(1220 Myrow - Mp. 2, 385; 1250 Mirou - SUB 2, 397; 1349 Mirow - ZDM 1, 56 - podejrzany; 1383 Mirraw - ZDM 4, 1066; 1405 Myrowo, Mirowo - ZDM 6, 1686) wieś, włączona do Częstochowy, częściowo [osada karczemna] w 1928, i w całości [gromada Mirów Stary] w 1952 (M. Gajewski, Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, W. 1964, s. 27-8; B. Snoch, Mała encyklopedia Częstochowy, Częstochowa 2002, s. 114), 6 km na E od centrum miasta.

1. 1439, 1440, 1441 ziemia krak. (Mp. 4, 1346, 1374, 1395); 1405, 1426, 1440 dystr. olsztyński (ZDM 6, 1686; 7, 2002; Mp. 4, 1092 - reg., 1374); 1472, 1485, 1530, 1563, 1581 pow. lel. (ZK 152 s. 291; GK 22 s. 13; RP k. 59, 111, s. 245-6; ŹD s. 77); 1470-80 par. Mstów (DLb. 3 s. 156).

2. 1425 wieś M. na brzegu rz. Warty →p. 3a; 1439 wieś M. w pobliżu zamku Olsztyn nad rz. Wartą →p. 3a; 1532 wójtostwo częstochowskie posiada m.in. łąki wraz z rz. Wartą poniżej mostu oraz pr. wolnego połowu ryb w rz. Warcie w kierunku wsi król. M. (DP 2, 438); we wsi M. młyn sołecki na rz. Warcie (In O 2 k. 17); 1555 opust. wieś Widzów położona jest między Jaskrowem, należącym do kl. kan. reg. w Mstowie, a wsiami król. M. i Wyczerpy. Granice Widzowa poczynają się od wierzchołka →Grodziska, skały zawieszonej nad rz. Wartą, blisko opust. miejsca zamku (fortalitii) i biegną od S na N kopcami rozgraniczającymi Widzów od Jaskrowa oraz Widzów od M. i prowadzą do skrzyżowania dróg z Mstowa do Częstochowy i z M. do Rędzin, aż do ściany wsi Wyczerpy (Kopiarz mstowski, s. 143-4); 1564 w M. młyn na rz. Warcie, barcie w [lesie] w M., należące do 2 kmieci (LK 2 s. 34).

3. Własn. ryc., następnie król. w stwie olsztyńskim. 3a. Sprawy własnościowe. 1220 →p. 5; 1349 →p. 3c; 1383 →p. 6.

1405-25 Wiernek z Pławniowic [Śląsk] tenut. M. i Lubiczka [pow. wiśl.] (ZDM 6, 1686; 7, 2002; Mp. 4, 1092 - reg.; ZK 4 s. 214; OK 4 k. 150v, 155, 160, 167v); 1405 Władysław Jag. dopisuje swemu słudze Wiernkowi z Pławniowic 20 grz. do sumy 60 grz., którą Wiernek posiada już od wspomnianego monarchy na wsi król. M. w dystr. olsztyńskim (ZDM 6, 1686; Mp. 4, 1092 - reg.; RI s. 197); tenże Wiernek zapisuje swej ż. Piechnie 30 grz. posagu i tyleż wiana na wsiach M. i Lubiczko. Jeśli wspomniane wsie zostaną wykupione, wówczas Wiernek przeniesie zapis na inną dziedzinę (ZK 4 s. 214); 1425 Jan ze Szczekocin kaszt. lub., star. dobrzyński i tenut. zamku Olsztyn nadaje za wierną służbę Janowi Służce wieś M. nad rz. Wartą i zapisuje mu na niej 80 grz. Wieś tę Jan ze Szczekocin wykupił od Nawoja br. zm. Wiernka (ZDM 2, 379; RI s. 200).

