(1405 Mstow — KK 2, 485 or.; ZK 4 s. 195; 1452 Msthow — ZK 14 s. 78; 1531 Mschow — SP 6, 486) 15 km na SE od Dobczyc.

1. 1405 ziemia szczyrz. (KK 2, 485; ZK 4 s. 195); 1489, 1530, 1563, 1581 pow. szczyrz. (RP k. 143r, k. 32, 75; ŹD s. 52); 1529, 1597 par. Góra Ś. Jana (LR s. 332 — meszne; WR k. 52).

2. 1441 łąki w kątach w Dobrogniewie, leżące między M. i Jodłownikiem k. karczmy Kostrzeckiej [wsi Kostrzy] → Jodłownik p. 3 (ZK 11 s. 530); 1449 Mikołaj z M. w sprawie z Piotrem Słupskim o granice [między M. i Słupią]. Strony odesłane do sądu podkomorzego krak. (ZK 147 s. 225); 1514 granica między Słupią a Tarnową dochodzi m.in. do potoku Tarnowa płynącego z M. do wsi Tarnowa (F. Navarra, Monografia kościołów diecezji kieleckiej, t. 2, W. 1911 s. 445—6); 1529 w M. łąka zw. Okrąglica blisko granic Podsadcza [dziś Podczacze] z otaczającymi ją rolami z dawien dawna zw. Grodziska (BPAN rps 7113 s. 301—9); 1530 młyn w M. (RP k. 32); 1545 na granicy między M. a → Dobrogniewem znajduje się: potok Sawka, pole Kamieniec, Debrz, droga z Janowic do M., dąbrowa Kamieniec, potok Czarnowiec, Krzyżowy Potok, Janoczyński Potok, droga z Tymbarku do Krakowa, potok Jodłownik płynący do M., łąka kmiecia Piotra Kotszara z M., ściana wsi Dąbrówka (Kl. w Szczyrzycu rps Provisio k. 170—2; ZK 31 s. 1026—7); na granicy między M. a → Krasnem znajduje się: rzeka [Tarnawa] płynąca z M. do Podsadcza, brzegi Łęgowego Potoku, debrz w lesie Łęg, dolina Łęgowego Potoku, droga z M. do Krakowa, dąb na brzegu potoku Sawka, równina wsi Krasne i ściana [wsi] Góra Ś. Jana (ZK 31 s. 1029—31); 1569 granice między Jodłownikiem a Dobrogniewem przechodzą przez drogę z Jodłownika do M. i dochodzi do rzeki płynącej z Jodłownika do M. (ZK 407 s. 304—7; J.M. Marszalska, W. Graczyk, Opaci i przeorzy klasztoru OO. Cystersów w Szczyrzycu od XIII do XX wieku, Kr. 2006, s. 90); 1584 granica między Słupią a Podsadczem przechodzi m.in. przez drogę z M. do Słupi i dochodzi do Łęgowego Stawu na Łęgowym Potoku, płynącym między → Krasnem a M. i gdzie usypano 3 kopce narożne Krasnego, M. i Podsadcza (ZK 406 s. 127—35, 370—6).

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1405 Pełka dz. Grzegorzowic zobowiązuje się zwrócić 11 grz. długu Helwigowi dz. Przybysławic do dnia ś. Mikołaja [6 XII] pod rygorem płacenia mu czynszu z części dziedziny w M. w ziemi szczyrz., wynoszącego 4 grz. rocznie. Jeśli tego nie uczyni zapłaci Helwigowi 20 grz. do następnego Bożego Narodzenia (KK 2, 485; ZK 4 s. 195); 1415 z podziału dóbr między Miroszkiem z Przełbicy [ziemia lwowska] a Krystynem z Tarnowy [dziś Tarnawa pow. szczyrz.], Miroszkowi przypada cała wieś M., a Krystynowi cała wieś Dąbrówka (ZK 6 s. 136); 1417 z podziału dóbr dziedz. po ojcu i matce między Świętochną ż. Mikołaja z Wielopola a Mikołajem i Kachną dziećmi Jakusza Klępa z Raciborska Świętochnie przypada cz. dziedziny w Gdowie [po zm.] Idzim i cz. dziedziny w Męcinie, a wymienionym dzieciom cała wieś Sadek i części dziedzin w M., Szyku i Sowlinach oraz 160 grz. w gotówce (ZK 6 s. 310—1); 1420 Jan dz. Ujazdu zastawia za 20 grz. Janowi z Kostrzy wieś Dąbrówkę i 2 kmieci w M., tj. Bartłomieja i Jana (ZCz. 2 s. 310); 1425 Mikołaj z Koźmic daje Janowi z Lipia części dziedzin w Sadku, M. i w Szyku w zamian za jego dziedzinę w Raciborsku, kupioną od Jakusza Oganki [z Lusiny] i dodatek 20 grz. (ZK 8 s. 9—10).

1425—9 Mikołaj z M. br. Andrzeja (GK 2 s. 403; 3 s. 1, 26—7, 40, 45, 55; ZK 9 s. 131, 136); 1427 Mikołaj z M. kwestionuje szlachectwo Mikołaja ze Zręczyc, nazywając go chłopem i oskarża o zadanie gwałtem 2 ran krwawych (GK 3 s. 1; SP 7, 529); 1428 Mikołaj ze Zręczyc zeznaje, że gotów był pobrać 26 grz. i 1 wiard. od Mikołaja z M. zgodnie z zapisem w księgach wiecowych (GK 3 s. 55).

