MOSZCZENICA

(1354 Moscenica — Mp. 3, 704; 1403 de Moszczenicze — KSN 1216; 1412 de Mosczenice — Mp. 4, 1131; 1415 Mosdzenicza — KSN 3609; 1451 Mosczenicza — ZK 11 s. 337; 1467 Mosczennicza — AKapKrak., Acta actorum 2 k. 34a; 1470—80 Mosczenicza — DLb. 1 s. 53; 1529 Mosczenycza — LR s. 185; 1530 Moscenycza — RP k. 27) 5 km na W od Bochni.

1. 1354 ziemia krak. (Mp. 3, 704); 1530 pow. szczyrz. (RP k. 27); 1533 pow. krak. (Wypisy 1530—1533, 982); 1470—80, 1529, 1597 par. Chełm (DLb. 2 s. 114; LR s. 194 — meszne; WR k. 187).

2. 1466 kl. miech. sprzedaje za 11 fl. węg. zagrodnikowi Andrzejowi zagrodę w M., leżącą między karczmą i zagrodą Ossowskiego. Ciągnie się ona do granic pana Giedeckiego [z Giedczyc, dziś Gierczyce]. Granicę wyznacza wielka droga do Bochni, następnie od → rz. Masłówki, wypływającej z sadzawek tegoż Giedeckiego, aż do rzeczki Świętej, płynącej z Łapczycy [dziś cz. tej wsi nosi nazwę Święta — UN 2 s. 34], między łąką karczemną i rolami tejże zagrody. Do zagrody należy niwa zagrodna w Lubowej (in Lubowa) k. Raby [dziś pole w M. o tej nazwie — UN 2 s. 35], naprzeciw koziej zagrody, a także inne grunty (arvuli): Konopka, Podgaje, Łazek (Łężek?) leżące poniżej (sub) zagajnika klasztornego zw. Winnica. Andrzej będzie płacić czynsz w wysokości 3 wiard., i będzie pracował 12 dni w roku w Targowisku (AG, perg. 2610); 1470—80 M. graniczy z → Chełmem p. 2 [par. własna]; 1533 → p. 3; granica między wsią król. Siedlec w tenucie Piotra Czuryły a m.in. Gierczycami, należącymi do Piotra Kmity kaszt. sand., zaczyna się w miejscu, gdzie niegdyś kamień wyznaczał granicę między Siedlcem, Gierczycami a wsią kl. miech. M. (Katalog perg. bitb. 224).

3. Własn. kl. miech. 1354 Kazimierz W. na prośbę prep. miech. Mikołaja z Żarnowca zatwierdza klasztorowi przywilej imm. Bolesława Wstydl. z 1256 (Mp. 2, 449 — niewymienione posiadłości) oraz nadaje posiadłościom klasztoru imm. sąd. i ekon., m.in. wsi M. w ziemi krak. Kmiecie mają odpowiadać przed sołtysem, ten zaś przed prepozytem. Król pozwala lokować wsie klasztorne na pr. niem. lub pol. (Mp. 3, 704); 1360 Kazimierz W. nadaje kl. Ś. Jadwigi na Stradomiu odebraną kl. miech. wieś M. Po śmierci króla [1370] M. wróciła do kl. miech. (DLb. 3 s. 30).

1438 Klemens, Tomek, Mikołaj i Stan. Czoskowic kmiecie z M. nie stawili się w sporze ze Stan. Strachockim (ZK 11 s. 337); 1447 Andrzej [kmieć?] z M. i kmiecie z Kłaja poręczają wraz ze szl. Klemensem z Kłaja pod zakładem 60 grz. stawić wobec podstar. krak. Jakuba Nagaja i Stanisława z Kłaja (GK 10 s. 102); 1451—2 Klemens prezbiter z Białej, były wikary w Chełmie procesuje się ze Świętosławem i innymi kmieciami (laici) z M., poddanymi prep. miech. (OK 1 s. 246, 270, 301, 309, 314, 362, 364); 1466 → p. 2.

1470—80 własn. kl. miech. We wsi 6½ ł. kmiec. oraz karczma z rolami, 2 zagrody z rolami, młyn z rolami. Łączna powierzchnia wszystkich ról wynosi ok. 12 ł., z których dzies. snop. i kon. należy do wikarii Łazowskiej w kat. krak. Kmiecie nie odrabiają pańszczyzny poza powabami na lato i zimę po 2 dni, nie dają świadczeń w naturze, jedynie płacą po 9 sk. czynszu (DLb. 1 s. 53; 2 s. 114); 1478 wieś M. skazana na karę król. za nie zapłacenie poboru i wiardunkowego (GK 20 s. 655).