1425-72 Jan Służka h. Pogoń, tenut. M., Wyczerp [Mniejszych, dziś Górnych] 1444-72, burg. olsztyński 1429, 1439-45, 1454-5, mąż Doroty c. Stanisława z Rędzin i Rząsaw 1444, a następnie Jadwigi c. Wojewódki ze Szczodrkowic 1472, ojciec Jadwigi 1455-80 ż. Mik. Łapsza z Małusz, a następnie Floriana z Oblęgoru, oraz Katarzyny 1455-81 ż. Bogusława z Piasku (ZDM 2, 379; 6, 1686; 7, 2002; SP 2, 3302a; SP 7/2, 854-7; Mp. 4, 1346, 1374, 1395, 1463, 1465; DLb. 3 s. 155; GK 3 s. 238; 12 s. 201, 212, 467, 561-3; 13 s. 74-5, 104, 126, 266, 342; 17 s. 547, 570; ZK 18 s. 136; 21 s. 5; 150 s. 292; 152 s. 291; 260 s. 120-1, 134; 261 s. 6, 32; 313 s. 138, 166, 270-1, 278, 362; 314 s. 21, 54-5; 315 s. 27, 39, 43, 54-5, 63-4, 72, 79, 88-9, 92, 96, 98, 100, 107; 316 s. 16, 37; 368 s. 169-70; 372 s. 89; J. Laberschek, Służka Jan z Mirowa, PSB 39, s. 171-2); 1426 Władysław Jag. zezwala Janowi ze Szczekocin kaszt. lub. na wykupienie wsi M. w dystr. olsztyńskim z rąk Wiernka z Pławniowic, który ją trzyma w zastawie w sumie 80 grz. (ZDM 7, 2002); 1439 Władysław Warn. w uznaniu zasług Jana Służki dla obrony zamku Olsztyn i okolic oraz w wyprawie wojennej na Śląsk zapisuje mu 30 grz. na wsi król. M. w ziemi krak. w pobliżu tegoż zamku Olsztyn nad rz. Wartą, którą Służka posiada w tenucie od wielu lat (Mp. 4, 1346; RI s. 203; AG perg. 5044; BCzart. Teki Naruszewicza 16 nr 121); 1440, 10 III Władysław Warn. w uznaniu zasług Jana Służki w wyprawie wojennej na Śląsk zapisuje mu 30 grz. na wsi król. M. w ziemi krak. w dystr. olsztyńskim (RI s. 203; AG perg. 5051; BCzart. Teki Naruszewicza 17 nr 25); 1440, 9 IV Władysław Warn. w uznaniu zasług Jana Służki w wyprawie wojennej na Śląsk zapisuje mu 30 grz. na wsi król. M. w ziemi krak. w dystr. olsztyńskim (Mp. 4, 1374; RI s. 203; AG perg. 5055; BCzart. Teki Naruszewicza 17 nr 12)¹Dok. z 9 kwietnia 1440 r. wydany został na podstawie kopii sporządzonej przez Adama Naruszewicza. Wydawca znał jeszcze kopię Naruszewicza tego dok. z 10 III (zob. regest poprzedni), lecz w komentarzu nie zaznaczył, że ma on inną datę, uznając zapewne, że to jeden dokument. Oryginały obu tych dok. znajdują się tymczasem w AG. Wedle autopsji K. Nabiałka, Starostwo olsztyńskie do połowy XVII wieku, s. 400 (mps pracy doktorskiej), dok. z 9 IV 1440 r. (w Teki Naruszewicza nr 17) to perg. o wymiarach 36,5x18,5+8 cm z pieczęcią koronną mniejszą zawieszoną na pasku pergaminowym (AG perg. 5055), drugi zaś dok. z 10 III 1440 r. (w Teki Naruszewicza nr 25), to perg. o wymiarach 33x19+6 cm, także z pieczęcią koronną mniejszą zawieszoną na pasku pergaminowym (AG perg. 5051). Oba dok. zawierają identyczną treść; 1441 Władysław Warn. za sprawą Piotra ze Szczekocin pkancl. Królestwa zapisuje Janowi Służce burgr. olsztyńskiemu 30 grz. na wsi król. M. w ziemi krak. w dystr. olsztyńskim z racji jego zasług w zarządzaniu przygranicznym zamkiem Olsztyn w czasie wyprawy króla po koronę węgierską (Mp. 4, 1395; RI s. 204); 1444 Władysław Warn. za sprawą Krystyna z Koziegłów zapisuje Janowi Służce z M. 100 grz. na wsi król. Wyczerpy w ziemi krak. w pow. lel. (Mp. 1, 1463; RI s. 205); Władysław Warn. za sprawą Piotra ze Szczekocin pkancl. Królestwa zapisuje Janowi Służce, zarządzającemu starannie zamkiem Olsztyn w granicach Królestwa, 50 grz. na wsi M. w ziemi krak. w pow. lel. (Mp. 4, 1465; RI s. 205); Stanisław z Rędzin i Rząsaw zobowiązuje się zapłacić 70 grz. Janowi Służce burgr. olsztyńskiemu z racji posagu za c. Dorotę [ż. Służki] pod rygorem uiszczania 7 grz. czynszu corocznie, aż do pełnej spłaty całej sumy. Jeśli Stanisław uzyska pieniądze od Przedbora [z Koniecpola] kaszt. sand. wówczas zapłaci 70 grz. Janowi i będzie zwolniony od płacenia tegoż czynszu (ZK 313 s. 270); Jan Służka z M. burgr. olsztyński zapisuje swej ż. Dorocie c. Stanisława z Rząsaw 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr w M. i Wyczerpach (ZK 313 s. 270-1); 1445 Jan z Wyczerp zastawia na rok za 4 grz. Janowi Służce z M. burg. z Olsztyna 1 ł. w Wyczerpach z kmieciem osiadłym Wojc. Spotem (ZK 313 s. 278); 1447 Prandota z Wyczerp zastawia na rok za 7 grz. Janowi Służce z M. 1½ osiadłego ł. kmiec. w Wyczerpach (ZK 313 s. 362); 1450 Prandota z Wyczerp zastawia na rok za 9 grz. Janowi Służce z M. 1½ ł. w Wyczerpach (ZK 314 s. 21); 1453 Grzegorz woźny sąd. zeznaje, że za sprawą Krystyna z Koziegłów wwiązał Jana Służkę z M. do wsi Wyczerpy, którą Krystyn otrzymał od Henryka Biela z Błeszna (ZK 314 s. 54-5).