1431—60 Mik. Zbigniewski, Mstowski h. Drużyna z M., dz. Zbigniewa [dziś Zbydniów], dz. Lipia 1447—52, Słopnicy 1444, Dąbrówki 1448, domu w Krakowie pod zamkiem 1449—52, br. rodz. Zbigniewa z Rybia 1453, ojciec Janusza z M., Świętochny ż. Zbyszka z Donatkowic, Anny ż. Stanisława z Łękawy i Jadwigi ż. Mikołaja z Leńcz (ZK 9 s. 236—7; 8 s. 411—2; 11 s. 56, 150, 188, 220, 222, 232, 247, 263—4, 269, 280, 295, 377, 453, 459, 493, 504; 12 s. 249, 302, 350, 359, 373, 378; 13 s. 3, 179; 14 s. 78, 88, 109—10, 171—2, 261, 263—4; 15 s. 170, 200 — jako zm., 298; 146 s. 459—60, 529, 567; 147 s. 95, 132—3, 160, 162, 179, 183, 188, 193—4, 225, 230, 233, 471; 150 s. 79, 98, 141; 197 s. 596, 726; 199 s. 279; GK 5 s. 263, 267—9, 279, 306—7, 584, 617, 723; 6 s. 42, 117, 141, 296, 311, 322, 334—5, 347—8, 351, 355, 418, 462, 489—90, 503; 7 s. 44, 47—8, 71, 115, 144, 192, 199, 225—6, 233, 262, 264, 276—81, 285, 309—13, 365, 391, 465, 467, 520, 575, 583, 585, 655, 662, 688, 697, 710, 720, 753, 844—5, 946, 1056, 1060, 1072, 1078; 8 s. 8—9, 73; 10 s. 280, 622, 769, 858, 921; 11 s. 201, 226, 540, 582, 650—1, 910, 926, 944; 12 s. 36; 13 s. 47, 96; 14 s. 262; 15 s. 216; SP 2, 2687, 2928, 2936, 2940, 3537; 7/2, 688; DSZ 209—10, 222; ZCz. 3 s. 223, 228, 252, 292—3; 4 s. 32, 45, 50, 52, 60—1, 64, 68, 80, 84, 96, 111, 144, 166; OK 1 s. 19 — Mik. Mstowski; 5 s. 110, 137v, 192; 6 s. 615, 656; 8 s. 283).

1431 br. rodz. Dobek i Jan z Raszkowa sprzedają za 80 grz. półgr Mikołajowi ze Zbigniewa cz. dziedziny po ojcu w M. Mikołaj unieważnia zapis 60 grz. poczyniony przez zm. Jana z Raszkowa (ZK 9 s. 236—7); Mikołaj ze Zbigniewa oraz z M. ma zapłacić [Mikołajowi?] z Lanckorony oraz ze Zręczyc i Zagórzan 20 grz. z racji zadanych ran i 6 grz. oraz 1 wiard. z tytułu kar (ZK 8 s. 411—2); 1433 na mocy wyroku Stan. Poddębskiego i Boruty kuchmistrza królowej [Zofii] Spytek uwalnia Mikołajowi z M. dziesięciny w: Wieruszycach, Ubrzeżu, Żyżnówce (Wszysznowka), Glinniku i Trzcianie (GK 4 s. 974).

1434 Jaszek z Sowlin zastawia na rok za 30 grz. półgr Małgorzacie wd. po Marcinie ze Zbigniewa i jej dzieciom całą dziedzinę Dąbrówka i cz. dziedziny w M. (ZK 10 s. 253—4); Piotr z Boturzyna kwituje Mikołaja z M. z zapłaty 1 grz. (ZK 10 s. 290); Mikołaj z M. ręcząc za Piotra Łapkę z Łapanowa ma zapłacić pod karami 3 grz. Mikołajowi z Sierosławic za naganienie szlachectwa (ZK 146 s. 260; SP 7/2, 688); 1435 Mik. Zbigniewski z M. pozywa Włodka z Tłuczania o 16 grz. poręki i 4 grz. długu (GK 5 s. 263, 267, 279, 306); 1436 Andrzej Chebda z Tropia skazany na karę 6 sk. sądowi w sprawie z Mikołajem z M. za wgląd do akt (wstecz ad acta) (GK 5 s. 584, 617); Mikołaj z Michałowa kaszt. i star. krak. ustanawia zakład 200 grz. między Mikołajem z M. a Janem Lipskim (GK 5 s. 723; SP 2, 2687).

1437 Mikołaj z M. ma zapłacić 30 grz. Zbyszkowi z Donatkowic (ZK 11 s. 232); Mikołaj z M. zobowiązuje się z racji 30 grz. wwiązać Mikołaja ze Zręczyc do Słopnicy, z której ma 3 grz. czynszu od kmieci tamże osiadłych (ZK 11 s. 263); Mikołaj z M. winien zapłacić 30 grz. Janowi z Raszkowa (ZK 150 s. 79); 1438 Mikołaj z M. wwiązuje Mikołaja ze Zręczyc do 3 kmieci w Słopnicy, płacących 3 grz. czynszu (ZK 11 s. 295); Piotr z Cikowic podstar. krak. i Mikołaj z Chełmu ręcząc za Mik. Serafina żupnika obojga salin zobowiązują się zapłacić 200 fl. węg. długu Mikołajowi z M. (ZK 11 s. 377 zp.); Mikołaj z M. i Mikołaj ze Zręczyc zawierają ugodę, na mocy której Mikołaj z M. może zbudować młyn na rz. Rabie w Gdowie przy brzegu wsi Zręczyce, tak by nie wyrządzić szkody młynowi zręczyckiemu (ZK 150 s. 98); Mikołaj z M. sprzedaje za 250 grz. Janowi z Wielopola cz. dziedziny w Gdowie (ZK 150 s. 141); 1439 Jaszek z Sowlin pozywa Mikołaja z M. o 18 grz. długu (GK 6 s. 296, 311); Mikołaj z M. gotów był pobrać 195 grz. półgr od Jana z Rytwian [pow. sand.] kan. gnieźn., Piotra z Chrzanowa i Franciszka Junty z Jawczyc poręczycieli Dziersława z Rytwian (GK 6 s. 322).

