OPOLE

1475 or. Oppolye, Opolye (MK 5, 178v), 1534 Opolie (Warsz. 16, 955), 1578 Opole (ASK I 27, 943), obecnie Stare Opole, 7,5 km na WNW od Siedlec.

1. 1476 pow. liw. (Lub. nr 236, MK 5, 190v); 1483 pow. liw. (MK 18, 36v); 1497 dystr. czer., koło Liwa (MK 9, 208); 1540 n. pow. liw. (ASK I 46, 81); 1563 n. par. Niwiski, [diec. pozn.] (ŹD 415; ASK I 38, 363; ASK I 27, 943).

2. 1567 karczmy przewoźne → p. 3.

3. Włas. szlach. 1475-83 Bartłomiej z O.: 1475 Bartłomiej z O. oddaje swemu wnukowi Wolimirowi z O. dobra O., zastrzegłszy, że jeśli za życia tegoż Bartłomieja nie będą mogli się zgodzić, wówczas wspomn. Wolimir będzie posiadał połowę tych dóbr, natomiast Bartłomiej wraz z żoną ich drugą połowę, która przejdzie w posiadanie Wolimira po ich śmierci (MK 5, 178v); 1476 tenże otrzymuje od ks. Konrada [III] dla swojej wsi O. oraz dla osiadłych tam kmieci i pozostałych mieszkańców zwolnienie z powinności budowy oraz naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 190v); 1483 tenże oddaje swemu wnukowi Janowi czyli Wolimirowi dobra O. (MK 338, 26v); 1489 Jan Wolimir zostaje wwiązany przez Stanisława woźnego liw. w dobra O. (MK 338, 26v); 1497 potwierdzenie wspomn. cesji (MK 18, 36v).

1497 Małgorzata c. Jana Wolimira z O., ż. Jana z Chromny [z. łuk.], oświadcza, że sprzedała Janowi [Piegawce?] Zaliwskiemu z Żelkowa swój dział w dobrach O. za 32 kopy gr w półgr (MK 9, 208).

1521-1524 Stanisław Zaliwski z Zaliwia [tam 1511-23] i O., h. Junosza, syn Mikołaja Zaliwskiego1Co prawda Jan Piegawka z Zaliwia miał syna o imieniu Stanisław, jednakże PiberAnd. 629, utożsamia Stanisława Zaliwskiego z O. ze Stanisławem Zaliwskim z Zaliwia, synem Mikołaja, a bratem Dziersława, Andrzeja, Michała, Piotra i Feliksa (→ Zaliwie). Na korzyść tej identyfikacji przemawia fakt, że synowie Mikołaja Zaliwskiego byli faworytami ks. Anny Radziwiłłówny, uzyskując od niej szereg urzędów i wiele innych korzyści majątkowych. Nieprzypadkowe w tym kontekście było małżeństwo Stanisława Zaliwskiego z O. z posażną Katarzyną Okuniówną (brat Stanisława Andrzej w 1512 pełni funkcję pełnomocnika Krystyna Oszczewskiego, wuja Katarzyny i Stanisława Okuniów, osieroconych przez ojca, → Żeliszew). Ponadto w 1530 inny z braci, Feliks, występuje w sądzie ze swym rodzonym bratankiem Feliksem, którym był zapewne syn Stanisława Zaliwskiego z O. (Warsz. 16, 306v-307), 1521, 1524 wojski liw.2W 1522 jako wojski liw. występuje brat Stanisława, Piotr Zaliwski z Zaliwia, → Zaliwie (Sobol 188; NGABM 1759-2-64, 234v) (MK 32, k. 100, 228; PiberSpis), 1522 podkom. liw. (MK 32, 141v; PiberAnd. 629): 1521 Katarzyna ż. tegoż z O., c. zm. Michała Okunia z Kalenia i Długiej [Szlacheckiej, pow. warsz.] podczaszego warsz., kwituje swego brata Stanisława z zadośćuczynienia za dobra po rodzicach (MK 32, k. 100, 228); 1522 za spokój ze strony tegoż oraz jego ż. Katarzyny, swej siostry, ręczy Stanisław Okuń przy sprzedaży uczciwym Januszowi i Stanisławowi Kąkolom 1 wł. wójt. w Długiej (MK 32, 141v); 1524 tenże wraz z ż. zgadza się na wspomn. transakcję (MK 32, 228); 1534 tenże wspom. jako zm. → niżej.

1530-34 Feliks Zaliwski syn zm. Stanisława Zaliwskiego z O.: 1530 tenże ze swym stryjem Feliksem zastępuje Michała Zaliwskiego kaszt. liw. w procesie z Małgorzatą Wąsowską → Zaliwie (Warsz. 16, 306v-307); 1534 tenże syn zm. Stanisława oświadcza, że jest winien 25 kóp gr w półgr Hieronimowi Ciołkowi z Powsina [pow. warsz.] i zobowiązuje się zwrócić dług w okresie 5 lat od najbliższego Bożego Narodzenia, a jeśli nie odda pieniędzy w terminie – zrezygnować z [prawa do bycia pozywanym w] powiecie liw. oraz z prawa nieodpowiedniego i stawić się na rokach sądowych w Warszawie (Warsz. 17, 955).

1540, 1541 pobór od 4 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 81, 114v); 1563 pobór od 9 wł. os. i kowala (ŹD 415; ASK I 38, 363); 1567 pobór od 10 wł. os., 1 kowala i 2 karczem przewoźnych (ASK I 38, 590); 1578 pobór od 10 wł. os. (ASK I 27, 943).

1 Co prawda Jan Piegawka z Zaliwia miał syna o imieniu Stanisław, jednakże PiberAnd. 629, utożsamia Stanisława Zaliwskiego z O. ze Stanisławem Zaliwskim z Zaliwia, synem Mikołaja, a bratem Dziersława, Andrzeja, Michała, Piotra i Feliksa (→ Zaliwie). Na korzyść tej identyfikacji przemawia fakt, że synowie Mikołaja Zaliwskiego byli faworytami ks. Anny Radziwiłłówny, uzyskując od niej szereg urzędów i wiele innych korzyści majątkowych. Nieprzypadkowe w tym kontekście było małżeństwo Stanisława Zaliwskiego z O. z posażną Katarzyną Okuniówną (brat Stanisława Andrzej w 1512 pełni funkcję pełnomocnika Krystyna Oszczewskiego, wuja Katarzyny i Stanisława Okuniów, osieroconych przez ojca, → Żeliszew). Ponadto w 1530 inny z braci, Feliks, występuje w sądzie ze swym rodzonym bratankiem Feliksem, którym był zapewne syn Stanisława Zaliwskiego z O. (Warsz. 16, 306v-307).

2 W 1522 jako wojski liw. występuje brat Stanisława, Piotr Zaliwski z Zaliwia, → Zaliwie (Sobol 188; NGABM 1759-2-64, 234v).