1470-80 wieś M. własn. król. (DLb. 3 s. 156); Jan Służka h. Pogoń posiada wieś Wyczerpy Mniejsze [dziś Górne] w par. Częstochowa (DLb. 3 s. 155); 1472 Jan Służka z M. odstępując od swego pow. lel. zapisuje ż. Jadwidze c. zm. Wojewódki ze Szczodrkowic 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr dziedz. [!] M. i Wyczerpy (ZK 152 s. 291); Jan ze Szczodrkowic zobowiązuje się zapłacić 70 grz. swemu szwagrowi Janowi Służce z M. za swą siostrę Jadwigę pod rygorem wwiązania Służki do cz. dziedziny w Owczarach (ZK 18 s. 136); Jadwiga ż. Jana [Służki] z M. c. zm. Wojewódki ustępuje swemu br. Janowi ze Szczodrkowic ze wszystkich dóbr dziedz. (ZK 18 s. 136).

1485 Paweł ze Szczekocin tenut. olsztyński ma zapłacić 600 fl. węg. w złocie Andrzejowi i Serafinowi ss. Andrzeja Trzaski z Bobolic pod rygorem wwiązania braci do swych dziedzin M. i Siedlec w pow. lel. Jeśli w odpowiednim czasie do wwiązania nie dojdzie, Paweł przekaże im w posiadanie sołectwo i folwark w M. (ZK 316 s. 79-80; GK 22 s. 12-4); 1489 Paweł tenut. z Olsztyna dopuszcza Annę ze Szczodrkowic do wwiązania do połowy dóbr dziedz. [!], tj. wsi M. oraz dworu i folwarku tamże, po okazaniu przez nią dok. [z 1472 r.], zawierającego zapis Jana Służki dla jej zm. ciotki Jadwigi (ZK 21 s. 5); 1493 Piotr [tenut.] z Olsztyna zastawia na rok za 400 fl. węg. w złocie Janowi Płazie z Mstyczowa wsie: Siedlec, M., Wyczerpy i Kuźnicę Dzbową z tytułu posagu za swą siostrę Annę (ZK 316 s. 179-80); Anna ż. Zbigniewa z Kossocic pozywa Jakuba z Piasku o niedopuszczenie jej do ciążenia [zajęcia] dworu we wsi M. wart. 60 grz. i zabranie żyta i owsa (GK 24 s. 194); 1493 br. rodzeni nie podzieleni Piotr, Jan, Stanisław, Andrzej i Bartłomiej ss. zm. Pawła Olsztyńskiego tenutariusze w Siedlcu i M. (GK 24 s. 237, 273, 287); 1494 Jan Olbracht zapisuje Zbigniewowi Koseckiemu dz. Kossocic 150 grz. na całej wsi Wyczerpy i połowie M. (MS 2, 408); Piotr, Jan, Stanisław, Andrzej i Bartłomiej ss. zm. Pawła Olsztyńskiego tenutariusze Siedlca i M. zasądzeni na karę XV Jakubowi Trepce z Czapel Wielkich i tyleż sądowi za niedopuszczenie tegoż Jakuba do wwiązania do Siedlca i M. (GK 24 s. 425, 509); Anna ze Szczodrkowic ż. Zbigniewa z Kossocic pozywa Jakuba Piaskowskiego dz. Piasku i Wiercicy o to, że wraz z 10 pomocnikami pochodzenia szlacheckiego i tyloma pomocnikami niższego stanu wyjechał z domu swego i dworu we wsi Wiercica i przyjechał do wsi M. w jej tenucie i rozbił gwałtem drzwi wielkie