1440 Mikołaj z M. pozywa Piotra z Chrzanowa o 390 grz. (GK 6 s. 334); Dziersław z Rytwian główny dłużnik i jego poręczyciele Piotr z Bobrka i Prandota Gałka z Góry zobowiązują się zapłacić 100 grz. półgr Mikołajowi z M. (GK 6 s. 347—8; 7 s. 192); Jan Lubart złotnik i mieszcz. krak. zobowiązuje się zapłacić 30 grz. półgr Mikołajowi z M. pod rygorem zapłaty 60 grz. (GK 6 s. 348); szl. Bogusław Audysta główny dłużnik i jego poręczyciele Mik. Bielonka z Nowej Wsi i Janek Lubart złotnik mieszcz. krak. zobowiązują się zapłacić 20 grz. półgr Mikołajowi z M. pod rygorem zapłaty 40 grz.; Mikołaj gotów pobrać od nich te pieniądze (GK 6 s. 351, 418); Anna ż. Szczepana z Wilkowiska zastawia za 15 grz. szl. Mikołajowi z M. 2 kmieci Adama i Więcesława z Wilkowiska (GK 6 s. 355); Świętochna z Jodłownika pozywa Mikołaja z M. o przepędzenie gwałtem jej bydła z Jodłownika przez granicę do jego obory (GK 6 s. 489); Świętochna staje o kary przy swoich kmieciach z Jodłownika, którym Mikołaj z M. przepędził bydło z cudzej dziedziny przez granicę do swojej obory, tj. przy kmieciach: Grzegorzu o krowę, Bernardzie o 3 sztuki bydła, Tomku o 2 konie, Michale o 5 sztuk bydła, Wawrzyńcu o 6 sztuk bydła, Macieju o 4 sztuki bydła, Janie o 2 sztuki bydła, Wojciechu karczmarzu o 2 konie, innym Janie o 9 sztuk bydła i konie, Pawle o 4 konie i Jakubie o 7 sztuk bydła (GK 6 s. 490, 503); pani Świętochna z Jodłownika wraz ze swymi kmieciami ma sprawę z Mikołajem z M. (GK 7 s. 48); kmiecie z Jodłownika: Grzegorz, Bernard, Szymon, Tomasz, Michał, Wawrzyniec, Maciej, Jan, [Wojciech] karczmarz, inny Jan, Paweł i Jakub pozywają szl. Mikołaja z M., a Świętochna staje o karę przy swoich kmieciach (GK 7 s. 71, 144); sprawa między tą Świętochną a Mikołajem z M. przełożona ze względu na sprawę o większe, tj. o 100 grz. między tym Mikołajem a Wiernkiem przed sądem star. sądec. panem Pęchowskim (GK 7 s. 115); Jan Zbyszkowski [ze Zbyszkówki] był gotów zapłacić pieniądze Mikołajowi z M., ale ten nie przybył (GK 7 s. 199).

1441 Adam z M. nie stawia się w sprawie z Anną ż. Szczepana z Wilkowiska o 20 stert tatarki, które wypasał (SP 2, 2899; ZK 11 s. 503).

1441—5 Świętochna c. Mikołaja z M., ż. Zbyszka z Donatkowic, siostra Janusza z M., Anny i Jadwigi (ZK 11 s. 493; ZCz. 3 s. 228).

1441 Świętochna ż. Zbyszka z Donatkowic c. Mikołaja z M. oświadcza, że jej ojciec zadośćuczynił jej z tytułu dóbr ojczystych i macierzystych; Zbyszek z Donatkowic oświadcza, że uzyskał od Mikołaja z M. z racji posagu [za Świętochnę] zapis 30 grz. (ZK 11 s. 493); Stanisław z Lipia zastawia za 21 grz. Mikołajowi z [ M.?] cz. swej dziedziny w M. z łąką pod sadkiem (ZK 150 s. 221); Świętochna z Jodłownika pozywa Mikołaja z M. o przepędzenie 14 sztuk bydła z cudzej dziedziny przez granicę do własnej obory (GK 7 s. 225); w sprawie między Jakubem kmieciem z Jodłownika a Mikołajem z M. pełnomocnik pani [Świętochny z Jodłownika] zeznał, że woźny sąd. zatrzymał 7 sztuk bydła [należącego do Jakuba] [we dworze] u Mikołaja, czemu Mikołaj zaprzeczył. Z kolei woźny zeznał, że przybył wypędzić bydło ze dworu na pole (SP 2, 2928; GK 7 s. 225—6); Świętochna z Jodłownika wraz ze swymi kmieciami pozywa Mikołaja z M. we wszystkich sprawach (GK 7 s. 280, 309); Świętochna z Jodłownika wraz ze swym s. Włodzisławem z Jodłownika zawiera ugodę z Mikołajem z M. we wszystkich sprawach spornych (GK 7 s. 311); Jakub z Sienna kan. krak. ma zapłacić 30 grz. długu Mikołajowi z M. (GK 7 s. 313); sprawa między Szczepanem kaletnikiem z Krakowa a Mikołajem z M. odesłana z sądu grodz. krak. przed sąd radziecki krak. (GK 7 s. 391); Mikołaj z M. zobowiązuje się zapłacić 25 grz. długu szl. Zbigniewowi z Donatkowic (GK 7 s. 520); Mikołaj z M. zobowiązuje się pozostawać w zgodzie ze Szczepanem i jego żoną z Wilkowiska pod zakładem 100 grz. (GK 7 s. 575); Mikołaj z M. pozywa Szczepana z Wilkowiska o to, że chwalił się, iż będzie zastępował Mikołaja [w sądzie] (GK 7 s. 583); Mikołaj z M. protestuje, gdyż gotów był pobrać od Jana Nekandy z Grzegorzowic poręczyciela Jakuba [z Sienna] kan. krak. 30 grz., lecz ich nie otrzymał (GK 7 s. 585); Mikołaj z M. pozywa Prandotę Gałkę z Góry poręczyciela Dziersława z Rytwian z racji sumy 200 grz. półgr (GK 7 s. 688, 697, 710, 720).

