NIEDŹWIEDZI KIERZ

1536 kop. z XVI w. Niedzwiedzkierz (ML II-A 5, 194), 1563 or. Niedzwiedzi Kiersz (ŹD 415; ASK I 38, 363v), 1567 Niedzwyedzikierz (ASK I 38, 590), 1567 Niedzwiedzikierz (ASK I, 38, 591), 1621 Kierz (Popis 35v), obecnie cz. wsi Żelków; Żelków 7 km na WSW od Siedlec.

1. 1563 pow. liw., par. Niwiski, [diec. pozn.] (ŹD 415; ASK I 38, 363v).

3. Włas. szlach. 1536 król Zygmunt [I] zaświadcza, że urząd ziem. liw., tj. geometra i woźny, postąpili prawidłowo, wydzielając Janowi Wilkowi z Zaliwia z tytułu działu po ojcu nową część dóbr Zaliwie, Żelkowo i N. (ML II-A 5, 193-195; → Zaliwie, p. 3).

1563 pobór od 4 wł. os. (ŹD 415; ASK I 38, 363v); 1567 pobór z cz. Jerzego i Andrzeja ss. zm. Stanisława, Stanisława syna Jana Zaliwskiego w Żelkowie, Gołębku, Zaliwiu i N. od 6 wł. os.; z cz. Krzysztofa syna zm. Gabriela [Żelkowskiego] i [Agnieszki] wd. po Kasprze Żelkowskim w N. i Gołębku od 1 1/2 wł. 1 kw. os.; z cz. wdowy po Feliksie Wołynieckim we wspomn. dobrach od 3 wł. os. (ASK I 38, 590); 1567 pobór z 1 1/2 wł. os. i 1 zagr. (ASK I 38, 591); 1621 popis wojskowy z. liw. wymienia łącznie szlachtę z Żelkowa, Gołębka, Dropi[-Domanic] oraz K. (Popis 35v).

Uwaga: Osada N.K. wyodrębniła się zapewne z dóbr Żelkowo w wyniku działów majątkowych w rodzinie Zaliwskich h. Junosza, właścicieli → Zaliwia, → Żelkowa i → Wołyńców.

Wsi nie wyliczają rejestry podymnego z 1663 (ASK I 65, 842-847) ani pogłównego z 1673 (ASK I 66, 884-888), chociaż tak samo jak w popisie z 1621 wymieniają łącznie Żelkowo, Gołębek i Dropię → p. 3. Osady nie umieszczono również na mapach: PerthéesMaz., PerthéesLiw, Heldensfeld 1801-04; MapaKwat. W AHPMaz. 2, 198, zakwalifikowano N.K. jako część obecnego Żelkowa, nie wiadomo jednak, co stanowiło źródłową podstawę takiego właśnie przyporządkowania.