[1415] kop. 1455-59 Cripi (MK 3, 4), 1434 kop. 1455-59 Cribi (MK 3, 129v), 1471 Kripi (Iura 1 nr 126; GrabDyn. s. 570 nr 18), 1497 Crippi (Iura 2 nr 159), 1541 or. Cripy (ASK I 46, 80), 1563 Krypy (ASK I 38, 361), 1565 Kripii (LM 1565 II 179), ok. 3 km na NNE od Liwa.

1. [1415], 1434, 1435 k. Liwa (MK 3 k. 4, 129v, 169v); 1437 dystr. czer. koło Liwa (MK 3, 210v); 1471 n. pow. liw. (Iura 1 nr 126; GrabDyn. s. 570 nr 18); [1524] par. Liw Stary, diec. pozn. (MuzLiw nr 862, 866).

2. 1565, 1572 karczma przewoźna → p. 3; 1565, 1570 wieś K. graniczy z Popowem i miastem Liw, a przez rz. Liwiec z Węgrowem w WKLit.; dziedz. młyn walny o 3 kołach na rz. Liwiec za wsią K. [patrząc od strony miasta Liw] ma 2 koła mączne, 1 koło foluszowe; grobla jest w dobrym stanie, przy młynie dość duży, zarosły staw; młynarz ma od książąt pr. do 1/3 miary [mąki z młyna] i półwł. roli przy K. wolnego od czynszu; młyn dzierżawi Stanisławowa Orzyszkowa mieszczka liw.¹W LM 1565 oraz w inwentarzu stwa liw. z 1570 młyn ten został opisany razem z innymi młynami położonymi przy mieście Liw. Na mapie Heldensfeld 1808 (sek. nr 2) oraz na Mapie Kwat. (kol. V sek. IV) opatrzono go nazwą: młyn Krypski, dlatego też umieszczamy go w haśle K. Ze zbiorczego opisu młynów liw. wiadomo, że młynarz z młyna za K. posiadał na własność półwł. roli znajdujący się „na mieście” Liw. Przy opisie wsi K. podano zaś informację, że tamże znajduje się półwł. roli należący do jednego z młynarzy liw. Przypuszczać można, że chodzi tu o młynarza z młyna Krypskiego. W inwentarzu stwa liw. z 1570 nazwisko dzierżawiącej młyn mieszczki zapisano w formie: Ryszkowa, od foluszowego koła płaci 2 zł; [przy K.] las zw. → Miszal (LM 1565 II 178-179; ASK LVI L.3 k. 51v, 53); 1572 młyn dzierż. na Liwcu koło wsi K. → Liw – starostwo, p. 2.

3. Włas. monarsza. [1415] sołectwo → p. 4; 1434 Piotr i Jan z C. kupują od Wojciecha z Węgrowa [z. droh.] 2 wł. miary chełm. we wsi książ. C. za 13 kóp gr (MK 3, 129v); 1435, 1437 wójtostwo → p. 4; 1471 w podziale księstwa maz. między synów ks. Bolesława [IV], ks. Konrad [III] otrzymuje ziemie czer. i liw. z dobrami książ., w tym m.in. wsie K., Popowo i Korytnica z lasami i barciami miodowymi oraz Czerwonkę, Grodzisko i folw. Zawady z lasami (Iura 1 nr 126; GrabDyn. s. 570 nr 18); 1497 ks. Konrad [III] zabezpiecza posag swej ż. Annie, c. Mikołaja Radziwiłłowicza wdy wileńskiego i kanclerza WKLit., na Liwie oraz całej ziemi liw. z dobrami przynależnymi do tego zamku, tj. wsiami Czerwonka, Korytnica, K., Popowo, Grodzisko, Turek [pow. warsz.], Zawady i in. oraz z całym prawem książ. (Lub. nr 265; Iura 2 nr 159); 1499 ks. Konrad [III] odnawia i poszerza zapis z 1497 (Iura 2 nr 160).

1540-1567 pobór: 1540-41 od 4 wł. os., 1 wł. wójt. (ASK I 46 k. 80, 82v, 113v, 115v); 1563 od 12 wł. os. (ŹD 414; ASK I 38, 361); 1567 od 10 wł. os., 2 wł. wójt. (ASK I 38, 589).