1442 Stanisław z Lipia zastawia cz. dziedziny w M. Mikołajowi (ZK 150 s. 221); Mikołaj z Ossolina [pow. sand.] i z Balic kaszt. rad. główny dłużnik i jego poręczyciel oraz pełnomocnik Maciej Kapusta zobowiązują się zapłacić 100 grz. długu Mikołajowi z M. pod rygorem wwiązania go do kmieci osiadłych w pow. krak. (GK 7 s. 844—5); Mikołaj z M. kwituje Jakuba kan. krak. z zapłaty 20 grz. długu. Jakub ma jeszcze zwrócić 10 grz. (GK 7 s. 946); Zbyszek z Donatkowic kwituje Mikołaja z M. z zapłaty 25 grz. długu (GK 7 s. 1078).

1443 Mikołaj z M. kwituje Mikołaja [z Balic] kaszt. wojn. z zapłaty 10 grz. tytułem długu 100 grz. (GK 8 s. 8—9); Stanisław i Jan synowie Jana z Lipia sprzedają za 300 grz. br. Prokopowi z Lipia swoje cz. dziedz. w Lipiu, Sadku, Laskowej, M. i Szyku (GK 8 s. 485—6); Mikołaj z Balic kaszt. wojn. protestuje, gdyż był gotów zapłacić Mikołajowi z M. (GK 8 s. 608); 1444 Mikołaj z M. kwituje Mikołaja z Balic kaszt wojn. z zapłaty 20 grz. tytułem 100 grz. długu (GK 8 s. 666); → Lipie p. 3 (ZK 146 s. 459—60); kmiecie ze Słopnicy z części należącej do Mikołaja z M. procesują się z plebanem ze Słopnicy (OK 6 s. 615).

1445 Rafał ze Stróży przeciwko Mikołajowi z M. o 10 grz. poręki, 2 grz. czynszu i tyleż szkody (ZK 12 s. 302); Mikołaj ze Zręczyc zawiera ugodę z Mikołajem z M. w sprawie młyna (ZK 12 s. 378); Zbyszek z Donatkowic zapisuje swej ż. Świętochnie c. Mikołaja z M. 150 grz. z racji posagu i tyleż z racji wiana na połowie dóbr dziedz. w Lewniowej (ZCz. 3 s. 228); 1446 Jan cieśla z domu [pana Klemensa] Wątróbki w Krakowie występuje przeciwko Mikołajowi z M. (ZK 13 s. 3); 1447 Stan. Lipski przedkłada pieniądze, aby wykupić od Mikołaja z M. Lipie i M., ale Mikołaj się nie zjawia (GK 10 s. 280).

1448—1527 Jan, Janusz Mstowski h. Drużyna, Krzywaśń, z M., → Słopnicy, Dąbrówki, dz. Sawy od 1486, dzierżawca Krzesławic i Kwasowic 1525—7, s. Mikołaja z M., br. Świętochny, Anny i Jadwigi, mąż Marty c. Mik. Buczyńskiego 1480, ojciec Andrzeja, Jana i Stan. Mstowskich oraz Katarzyny ż. Andrzeja Wielogłowskiego z Wielogłów i Jurkowa 1504, Zofii ż. Jakuba Rożna z Mogilna 1513—4, a także Elżbiety klaryski kl. w Starym Sączu 1519 (GK 10 s. 361; 14 s. 262; 15 s. 216; 16 s. 41—2, 63, 88—9; 17 s. 411, 676, 722, 800; 18 s. 5, 33, 51, 78, 106, 136, 163, 179, 203, 218, 236, 485—6, 393; 19 s. 478—9, 769, 853, 873—4, 920, 959, 981; 20 s. 15, 100, 108, 121, 144, 281, 318, 483; 21 s. 694—5, 698—9, 709, 735—6, 740, 754, 775—6, 781, 792, 805, 814, 854, 992, 1045—6; 22 s. 548, 591—3, 600—1, 664, 825, 896, 899, 998; 23 s. 25, 222, 501—2, 656, 762—3, 765; 24 s. 451—2, 472—4, 580—1, 606; 25 s. 429—30, 489, 491, 495, 568, 574—5, 613, 724, 726, 806—7, 812—3, 820, 839, 842—3, 861—3, 911; 26 s. 93, 96, 144, 185, 264—5, 454—5, 504—6, 864; 27 s. 115, 133, 353, 515, 518, 928, 1009, 1092—3, 1217, 1437; 28 s. 149, 352, 504—5, 581—2, 587, 777, 115, 1251, 1318; 29 s. 91—100; 31 s. 169; 33 s. 540—1; 34 s. 179; 37 s. 173; ZK 15 s. 200; 16 s. 17, 31, 34, 45—6, 58, 89, 98, 630, 643; 17 s. 86—7; 18 s. 135; 19 s. 9, 41, 68, 91, 109, 124, 146, 154, 163, 172, 184, 195, 210, 251, 286, 419, 424, 426; 20 s. 2, 67, 146, 293, 298, 306—7, 328, 378—9; 21 s. 96, 377, 420, 440—1; 22 s. 9, 27, 172—3, 194, 202, 210, 223, 273—4, 291; 23 s. 60—1, 110, 299; 24 s. 105, 196, 214; 25 s. 35, 61—2, 90, 265, 311, 323, 350—1, 413—4, 529—30; 26 s. 551—3, 593—4, 596, 610; 27 s. 91, 109—11, 173—4, 180, 251, 255—6; 152 s. 105; 154 s. 73, 427; 161 s. 302—4; 203 s. 459; ZCz. 5 s. 314; 7 s. 22, 105—6, 187—9, 366; 8 s. 151, 168, 188; 9 s. 94—6, 122, 139—40, 150; SWPM I—9a; DLb. 2 s. 265; SP 2, 4293; 6, 11; AKH 9, 362; MS 3, 1584).