do dworu czyli wrota i drzwi do pałacu i do komory w tejże wsi gdzie siedzi kmieć Jan i gdzie Anna ma złożone plony, które jej zabrał (GK 24 s. 425); Jakub Trepka z Czapel Wielkich zastawia w 100 fl. węg. Mik. Siestrzeńcowi z Jaroszowa wsie Siedlec i M., które pozyskał na synach zm. Pawła Olsztyńskiego tenut. tych dóbr, z tytułu poręki, jakiej udzielił temuż Mikołajowi za wspomnianego Pawła (GK 24 s. 605-6, 675-6 zp.); Mik. Siestrzeniec z Jaroszowa tenut. w Siedlcu i M. powierza do dnia ś. Jana Chrzciciela [24 VI] Jakubowi Trepce z Czapel dobra Siedlec i M. Przez ten czas Trepka ma pobierać czynsz z tych dóbr. Jeśli w tym czasie Trepka uwolni dla Mikołaja wieś Biskupice z rąk Anny wd. po Pawle Olsztyńskim, wówczas Mikołaj odstąpi Trepce wspomniane wsie Siedlec i M. (GK 24 s. 677-8); Jakub Trepka z Czapel Wielkich zastawia na rok za 200 fl. węg. Absalonowi Balickiemu z Balic całe wsie Siedlec i M., które pozyskał na synach zm. Pawła Olsztyńskiego (GK 24 s. 711-2 zp.); tenże Trepka odstępuje za 200 fl. węg. Mik. Siestrzeńcowi z Jaroszowa te wsie (GK 24 s. 725 zp.); Jakub prep. kl. kan. reg. w Mstowie pozywa Jakuba Trepkę z Czapel Wielkich o niedopuszczenie do wwiązania do wsi Siedlec i M. (GK 24 s. 748); 1532 →p. 2; 1533 →p. 3c; 1563-4 M. wieś król. w stwie olsztyńskim (RP k. 111, s. 245-6; LK 2 s. 34-5).

3b. Kmiecie, karczmarze, zagrodnik, młynarz. 1521 wieś M. nieosadzona kmieciami (BJ rps 5259 k. 34); 1532-3 we wsi M. następujący kmiecie na 1 ł.: Chrap, Brzoza, Staniczyk, Lach, Paszek, Kaczorek, Knap, Kozieł, Młodziec, Mizera, Białas i Kozłek; w M. też 3 zagrodnicy, młynarz i karczmarz (In O 2 k. 17, 41-41v: w wykazie skrótów błędnie inwentarz stwa ośw.); 1534 we wsi M. kmiecie na 1 ł.: Chrap, Brzoza, Stańczyk, Lach, Paszek, Kaczorek, Knap, Kozieł, Młodziec, Mizera, Kozłek, Koral, Białas oraz 3 zagrodnicy (tamże k. 111v-112); 1564 w M. 17 kmieci na 15 ł., płacący po 24 gr z łanu, wicne [= wiecne, opłata składana przez kmieci na utrzymanie urzędników sądowych zjeżdżających na sądy wiecowe], poradlne po 2 gr z łanu, polne [czynsz lub danina w zamian za powinność pomagania w łowach] po 36 gr, oddający po 2 koguty, po 20 jaj z łanu, po 1 korcu owsa z łanu i 1 wołu wspólnie z Wyczerpami i Wierzchowiskiem z tytułu stacji; 2 kmieci płaci miodowe z barci, 1 zagrodnik, 2 karczmarze płacący po 24 gr; 4 kmieci za wynajmowanie rz. [Warty] oddaje dań rybną; młynarz dający 20 korcy mąki żytniej miary mstowskiej (LK 2 s. 34-5).

