezentowany przez opata Jana. Opat Mikołaj pojawił się dopiero w r. 1356 (Mog. 73) i zniknął ze źródeł po r. 1373. Ramy czasowe wystawienia dokumentu zamykają się więc ogólnie w okresie między 1358 (objęcie urzędu przez podsędka Andrzeja) a 1373 r., a ze względu na precyzyjną datę dzienną do wyboru pozostają rzeczywiście 1. 1359, 1364, 1370. W 1355 r. Zesławice zostały przeniesione z pr. pol. na średz., co może świadczyć o tym, że kl. posiadał już większość wsi. Część Zesławic, która stała się przedmiotem sporu, została sprzedana klasztorowi w 1353 r. (ZDM 1, 70). W 1357 r. Herman, wielkorządca krak. potwierdził opatowi zwrot posiadanej w zastawie od klasztoru łąki, która należała właśnie do ww. części wsi, kupionej przez kl. w 1353 r. od wnoszącej pretensje Krystyny i jej dzieci (Mog. 74). Własn. klasztoru w ww. cz. Zesławic potwierdza także dok. króla z grudnia 1359 r. (Mog. s. 56 z błędną datą 1350 – opublikowany jest jedynie jego regest; ZDM 1, 92 gdzie wydawca stawia datę 1359). Prawdopodobnie pretensje Krystyny, jej dzieci i krewnych do cz. Zesławic zostały wysunięte w tym właśnie czasie, kiedy kończył się proces skupowania tej wsi przez kl. Dlatego możliwą datą wystawienia dok. podsędka jest dzień 11 V 1359. Podsędek sam wystawił dokument, co świadczy o nieobecności sędziego ziemskiego, którym był wtedy Jan z Grębynic h. Syrokomla. Rok 1359 był jedynym w jego karierze, kiedy nie wymieniły go żadne źródła. Może dlatego zastąpił go w maju podsędek. 12 V 1364 r. król fundował uniwersytet, a rozprawy sądowe miały miejsce dopiero w końcu miesiąca, pod przewodnictwem sędziego (Mp. 1, 273). 9 V 1370 r. w Krakowie odbywał się tradycyjny już wtedy wiec sądowy i jeżeli sprawa trafiłaby wówczas „na wokandę”, to rozpatrzona byłaby zapewne na wiecu, któremu przewodniczył sędzia ziemski w otoczeniu dostojnych asesorów (Mp. 1, 306). Dlatego należałoby uznać 11 V 1359 r. za najbardziej prawdopodobną datę wystawienia dok. podsędka Andrzeja z Wawrowic (A. Marzec, Urzędnicy małopolscy w otoczeniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, w druku); Wroniszewski Rawicze 1 148).

1381-1418 Janusz, Jan Makocki z M. Małych, czyli Gniazdowic, i Przybkowic [dziś Przytkowice], h. Radwan, s. Bienia i Ewy z Więckowie, 2° v. ż. Andrzeja z → Boczowa, br. Jakusza i Piechny ż. Włodka z Kościelca, 1-sza ż. N.N., 2-ga ż. Dorota, dzieci: Bień, Anna i Wichna z 1-go, Stanisław i Prokosz z 2-go małżeństwa (SP 8, 624, 4319, 4383, 5400, 5429, 8760, 9011, uw. 57/26, 59/31, 75/26, 77/13, 124/25, 124/29, 129/23, 139/29, 154/6, 154/8, 166/18, 169/19, 192/20, 195/18, 208/17, 213/27, 214/6, 220/35, 230/9, 284/46, 284/48, 287/53, 288/47, 299/72, 300/130, 336/94, 347/44, 355/37; SP 2, 1197, 1511; SP 7/2, 236; ZDM 5, 1157; ZCz. 1, s. 33, 39-40, 43, 48a, 53, 91-2; ZK 1c s. 16, 24, 30, 32, 41, 46, 57, 59, 61, 63, 80; 2 s. 109, 133-4, 140, 150, 251, 256, 267, 289, 292, 303, 503, 523, 529, 532; 3a s. 286, 289, 312, 464, 469, 507, 528, 539, 551, 554, 585, 593, 601, 626, 649, 651, 661; 3b s. 5, 7, 17, 22, 36-7, 50, 64, 91, 104-5, 116-7, 122, 135, 158, 163, 167, 388, 393, 418, 482, 491-2, 499, 501, 509, 526, 533, 536, 549, 570, 587, 598, 615; 4 s. 101, 128-9, 136, 254, 239, 301 – zap. nieczytelna; 5 s. 6-7, 35, 87, 93, 127, 140, 183-4, 209, 217, 253, 255, 258, 266, 326-7; 6 s. 267, 295, 368, 377, 433, 457, 465-6; 198 s. 1, 8; GK 1 s. 24a; la k. 26r, 71v); 1386 Piotr włodarz z Zębocina nie stawił się przeciw Januszowi z M. o 12 ćw. zboża, które zabrał jego kmieciowi, i o rany. Zapłacił kary 6 gr i karę 6 grz. zw. swetczna komornikowi sędziego (SP 8, 4000, 4034); 1386-8 Janusz z M. oskarżony przez [Morzkę] wd. po Spytku z Więckowie [i Kępanowa] o najście jej domu ze swymi kmieciami i porozbijanie licznych drzwi i wrót, zabór zboża Morzki, jej kmieci i osadnika Witka, zabór rzeczy pochodzących z ciążenia, poranienie jej kmiecia Piotra włodarza w Więckowicach; tenże Janusz oddala oskarżenie o udział w napadzie i poranienie Piotra oraz o to, że nie był sam i że nasłał na jej dom i domy jej kmieci swoich kmieci; Morzka płaci karę 6 grz.; Janusz winien poręczyć złożenie 10 grz. zakładu, jako oskarżony o zadanie 5 ran sinych i 3 otwartych, w dniu, w którym ma sprawę z Pawłem, Mikołajem, Stankiem i Boguradem kmieciami z Więckowie o najście domu tejże Morzki, rozbicie 4 rygli i zabranie rzeczy pochodzących z ciąży; tenże winien wydać Morzce 2 grz. z sumy 13 grz. bez 4 sk. od kmieci w Więckowicach i złożyć porękę za matkę [Ewę] (SP 8, 3960, 4425, 4445-6, 4462, 4485 zp., 4528, 4765, uw. 6/9, 8/25, 65/18, 65/21, 67/29: tu z br. Jakuszem, 71/11, 75/26, 79/4, 92/17; też → Kępanów p. 3)²W haśle → Kępanów p. 3 jedynie reg. zapiski z SP 8, 4765.