1448 Mikołaj z M. pozwany przez Mikołaja ze Zręczyc o części dziedzin w Dąbrówce i M. przedkłada przed sądem wiecowym dok. dotyczący tych dóbr. Sąd utrzymuje go w posiadaniu tych wsi i nakazuje Mikołajowi ze Zręczyc wieczyste milczenie (ZK 146 s. 529).

1450 sprawa między Piotrem kmieciem z Lipia, należącym do Mikołaja z M. a Mik. Suchorabskim z Bochni (GK 11 s. 201, 226); Piotr Lasocki z Lasocic zastawia za 10 grz. Mik. Mstowskiemu z M. 2 kmieci w Łososinie Górnej Jana Ujeźdźca i Jana Staszicę (ZCz. 4 s. 60—1); Mikołaj z M. sprzedaje za 12 grz. Mik. Boczowskiemu połowę swego domu w Krakowie (ZCz. 4 s. 64); 1452 Mikołaj z M. stwierdza, że Anna ż. Stanisława z Lipia wykupiła od niego za 81 grz. dziedzinę w Lipiu, 1 kmiecia w Sadku i 3 zagrody oraz karczmę w M. (ZK 14 s. 78); Andrzej z Rupniowa zastawia na rok za 10 grz. Mikołajowi z M. 1 ł. z siedliskiem w Łososinie Górnej (ZK 14 s. 88); Mikołaj z M. oświadcza, że Piotr Lasocki wykupił zastawionych [w 1450] 2 kmieci w Łososinie Górnej (ZCz. 4 s. 166); spór między Piotrem kmieciem z Lipia a Maciejem Srotarzem z Wieliczki przełożony ze względu na sprawę o większe, tj. o 30 grz., między tym Maciejem a Janem mieszcz. z Wieliczki przed sądem wójt. tamże. Mikołaj z M. staje przy swoim kmieciu (GK 11 s. 582); Mikołaj z M. był gotów pobrać pieniądze od Mik. Boczowskiego, lecz ich nie otrzymał (GK 11 s. 650); Mik. Boczowski przedkłada pieniądze, by wykupić z rąk Mikołaja z M. dom pod zamkiem [krak.] (GK 11 s. 651); 1453 z podziału dóbr między dziedzicami Lipia br. rodz. Janowi, Prokopowi, Jakubowi i Piotrowi przypadają: Sadek z łąkami, Szyk, Laskowa i dziedzina w M. (ZK 14 s. 109—10).

1453—97 Jakub Lipski dz. cz. M. → Lipia i Sadka, mąż Jadwigi c. Andrzeja Słupskiego, uczestnik wyprawy mołdawskiej 1497, stryj Stanisława, Jana, Mik. i Andrzeja Lipskich dziedziców cz. M. (ZK 14 s. 109—10; 15 s. 76; 18 s. 135; GK 14 s. 262).

1455—62 Anna c. Mikołaja z M., ż. Stanisława z Łękawy, siostra Janusza z M., Świętochny i Jadwigi (ZK 14 s. 171—2; 15 s. 298; 199 s. 279; GK 16 s. 88—9).

1455 Mikołaj z M. zobowiązuje się zapłacić 50 grz. swej c. Annie i zięciowi Stanisławowi z Łękawy z tytułu posagu, pod rygorem wwiązania obojga do swych kmieci w Słopnicy, płacących 5 grz. czynszu rocznie; Stanisław z Łękawy zapisuje swej ż. Annie c. Mikołaja z M. 60 grz. z racji posagu i tyleż z racji wiana na połowie dóbr w Łękawie (ZK 14 s. 171—2); 1456 Jan z Łapanowa i Andrzej z Rupniowa ręczą, że Mikołaj z M. da Stanisławowi z Łękawy wwiązanie w charakterze zastawu do 4 ł. kmiec., z których ma 5 grz. czynszu rocznie (ZK 14 s. 261); 1458 Mikołaj z M. zobowiązuje się uwolnić swych poręczycieli Jana z Łapanowa i Andrzeja z Rupniowa od poręki udzielonej przez nich Stanisławowi z Łękawy z tytułu 50 grz. posagu swej c. Anny (ZK 15 s. 298).

1459 Stanisław z Łękawy zapisuje swej ż. Annie c. Mikołaja z M. 60 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr dziedz. w Łękawie (ZK 199 s. 279); zostaje ustanowiony zakład 200 grz. dla utrzymania spokoju między Mikołajem i jego s. Januszem z M. z jednej strony a Stanisławem z Lipia i Jakubem z Sadka z drugiej (GK 14 s. 262); 1460 Jakub Lipski z Sadka zapisuje swej ż. Elżbiecie c. Bartosza ze Zręczyc 80 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr dziedz. w Sadku i M. (ZK 15 s. 76); Andrzej z Rupniowa ręcząc Stan. Łękawskiemu za Mikołaja z M. z racji zastawu w Słopnicy ma z wyroku sądu uwolnić temu Łękawskiemu te dobra (ZK 15 s. 170); Mikołaj z M. wraz ze swym s. Januszem ma zapłacić pod karami 7 grz. długu Stan. Miczakowiczowi z Sawy [i Modlnicy Wielkiej] (GK 15 s. 216); 1462 Janusz s. zm. Mikołaja z M. sprzedaje za 15 grz. Pawłowi z Gabania cz. dziedziny w Rybiu, która mu przypadła w spadku po Zbigniewie z Tęgoborza (ZK 15 s. 200); Janusz z M. ma pod karami zapłacić 3 grz. długu Stan. Miczakowiczowi z Sawy (GK 16 s. 42, 63); Janusz z M. wydzierżawia za 50 grz., stanowiących posag jego siostry Anny, swemu szwagrowi Stan. Łękawskiemu na 5 lat M., Dąbrówkę i Słopnicę. Jeśli czynsz z tych dóbr będzie niższy niż 10 grz., to Janusz wyrówna różnicę, a jeśli będzie wyższy, Stanisław odda nadwyżkę. Stanisław będzie płacił z folwarków po 2 grz. rocznie na Boże Narodzenie (GK 16 s. 88—9).