3c. Areał, dwór, folwark, karczma, młyn, pobór. 1349 Kazimierz W. zobowiązuje kmieci lokowanej na pr. niem. wsi Rudniki [par. Mstów] do koszenia łąk w M. przez 2 dni w roku (ZDM 1, 56 - dok. podejrzany); 1470-80 w M. łany kmiece (DLb. 3 s. 156); 1485 folwark w M. →p. 3a; 1489 w M. dwór i folwark →p. 3a; 1493 dwór w M. →p. 3a; 1494 w M. dwór, pałac, komora na plony →p. 3a; 1508-16 M. wymieniony bez danych o poborze (RP k. 359, 381, 562, 588v, 615, 646, 673v, 679v, 685, 693, 701v, 749, 773v); 1521 wieś M. nieosadzona kmieciami (BJ rps 5259 k. 34); 1530 w M. pobór z 5 ł. i 1 młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 59); 1532-3 M. w stwie olsztyńskim. Wieś obejmuje sołectwo z 3 ł. i młynem nad rz. Wartą, 12 ł. kmiec., z których kmiecie płacą po 24 gr czynszu i oddają daniny po 1 kogucie i 20 jaj z łanu, regalia łącznie 26 gr. We wsi też karczma, z której karczmarz płaci 24 gr, młyn z którego młynarz oddaje 20 korcy mąki żytniej i puste role w dzierżawie (In. O 2 k. 17, 41-41v, 66, 129: w wykazie skrótów błędnie inwentarz stwa ośw.); 1551 we wsi 16 kmieci na 15 ł., płacący po 24 gr z łanu z wyjątkiem 1 kmiecia, oddający po 2 koguty, po 20 jaj, 2 zagrodnicy płacący po 12 gr. We wsi też 2 karczmy, z których karczmarze płacą po 24 gr czynszu, sołectwo i młyn, z którego młynarz oddaje 20 korcy mąki żytniej (In. O 2 k. 209-209v); 1563 w M. pobór z 5 ł., 2 karczem dorocznych, 1 młyna dorocznego o 1 kole i od 1 komornika (RP k. 111, s. 245-6); 1564 w M. 15 ł. kmiec., 2 karczmy, 1 zagroda, młyn o 1 kole walnym i 2 stępnymi, folwark założony na 2 ł. sołeckich w M. oraz na cz. gruntu [opust.] wsi Widzów, uzyskanego w drodze zamiany z kl. mstowskim w 1555 r. (LK 2 s. 34-5); 1581 w M. pobór z 15 ł. kmiec. i od 1 zagr. (ŹD s. 77).

4. 1470-80 w M. sołectwo z 2 ł. (DLb. 3 s. 156); 1485 sołectwo w M. →p. 3a; 1533 w M. sołectwo z 3 ł. i młynem →p. 3a.

5. 1220 bp krak. Iwo [Odrowąż] potwierdza kl. w Mstowie posiadanie m.in. dzies. z wsi ryc. M. (Mp. 2, 385; DLb. 3 s. 157-8; Kopiarz mstowski s. 15-6, 24-7); 1250 Innocenty IV potwierdza uposażenie tegoż klasztoru, do którego należy dzies. z wsi M. (SUB 2, 397); 1470-80 dzies. pien. w wysokości 9 gr z łanów kmiec. i 2 ł. sołeckich w M. z nadania bpa krak. Iwona dla kl. kan. reg. w Mstowie (DLb. 3 s. 156); 1529 dzies. pien. w wysokości 3 wiard. z wsi Siedlec, M. i Woli Mokrzeskiej dla kl. w Mstowie (LR s. 345); [XVI-XVII w.] do uposażenia kościoła par. Ś. Zygmunta w Częstochowie, przekazanego w 1474 r. w zarząd klasztorowi Paulinów, należy m.in. dzies. snop. od młynarza z niwki w M. i z folwarku szlach. w M. (DP 2, 36 - wiadomość o dzies. w kopii dok.).