1387-99 Jakusz z M., czyli Gniazdowic, Przybkowic h. Radwan, s. Bienia i Ewy z Więckowie, br. Janusza (SP 8, 4319, 4707, 4797, 4945, 5237, uw. 124/25, 129/23, 139/29, 144/14, 148/15, 154/6, 163/27, 169/26, 173/11; ZK 2 s. 267, 289, 503); 1387 Janusz z M. z Mściwojem z Kazimierzy Wielkiej i Trzewlina o 3 grz., które Mściwoj miał mu oddać na Boże Narodzenie, i o 6 wołów; ciż o 1 grz. i 14 sk. (SP 8 uw. 37/13, 38/12, 43/26); na wniosek Jakuba i Macieja z Proszowic wpisano do ksiąg, że Janusz z Gniazdowic, czyli z M. Małych zeznał, że zastawił im za 7 grz. gr łąkę dworską i poręczył za br. Jakusza, że na najbliższym terminie wyrazi na to zgodę i uwolni łąkę od [obowiązku] wyprawy i innych obciążeń wynikających z pr. ziemskiego. Bracia nie wykupią tej łąki przez 3 lata, a po upływie tego czasu zrobią to za własne pieniądze (SP 8, 4319); 1387 Jakusz i [jego br.] Janusz pozywani przez Piotra włodarza i kmieci z Więckowic, → wyżej 1386-8; 1387-9 → Makocice p. 3B; 1388 Janusz z M. ręczy 1 kopę [gr] „pro privilegio” (SP 8, 4677); 1389 Janusz z M. z Tomkiem z Więckowic o kradzież 12 ćw. zboża (SP 8 uw. 192/17); Abraham z M. z Januszem i jego kmieciami z M. (ZK 1c s. 5); 1392 → Makocice p. 3B; Wierzchosława z Dobranowic z Januszem z M. o 5 sztuk bydła rogatego, 2 maciory, 40 stogów zboża z ubiegłego roku i 60 z obecnego, 6 ćw. owsa, 3 ćw. jęczmienia, 8 korców pszenicy, 2 1/2 szynki, sadło, 30 piskląt, 2 głowy sera i 2 osełki masła oraz o 3 grz. i 7 sk. (ZK 1c s. 53, 60).

