MALEC

(1377 de Malcze – Mp. 1, 337; 1379 de Malica – ZDM 4, 1053; 1415 de Malcz – ZDM 5, 1281; 1448 de Malcza – GK 10 s. 457; 1456 z Malce – SKO s. 58, nr 103; 1457 Malyecz – GrünMark. 2 s. 609; 1470 Malecz – Mp. 5 M 123) 4 km na NE od Kęt.

1. 1457 ks. ośw. (GrünMark. 2 s. 609); 1581 pow. śl. (ŻD s. 98); [par. Osiek]1Ustalenie przynależności parafialnej Malca jest sprawą trudną. Wprawdzie ŹD s. 98 umieszczają M. w par. Bielany, ale jest to wyraźny błąd, zważywszy na fakt, że miarodajne źródło z tego czasu, jakim jest WR, do par. Bielany zalicza tylko wsie Bielany, Łęki i Kańczugę. Wydaje się, że M. znajdował się w średniowieczu i później w par. Osiek, która w XVI stuleciu została sprofanowana i przejęta przez protestantów i z tego względu nie została dokładnie opisana w WR. Przynależność parafialną M. do Osieka potwierdzają wyraźnie źródła późniejsze, choćby Metryka Józefińska i SG 6 s. 6.

2. 1537 kmieć zw. Młynarz z M. (Rejestr rogowego – In O 1/2 k. 15v-16r).

3. Własn. szlach., w drugiej połowie XV w. król., a następnie znów szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1377 Wroch z M. (Mp. 1, 337; KK 2, 300); 1379 Otto zM. (ZDM 4, 1053).

1415 (lub 1416) – 1420 Paszek z M. h. Wieniawa (ZDM5, 1281; SP 2, 1711); 1420 Wroch z M. h. Wieniawa (SP 2, 1711).

1441-8 Jerzy dz. z M. (GrünMark. 2 s. 586, nr 15; GK 10 s. 457); 1456 Jan Streckow z M. (SKO s. 58, nr 103).

1457 Janusz ks. ośw. sprzedaje swoje księstwo Kazimierzowi Jag. Wsie tego księstwa, m.in. wieś szlach. M., przechodzą pod władzę króla (GrünMark. 2 s. 609).

1476-85 Piotr Komorowski [tenut] M., → Hecznarowic, → Kańczugi, Nowej Wsi i wójtostwa w → Kętach (ZZ 12 s. 59; 13 s. 57; SKO s. 70, nr 187; LK 1 s. 248-9; 2 s. 148); 1476 → Hecznarowice p. 3; 1477 Kazimierz Jag. zapisuje 1200 fl. węg. długu Mik. Myszkowskiemu na m. Kęty i wsiach: M., Nowa Wieś, Hecznarowice i Kańczuga (MS 1, 1442); 1485 Kazimierz Jag. nadaje Piotrowi Komorowskiemu za zasługi dobra [zamku?] M. z przynależnymi od dawna wsiami, tj.: M., Nową Wsią, Hecznarowicami, Kańczugą i wójtostwem w m. Kęty (LK 1 s. 248-9).

1511 zm. Jerzyk Malecki [dz. M.] (SKO s. 89, nr 288-9); M i k. Kornicz Malecki z Kornic [Śląsk] s. zm. Jerzego Maleckiego (SKO s. 89, 91, 140, nr 288-9, 292, 490); Bernard Malecki s. Mik. Kornicza, br. Buriana, Indrzycha i Jana Maleckich (SKO s. 89-91, 140, nr 289-90, 292, 490); Mik. Kornicz Malecki s. zm. Jerzyka Maleckiego pozywa Jana Komorowskiego o dobra po ojcu w M., Kańczudze, Nowej Wsi, Hecznarowicach i o cz. wójtostwa w Kętach. Mikołaj zeznaje za pośrednictwem Jerzyka ze Skalic [Śląsk], że prawo na te dobra, którym dysponował jego ojciec, zapisał swym ss. Burianowi, Indrzychowi, Bernardowi i Janowi (SKO s. 140, nr 490); Mik. Kornicz pozwał niegdyś zm. Jana Komorowskiego o dobra maleckie. Sąd orzeka, że w związku ze śmiercią Jana pozwy straciły moc i synowie Jana nie muszą odpowiadać w tej sprawie na wniosek Bernarda [Maleckiego] s. Mik. Kornicza (SKO s. 91, nr 292).

