MAŁOSZÓW

(1364 Malosszow – AS 2 or., 1376 Malosow – SP 8, 330; 1381 – Malossow – SP 8, 645; 1383 Malusow – SP 8, 2069; 1402 Miloschow – ZK 3a s. 516; 1403 Maloschow – ZK 3 s. 482; 1426 Maloszow – ZK 195 s. 415) 4 km na SE od Książa Wielkiego.

1. 1457 n., 1581 pow. ksiąs. (GK 13 s. 467; ŹD s. 83); 1470-80 n., 1598 par. Książ Wielki (DLb. 2 s. 84; WR k. 234).

2. 1381 Wawrzyniec i Jan młynarze z M. oskarżeni przez Mściszka z Konaszówki i Krystyna

z Częstoszowic o bezprawie dokonane poprzez granice, tj. zalanie młyna, a także złorzeczenia, zostają skazani na karę XV (SP 8, 645, 735-6, 754); 1396-7 ww. Mściszek oraz Włodek z Konaszówki pozywają Stanisława młynarza z M. i jego pana Dobka z M. o podniesienie poziomu wody i wyrządzenie tym szkody w ich dobrach [w Częstoszowicach] i inne bezprawia (ZK 1c s. 464, 468, 473, 478-9, 482, 489, 497); 1403 M. położony przed Książem (ZK 3 s. 482); 1416 droga z Konaszówki do M. (ZK 193 s. 362a); 1426 → Koziegłowy [zamek] p. 3a; 1442 Tochołów i M. wsie położone blisko Książa (SP 2, 3099).

3. Własn. szlach., od 1426 w dobrach Giebołtowskich i Koziegłowskich h. Lis. -a. Sprawy własnościowe. 1364 siostry Krystyna ż. Dobiesława, Sietka ż. Siecieja i Jachna ż. Andrzeja z Chmielowa dziedziczki M. i Stanisławic (AS 2, 31).

1376-82 Więcek z M. (SP 8, 399, 430, 460, s. 59 przyp.l).

1376-1403 Dobiesław z M. i Końskich [pow. opocz.], ż. Tochna (SP 8, 330, 360, 716, 829, 1278, 2069, 7383, 8699, 8769, 9182, 9278, 9785, uw. 300/135; ZK 1c s. 472; 3 s. 524, 670); 1377 Więcek winien w sprawie przeciw Skronkowi z Częstoszowic stawić swego brata (SP 8, 460); 1381 → p. 2; 1382 Dobiesław z M. w sprawie przeciw Mściszkowi z Konaszówki ma przedłożyć dok. sędziego z Sandomierza (SP 8, 1278); Więcek z M. skazany na karę 6 grz., gdyż nie chciał stanąć na rozprawie przeciw ww. Skronkowi o główszczyznę i o 20 grz. wadium (SP 8 s. 82 przyp. 1); 1396 → p. 2.

1397 Jaszek z M. procesuje się z kmieciem Andrzejem i karczmarzem Stankiem (ZK 1c s. 493); 1399 Zaklika z Sieciechowie [h. Topór] gwarantuje Tomkowi z Więcławie zwrot 60 grz. ewentualnym wwiązaniem w swoją cz. dziedziny w M. (SP 8, 8121); Dobek z M. zobowiązuje się zapłacić Jaszkowi z Broniszowa [pow. sand., s. Prędoty] 100 grz. z poręczenia za Elżbietę wd. po Prędocie podsędku sand. i za jej dzieci, pozyskanych prawnie na Dobku. Jeżeli nie zapłaci, winien Jaszkowi zastawić całą swoją cz. M. z 10 grz. czynszu, a nie dokonawszy zastawu będzie musiał zapłacić 200 grz. szkody (SP 8, 8699); Dobek z M z racji poręczenia za Jaszka Bliźnieca z Węglan [pow. opocz.] zobowiązuje się zapłacić Jakubowi opatowi jędrz. 10 grz. w kwartnikach, a gdy nie zapłaci, ma dać do poręki 2 woły za każdą grzywnę (SP 8, 8769, 9182, 9278, uw. 300/135); Dobek z M. z racji poręczenia przyrzeka nie przeszkadzać Jaszkowi z Broniszowa, by cokolwiek ten uzyska z dzierżenia tytułem zastawu w M. i Stępocicach w plonach i czynszach od kmieci, do niego należało. Szkody przez kogokolwiek Jaszkowi uczynione winien wyrównać (SP 8, 9485); ww. Jaszek pozywa Dobka z M. o 100 grz. poręki i 100 grz. szkód (SP 8 uw. 277/106); 1402 Tochna ż. Dobka z M. (ZK 3a s. 516).

