MOZGAWA

(1195 fluvius Mozgawa, Mosgava— MPH 2 s. 430, 433, 542; 1242 Moscaua — Mp. 2, 419; Pol. 3, 219; 1470—80 Moszgawa, Moszkawa — DLb. 3 s. 298; 1533 fluvius Mogzawa — MS 4, 17367) rzeka, mająca źródła we wsi Siedlec, uchodzi we wsi Niegosławice z prawego brzegu do rzeki Mierzawy dopływu Nidy (SG 6 s. 753; HW 134; HE 16 s. 93—4; UN 21 s. 36, 70; Mapa Obrębów).

[Pow. ksiąs.]

1195 w prowincji krak. w miejscu noszącym nazwę od rz. M., położonym niedaleko od kl. w Jędrzejowie, porośniętym sosnami i zaroślami, miała miejsce bitwa między wojskiem ks. wielkopolskiego Mieszka Starego i wojskiem ks. krak. Leszka oraz ks. ruskiego Romana (MPH 2 s. 430—1, 433—4, 542); 1242 Konrad Mazowiecki poświadcza, że kl. staniąt. dał bpowi krak. Prędocie wyszczególnione imiennie wsie w zamian za wieś Lędziny [Śląsk] i dziesięciny [z wsi] nad [rz.] M. (Mp. 2, 419; Pol. 3, 219, z transumptu z 1464 r.; DLb. 3 s. 297—9); 1306 Władysław Łok. zatwierdza katedrze krak. posiadanie wyszczególnionych imiennie dóbr, w tym wsi nad [rz.] M.: Goworzyce (Gouorsice), Wilczyce i Koprzywnica1Kontekst dokumentu zdaje się wskazywać, że wieś Goworzyce znajdowała się w ziemi krak., nie jest wykluczone jednak, że w istocie leżała na pograniczu z ziemią sand., lub wręcz była położona w ziemi sand. Warto zauważyć, iż Goworzyce i Wilczyce opustoszały jeszcze w średniowieczu. Do dnia dzisiejszego przetrwała jedynie Koprzywnica pod zmienioną nazwą Pokrzywnica (KK 1, 114 or. perg.); 1385 Zbigniew z Mironic procesuje się z Jakuszem z Mironic m.in. o łąkę, brzegi [rz. M.] i gaj w Mironicach (SP 8, 3035); 1402 Dobiesław podsędek ziemski krak. przeciwko opatowi kl. jędrzejowskiego o pole zw. niwa, leżące przy końcu boru zw. Borek w kierunku [rz.] M. Wedle Dobiesława pole to należy już od 20 lat do jego dziedziny Konary (ZK 3a s. 609); 1444 rz. [M.] w → Mironicach p. 3a; 1533 w Niegosławicach w miejscu bagnistym przy drodze z Bochni łączą się koryta dwóch rz.: M., płynącej od Włodzisławia i → Mierzawy płynącej od Konar; 1545 granica między Nawarzycami a → Konarami biegnie m.in. kopcami po obu brzegach rz. M., oraz m.in. starorzeczem rz. M. → Konary p. 2.

Uw. Ponadto M. notowana jest w l. 1788—92 jako rzeka płynąca wśród lasków i zarośli wsi Piotrkowice, wśród pastwisk wsi Nawarzyce oraz błoń wsi Niegosławice (Mat. do MWK s. 197, 199, 225).

1 Kontekst dokumentu zdaje się wskazywać, że wieś Goworzyce znajdowała się w ziemi krak., nie jest wykluczone jednak, że w istocie leżała na pograniczu z ziemią sand., lub wręcz była położona w ziemi sand. Warto zauważyć, iż Goworzyce i Wilczyce opustoszały jeszcze w średniowieczu. Do dnia dzisiejszego przetrwała jedynie Koprzywnica pod zmienioną nazwą Pokrzywnica.