KRYPY [1416]

kop. 1455-59 Cripi (MK 3, 49), 1432 or. Kripy (PP 6 nr 375; MK 334, 69), 1432 Crippi (PP 6 nr 401; MK 334, 73), 1437 Cribi (MK 3, 210v), 1451 Kripi (LiwPam. nlb.), 1563 Krypy Msczichi (ASK I 38, 372v), 1673 Krypy Mscichy (ASK I 66, 886v), 5 km na SSW od Liwa.

1. [1416] k. Liwa (MK 3, 49); 1432, 1451 dystr. czer. (PP 6 nr 375; MK 334, 69; LiwPam. nlb.); 1437, 1442, 1447 dystr. czer., koło Liwa (MK 3 k. 210v, 278v; MK 4, 44v); 1445 dystr. warsz., koło Liwa (MK 3, 325v-326); 1476 n. pow. liw. (Lub. nr 236); 1563 par. Czerwonka, [diec. pozn.] (ŹD 418; ASK I 38, 372v).

2. 1432, 1437 łąka nad brzegiem rz. Czerwonka w C., młyn → p. 3; 1437 [w K.] gościniec z Czerwonki do Liwa (MK 3, 210v); 1442, 1447 barcie, 1451 karczma, młyn, jazy na rzece czyli strudze, barcie → p. 3; 1565 Andrzej Ossowieński podkom. liw. oraz Stanisław Skubniewski [→ ze Skubniewa] przeprowadzają rozgraniczenie między dobrami K. i Suchodół; rozgraniczający zaczynają oględziny od doliny pod Suchodołem, w której znajdowała się figura Męki Pańskiej, dalej idą skrajem pól wykarczowanych przez Suchodolskich, gdzie wcześniej, zgodnie z zapewnieniami Krypskich, znajdował się kopiec graniczny, docierając do wzgórza, na którym również usypano kopiec, a następnie drogą z Suchodołu [w kierunku] dziedzictwa Polkowskich (MuzLiw nr 857; → więcej Suchodół, p. 2); 1603 wieś szlach. K. graniczy z polem należącym do folw. Wyczółki pleb. liwskiego (AV 1, 41).

3. Włas. szlach. [1416] Jakusz z C. sprzedaje Janowi i Pawłowi z Polikowa [Wielkiego] swą część w C. za 7 kóp gr (MK 3, 49); 1424 tenże Jakusz sprzedaje Maciejowi z K. całą puściznę [spadek] w K. należną mu po ojcu [imienia nie podano] i stryju Marku za 10 kóp gr wraz z prawem niem. (MK 3, 26v).

14[16]-52 Jan z K. i Polikowa Wielkiego: [1416] tenże → wyżej; 1432 tenże kupuje od Rozboja, Smysława i Macieja z K. ich cz. dziedz. w K. za 50 kóp gr (PP 6 nr 375; MK 334, 69); 1437 tenże daje Pawłowi z Polikowa [Wielkiego] swą cz. w Polikowie wraz z łąką tamże, a otrzymuje w zamian brzeg rz. Czerwonka w C. pod budowę młyna ze stawem, który tenże Paweł kupił niegdyś od Szczepana [z C.], łąkę i pole położone poniżej młyna, jak zostały oznaczone, oraz drogę wiodącą od grobli wzdłuż miedzy aż do gościńca z Czerwonki do Liwa (MK 3, 210v); 1452 tenże daje Szczepanowi i Szymonowi ze Strupiechowa brzeg rz. Czerwonka w Strupiechowie z dodaniem 80 gr w półgr, a otrzymuje w zamian ich brzeg rz. Czerwonka tamże na budowę grobli w miejscu, gdzie już stoi młyn i wylewa woda ze stawu rybnego; Jan będzie posiadać młyn, z którego ma mieć swobodny przejazd do grobli i [dalej] bezpośrednio do drogi publicznej; Szymon z przeciwnej strony swego siedliska (area) będzie mógł swobodnie pobierać wodę, prać oraz poić bydło i konie (MK 4, 8v-9).