1394 → Makocice p. 3B; 1394-5 Jakusz z M. pozywa Krystyna z Przybkowic o 300 zagonów i wbicie 100 pali. Termin zawity w dziedzinie Jakusza (ZK 2 s. 134, 289); tenże Krystyn procesuje się z Januszem z M. o przetrzymywanie siłą 2 kmieci w Przybkowicach i o szkodę (ZK 2 s. 134); 1394-9 br. Janusz i Jakusz z M. procesują się z dziedzicami Przybkowic o dziedzinę tamże; 1394-7 Mik. Kosocki z Kosocic i Przybkowic procesuje się z Januszem i Jakuszem z M. (ZK 2 s. 132, 189, 207, 296); 1396 Janusz z M. nie stawił się na termin z Mik. Kosockim z Kosocic o las i 4 rany (ZK 2 s. 375); 1397 Mik. Kosotka z Przybkowic z Januszem i Jakuszem z M. o las i szkodę (SP 8, uw. 219/2, 230/6); Jakusz z Kosocic nie stawił się przeciwko ww. Januszowi o szkodę 30 grz. (SP 8, uw. 222/51); 1397 Janusz z M. przywodzi 6 świadków przeciwko Jakuszowi z Przybkowic o to, że sprzedał dziedzinę i nie chce z niej ustąpić. Przysięga: po sprzedaży Jakusz nic w tej dziedzinie nie miał ani nie posiadał, lecz już po wpisie do ksiąg chciał tę dziedzinę przejąć w zastaw; ciż przysięgają że Jakusz wtargnął do domu Janusza, poranił sługę, rozbił dwoje wrót i dwoje drzwi; Janusz i Jakusz z M. winni złożyć przeciwko temuż Jakuszowi przysięgę, która rozstrzygnie, do kogo należy ww. sługa uprowadzony przez Jakusza z domu; ww. Jakusz i Janusz z Jakuszem i jego ż. Katarzyną o 20 grz., szkodę i to, że bezprawnie siedzą w dziedzinie; ww. Janusz i Katarzyna mają termin na wiec o dok. (SP 8, 5787-9, 5804-5, 5848); 1398 taż Kachna ma stawić kapelana na wiec przeciwko Januszowi, gdyż jest pozwana, że siedzi na zajętej dziedzinie, na której nie powinna siedzieć, i o szkodę 10 grz. (SP 8, 6360); 1399 Jakusz z M. składa dwie przysięgi, pierwszą przeciw Małgorzacie ż. Jakusza z Przybkowic, że nie polecił wyrwać nocą desek (scilindria wsczanki) i drzwi oraz uprowadzić po złodziejsku jej ludzi, a drugą że nie polecił zabrać przedmiotów pochodzących z ciąży ze wspólnego pastwiska [bydła?]. Jakusz stawia swego sługę Przecława; Małgorzata składa przysięgę, że nie ugodziła się z Januszem w sprawie miary z młyna (SP 8, 9111-3).

1394-1400 Michał, Oland i Jaszek z Boczowa [ss. Andrzeja z Boczowa] procesują się ze [swoją macochą] Ewą z Więckowie [i M.] wd. po Andrzeju i jej ss. Januszem i Jakuszem z M. (ZK 2 s. 34, 172, 416, 424, 431): 1398 Ewa z Więckowie ma termin na wiec w sprawie z Jaszkiem, Michałem i Olandem o to, że ich br. Prędota nie był jej zachodźcą w sprawie o 2 ł. w Więckowicach, w wyniku czego ponieśli szkodę 100 grz. Ewa powierza sprawę z ww. braćmi s. Januszowi z M. (SP 8, 6412); 1397-1400 → Damianice p. 3; 1400 → Boczów p. 3; tenże Janusz z panią Giedczyną z Bęczyna o nieustąpienie z dziedziny i o szkodę (ZK 2 s. 402).

1402 Janusz z M. nie stawił się przeciwko Jaszkowi z Cikowic o 100 grz. zakładu (ZK 3 s. 477, 614); Grzegorz z Grocholic [pow. sand., par. Wszechświęte] z Januszem z M. mają termin na wiec o dok. i o 100 grz. poręki, którego to dok. Janusz nie przedłożył (ZK 3a s. 515, 611).

1403-5 Elżbieta c. Wojtka Żelasko z Przybkowic procesuje się z Januszem z M. o dziedzinę w Przybkowicach: 1403 taż Elżbieta i jej nieletni syn oraz Janusz z M. mają wyznaczony termin na wiec o cz. dziedziny w Przybkowicach (ZK 3b s. 89); 1404 Miczek Kosota z Ochonina [dzisiaj Ochojno] nie stawia się przeciw Januszowi z M. o zachodźstwo w jego sprawie z dziećmi zm. Wojtka Żelasko o dziedzinę w Przybkowicach; Kachna c. Mikołaja z Kosocic zachodźczynią tegoż Janusza w sprawie z ww. Elżbietą (ZK 3b s. 250; 4 s. 109);

1405 ww. Katarzyna stawia w powyższej sprawie 5 świadków, którzy złożą przysięgę; taż Katarzyna zachodźczyni Janusza z M. przez przysięgę świadków oddala wieczyście roszczenia ww. Elżbiety do dziedziny, czyli spuścizny po stryju w Przybkowicach (ZK 4 s. 263; SP 2, 1098); Małgorzata c. Mik. Kosoty z Przybkowic sprzedaje za 43 grz. gr pras. Januszowi z M. całą cz. ojczystą w Przybkowicach (ZK 4 s. 181); ww. Janusz z Januszem z Pobiedra i Laczkiem z Przybkowic o dziedzinę w Przybkowicach (ZK 3b s. 684).