1462—4 Jadwiga c. Mikołaja z M., ż. Mikołaja z Leńcz, siostra Janusza z M., Świętochny i Anny, w 1482 jako wdowa (ZK 16 s. 31, 58, 89, 98; 17 s. 86; 20 s. 146; GK 17 s. 411).

1463 Jadwiga ż. Mikołaja z Leńcz c. Mikołaja z M. oświadcza, że jej br. rodz. Jan Janusz z M. zadośćuczynił jej z tytułu dóbr po ojcu i matce; Jan Janusz z M. zobowiązuje się pod karami zapłacić swej siostrze Jadwidze ż. Mikołaja z Leńcz 5 grz. (ZK 17 s. 86—7).

1464 Jadwiga ż. Mikołaja z Leńcz oświadcza, że jej br. Janusz z M. zapłacił jej 5 grz. długu (GK 17 s. 411); 1465 wieś Dąbrówka pana [Janusza] Mstowskiego skazana na karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego (GK 17 s. 722); 1466 Stan. Łękawski w sprawie z Januszem z M. o 100 grz. zakładu, gdyż nie dotrzymał [warunków] dzierżawy (GK 17 s. 800); 1467 Stan. Łękawski w sprawie z Januszem z M. o 100 grz. (GK 18 s. 33); Stan. Łękawski uzyskuje sądownie karę XV na Januszu z M. za odbicie ciążenia (GK 18 s. 51, 179); 1468 rodzeństwo Leonard i Helena z Łękawy [dzieci Stanisława] przeciwko Januszowi z M. (GK 18 s. 393); → Łękawa-Marcinkowice p. 3a (GK 18 s. 485—6).

1471 Jan Ratołd z Mszany [Dolnej i ze Skrzydlnej] zobowiązuje się zapłacić 40 fl. węg. w złocie do dnia ś. Marcina [11 XI] Piotrowi Słupskiemu i Januszowi z M. pod rygorem wwiązania tychże do swej wsi Wola [Skrzydlańska]. Nad zobowiązaniem nadpisano, że Janusz z M. pobrał 20 fl. (GK 19 s. 478—9); 1472 Janusz z M. zastawia na rok za 20 fl. węg. Jakubowi z Sadka 2 siedliska, na których siedzą kmiecie Sczłastek i Włodyka (ZK 18 s. 135 zp.); 1473—4 Andrzej Rego kmieć z Dąbrówki występuje przeciwko kmieciowi Janowi zw. Jantoszem karczmarzowi z Szyku i jego dz. Stan. Lasockiemu. Szl. Janusz z M. staje przy swoim kmieciu Andrzeju o kary (GK 19 s. 853, 873—4, 959); 1474 Bogdał z Wilkowiska zastawia na rok za 15 fl. węg. w złocie Januszowi z M. 2 role kmiece w Wilkowisku z kmieciami Jakubcem i Andrzejem Trzeciakiem (GK 19 s. 920); Mik. Wieruski z Ubrzeża zastawia za 10 grz. Januszowi z M. łan w Ubrzeżu, na którym siedzi kmieć Stanisz, płacący 1 grz. czynszu rocznie (GK 19 s. 981 zp.); 1475 Janusz z M. uzyskuje karę sąd. XV na Janie Ratołdzie ze Skrzydlnej za to, że nie został przez Jana dopuszczony do przejęcia wsi Wola [Skrzydlańska]. Jan uczynił wcześniej [1471] zapis 40 fl. węg. na rzecz Janusza z M. i Piotra Słupskiego pod rygorem wwiązania tychże do wspomnianej wsi (GK 20 s. 100, 108); Stan. Lasocki zobowiązuje się zapłacić 7 grz. Januszowi z M. pod rygorem wwiązania go do kmiecia Jana Liszki z Szyku, płacącego 1 grz. czynszu rocznie (GK 20 s. 144); → Modlnica Wielka p. 3A.a; 1477 → Łapanów p. 3a.