1432-47 Szczepan z K.: 1432 tenże z ss. Piotrem i Przybkiem sprzedają Pawłowi z Polikowa brzeg rz. Czerwonka z łąką położoną poniżej grobli w dziedzictwie C. za 6 kóp gr; jeśli Paweł wykopie do swego użytku staw rybny [potrzebny] do budowy młyna, albo i bez młyna, będzie mógł spiętrzać lub spuszczać wodę wedle potrzeby (PP 6 nr 401; MK 3, 325v-326); 1442 tenże sprzedaje Szymonowi z Wilkowyi [pow. sąch.] 2 wł. w K. za 12 kóp gr w półgr, z wyłączeniem barci; Szymon będzie mieć [pr.] wypasu na wspólnych pastwiskach w całej dziedzinie K. (MK 3, 278v); 1447 tenże sprzedaje Mikołajowi z Żaboklik 1 wł. miary chełm. w K., z wyłączeniem barci, za 8 kóp gr w półgr (MK 4, 44v).

1435 Wojciech z K. mąż Anny c. Wawrzyńca zw. Przepiórka z Proszewa (MK 3, 169); 1468 tenże wspomn. jako zmarły (RogWyp.: LZG 1, 110v).

1451 szl. Jakub Szarzydan z K. wspólnie ze Świętosławem z Połazia-Ogrodzonej Łąki i Janem z Orzechowa [sprzedają] swą cz. [komu?, gdzie?, zapiska urwana] (MK 4, 128); 1451 tenże Jakub zw. Szaradyn dz. z K. sprzedaje Stanisławowi zw. Gogłozie sołectwo albo wójtostwo w K. za 3 1/2 kopy gr posp. wraz z 1 wł. chełm. oraz 1/3 dochodów z kar sąd. i z karczmy, ze wszystkimi pożytkami z wyjątkiem barci i walczynszów1Walczynsz albo waltczynsz to opłata w pieniądzach lub naturze składana za pr. korzystania z lasów (Słownik staropolski, t. 10, Warszawa 1988, s. 39); Stanisław ma mieć 2 jazy na rzece czyli strudze: jeden powyżej stawu, drugi poniżej młyna, pr. połowu ryb swoją łódką i pr. swobodnego wypasu bydła; zobowiązany jest w dzień do posługi na koniu na każde wezwanie na własny koszt oraz do stawienia się w razie książ. wyprawy wojennej konno z ekwipunkiem wartości 1 1/2 kopy gr, tj. z kopią, kordem i tarczą; ponadto w tym samym akcie Jakub wyznacza kmieciom w K. czynsz pieniężny i wymiar prac z każdej wł. os.: mają płacić po 20 gr posp., z tego książę otrzyma wiardunek [12 gr] a Jakub 8 gr, oraz pracować na jego rzecz 1 dzień w tygodniu (MDwS nr 9; LiwPam. nlb.; wzm.: SumPriv. 1).

1464-76 Mścisław z K. h. Pobóg: 1464 tenże śwd. Pawła [skąd?] w jego procesie z książętami (ZapLiw. nr 1); 1476 tenże oraz Piotr Pierzchała, Mikołaj syn Mścisława, Urban i Jan syn Wojciecha dz. w K., wymienieni wśród osób posiadających dobra w pow. liw., które ks. Konrad [III] zwalnia od powinności budowy i naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 192).

1464[?]-76 Jan syn Wojciecha z K.: [1464?] tenże toczy proces z Katarzyną ż. Stanisława z Polikowa o pobicie (TymWyp.: LZG 1, 130-131); 1468 temuż Jakub syn Dziersława z Roguszyna winien jest 47 gr (RogWyp.: LZG 1, 110v); 1476 tenże dz. w K. → wyżej.

1473 szl. Mikołaj z K. wraz z ż. Katarzyną, c. zm. Jana Kokoszki z Michałowa [pow. war.], sprzedają szl. Mikołajowi z Brankowa [pow. war.] swoją część dziedz. w Michałowie za 40 kóp gr w półgr (MK 5, 171); 1476 [tenże?] → wyżej.

1476 Piotr Pierzchała dz. w K. → wyżej.

1476-77 Urban z K. h. Pobóg: 1476 tenże dz. w K. → wyżej: Mścisław; 1477 tenże toczy proces z szl. Jakubem z Wąsosza h. Awdaniec (ZapLiw. nr 10).