1404-5 Gierasz z Czyrzowa, Kawek i Zakrzowa z Januszem z M. o wybudowanie izby i domu (stuba et domus) na Błoniu (in communis blonye) w M. (ZK 3b s. 474, 488, 539, 573, 635, 669, 682); 1406 Janusz i Laczek z Pobiedra oddalają roszczenia Janusza z M. o zabranie 250 grz. i o zwrot dziedzin w Sosnowicach, Przybkowicach i Zebrzydowicach, zakupionych przez podanie ręki (manu stipulationis); star. krak. wyrokuje, że jeśli Janusz z M. nie wypłaci tylu pieniędzy, za ile podług dok. sąd. wykupił pr. bliższości od Mikołaja, Janusza i Władysława z Pobiedra do ww. dziedziny, to utraci to prawo; Janusz z M. zobowiązuje się spłacić 100 grz. gr [długu] Janusza z Pobiedra u Świętopełka z Goleniowów, a gdyby Świętopełk darował coś z tej sumy, to Janusz winien to zwrócić Januszowi z Pobiedra; Janusz z M. złoży u Małgorzaty ż. Janusza z Oświęcimia 18 grz. za zakupioną dziedzinę w Pobiedrze (GK 1b s. 40-1); 1409 Janusz z M. daje Katuszy sołtysce z Gunowa wwiązanie do M. do czasu spłacenia 238 grz. szer. gr pras. → Gunów p. 4; Piotr Gut z Rzędowic zobowiązuje się zapłacić Januszowi z M. 7 1/2 grz. i 7 grz.; tenże Piotr nie stawił się przeciwko Januszowi o 50 grz. poręki i szkodę (ZK 5 s. 171, 173, 201); 1410 Katarzyna ż. Marcisza sołtyska z Gunowa zeznaje, że Janusz Makocki zapłacił jej 23 grz. z 250 grz. długu, i ręczy za dzieci, że nie będą pozywać go o te pieniądze (ZK 193 s. 38); 1411 Małgorzata ż. Piotra Guta nie stawiła się przeciwko Januszowi z M. o odbicie ciążenia. Ugoda Janusza o wszystkie sprawy z tymże Piotrem (ZK 5 s. 249, 255); Janusz z M. nie stawił się z kapelanem przeciwko Małgorzacie wd. po Hoczu [z Oświęcimia] o 40 ćw., wóz z wyposażeniem i 5 grz. Winien jej to odpłacić; Janusz płaci zobowiązanie (ZK 5 s. 260-1); 1412 Goworek Gut zastawia Januszowi z M. kmiecia w Rzędowicach, płacącego 2 grz. czynszu, dopóki nie spłaci 20 grz. (ZK 5 s. 324); tenże Janusz, ręcząc za dzieci, zamienia całą cz. dziedz. w Zebrzydowicach na sołectwo w Zelkowie (ZK 5 s. 333); 1413 Jaszek Rączka i jego s. Piotr z Przybkowic, odstępując przed sądem ziemskim od swego pr. niem., sprzedają za 20 grz. Januszowi z M. młyn w Przybkowicach (ZK 5 s. 340); 1415 → Gunów p. 4; mgr Jan medyk z Krakowa i Maciej Biały z Wójeczki [pow. wiśl.] ustępują Januszowi z M. wieś Wierzchowisko [par. Szreniawa], którą mają w zastawie za 63 grz. od Mściwoja, w zamian za sołectwo w Zelkowie; tenże Janusz sprzedaje za 150 grz. ww. Janowi i Maciejowi sołectwo w Zelkowie (SP 2, 1403-4); 1416 Jaszek z Bodzanowa [brat ww. Katarzyny sołtyski z Gunowa] winien dać Jakuszowi Książkowi w zastaw za 250 grz. wieś G. alias M. zamiast zastawu sołectwa w Bodzanowie (KSN 3818; por. → Bodzanów p. 4).

1417-20 Bień z M. i Przybkowic h. Radwan, s. Janusza z 1-go małżeństwa, br. Anny i Wichny (ZK 6 s. 324; 7 s. 18; 195 s. 5); 1417 Stanek Polach i Jan Dybiec kmiecie z Wężerowa (Wansow), ręcząc wzajemnie za siebie, zobowiązują się zapłacić 26 grz. w 4 ratach Januszowi z M. za kupione od niego stogi żyta (SP 2, 1501); Bień s. Janusza z M. poświadcza odbiór 3 kmieci i roli w Przybkowicach, którą wydzielił mu ojciec, z tym warunkiem, że pod zakładem 30 grz. nie będzie ojcu przeszkadzał, póki żyje, w jakichkolwiek działach, a po jego śmierci wraz z młodszymi braćmi, którzy teraz są przy ojcu, podzieli dobra wg własnego uznania; tenże Bień powiedział przed sądem, że przejąwszy dział ojczysty, gotów jest uwolnić swego poręczyciela Maczka ze Stanisławie od Jana Franczka z tytułu obiecanego [przez ojca] zastawu, ponieważ to właśnie ten dział Franczek chciał mieć w zastawie; ww. Bień wydzierżawia za 20 grz. na 8 lat ojcu Januszowi z M. ww. kmieci i rolę w Przybkowicach (ZK 6 s. 324-5); Jarosław i Jan Ćwikła kmiecie z Polekarcic zobowiązują się zapłacić w ratach 6 grz. w monecie pospolitej i 5 grz. półgr Januszowi z M. za stogi żyta (ZK 194 s. 44); → Kościelniki p. 3; 1418 Mściwoj z Wierzchowiska zapłacił 40 grz. półgr Januszowi z M. na ręce Jana z Łuczanowic [za zastaw w Wierzchowiskach → 1415] (ZK 6 s. 407); Zaklika z Korzkwi poręczyciel Mik. Popilowskiego kramarza z Krakowa zobowiązuje się zapłacić 20 grz. szer. gr pras. Januszowi z M. pod rygorem podwojenia tej sumy (ZK 6 s. 429); Filip z Brzezinki [par. Pobiedr] ma zapłacić 30 grz. Januszowi z M. – zp. Zapłacono (ZK 6 s. 466); 1419 Dorota wd. po Januszu z Przybkowic z dziećmi jej i tegoż Janusza Stanisławem, Prokoszem, Januszem i Barbarą z jednej strony oraz Bień z siostrami Anną i Wicłmą, dziećmi tegoż Janusza [z 1-go małżeństwa], z drugiej strony dzielą dobra. Dorocie i jej dzieciom przypada wieś Przybkowice i 5 kmieci w Sosnowicach, zaś Bieniowi z siostrami cała wieś M. zw. Gniazdowice i 150 grz. (ZK 6 s. 550-1); Bień z Przybkowic po dzierżawie tytułem zastawu za 180 grz. szer. gr pras. przywraca Katarzynie sołtysce z Gunowa i jej bratu Jaszkowi dziedzinę M. [G.] → Gunów p. 4.

