NAREW

(1374 Nari, 1377 Narew, Nari, 1783 Narew z Bugiem) rz., prawy dopływ Wisły, w dolnym odcinku poniżej ujścia Bugu rozgraniczała ziemie warsz. i zakr.

1374 ks. Siemowit III wraz z ss. Januszem I i Siemowitem IV zwracają Dobrogostowi drowi dekretów, Abrahamowi podkom. czer. i Niemierzy podstolemu warsz., ss. komesa Tomisława dz. z Nowego Dworu gród Nowy Dwór z miastem i komorą celną na N. oraz z pr. niem. i pr. połowu ryb w rz. Wiśle i N. (NKDMaz. 3 nr 149; SuprUzup. 139); 1377 ks. Janusz I daje Sasinowi ze Smardzewa marszałkowi swego dworu cło książ. na rz. N. w Zgierzu [dziś Zegrze] dla jego grodu [fortalicji] tamże (NKDMaz. 3 nr 190); 1377 ks. Janusz I daje Dobrogostowi i Niemierzy oraz synom zm. Abrahama podkom. czer. prawo poboru cła na Wiśle dla utrzymania ich grodu [fortalicji] w Nowym Dworze, podobnie, jak mają cło na rz. N. z nadania ks. Siemowita III, a także wolny połów ryb w rz. Wiśle i N. w granicach ich dóbr (NKDMaz. 3 nr 196; PacUzup. 186; SuprUzup. 146-147); 1416 Dobrogost dz. z Okunina daje kl. czerw. 1/2 rz. N. naprzeciw Pomnichowa [dziś Pomiechowo], [poczynając] od wierzby w miejscu zw. Topolno do gran. Góry, z wyjątkiem starych ostrowów (ADP perg. 166; MK 3, 111v; BOZ 70, 74); 1428 ks. Janusz I sprzedaje przewóz przez rz. N., z łąkami i rolami w dobrach Nieporęt od dawna należącymi do tego przewozu, Janowi Sokołowi ze Zgierza za 2 kopy gr (PP 5 nr 758; Bł. 4, 178; MK 32, 175); 1432 rozgraniczenie dóbr Wieliszewo i Trutczyno opata czerw. z dobrami szlach. jest poprowadzone przez rozjemców środkiem koryta N. od miejsca Zagroby aż do granic dziedzictwa Dębe; wszystkie stare kępy prawej połowy rzeki przypadają dziedzicom dóbr Zgierz, ale kmiecie opata mają pr. na wszystkich kępach wypasać swoje bydło (AGAD perg. 6602; BOZ 70, 87); 1448 ks. Bolesław IV nadaje Dobrogostowi z Nowego Dworu kaszt. warsz. rz. Wisłę z obu brzegami od miejsca, gdzie N. wpływa do Wisły do granic Czosnowa wraz z wyspą Jeżeniec oraz rz. N. od jej ujścia do granic Pomnichowa wraz z wyspą Wisielec; zastrzega, że jeśli Dobrogost nie pozostawi potomka męskiego, nadanie powróci do dóbr książ. (MK 4, 82-82v); 1484 ks. Bolesław V sprzedaje dobra Nieporęt wraz z przyległym brzegiem rz. N. Michałowi archid. płoc. i Wawrzyńcowi dworzaninowi książ., braciom z Prażmowa za 2000 fl. węg.; rz. N. rozgranicza dobra Nieporęt i Zgierz (MK 9, 164); 1491 granica Wieliszewa z Zagrobami idzie od rz. N. aż do węgła gran. Nieporętu na brzegu rz. N.; granice Wieliszewa ze Zgierzem mają być odnowione; wg starców dawna rz. N. z rozkazu pana Stromiły [ze Zgierza] została zatamowana dla budowy stawu, a rz. została skierowana na brzeg opata w stronę Wieliszewa (BOZ 70, 216); 1506 ugoda o wytyczenie granic między Okuninem należącym do braci Stanisława i Bolesty a Pomnichowem należącym do opactwa czerw.; wyspa z łożyskiem, gdzie dawniej płynęła rz. N., naprzeciw łąk Okunina oraz połowa łożyska naprzeciw Pomnichowa, gdzie płynie rz. Wkra, będą należeć do opactwa (BOZ 71, 232); 1518 Bolesta Chyliński z Okunina z ż. Barbarą z Prus sprzedaje cz. Okunina z obu brzegami rz. Narwi i jeziorem Mikołajowi synowi dra Jana z Reguł (MK 32, 18v); 1519 Anna c. zm. Andrzeja Chylińskiego z Okunina sprzedaje działy w Okuninie i Woli Okuńskiej wraz ostrowami Pawłowi Pniewskiemu z Krzyszczek skarbnikowi zakr. (MK 32, 48v); 1520 książęta Stanisław i Janusz III uwalniają od opłat cła wodnego i mostowego tratwy, statki i towary opactwa czerw. spławiane Wisłą, N. i Bugiem w stronę Czerwińska i Gdańska (Zakr. 20, 513); 1520 Jan z Jordanowic z ż. Małgorzatą sprzedaje Kikoły [z. zakr.] z obu brzegami rz. N. braciom z Modzel (MK 32, 65v); 1525 ks. Janusz III uwalnia od wszelkich ceł wodnych i opłat mostowego tratwy, statki i towary opactwa czerw. spławiane N., Wisłą i Bugiem do Czerwińska, Torunia i Gdańska (MK 41, 41); 1783 granica na N. poniżej ujścia Bugu między z. warsz. a z. zakr. (PerthéesMaz.); XIX w. rz. Narew, prawy dopływ Wisły, w dolnym biegu przyjmuje lewobrzeżne dopływy Bug, Rządza, Długa, niesie wody barwy ciemnosinej (SG 6, 907-909).