1480 Jan czyli Janusz z M. zapisuje swej ż. Marcie c. Mik. Buczyńskiego 125 grz. posagu i tyleż wiana na połowie swoich dóbr dziedz. w M., Słopnicy i Dąbrówce (ZK 20 s. 2); 1482 Jadwiga wd. po Mikołaju z Leńcz rezygnuje na rzecz swego br. Jana z M. z dóbr po ojcu i matce (ZK 20 s. 146); 1483 Stanisław s. zm. Mik. Krzesza z Mierzenia odstępuje za 10 grz. Januszowi z M. siedlisko z rolą w Starym Rybiu, na którym siedzi [kmieć] Stan. Świec. Stanisław s. Mik. Krzesza uzyskał zapis 10 grz. na tym siedlisku od swego wuja Michała ze Zbigniewa (GK 21 s. 694—5); Jan kramarz kmieć ze M. wraz ze swym panem Januszem z M. w sprawie z Mik. Rafałem dz. Stróży i Porąbki (GK 21 s. 698 zp., 709 zp.); → p. 6; Janusz z M. odstępuje za 10 grz. Mik. Wieruskiemu siedlisko w Starym Rybiu, na którym siedzi kmieć Stan. Świec, a które pozyskał w tej sumie od Stan. Krzesza z Mierzenia (GK 21 s. 735—6); → p. 6; Jan Wierzbięta z Raciborzan w sprawie z Januszem z M. i Janem kramarzem kmieciem Janusza z M. o przeniesienie przez nich przezysków na dobra w Stróży i Porąbce, znajdujące się od wielu lat w jego dzierżawie (GK 21 s. 776); Mik. Rafał dz. Stróży i Porąbki skazany na karę XV Janowi kramarzowi kmieciowi z M. i jego panu Januszowi z M. oraz na karę XV sądowi za niedopuszczenie ich do wwiązania do wsi Stróży (GK 21 s. 805 zp., 814 zp., 854 zp.); 1484 → Łapanów p. 3a; Mikołaj s. zm. Jana z Sawy wydzierżawia za 20 grz. na 5 lat Januszowi z M. cz. dziedziny w Sawie (GK 21 s. 1045); Stan. Gabański ze Zbigniewa zastawia za 10 fl. węg. Januszowi z M. siedlisko z rolą w Zbigniewie, uprawiane przez kmiecia Macieja Kosmę, płacącego ½ kopy gr czynszu rocznie (GK 21 s. 1046); 1485 Jan z M. wnioskuje o oddalenie roszczeń Jana z Raciborzan o bydło rogate, owce, maciory, wieprzki, koguty (ZK 20 s. 298); Jan Wierzbięta dz. Raciborzan oskarża Jana czyli Janusza z M. o wwiązanie do wsi Stróża i Porąbka, wydzierżawionych Janowi Wierzbięcie w sumie 200 grz. na rok przez Mik. Rafała, dziedzica tychże wsi, oraz o pobranie czynszu, danin, podatku, robocizn i innych dochodów z tych wsi za każdy rok w wysokości 30 grz. i tyleż szkody. Janusz z M. zarzuca Janowi, że uniemożliwiał mu uzyskanie przezysków (SP 2, 4293); Jan Wierzbięta z Raciborzan podzastawia na rok za 50 fl. węg. w złocie Januszowi z M. cz. wsi Stróża i Porąbka, które trzyma w zastawie od Mik. Rafała ze Stróży (ZK 20 s. 306—7); 1486 Świętosław z Sawy daje Januszowi z M. cz. dziedziny w Sawie wraz z łąką, należącą do Sawy, znajdującą się pod Kurnikiem oraz role Gumniska w zamian za 2 kmieci w Słopnicy siedzących na rolach i dodatek 80 grz.; Świętosław z Sawy sprzedaje za 80 grz. Mikołajowi z Wilkowisk [role] 2 kmieci w Słopnicy pozyskane od Janusza z M.; Mikołaj z Wilkowisk odstępuje za 80 grz. Januszowi z M. [role] 2 kmieci w Słopnicy pozyskane od Świętosława z Sawy (ZK 20 s. 378—9); Stan. Krzesz z Mierzenia zastawia na rok za 10 grz. Januszowi z M. 2 siedliska z rolami, na których siedzą kmiecie Wicher i Piotr płacący po 1 grz. czynszu rocznie (GK 22 s. 548); 1487 Piotr Kmita z Wiśnicza star. spiski zastawia za 200 fl. węg. Januszowi z M. sołectwo w → Luboczy i cz. Czernichowa (GK 22 s. 591—3); Jakub Bodzęta z Kawca i jego s. Stanisław zastawiają za 3 fl. węg. w złocie i 2 ćwiertnie żyta Januszowi z M. łąkę w Kawcu zw. Pod Hutnikiem powyżej łąki Sawskiej (GK 22 s. 600—1 zp.); Bogdał z Jodłownika zastawia na rok za 10 fl. węg. w złocie Januszowi z M. 2 siedliska z rolami w Górnych Wilkowiskach (in Superiori Wylkouiska), na których siedzą kmiecie Stan. Trzeciak i Stan. Jakubiec (GK 22 s. 660); br. rodz. Stanisław i Andrzej z Kawca zobowiązują się zapłacić Januszowi z M. 9 fl. węg. w złocie (GK 22 s. 661 zp.); Piotr z Lipia ma zwrócić 10 grz. Janowi czyli Januszowi z M. (GK 22 s. 825 zp.); Jan z M. pobiera 6 grz. od Mik. Mruka z Zagórzan i ma te pieniądze jako opiekun dzieci zm. Jana Łapanowskiego zwrócić je tym dzieciom z chwilą uzyskania przez nie wieku sprawnego (GK 22 s. 896); 1488 Piotr Kmita z Wiśnicza star. spiski zastawia za 200 fl. węg. w złocie Januszowi z M. całe sołectwo w Luboczy i cz. dziedziny w Czernichowie (GK 22 s. 899 zp.); 1489 Jan Rabsztyński kaszt. wiśl. zastawia za 110 fl. węg. w złocie Januszowi z M. cz. dziedziny Konaszówka z folwarkiem i dworem (GK 23 s. 25—6).

1490 Janusz z M. podzastawia za 10 fl. węg. Jakubowi Sikorskiemu z Rybia Nowego rolę w tymże Rybiu Nowym, na której siedzi kmieć Stan. Bednarz, a którą Janusz trzyma w zastawie w tej sumie od Stan. Gabańskiego (GK 23 s. 222); 1491 br. Piotr i Stan. Słupscy dz. Krasnego i Słupi sprzedają na 6 lat z pr. odkupu za 250 fl. węg. w złocie Januszowi dz. M. wsie: Ilmanowa [Nowa], → Lipowe, Stara Wieś [Ilmanowa Stara], Nawłóczyna i Wola [Jabłoniec] (GK 23 s. 501—2, 762—3 zp., 765); Jan Czarnek z Gruszowa zastawia za 10 fl. węg. Januszowi z M. cz. łanu w Gruszowie, tj. siedlisko Niezeszczowskie, na którym siedzi kmieć Błażej (GK 23 s. 656); 1494 Jan Rabsztyński dz. Konaszówki zobowiązuje się zwrócić 140 fl. węg. w złocie Januszowi z M. pod rygorem wwiązania Janusza do całej wsi Konaszówka (GK 24 s. 451—2); Janusz z M. jest gotów przyjąć zapis z prawem sprzedaży wsi Gosprzydowa (Gothprzydova) od braci niepodzielonych Andrzeja i Jakuba Wielogłowskich (ZCz. 7 s. 22); br. rodz. niepodzieleni Andrzej i Jakub Wielogłowscy dz. Wielogłów i Gosprzydowej (Gothprzydowycze) sprzedają na 10 lat z pr. odkupu za 440 fl. węg. w złocie Januszowi z M. całą wieś Gosprzydową. Jeśli w przewidzianym czasie bracia nie wykupią tej dziedziny Janusz po dopłacie im 100 fl. węg. przejmie Gosprzydową. Bracia mają wpisać tę transakcję do ksiąg ziemskich czchow. (GK 24 s. 472—4 zp.); Janusz z M. zobowiązuje się zapłacić 80 fl. węg. w złocie Piotrowi Rakowskiemu z Królówki pod rygorem wwiązania Piotra do całej dziedziny w M. (GK 24 s. 580—1 zp.); Mikołaj z Brzezia zobowiązuje się zwrócić 80 fl. węg. w złocie Januszowi z M. pod rygorem wwiązania Janusza do całej wsi Jasna (GK 24 s. 606).

