1535 or. Rogussino Slassa (ASK I 39, 34v), 1540 Rogussyno (ASK I 46, 85), 1544 Nova Rogushino (RogWyp.: LZG 4, 181v), 1560 Roguschino Nova Polazie (RogWyp.: LZG 17, 472), 1563 Rogussino Noua (ASK I 38, 374), 1572 Rogussino Lasz (PułtTest. 3, 304), 1572 Nova Rogusino (RogWyp.: LZG 36, 214), 1578 Rogu[szyn]o Lesniki (ASK I 51, 6), 1609 Leszniki (Vis. 1609, 55v), 1667 Roguszyno Nowe alias Lesniki (Knap.mps 346), dziś Leśniki, ok. 11 km na WNW od Liwa.

1. 1535 pow. liw. (ASK I 34v), 1563 n. par. Pniewnik, [diec. płoc.] (ŹD 419; ASK I 38, 374).

3. Włas. szlach. 1477 szl. Stanisław i Mikołaj ss. Piotra z Kątów kupują od ks. Konrada [III] 20 wł. chełm. lasu zw. Połazie ciągnących się od gran. ich działu kupionego [niegdyś] od [Macieja] Osieckiego, obok gran. Pniewnika po obu stronach rz. Wartopnik, koło Lisich Dołów inaczej Jaźwin, między wsią książ. Korytnica a Rabianami, za 50 kóp gr w półgr; książę daje na te 20 wł. oraz dobra kupione od Osieckiego pr. chełm. z czynszem po 6 gr z każdej wł. os. (MK 5, 182av; MK 60, 57); 1482 ciż, bracia z Połazia, dopuszczają swoich starszych braci Bernarda, Świętosława i Jakuba do współwłasności 20 wł. lasu zwanego Połazie kupionych od ks. Konrada [w 1477] (MK 5, 203v; MK 60, 57).

1544 Piotr syn zm. Jana z N.R. i Mikołaj syn zm. Stanisława z N.R. oraz Jakub syn zm. Piotra z N.R. i Leonard syn zm. Jana z N.R., h. Awdaniec, świadkowie Macieja syna Marcina z Roguszyna poświadczają, że Maciej jadąc przez las król., nie zabił 2 wołów wartości 6 kóp gr ani 15 macior (scrophae) wartości 5 kóp gr, ani też ich nie zabrał na swój użytek (RogWyp.: LZG 4, 182); 1560 Stanisław, Andrzej, Maciej, Mikołaj ss. zm. Jana z R.N.P. pozywają Mikołaja, Jana, Mateusza ss. zm. Macieja z Roguszyna Starego o niezapłacenie ich ojcu [Janowi] 2 kóp gr za tunikę damską koloru „goździkowego”, daną w posagu siostrze [Stanisława i jego br.] (RogWyp.: LZG 17, 472); 1572 Maciej syn Jana zw. Kochanek z R.L., świadek spisania testamentu przez Jana Świętochowskiego zw. Gliniecki (PułtTest. 3, 304); 1572 Jakub syn zm. Jana z N.R. i Jan syn zm. Jakuba Babika z N.R. są świadkami z herbu ojczystego Awdaniec Jana syna zm. Wojciecha z Roguszyna-Wypychów w procesie, który tenże toczy z Jakubem synem zm. Marcina z Roguszyna-Wypychów (RogWyp.: LZG 36, 214); 1584 szl. Mikołaj Kochanek Roguski syn zm. Jana zapisuje mansjonarzom w Liwie 1/2 grz. czynszu na dobrach R.-L. (Knap.mps 322).