1565-72 wieś w stwie Liw: 1565, 1568, 1569! [recte: 1570], 1570 w K. 15 kmieci na 9 1/2 wł. os., nie płacą czynszu z ról, a jedynie wiecne²Wiecne → Korytnica, przyp. 3 po 1 1/2 gr z każdej wł.; 1 karczma, karczmarz płaci 6 gr rocznie; w sumie daje to dochodu 20 gr 4 1/2 den.; 1 zł 8 gr za kapłony, 28 gr 9 den. za gęsi, 19 gr za jaja, 3 zł 5 gr za chmiel, w sumie za daniny 6 zł; w ramach robocizny kmiecie powinni robić, kiedy im każą, z końmi i sprzężajem, oprócz tego 3 razy w roku zobowiązani są do tłoki oraz do świadczenia przewodu na [odległość] 5 i 6 mil, a stróżę do zamku; kmieć Czapczyk syn Mikołaja najmuje robotę i płaci za to 4 zł³Zapis o kmieciu Czapczyku pochodzi z inwentarza stwa liw. 1570; karczmarz powinien pomagać przy sianie w lecie; 2 wł. wójt., wójt ma pr. [dziedz.] od książąt, za co zobowiązany jest do jeżdżenia z listami; mieszkańcy K. płacą w naturze gajowe za korzystanie z lasu Miszal, każdy po 1 korcu owsa, co daje [rocznie] dochód 2 zł 15 gr⁴W 1570 dochód z gajowego zwiększył się do 3 zł, ponieważ cena za 1 korzec owsa wzrosła do 6 gr (LM 1565 II 179; ASK I 28, 833; LM 1569, 313-313v; ASK LVI L.3, 52v-53); 1572 w K. 9 1/2 wł. os.; najmują roboty od 1 1/2 wł. co daje 6 zł dochodu na rok; karczma tego roku nie działa z powodu zarazy i biedy; z K. daje się rocznie 1 stóg siana dla zamku liw., ale [teraz] nie mógł być zebrany z powodu zarazy; rządca (villicus) z K. należy do czeladzi zamku w Liwie, ma zwyczaj jeść na zamku razem z pracującymi kmieciami (ASK LVI L.3 k. 75, 87).

Mieszkańcy: [1415] Marcin kmieć następnie sołtys z C. → p. 4; 1434 Piotr i Jan [kmiecie?] z C. → p. 3; 1435, 1437 Piotr wójt w K. → p. 4; 1524 Wawrzyniec i Maciej wójtowie → p. 4; 1565 młynarz → p. 2; 1570 kmieć Czapczyk → wyżej.

4. [1415] ks. Janusz [I] sprzedaje Marcinowi kmieciowi z C. sołectwo (scultetia) tamże razem z 2 wł. oraz 1/3 dochodów z kar sądowych i karczem za 8 kóp gr; Marcin zobowiązany jest do służb [w tej samej formie i wymiarze], co inni sołtysi we wsiach książ. (MK 3, 4); 1435 Piotr wójt we wsi książ. K. kupuje od Jana z Czerwonki swego brata 1/2 wójtostwa w K. za 7 kóp gr posp. (MK 3, 169v-170); 1437 Piotr wójt w K., za zgodą ks. Bolesława [IV] sprzedaje Piotrowi zw. Bujało z K. wójtostwo tamże obejmujące 2 wł. miary chełm. za 17 kóp gr (MK 3, 210v); 1524 Wawrzyniec i Maciej wójtowie w K. (Ep. 12, 139); 1540-41, 1567 włóki wójt., 1565, 1570 wójtostwo → p. 3.

5. [1524]⁵Na temat wątpliwości związanych z datacją tej supliki → Liw Stary, przyp. 50 Mikołaj Żukowski pleb. w Liwie uzyskuje przysądzenie dzies. ze wsi K., Popowo i Zawady, należących do par. liw., w sporze z Janem Karniewskim pleb. w Pniewniku (MuzLiw nr 862, 866); 1565, 1570 dzies. z K. należy do plebana [liw.], odkupuje ją starosta [liw.]⁶W 1570 zanotowano, że starosta zmarł (LM 1565 II 179; ASK LVI L.3, 53); 1667 wieś K. należy do par. w Liwie (Knap.mps 327).

6. 1572 zaraza w K. → p. 3.

Uwaga: Z 1566 pochodzi zapis mówiący, że dzies. z Kryp należy do pleb. liw. (LiwPam. nlb.). Ponieważ nie podano tu informacji, czy chodzi o K. stanowiące włas. król., dlatego też wzmianka ta może odnosić się także do → Kryp w par. Czerwonka.