6. 1383 Władysław ks. opol., wiel., dobrzyński i kujawski wystawia dok. w M. (ZDM 4, 1066); 1429 →Łapanów p. 3a; 1436 Władysław Warn., za radą i w obecności najwyższych dostojników duchownych i świeckich Królestwa, nadaje szlachectwo Janowi Służce z M., potomkowi dobrych, [ruskich] bojarów, wywiezionemu z Kijowa w czasie najazdu ks. Świdrygiełły na to miasto, ochrzczonemu w Kościele katolickim i wychowanemu w Polsce, co poświadczają: Wiktor [z Toporowa, Kamiona i Mierzyc] sędzia wiel., Iwo z Gór [i Obiechowa] wojski krak. i Tomasz Kalski. Służka odznaczył się w wielu wojnach przelewając krew dla Królestwa i za to otrzymuje herb o nazwie Wołha²W DLb. 3 s. 155 herb Jana Służki nazwano Pogonią wyobrażający zbrojne ramię ze strzałą w polu czerwonym. Powyżej widnieje zamknięta przyłbica z labrami w kolorze białym [srebrnym] i czerwonym, nad nią zaś, podobnie jak na tarczy, zbrojna prawica dzierżąca strzałę (SP 2, 3302a; J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, W. 1993, s. 295-6); 1447 przed sądem nadwornym Stanisław ze Zdrowej [ziemia wiel.] nagania szlachectwo Jana Służki z M., twierdząc, że Jan jest chłopem, a jego matka nierządnicą. Jan Służka okazuje przed sądem dok. nobilitacyjny wystawiony przez Władysława Warn. w 1436 r., opatrzony pieczęcią tegoż monarchy. Sąd oczyszcza Jana z zarzutów, zachowuje we wszystkich prawach uzyskanych aktem nobilitacyjnym i nakazuje Stanisławowi wieczyste milczenie w tej sprawie. Stanisław odwołuje oskarżenia (SP 2, 3302a; SP 7/2, 854-7); 1454 Paweł Ogrodzieński z Dmoszyc i Ogrodzieńca pozywa [Jana] Służkę burgr. z Olsztyna o młynarza Korzonka, o kmiecia Oślizłę (Oszislo) z Góry [Włodowskiej] i innego kmiecia z Parkoszowic, którzy zbiegli od Pawła (GK 12 s. 201, 212); 1494 →p. 3a.

7. J. Laberschek, Najstarsze nobilitacje w Polsce na przykładzie Mikołaja wójta lelowskiego i Jana Służki z Mirowa, w: Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997, s. 167-70; K. Nabiałek, Zamek Olsztyn w państwie polskim za Jagiellonów (od 1391 do 1 połowy XVI w.), Średniowiecze Polskie i Powszechne, t. 3, Katowice 2004, s. 176-8; I. Sułkowska-Kurasiowa, Rewizje nadań królewskich na przełomie XV/XVI wieku, KH 74, 1967, z. 2, s. 292.

8. Na terenie M. pozostałości osady wczesnośredn. (Żaki s. 517). Na granicy M. i Jaskrowa, na wysokiej skale, dziś zwanej Bolkową Skałą, nad rz. Wartą, funkcjonowało w średniowieczu fortalicjum, które już w połowie XVI stulecia pozostawało w ruinie, o czym świadczy dok. króla Zygmunta Augusta wystawiony dla kl. mstowskiego w 1555 (Kopiarz mstowski, s. 143-4). W świetle ustaleń Z. Bereszyńskiego (Grodziska stożkowate w historii i krajobrazie ziemi częstochowskiej, „Ziemia Częstochowska” 29, 2002, s. 17-20) na tym właśnie występie skalnym znajdują się dziś pozostałości tego zamku w postaci kopca o średnicy 20 m i wysokości 5 m, otoczonego z trzech stron niedostępnym urwiskiem skalnym, a z jednej strony oddzielonego fosą od szczytowej powierzchni terasy nadrzecznej, za którą ciągnie się podkowiasty wał kamienno-ziemny o wysokości 2 m. Zdaniem tego badacza obiekt obronny w M. funkcjonował jako wieża na kopcu z zewnętrznym wałem i podwójną fosą od strony największego zagrożenia. Według J. Laberscheka (Mało znane średniowieczne zamki na obszarze dzisiejszej Częstochowy, „Almanach Częstochowy” 1996, s. 14-6) związek z budową tego zamku mógł mieć książę Władysław Opolski, władający tymi ziemiami w l. 1370-91, zatrzymujący się podczas podróży właśnie w Mirowie, jak chociażby w 1383 r. (ZDM 4, 1066), względnie Wiernek z Pławniowic tenutariusz Mirowa w l. 1405-25, albo też Jan Służka piszący się z M. tenut. tej wsi w l. 1425-72, długoletni burgr. zamku olsztyńskiego (J. Laberschek, Służka Jan z Mirowa h. własnego, PSB 39, s. 171-2).