1535-78 pobór: 1535 od 20 wł. i 1 kw. szk. bezkm. (ASK I 39, 34v); 1540-41 od 14 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 85, 118); 1563 od 21 wł. i 1 kw. szl. bezkm. (ŹD 419; ASK I 38, 374); 1567 od 20 wł. i 1 zagr. (ASK I 38, 597); 1578 od 24 1/2 wł. i 1 kw. szl. bezkm. w 17 działach: od 1 wł. i 1/2 kw. Marcina syna zm. Marcina; od 3 wł. Wojciecha, Grzegorza i Mikołaja ss. zm. Jana; od 2 wł. i 1 kw. Grzegorza, Stanisława, Sebastiana, Jana i Adama ss. zm. Mikołaja; od 2 wł. i 1 kw. Jakuba syna zm. Stanisława Smolarza; od 2 wł. i 1 kw. Stanisława, Grzegorza i Andrzeja ss. zm. Bernarda; od 2 wł. i 1 kw. Stanisława syna zm. Mikołaja, Stanisława syna zm. Jana, Andrzeja syna zm. Wojciecha z braćmi; od 1/2 wł. Stanisława syna zm. Jakuba Babika; od 3 wł. Macieja, Andrzeja i Mikołaja Korzanków [Kochanków?]; od 1 1/2 wł. Marcina syna zm. Jana Szurka z bratem Andrzejem; od 1 wł. Jana i Macieja ss. zm. Leonarda; od 1 wł. i 1 kw. Grzegorza syna zm. Jakuba Burzyka z braćmi; od 1 wł. Andrzeja syna zm. Jana Widza z synem Jakubem i zięciem (gener) Maciejem Szędzikiem; od 1/2 wł. Jana syna zm. Jakuba; od 1 wł. Franciszka i Wojciecha ss. zm. Szczepana; od 1 wł. i 1/2 kw. Macieja i Wojciecha ss. zm. Marcina; od 1 1/2 wł. i 1 zagr. [nieznanej z imienia] wd. po Stanisławie Kwaśnickim z Janem Rusinowskim; od 1 wł. i 1 kw. Wojciecha syna zm. Piotra Burzyka (ASK I 51, 6).

1663 pogłówne od 90 osób (ASK I 66, 881).

5. 1523 (kop. 1667) wedle wyroku polubownego w sporze między plebanami w Liwie i Pniewniku o dzies. ze wsi Roguszyno [tj. wg wizytacji z 1667 z Roguszyna Starego, R.N. czyli L., Roguszyna Deci, Roguszyna Wypychów] i Nojszewo, wspomn. dzies. ma być pobierana przemiennie przez obu pleb. (Knap.mps 346)¹Wyrok wydany wówczas w tym sporze (→ Liw Stary, p. 5) nie precyzował, o które R. chodzi. Zapewne dlatego, że późniejsze wsie R. nie stanowiły wówczas odrębnych osad, o czym świadczyć mogą rejestry poboru z 1. poł. XVI w. Podane w zapisie cztery wsie R. notuje wizytacja 1667, kiedy taki podział już istniał; 1609 L. należą do par. w Pniewniku (Vis. 1609, 55v).

Uwaga: 1. Zapisy z 1477 i 1482 z początkami R.-L. wiążą JaszczołtNap. 162, oraz PacMat. 142.

2. Znane z 1. poł. XVI w. Roguszyno Nowe to według nas późniejsze R.-L. W rejestrze poborowym 1535 zanotowano dwa Roguszyna: Stare i „Slassa”. Nazwa tego drugiego jest naszym zdaniem odniesieniem do faktu, że osada ta powstała na terenie nowo wykarczowanym, „z lasu”. Zatem indentyfikować je należy z powstałym niedługo przedtem Nowym Roguszynem. Ślasa lub Szlasa to również jedno z zawołań h. Grzymała (por. MZH nr 338), jednak o szlachcie tego herbu na tym terenie w tym czasie nie mamy żadnych wzmianek. To powiązanie zatem należy odrzucić. W rejestrach 1540 i 1541 zapisano ponownie dwa Roguszyna: Stare i drugie bez określenia. PacMat. 154, uznaje słusznie tę drugą osadę za Roguszyno Nowe. Samo określenie Roguszyno Nowe pojawia się dopiero w rejestrze 1563, później zaś zostaje wyparte przez nazwę R.-L. O powiązaniu Roguszyna Nowego z R.-L. upewnia zapis w wyroku w sprawie dzies. z 1523 cytowany w wizytacji z 1667. PacMat. 154, sądzi, że Roguszyno Nowe to późniejsze Roguszyno-Dzierzki przyjmując identyfikację AHPMaz. 2, 211. Naszym zdaniem → Roguszyno-Dzierzki należy jednak wiązać z Roguszynem Starym.