1403-5 Bernard Kowalowskih. Ossoria z → Kowalowa 1392-1400 i Zaryszyna 1398-1436, dz. M. (ZK 3 s. 482; 4 s. 196); 1403 Dobek z Końskich [pow. opocz.] sprzedaje Bernardowi z Zaryszyna za 300 grz. i za cz. w Janowicach całą swoją cz. w M. przed Książem, ręcząc, że żona nie będzie kwestionowała transakcji (ZK 3 s. 482)1W haśle Janowice p. 3 błędnie podano numer księgi, w której zapisano tę transakcję; 1404 Bernard z Kowalowa, obecnie z Zaryszyna sprzedaje za 300 grz. Mik. Płazie z Sieciechowie całą kupioną cz. M. (ZK 4 s. 130); 1405 ww. Bernard sprzedaje za 250 grz. i za 2 ł. opust. powyżej Półłąkowa ww. Mik. Płazie całą cz. w M. kupioną od Dobka z Końskich (ZK 4 s. 196).

1421-6 Mikołaj Bakałarz z Tochołowa, dz. cz. M. (GK 1 s. 612; ZK 195 s. 415-6); 1421 Mikołaj z Tochołowa zobowiązuje się rozsądzić sprawę swego kmiecia w M. z Małgorzatą wd. po Stanisławie z M., która pozwała tego kmiecia do sądu grodzkiego (GK 1 s. 612); 1423 tenże gwarantuje Januszowi ze Szreniawy zwrot 30 grz. ewentualnym wwiązaniem w połowę całej wsi M. (ZK 195 s. 193-4); tenże sprzedaje za 600 grz. płatnych w ratach Jakuszowi Ogance z Raciborska całą wieś M. z połową zasiewów ozimych. Mikołaj zezwala Jakuszowi brać drzewo w Tochołowie, ilekroć mu będzie potrzebne na opał i ogrodzenia w M. (ZK 195 s. 209-10); 1424 → p. 3b; 1425 tenże sprzedaje za 300 grz. Andrzejowi niegdyś z Łowini całą swoją dziedzinę zw. Dobkowska w M., z pr. odkupu do lat 3. Andrzej już zapłacił 130 grz. Gdyby Mikołaj tej części nie odkupił, w czwartym roku Andrzej dopłaci resztę pieniędzy (ZK 195 s. 312); 1426 tenże sprzedaje za 800 grz. półgr Krystynowi z Koziegłów M. z pr. patr. kościoła tamże → Koziegłowy [zamek] p. 3 a.