1420-1 Michał Pusznik dz. G., → Krzywaczki 1414-8, wójt w Skawinie 1394-21, „de Rurich (Berith)” 1427, h. Doliwa, rycerz pasowany, s. Mikołaja z Kamienia [par. Czernichów]³Michał Pusznik był najprawdopodobniej sołtysem w Kamieniu, ż. Małgorzata, ss. Jan, Mikołaj, Rafał, Stanisław, Michał i Dziersław (ZK 7 s. 18; 193 s. 102); 1420 Bień z Przybkowic sprzedaje za 400 grz. szer. gr pras. i za 2 ł. w Radziszowie Michałowi Pusznikowi ze Skawiny całą wieś M. G.; Florian z Knyszyna i Jakub Gut z Kościelnik poręczają temuż Michałowi za dzieci zm. Janusza z Przybkowic [i G.], że nie mają one nic na dziedzictwie zw. M. G., kupionym przez Michała od ww. Bienia (ZK 7 s. 18); 1420 tenże Michał wójt ze Skawiny zobowiązuje się zapłacić Katarzynie ż. Jakuba sołtysa z Gunowa 180 grz. półgr, inaczej wwiąże ją na sumę 250 grz. do G. (ZK 195 s. 33); 1421 Katarzyna uzyskuje wwiązanie w dobra G. na sumę 250 grz. (ZK 195 s. 102).

1423-9, zm. przed 1435 Jan Pusznikowic z M. G. h. Doliwa, rycerz pasowany, wójt w Skawinie 1421-30, s. Michała, br. Mikołaja, Rafała, Stanisława, Michała i Dziersława, ż. Urszula, c. Jadwiga ż. Zawiszy z Boryszowic (ZK 195 s. 203; GK 3 s. 272); 1423 Jan Pusznikowic z G. nie stawił się przeciw Maczkowi i Bartłomiejowi z Proszowic o 2 grz. i szkodę (ZK 195 s. 203); 1428-9 → p. 5.

1436-50, zm. 30 IV 1469 Rafał z G., wójt w Skawinie 1421-59, pleb. w Wawrzeńczycach przed 1444, Opatowcu [pow. wiśl.] 1430, kościołów Ś. Mikołaja w Krakowie 1456-62, Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu 1462-9, prep. kielecki 1444-69, kan. krak. 1440-69, łęcz. 1462-9, tenut. → Lipowca przed 1462 i ponownie 1464-9, oficjał 1440-60 i wikariusz generalny bpstwa krak. 1450-60, ponownie 1465-9, s. Michała i Małgorzaty, br. Jana, Mikołaja, Stanisława, Michała i Dziersława (ZK 197 s. 433; 13 s. 409; SP 2, 2628; PSB 30 s. 437-9); 1436 Rafał pleb. w Opatowcu i wójt Skawiny oraz dz. G. zastawia za 310 grz. Piotrowi z Brodów wsie G. i Konarki [zob. też → Brzostek par. Proszowice] wraz z zasiewami ozimymi. Jeśli Rafał zechce wykupić zastaw za ww. sumę, to płacąc 210 grz. odzyska ww. dobra. Skawiński ręczy za pozostałych braci, że nie będą kwestionować tej transakcji, Brodzki zaś unieważnia dotychczasowe zapisy i dok., z wyjątkiem obecnego wpisu (ZK 197 s. 433)⁴W haśle → Brzostek reg. niepełny.

1437-52 Mikołaj z G., wójt w Skawinie 1421-52, h. Doliwa, s. Michała i Małgorzaty, br. ww. Rafała i in. braci, ż. Katarzyna c. Mik. Drabota z Jodłownika, c. Małgorzata ż. Mik. Gbelskiego (ZK 150 s. 13; 14 s. 76).