1529 dzies. snop. z całej wsi M. należy do wikariusza prebendy Łazowskiej w kat. krak. Czynsz 11 grz. i 19 gr należy do prep. miech. Meszne z M. pobiera pleb. w Chełmie (LR s. 151, 185, 194); 1530 pobór w M. z 4 ł. i 1 ćw. oraz karczmy dorocznej (RP k. 27); 1533 prep. miech. wydzierżawia star. niepołomskiemu Stan. Czuryle wsie kl. Targowisko, Chełm, M. i Mszczęcin w pow. krak. Czuryło zbuduje od nowa most na Rabie wg ustaleń, jakie poczynił prep. z cieślą Stan. Czeskim (Wypisy 1530—1533, nr 982); 1564 M. kl. miech. pracuje dla stwa niepołomskiego i wsi Siedlec (LK 1 s. 85, 89).

4. 1354 → p. 3; 1403—16 Rafał sołtys w M., dworzanin król. (KSN 1216, 1584, 1590, 3685, 3707, 3792; GK 1a k. 22, 24, 28v, 131v); 1403 szl. Handzlik chlebny królowej za zgodą syna Plichty zastawia za 12 grz. Rafałkowi dz. [sołtysowi dziedz.] z M. czynsz z karczmy w Jodłówce [par. Rzezawa] w wysok. 3 grz. Rafał będzie trzymał tę karczmę do wypłacenia 12 grz., tak jak ją trzymał poprzednio Dzietrzych (KSN 1216); 1406 Rafał sługa królowej dz. [sołectwa] M. w sporze z Plichtą [sołtysem] z Jodłówki (KSN 1584, 1590); 1407—8 tenże Rafał pozywa tegoż Plichtę dz. Jodłówki o zastawioną sobie łąkę i jej bezprawne skoszenie (GK 1a k. 22, 24); 1408 tenże Plichta sołtys (advocatus) z Jodłówki zobowiązuje się zapłacić w ciągu 4 tygodni 4 grz. Rafałowi, a gdyby go nie było, Piotraszowi z Zagórzyc (GK 1a k. 24); tenże Plichta z ż. Elżbietą zobowiązują się zapłacić Rafałowi 16 grz., zabezpieczając zwrot na Jodłówce k. Jasienia należącego do Jodłówki, jeśli zaś tego nie zrobi w ustalonym terminie, wówczas dług wzrośnie do 20 grz., a jeśli i tego nie zapłaci, wówczas Rafał będzie trzymał Jodłówkę do pełnej spłaty (GK 1a k. 28v); 1412 na mocy wyroku Paszka ze Staszowa [pow. sand.] włodarza Zygmunta ks. Nowogródka [Litwa] w sprawie między szl. Rafałem [sołtysem?] z M. i Janem Plichtą sołtysem z Jodłówki o 40 grz. Rafał pozyskuje wieczyście połowę sołectwa w Jod łówce (Mp. 4, 1131); 1415 tenże Plichta nie stawił się na pozew Rafała dworzanina królowej i dz. w M. (KSN 3609, 3618); Pełka z Kliszowa siostrzeniec Plichty w jego imieniu zobowiązuje się zapłacić w oznaczonym terminie 4 grz. Rafałowi z M. (KSN 3685); tenże Pełka w imieniu Plichty zobowiązuje się zapłacić w ciągu 2 tygodni 12 grz. Rafałowi z M. pod groźbą wwiązania go do karczmy w Jodłówce w sumie 16 grz., którą następnie Rafał będzie trzymał do wypłacenia tej sumy (KSN 3705, 3707); 1416 Plichta sołtys z Jodłówki winien z trzema świadkami w ciągu 6 tygodni dowieść, że zapłacił Rafałowi z M. 16 grz. (KS 3792).

5. 1467 spór Stan. Legi wikariusza kat. krak. z prałatami i kan. krak. o zagarnięcie dzies. snop. z M., którą zarówno on sam, jak i jego poprzednicy dotąd bez przeszkód pobierali (AKapKrak., Acta actorum 2 k. 34a); 1529 dzies. snop. z całej wsi należy do wikarii w kat. krak. (LR s. 151); 1529 czynsz z M. 11 grz. i 19 gr należy do kl. miech. (LR s. 185).