1512 br. Jan i Wawrzyniec Komorowscy [ss. zm. Jana Komorowskiego] dają siostrze [Katarzynie] pani Zygmuntowej swe dobra maleckie, tj. „maleczki statek”, jako jej ojcowiznę i macierzyznę (ZZ 12 s. 122; SKO s. 91, nr293)2Bon. 11 s. 3, zamieszcza błędny reg. tej zapiski, a ponadto błędnie utożsamia panią Zygmuntową z Anną ż. Zygmunta Linbońskiego, poświadczoną w 1567 r; 1512-32 Katarzyna Komorowska dz. M., c. Jana Komorowskiego, siostra Jana i Wawrzyńca Komorowskich, od 1524 zw. Malecką, ż. Zygmunta Jordana z Zakliczyna (SKO s. 91, 105-8, 143, nr 293, 349-51, 353-6, 361, 365, 495; Heck s. 39-41).

1512-5 Zygmunt Jordan z Zakliczyna, mąż Katarzyny Komorowskiej, dz. M., Nowej Wsi, Hecznarowic, → Kańczugi, wójtostwa dziedz. w → Kętach (ZK 22 s. 123; ZZ 12 s. 128; 13 s. 89; SKOs. 141, nr 491); 1527-8 pan Janusz Górski zM. (ZZ 12 s. 238).

1553-64 Stan. Jordan Malecki dz. M., Nowej Wsi, Hecznarowic i Kańczugi, wójt w Kętach (SKO s. 156, 536-7; LK 1 s. 248-9); 1581 Jakub Jordan dz. M. (ŹD s. 98).

-b. Kmiecie. 1537 poddani z M. płacą rogowe po 2 gr od krowy i po 1 gr od jałowicy: Paweł od 4 krów i 1 jałówki, jego komornik od 2 krów, Gzyl od 2 krów, Płoszczek od 6 krów, Donot od 8 krów, 1 jałówki i 10 owiec, Palma od 7 krów, 1 jałówki i 39 owiec, Łukasz od 7 krów, Maczek od 3 krów, Szymek od 5 krów i 2 jałówek, Kaspar od 2 krów, Piotr od 5 krów, Burek od 5 krów i 1 jałówki, Jakub od 3 krów i 1 jałówki, Młynarz od 4 krów, Jan od 6 krów i 1 jałówki, Adam od 8 krów, w sumie 6 fl. 4 gr (Rejestr rogowego – In. O 1/2 k. 15v-16r).

-c. Areał, pobór. 1581 w M. pobór z 1 1/2 ł. kmiec., od 2 zagr. bez roli, od 4 komorników z bydłem i 4 pustych półł. (ŹD s. 98).

5. 1470 do 4 mansjonarzy ustanowionych w kościele par. NMP w Oświęcimiu ma należeć m.in. dzies. snop. z wsi M. (Mp. 5 M 123; OK 35 s. 657-61; 105 s. 516-24 – r. 1472); 1472 Jan Rzeszowski bp krak. zatwierdza fundację prepozytury i mansjonarii w kościele par. NMP w Oświęcimiu. Do mansjonarzy należy m.in. dzies. z wsi M. (BJ rps 5935 s. 159-168); 1529 dzies. pien. z wsi M. w wysokości 32 gr dla mansjonarii w kościele par. NMP w Oświęcimiu; stołowe z całej wsi M. w wysokości 25 gr dla kościoła par. w Osieku (LR s. 83, 102).

1 Ustalenie przynależności parafialnej Malca jest sprawą trudną. Wprawdzie ŹD s. 98 umieszczają M. w par. Bielany, ale jest to wyraźny błąd, zważywszy na fakt, że miarodajne źródło z tego czasu, jakim jest WR, do par. Bielany zalicza tylko wsie Bielany, Łęki i Kańczugę. Wydaje się, że M. znajdował się w średniowieczu i później w par. Osiek, która w XVI stuleciu została sprofanowana i przejęta przez protestantów i z tego względu nie została dokładnie opisana w WR. Przynależność parafialną M. do Osieka potwierdzają wyraźnie źródła późniejsze, choćby Metryka Józefińska i SG 6 s. 6.

2 Bon. 11 s. 3, zamieszcza błędny reg. tej zapiski, a ponadto błędnie utożsamia panią Zygmuntową z Anną ż. Zygmunta Linbońskiego, poświadczoną w 1567 r.