1438 Jan [młodszy] z Koziegłów gwarantuje Pawłowi zw. Paszek z Sokołowa [pow. chęc.] zwrot 100 grz. ewentualnym wwiązaniem w całe dobra M. Jeżeli nie da wwiązania, winien zapłacić Pawłowi 200 grz. (ZK 150 s. 136-7); 1439-4 br. Jan starszy i Krystyn ss. Krystyna kaszt. sądec. z 1-go małżeństwa oraz Jan młodszy z 2-go małżeństwa dzielą dobra. Janowi młodszemu przypada m.in. M.; 1439, 1442 M. w zastawie u bpa krak. Zbig. Oleśnickiego → Koziegłowy [zamek] p. 3a; 1457 Jan z Giebołtowa zastawia za 60 grz. Niklowi z Dziemierzyc całą wieś M. w pow. ksiąs. (GK 13 s. 467-8); ww. Jan zastawia M. za 70 grz. temuż Niklowi. Jan winien wykupić zastaw do ś. Jana Chrzciciela, wówczas Nikiel ustąpi z zastawu rezygnując z plonów z zasiewów ozimych, natomiast może on i jego ludzie zebrać plony z zasiewów jarych i wziąć połowę czynszów od kmieci; 1458 Nikiel oświadcza, że był gotów przyjąć pieniądze od ww. Jana za zastawiony mu M. (ZK 258 s. 122-3, 146); 1462 Jan z Giebołtowa zobowiązuje się zapłacić Mikołajowi i Janowi ss. Nikła z Dziemierzyc 30 grz. i gwarantuje spłatę ewentualnym wwiązaniem w całą swoją wieś M. (ZK 258 s. 350 zp.); 1463 Jan z Dziemierzyc zaświadcza, że Jan z Giebołtowa wykupił zastawiony jego ojcu Niklowi M. (ZK 258 s. 385); 1464 ww. Jan zastawia za 100 grz. Mikołajowi czyli Niklowi z Dziemierzyc całą swoją wieś M. (ZK 260 s. 42); 1470-80 dz. Jan [młodszy] Giebołtowski h. Lis (DLb. 2 s. 84); [ok. 1471] Jan [młodszy Koziegłowski] z Giebołtowa zapisuje ż. Elżbiecie c. zm. Zawiszy Płaskiego 500 grz. wiana i 500 grz. posagu na dobrach dziedz.: Giebołtów, Tochołów, M., Kowalików, Kowalów, Lgota [Wielka], Lgotka, Dupice, Przełubsko, na połowie Gołuchowic, na 2 kmieciach w Siamoszycach i na całym dworze w Giebołtowie (ZK 18 s. 106a – jest to zapiska naklejona na pustej stronie księgi, nieopatrzona datą, ze zniszczonym częściowo jednym brzegiem); 1471 → p. 3c; 1477 → p. 3b; 1483 Jan Opatkowski [z Kaliny] pozywa Mik. Mlecznego [zastawnika] z M. o kmiecia (GK 21 s. 690); 1494 → p. 3b; 1495 Jan z Giebołtowa zastawia za 100 grz. Janowi Chyszowskiemu [z Chyszowa pow. pilzn.] całą wieś M. (ZK 263 s. 338); 1496 tenże Jan zastawia za 150 grz. temuż Chyszowskiemu M.; Jan Giebołtowski z Giebołtowa dz. M. (ZK 263 s. 368, 374); 1501 Jan z Chyszowa trzymający M. zastawem od Jana Giebołtowskiego podzastawia za 150 grz. tę wieś Imbramowi Salomonowi z Krakowa; 1503 ww. Chyszowski dz. Boczkowic Wielkich i Małych i Zaryszyna, dzierż. M. podzastawia za 400 fl. pol. ww. wsie Sewerynowi Zajfretowi rajcy krak., dz. Boturzyna; ww. Chyszowski gwarantuje ww. Zajfretowi zwrot 250 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w swoje wsie dziedz. Boczkowice Wielkie i Małe oraz Zaryszyn i w dzierżawioną od Jana Giebołtowskiego wieś M.; Chyszowski podzastawia Imbramowi Salomonowi z Krakowa za 150 grz. wieś M.; 1504 ww. Imbram wieś M. trzymaną zastawem od Jana Chyszowskiego podzastawia za 150 grz. Janowi Michowskiemu z Dziaduszyc; Jan Michowski zapisane mu przez Imbrama Salomona 150 grz. na M. ustępuje br. Janowi i Mik. Rzeszowskim z Łowini (GK 28 s. 30-1, 1034-5 zp., 1076, 1182, 1405, 1409-10); 1521 Zbigniew Giebołtowski [s. Jana] zapisuje ż. Magdalenie c. Jana Przerębskiego kaszt. sier. wiano i posag m.in. na M. → Lgota Wielka.