1497-1538 Stanisław Krypski z K.: 1497, 1500 tenże zastępuje w sądzie ziemskim liw. podkomorzego (MK 9, 215; MK 41, 55; MK 339, 151v); 1510! [recte: 1515/16]2O korekcie daty zob. PiberAnd. 625, przyp. 66, 1519-20, 1538 tenże woźny liw. (MK 32, 102; MK 60, 233v; MK 339 k. 15v, 20; MS 4/3 nr 19416).

1503 Jan z K. zastępuje w sądzie podkomorzego liw. (MK 32, 52).

1512 Anna Krypska pozwana przez swego brata Jakuba z Łochowa [pow. kam.] o zabranie czapki (mitra), za którą miała zapłacić 1 kopę gr, czego nie uczyniła (PułtTest. 1, 165v).

1544 Stanisław syn zm. Urbana z K. i Ambroży syn zm. Stanisława z K., obaj h. Pierzchała, świadkowie Jana syna Włodka z Komór-Olchówki w jego sporze z Maciejem Kałuskim dzierżawcą z Komór-Olchówki o zabranie wołu na szkodę 2 kóp gr (RogWyp.: LZG 4, 254).

1565 szl. Maciej Krypski → Liw Stary, p. 6Cb.

1590 Jakub Krypski pozywa Jana Roguskiego syna zm. Macieja Grisa z Roguszyna Starego o niespłacenie 3 kóp gr (RogWyp.: LZG 55, 536).

1535-78 pobór: 1535 od 2 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 34); 1540-41 od 1 wł., 1/2 kw. i 28 mr. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 83v, 116v); 1563 od 6 1/2 wł. i 5 mr. szl. bezkm.3W 1563 po raz pierwszy pobrano podatek wspólnie od K. i → Mścichów (ŹD 418; ASK I 38, 372v); 1567 od 6 wł. szl. bezkm. (ASK I 38, 597v); 1578 od 6 1/2 wł., 1 kw. i 4 mr. szl. bezkm. w 13 działach: z działu Stanisława i Macieja ss. zm. Jana i Jana syna zm. Piotra Mowczyka od 1 wł.; z działu Jana syna zm. Macieja i jego bratanka Stanisława od 1/2 wł.; z działu Macieja i Jakuba ss. zm. Mikołaja, Mikołaja syna zm. Macieja, Anny c. zm. Jana oraz Mikołaja syna zm. Jakuba od 1 wł. i 1 kw.; z działu Ambrożego syna zm. Macieja z bratanicą (nepta) Elżbietą, c. zm. Andrzeja, ż. Macieja Mo[w]czyka, oraz Stanisława syna zm. Wawrzyńca od 1/2 wł.; z działu Pawła i Andrzeja Chmielewskich od 4 mr.; z działu Jakuba syna zm. Urbana, Macieja i Wojciecha ss. zm. Stanisława oraz Stanisława syna zm. Wawrzyńca od 1/2 wł.; z działu Pawła syna zm. Mikołaja i Augustyna syna zm. Ambrożego od 3 kw.; z działu Stanisława Dąbrowskiego podsędka od 1/2 wł.; z działu Jana syna zm. Bartłomieja z innymi współwłaścicielami (comparticipes) od 3 kw.; z działu Jakuba i Serafina ss. zm. Brykcego od 1/2 wł.; z działu Jana syna zm. Brykcego oraz Jana syna zm. Bartłomieja z [innymi] współwłaścicielami od 1/2 wł. (ASK I 51, 2v).

4. 1424 pr. niem., 1451 wójtostwo, czynsz pieniężny → p. 3.

5. 1617 wieś K. należy do par. Czerwonka (Knap.mps 86).

Uwaga: Na przełomie XV i XVI w. z K. wydzieliła się osada → Mścichy, ponownie przyłączona do K. w drugiej połowie XVI w.

1 Walczynsz albo waltczynsz to opłata w pieniądzach lub naturze składana za pr. korzystania z lasów (Słownik staropolski, t. 10, Warszawa 1988, s. 39).

2 O korekcie daty zob. PiberAnd. 625, przyp. 66.

3 W 1563 po raz pierwszy pobrano podatek wspólnie od K. i → Mścichów.