1437-40, zm. przed 1445 Stanisław Skawiński z G., wójt w Skawinie 1437, h. Doliwa, s. Michała i Małgorzaty, br. ww. Rafała i in. braci, ż. Jadwiga c. Sławca Czudnego z Topoli, dzieci: Daniel, Bogdał i Jan, Zuzanna i Małgorzata (ZK 150 s. 13); 1437 br. Mikołaj i Stanisław wójtowie Skawiny, poręczając za br. Rafała, zastawiają za 225 grz. Piotrowi Brodzkiemu wsie G. i Brzostek [dziś nie istnieje] z zasiewami ozimymi i 2 wołami (ZK 150 s. 13); 1440 ww. Rafał kan. krak. i Mikołaj ze Skawiny sprzedają za 500 grz. i 300 fl. węg. oraz za wałacha wart. 100 grz. Rafałowi ze Skrzydlnej wsie G. i Brzostek. Jeśli bracia do Bożego Narodzenia nie wykupią tych dóbr, przejdą one ostatecznie na własność Rafała (ZK 150 s. 191-2); 1446 Mikołaj ze Skawiny za zgodą br. Rafała zapisuje ż. Katarzynie c. Mik. Drabota z Jodłownika 100 kóp gr posagu i tyleż wiana na połowie G. (ZK 12 s. 410).

1450 Michał zM. G, wójt w Skawinie 1445, h. Doliwa, s. Michała Pusznika, br. Rafała i in. braci; Jadwiga ż. Zawiszy z Boryszowic pkom. królowej i c. Jana ze Skawiny ustępuje za 400 grz. stryjom Rafałowi, Mikołajowi i Michałowi oraz dzieciom zm. Stanisława ze Skawiny z dóbr ojczystych, m.in. z → Krzywaczki i G. (ZK 13 s. 409); 1452 Mikołaj ze Skawiny zapisuje ż. Katarzynie 100 kóp gr posagu i tyleż wiana na połowie G. (ZK 14 s. 76).

1466-7, zm. przed 14 III 1468 Bogdał z G. h. Doliwa, s. Stanisława, br. Jana (ZK 16 s. 407-8; 17 s. 480).

1466-84, zm. przed 1487 Jan Skawiński z G. i Makocic 1470-84, tenut. → Lipowca, h. Doliwa, s. Stanisława, br. Bogdała, ż. Anna z Czernichowa, 2° v. ż. Mik. Paczółtowskiego (ZK 16 s. 326, 407-8; 17 s. 663; DLb. 1 s. 112; 2 s. 155)⁵W 1470 r. Jan Skawiński został właścicielem cz. → Makocic i w tamtym haśle zebrano zasadniczy materiał dotyczący jego osoby; 1466 → Makocice p. 3B; br. niepodzieleni Jan i Bogdał ze Skawiny alias z G. zobowiązują się zapłacić 95 grz. Stan. Szreniawie ze Szreniawy pod rygorem wwiązania go w ich cz. G. (GK 17 s. 943 zp.); 1467 → Makocice p. 3B; 1468 Uliana z M. winna zapłacić 7 grz. Rafałowi ze Skawiny za stóg żyta w sprzedanym dworze w Gniazdowicach (OK 12 s. 909); → Makocice p. 3B; 1469, 1470, 1475 → Makocice p. 3B.

1484-5, zm. przed 1511 Małgorzata Gbelska z G., Makocic i Skawiny, c. Mikołaja, ż. Mik. Gbelskiego, matka Jakuba (GK 21 s. 983-4; ZK 24 s. 250; zob. także → Makocice p. 3B); 1484 → Makocice p. 3B; 1485-6 → Krzywaczka p. 3a; → Makocice p. 3B; 1485-90 Mściwoj z Wyszogrodu dz. Makocic oraz posesor G. → Makocice p. 3B; 1486, 1487 → Makocice p. 3B; Mik. Skarbek protestuje przeciw Małg. Gbelskiej z G., ponieważ wniosła ona pozew w jego dobra Zręcice na inną osobę, która tam nic nie posiada, mianowicie na jego s. Baltazara (SP 2, 4320); 1490, 1493 → Makocice p. 3A; 1498 → Makocice p. 3B.

Przed 1503 zm. Jakub Gbelski z G. s. Mikołaja i Małgorzaty, ojciec Zofii → 1503; 1503 Katarzyna wd. po Jakubie z G. składa protest przeciwko Janowi Nieszkowskiemu, ponieważ gotowa była wobec niego wnieść zapis do ksiąg grodzkich, że panny Zofii, swej córki, nie wyda za mąż bez jego wiedzy, lecz ani Jan, ani nikt inny się nie zjawił; taż Katarzyna zobowiązuje się, że jeśli bez wiedzy, zgody i woli ww. Nieszkowskiego, stryja jej c. Zofii, wyda ją za mąż, to utraci na jego rzecz zapis swojej oprawy (ZK 23 s. 126, 131)⁶W haśle → Gniazdowice błędny reg; 1504 → Makocice p. 3B.