-b. Kmiecie i młynarze. 1381, 1396-7 młynarze → p. 2; 1421 → p. 3a; 1424 Jakusz Oganka i jego kmiecie z M. br. Święch i Maciej oświadczają, że Święch i Szczepan kmiecie z Giebołtowa zadośćuczynili ww. braciom za głowę ich br. Grzegorza. Święch i Szczepan skazani na karę XV (ZK 195 s. 290); 1426 kmiecie Mikołaj z M., Mikołaj z Krzeszówki i Maciej z Kaliny odstępują od roszczeń o 50 grz. u stryja Stan. Kobyłki z racji dziedziny (ZK 146 s. 20); 1466-7 Jan Jagiełka kmieć Jana Giebołtowskiego w M. procesuje się z Jakubem Kalińskim z Kaliny; 1468 ww. kmieć odstępuje wieczyście od wszystkich spraw, które miał ze szl. Janem, Piotrem i Mikołajem z Kaliny (ZK 315 s. 279, 331, 349); 1477 Jan z Giebołtowa oświadcza, że pozywający go Łukasz z Wodzisławia nie stawił się w sądzie i przegrał sprawę o Waw. Mazura, człowieka zbiegłego z M. Wnosi o karę XV od Łukasza, ponieważ pozyskał on swego zbiegłego człowieka, ww. Wawrzyńca, zatrzymanego we dworze w Giebołtowie, na mocy wyroku polubownego wydanego przez arbitrów (ZK 261 s. 45-6; 262 s. 54-5); 1494 pełnomocnik Doroty kmiotki w M., której panem jest Jan z Giebołtowa, oskarża szl. Katarzynę z Trzonowa, że zabrała gwałtem z domu zm. kmiecia z Trzonowa Jana Małka ojca ww. Doroty wszelkie pozostałe po nim dobra, mianowicie: 4 woły, 10 krów, 50 owiec, 40 gęsi, 4 konie, 20 świń, 2 stogi żyta z gumna, 2 stogi pszenicy, owies. Katarzyna zabrała też wszystkie sprzęty i rzeczy z domu należne Dorocie po ojcu pr. naturalnym i nie chciała wydzielić Dorocie trzeciej cz. tych dóbr wart. 40 grz. Pozwana Katarzyna prosi sąd o rozstrzygnięcie, czy „in ordine kmethonali” siostra ma równy z braćmi udział w podziale dóbr, czy też należą jej się płaszcz, tunika i inne rzeczy „iuxta ordinem kmethonalem” (ZK 261 s. 373-4).

-c. Areał, folwark, pobór. 1469 wieś M. skazana na karę XIV za niezapłacenie łanowego (GK 18 s. 844); 1470-80 ł. kmiece, karczmy, zagrody, folwark (DLb. 2 s. 84); 1471 M. własn. Giebołtowskiego skazana na karę XIV za niezapłacenie wiard. w r. 1466 i 1471 oraz łanowego w r. 1469 (GK 19 s. 413); 1475 kara jw. za niezapłacenie wiard. i łanowego (GK 20 s. 36); 1478 wieś M. skazana na karę XIV za niezapłacenie 8 gr łanowego (GK 20 s. 821); 1489-96 pobór z 8 ł.; 1497-8 z 7 ł.; 1508 z 6 ł. (ŹD s. 440; RP k. 41v, 78r, 114v, 136v, 163r, 178r, 193r, 208v, 342v); 1563 pobór z 5 1/4 ł., uprzednio z 4 1/4 (RP k. 120).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 20 grz. z ł. kmiec., karczem i zagród oddawana jest bpowi krak. (DLb. 2 s. 84); 1529 dzies. snop. wart. 9 grz. z całej wsi jw. (LR s. 3).

1 W haśle Janowice p. 3 błędnie podano numer księgi, w której zapisano tę transakcję.