TARCHALIN

1435 or. Tharchalyno (PG 1, 74), 1436 Tharchalino (KoścZ 11, 224v), 1481 Tarchalino (PG 9, 131), 1546 Tarchalyno (KoścZ 27, 95av, dawniej s. 183), 2 km na N od Bojanowa.

1. 1435 n. pow. kośc. (PG 1, 74); 1564 n. par. Gołaszyn (IBP 308).

2. 1436 mł., 1563 wiatrak, 1581 2 wiatraki →p. 3.

3. Własn. szlach. 1435 Lutka Radomicka sprzedaje Janowi i Jakubowi braciom niedz. z Gościejewic swoją dziedzinę T. za 300 grz. szer. gr (PG 1, 74).

1435-36 Jan [syn Piotra, h. Ciołek] i 1435 Jakub bracia z →Gościejewic: 1435 ciż →wyżej; 1436 tenże Jan z braćmi uznaje pr. bliższości do dziedziny T. na rzecz Piotra Wilkowskiego [z Wilkowa Niemieckiego, obecnie Wilkowo Leszczyńskie]; jeśli Piotr w ciągu 8 tyg. nie wypłaci Janowi 224 grz. i 1 sk. monety obiegowej, to winien na zawsze odstąpić od swych roszczeń, a Jan z braćmi ma posiadać młyn (KoścZ 11, 224v).

1472 Kasper Leszczyński podkom. kal. jest winien Piotrowi Witosławskiemu [czyli Popowskiemu?, →Piegzino k. Osiecznej, p. 2] 113 fl. węg.; dług swój zabezpiecza na wsiach T., Woliszewo [obecnie Olszewo k. Śmigla], Drzeczkowo, Wolikowo [obecnie Wolkowo], Piotrowice, Piegzino [wsie k. Osiecznej] (KoścZ 15, 632, tamże nota o spłacie długu); 1481 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Pawłowi Wilkowskiemu cały T. za 350 fl., a Paweł zapisuje swej ż. Katarzynie po 250 fl. posagu i wiana na 1/2 cz. wsi Smyczyna oraz na 1/2 sumy zapisanej na T. (PG 9, 131); 1495 tegoż Kaspra kwituje [jego brat] Rafał Leszczyński marszałek dworu król., star. łęczycki i brzeski z wykupu wsi T. z zastawu; jako pełnomocnik Rafała występuje Paweł Wilkowski (WsG 1, 1).

1504-12 Barbara, 1510-21 Anna, 1510 Kat. Lasockie cc. Katarzyny [z Leszna?] i Mik. Lasockiego [→Lasocice]: 1504 tejże Barbarze zapisuje jej matka Katarzyna czynsz 16 fl. na T. (PG 12, 298); 1510 taż Anna ż. Jana Siedlnickiego sędziego wsch.1UDR I/2, 182, nie zna sędziów wsch. w l. 1498-1517 oraz Kat. Lasocka [jej siostra] pozywają Jana Kokorzyńskiego [syna tejże Katarzyny] o wygnanie z cz. T., którą odziedziczyły po swej zm. matce Kat. Lasockiej (PG 66 k. 282v, 288av, 343v); 1511 taż zm. Katarzyna i taż Barbara →niżej; 1513 taż Anna wd. po Janie Siedlnickim kupuje od Kaspra Donina Krosińskiego [ze wsi Kraschen na Śląsku, dziś Chróścina] i jego siostry Anny, ż. Oswalda Czamera, za 200 fl. 1/3 T. wraz z pr. do tych dóbr, które przypadło im po zm. ciotce rodz. Barbarze Lasockiej (KoścZ 18, 446v; KoścZ 19, 38; KoścZ 22, 39), a 1514 od Jana Kokorzyńskiego cz. T. wraz z pr. do spadku po wspomn. Barbarze za 200 fl. (KoścZ 19, 43; KoścZ 22, 42); 1521 taż Anna daje swym synom Kasprowi i Stan. Siedlnickim wieś T. (KoścZ 19, 89v; KoścZ 22, 76v).

1511 Annie c. Kat. Lasockiej i Jana Kokorzyńskiego odstępuje jej brat Jan, syn Jana Kokorzyńskiego, 300 grz., które ich zm. matka miała oprawione na Godziszewie i Kokorzynie; Anna daje Janowi 1/3 pr. bliższości do dóbr w T. po swej rodz. ciotce, pannie Barbarze z Lasocic; jako stryj rodz. Anny występuje Jan Rąbiński podsędek pozn., a jako wuj Jan Leszczyński (KoścZ 18, 250-250v).

1521 Kasper i Stan. Siedlniccy ss. Jana i Anny →wyżej; 1546 tenże Kasper daje swemu zięciowi (gener) Łukaszowi Rydzyńskiemu wieś T. z tytułu 1000 zł posagu swej córki Anny; daje też Rydzyńskiemu cz. wsi Kowalewo z tytułu 500 zł wspomn. posagu, pozostawiając sobie jednak dożywotnie użytkowanie tej wsi (WsG 3, 81-82v; KoścZ 27, 95av, dawniej s. 183); 1546 wspomn. Łukasz Rydzyński zapisuje Annie po 1500 zł posagu i wiana na połowach swych części Kłody, Tarnowej, Jarogniewic, Gorzyc, Gorzyczek oraz na dobrach otrzymanych od swego teścia, tj. na całej 1/2 wsi T. i 1/2 cz. wsi Kowalewo (PG 18, 248v); 1548 wspomn. Łukasz sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Marcinowi Zawadzkiemu wieś T. za 1580 zł (PG 18, 411v).

1579 działy Jana i Łukasza Rydzyńskich [ss. Łukasza]: Łukasz otrzymuje części Siedlnicy Kowalewa, całe Jarogniewice, Kawczyn, Szczypiorno i Łęgnowo; Jan otrzymuje części Rydzyny z miastem i zamkiem, Kłody, Tarnowej, Gorzyc, Gorzyczek oraz całe T. (WsG 18, 157).

1530 pobór od 4 ł. (ASK I 3, 126v); 1563 pobór od 7 ł., 10 komor., 1 wiatraka dziedz., 1 karczmy dor., 1 rzem. (ASK I 4, 168v); 1581 pobór od 4 ł., 6 zagr., 4 ubogich komor., 2 komor. z bydłem, [owczarza od] 50 owiec, 2 wiatraków dziedz. (ŹD 70; ASK I 6, 498v).

5. 1564 T. płaci dzies. z 5 1/2 ł. do klucza krobskiego dóbr bpów pozn. (IBP 308); 1661 wieś T. płaci pleb. w Gołaszynie z folw. po 6 ćw. żyta i owsa, a od kmieci po 2 korce żyta i owsa miary leszczyńskiej (AV 12, 240-241).

Uwaga: Z naszym T. nie należy wiązać wzmianki z 1398 odnoszącej się do syna Janusza Tarchały (filius Janussii Tharchalin). Jest on zapewne tożsamy z wymienionym dalej w tej samej zapisce pasierbem Rotemberga [mieszcz. kośc.?] osadzonym w kłodzie za kradzież konia (Lek. 2 nr 2201). Przydomka Tarchała używali dziedzice wsi Tarchały k. Odolanowa w pow. kal.

1 UDR I/2, 182, nie zna sędziów wsch. w l. 1498-1517.