1510-21 Mikołaj Jordan z Zakliczyna, kaszt. biec, wojn., wielkorządca krak., star. spiski, oświęcimski i zatorski, dz. cz. Makocic i G., ss. Jan (z 1-go małżeństwa) Spytek i Rafał, 1-sza ż. Kat. Pielgrzymowska, 2-ga ż. Anna Jarosławska (ZK 155 s. 311-6, 462-3; MS 4, 13010; PSB 11 s. 280-1); [1510] Mik. Jordan z G. jednym z 6 patronów kościoła w Pobiedrze (DLb. 2 s. 129)⁷Informacja o patronach kościoła w Pobiedrze, nad którym pr. patr. sprawowali ongiś Radwanici, została wpisana ręką z przełomu XV i XVI w., a raczej po 1510 r., gdy Jordan był już właścicielem Makocic i M. G. → Bączyn, Brzezinka, Jaszkowice; 1510, 1515 → Makocice p. 3B.

1521-3, zm. 1537 Sy1wester Ożarowski h. Rawicz, dz. cz. Makocic i M. G. → Makocice p. 3B; 1521, 1522-3 → Makocice p. 3B; 1522 Zygmunt Stary zezwala Sylwestrowi Ożarowskiemu pkom. nadwornemu, burgr. krak. i star. zawich. zapisać 12 grz. na G. w pow. prósz, dla ufundowanej przez siebie altarii Ś. Jana Ewangelisty w kat. krak. (MS 4, 13123); 1524 Sylwester Ożarowski pkom. króla, burgr. krak. i star. zawich. zapisuje na dochodach wsi G. w pow. prósz. 12 grz. wieczystego czynszu na fundację i założenie ołtarza [pod wezw. Ś. Jana Ewangelisty] w kierunku wschodnim w kat. krak., tuż obok ściany zamku (circa parietem castri) (Ep. 1 k. 567r-567v); 1529 czynsz wieczysty wart. 12 grz. rocznie z G. dla altarii Ś. Jana Ewangelisty w kat. krak. (LR s. 207); 1539 → Makocice p. 3B.

-b. Kmiecie, karczmarze, młynarze w M.G. 1379-88 Sieciej osadnik (colonus) (SP 8, 583); 1388 tenże Sietko z Januszem z M. o 6 ran i 7 korców owsa; tenże pozywa Janusza o 11 ran krwawych; Janusz z M. z Sietką osadnikiem w M. o poręczone 3 świnie, 3 rany krwawe, 2 sine i 3 wiard.; tenże Janusz winien dwukrotnie przysięgać przeciwko Sieciejowi o rany i 18 sk., a Sieciej tylko raz (SP 8, 4578, 4635, uw. 73/17, 77/14, 104/45); 1382-4 Staszek zw. Kocieła (Coczela) kmieć Jakusza; 1382-3 Augustyn z Piotrkowic i Mojkowic z tymże Staszkiem o 2 1/2 grz. zabrane na drodze i o 2 rany (SP 8, 1886, 1920, 1948, 1960, 1976, 2059); 1383 Miczek zw. Gnat kmieć z M. przywodzi przeciwko Staszkowi z tychże M. świadków, m.in. Wojsława z M.; Staszek z kolei przywodzi świadków przeciwko Gnatowi o kradzież konia, m.in. Staszka i Więcka z M.; Gnat płaci w tej sprawie karę zw. potwarzna (za bezpodstawne oskarżenie – SP 8, 1937-8, 1955); 1384 tenże Staszek Kocieła płaci karę XV, ponieważ został pozwany przez swego pana Jakusza z M. o odejście przed czasem (SP 8, 2180); 1387 Janusz z M. z Janem kmieciem z M. o 5 grz., zboże i zabranie konia (SP 8, uw. 37/18, 38/14); 1387-9 Paweł, Michał i Jakub kmiecie → Makocice p. 3B; 1389 Wawrzyniec kmieć → Makocice p. 3b; 1390-2 wd. po Abrahamie z kmieciami Janusza z M. (ZK 1c s. 21, 36); 1392 → Makocice p. 3b; Andrzej [Wysz] młynarz z G.; Michał młynarz z Proszowic nie stawia się przeciwko ww. Andrzejowi o rany krwawe (ZK 1c s. 53, 57); 1392-3 Jan młynarz z Damianic z Andrzejem młynarzem z M. i Januszem z M.; tenże Jan stawia świadków przeciwko ww. Andrzejowi Wyszowi z M. (ZK 1c s. 59, 69, 78); 1394 karczmarz Janusza z M. nie stawia się przeciwko Febrce z Proszowic o dług; Kabat kmieć ww. Janusza nie stawia się przeciwko Bieńkowi z Proszowic o 9 sk. (ZK 1c s. 109); 1396 Wichna (Więchna) ż. Klemensa mieszcz. z Proszowic przeciw Grzegorzowi osadnikowi (colonus) Janusza z M. o skrzynkę, maciorę i sprzęty domowe (ZK 2 s. 444, 446); Grzegorz osadnik Janusza z M. (ZK 2 s. 451); 1416 Andrzej karczmarz z Polekarcic pozyskuje 15 stogów pszenicy na Jarosławie karczmarzu z G. (SP 2, 1489); 1429 Andrzej kmieć z G. → p. 5; 1466 Janiec, Szczepan, Małgorzata i Anna kmiecie z G. → Makocice p. 3B; 1523 Stan. Koczwara z G. ma zapłacić 1/2 grz. i 1/2 gr Janowi tkaczowi (textori thele) z Birkowa za płaszcz (OK 44 s. 769); 1529 → Makocice p. 3b; 1549 Stanisław młynarz z G. (OK 90 s. 30).

-c. Areał, pobór, folwark. 1470-80 5 ł. kmiec. i dwór z folwarkiem (DLb. 1 s. 112; 2 s. 155); 1489 pobór w G. z 3 1/2 ł.; 1491-4, 1496-7 z 3 1/2 ł.; 1498 z 4 1/2 ł.; 1499-1501, 1508-11 z 5 ł.; 1512-3 z 5 1/2 ł.; 1514-5, 1518 z 5 ł.; 1519-20 brak danych o poborze (RP s. 16, 45, 83, 118, 138, 165, 181, 195, 211, 231, 259, 283, 346, 370, 576, 548, 602, 633, 714, 738, 816, 831, 854); 1530 pobór z 4 1/2 ł. i karczmy dorocznej (RP k. 19); 1563 pobór z 8 ł., uprzednio z 4 ł. i 1 pręta oraz z młyna dorocznego o 3 kołach (RP s. 57-8); 1581 pobór z 5 ł. i od 3 zagrodników z rolami (ŹD s. 13).

4. 1387 → p. 3a; 1481 Mik. Gwóźdź sołtys z G. i jego s. Jan (OK 3 s. 238, 245, 260, 271).

5. 1387-9 → Makocice p. 3B; 1428-9 Piotr Pieskowski [z Pieskowic w ziemi łęcz.] prep. kościoła Ś. Michała na zamku krak. pozywa Jana wójta ze Skawiny o zabranie przez jego włodarza 10 stogów pszenicy z tytułu dzies. w G., przy sprzeciwie włodarza prepozyta; Jan ma zapłacić 10 grz. za dzies. i 6 grz. kar oraz 10 ćw. pszenicy Pieskowskiemu do rąk Jana Czelustki ze Stradowa [pow. wiśl.] lub Piotra Gawła z Racławic; 1429 Jan ze Skałki pełnomocnik ww. Pieskowskiego ustępuje Janowi 1/2 ł. w G., na którym siedzi Andrzej, Jan zaś płaci wszystkie należne pieniądze (GK3 s. 120-1, 127, 272); 1465 Mik. Chorąski, Wojciech Drzemlik i Maciej Mączko z Makocic poręczyciele pani Uliany wd. z Makocic zobowiązują się zapłacić 6 grz. Rafałowi ze Skawiny prep. kieleckiemu i kan. krak. za dzies. w G. (OK 12 s. 465-6); 1470-80 dzies. z ról folw. dla pleb. w Proszowicach; dzies. snop. z 2 ł. kmiec. i kon. po 4 kity wart. 3 grz. prebendzie Bodzowskiej w kat. krak., przy czym jednego roku dają zboże ozime, drugiego jare, a trzeciego nic nie dają; dzies. snop. wart. 3 grz. z innych ł. kmiec. bpowi krak., z pozostałych ł. w wysokości 4 grz. plebanowi w Pobiedrze (DLb. 1 s. 112; 2 s. 129, 155)⁸W DLb. 2 s. 155 błędnie prebenda Czechowska zamiast Bodzowska. W zapiskach z XVI w., po r. 1510, określono wysok. dzies. dla pleb. w Pobiedrze na 4 grz; 1481 → Makocice p. 5; 1529 dzies. snop. wart. 3 grz. z ł. kmiec. bpowi krak., dzies. snop. wart. 2 grz. z ról folw. dla pleb. w Pobiedrze, dzies. snop. wart. 2 1/2 grz. z całej wsi [!] prebendzie Bodzowskiej, dzies. snop. wart. 4 grz. z całej wsi [!] dla pleb. w Proszowicach (LR s. 4, 117, 190, 314).

7. → Makocice p. 7.

Uw. Zgromadzony w wyniku szerokiej kwerendy materiał do → Makocic przyniósł poważne uzupełnienia do sąsiadującej z nimi wsi Gniazdowice, zwanej początkowo także Makocice, a później, aż do początku XV w., na przemian Makocice Małe, Makocice Gniazdowice, Gniazdowice, czyli małe Makocice lub Gniazdowice. Z tego powodu zdecydowano się powtórzyć tutaj materiał z opracowanego wcześniej hasła → Gniazdowice oraz uzupełnić go i zweryfikować. W sprawie podziału wsi M. na dwie wsie Makocice i Gniazdowice → Makocice Uw.