1496 Janusz z M. wnioskuje o oddalenie oskarżeń prac. Piotra Wołocha poddanego Piotra Słupskiego, mieszkającego w górach w Ilmanowej o zajęcie przez Janusza 12 baranów z jego stada w Ilmanówce wart. 4 grz. Piotr Słupski staje przy swoim kmieciu o karę; tenże prac. Piotr Wołoch poddany Piotra Słupskiego wnioskuje o ukaranie Janusza z M. karą XV za przejęcie tych 12 baranów (GK 25 s. 489, 495, 613, 812—3, 839, 911); Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. zobowiązuje się zapłacić Januszowi z M. 440 fl. węg. pod rygorem wwiązania Janusza do wsi: Niezdów, Komorniki, Bukownik i Wolica (GK 25 s. 568—9 zp.); Mik. Zawisza ze Sławkowic zastawia za 60 fl. węg. w złocie Januszowi z M. całą wieś Jurków [par. Dobra] w ziemi i pow. krak. (GK 25 s. 574—5 zp.); → Łapanów p. 3a (GK 25 s. 806—7); 1497 Jan Rabsztyński star. sandom. dz. Konaszówki zobowiązuje się zapłacić 140 fl. Januszowi z M. pod rygorem wwiązania Janusza do całej wsi Konaszówka (GK 26 s. 264—5); Jakub Lipski z Sadka zastawia na rok z pr. odkupu za 10 fl. pol. Januszowi dz. niwę i rolę w M., na której siedzi kmieć zw. Śnieg (GK 26 s. 454—5); Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. ma zapłacić 440 fl. węg. Januszowi z M. pod rygorem wwiązania Janusza do wsi: Niezdów, Komorniki, Bukownik i Wolica. Mikołaj zobowiązuje się też pod karami przyprowadzić Adama Niewiarowskiego dz. Niewiarowa, który uczyni na rzecz Janusza zapis w aktach na dobrach Wieniec i Jaroszówka z tytułu owej sumy dłużnej 440 fl. (GK 26 s. 504—5 zp.); Stan. Kawecki z Gruszowa zastawia na rok za 20 fl. pol. Januszowi z M. [rolę] kmiecia Jakuba Rogacza w Kawcu (GK 26 s. 506); Świętosław Sawski (Schaphsky) [z Sawy] ręczy za Janusza z M., że Mikołaj s. Janusza zastawi w sumie 10 fl. szl. Piotruszy z Gruszowa kmiecia Macieja Kruczka (GK 26 s. 506).

1498 Janusz z M. występuje przeciwko Piotrowi Słupskiemu dz. Słupi (de Slup) o to że nie przegnał macior i wieprzy z dziedziny Słupia o wart. 20 grz. i tyleż szkody (ZK 19 s. 424); Jan Stroński dz. Fałkowic (Chwalkowicze) zastawia za 10 fl. Januszowi z M. kmiecia Jana Barszcza osiadłego w Fałkowicach (GK 27 s. 115); Świętosław Sawski (Schawski) zagrożony konfiskatą dóbr z racji nieobesłania wyprawy wojennej do Mołdawii oświadcza, że od 12 lat nie posiada już żadnego majątku we wsi Sawa w rezultacie zamiany dóbr z Januszem z M. Po udowodnieniu przez Janusza swych praw do Sawy sąd komisarski odstępuje od oskarżeń w stosunku do Świętosława (AKH 9, s. 362); 1498—9 Mikołaj z Kamieńca winien zapłacić 440 grz. Januszowi z M. pod rygorem wwiązania Janusza do całych wsi: Niezdów, Bukowniki, Komorniki i Wolica (GK 27 s. 133, 515); 1499 br. rodz. niepodzieleni Mikołaj i Jan z Kępanowa sprzedają za 26 grz. Piotrowi z Lipia części dziedzin we wsiach Sadek i M., odziedziczone po Jakubie Sadkowskim. Jeśli ten Jakub wróci [z wyprawy mołdawskiej] wówczas bracia zwrócą Piotrowi owe 26 grz., a jeśli nie zapłacą tej sumy, dadzą mu 2½ grz. rocznego dochodu z dóbr w Kępanowie i Żyrosławicach (ZK 21 s. 440—1); Janusz z M. gotów był pobrać od Krzesława z Krakoszowic 50 fl. węg. w złocie i 40 fl. pol., lecz ich nie otrzymał (GK 27 s. 353); Mik. Kolano z Wilkowiska zastawia za 60 fl. węg. Januszowi z M. cz. dziedziny w Małym Wilkowisku z wyjątkiem dworu i ról dworskich tamże, a także karczmę i młyn w Jodłowniku (GK 27 s. 518); Jan dz. M. podzastawia na rok za 20 fl. Jakubowi z Lubomierza sędziemu grodz. krak. [rolę] Jakuba Rogacza kmiecia z Kawca, którą ma w zastawie w tej sumie od Stan. Kaweckiego z Gruszowa (GK 27 s. 928).

1500 Janusz z M. podzastawia za 10 fl. Piotrowi Lipskiemu siedlisko i role w M. z kmieciem zw. Śnieg w M., które trzymał w zastawie w tej sumie od Jakuba Lipskiego z Sadka (GK 27 s. 1009); Mik. Pieniążek z Iwanowic zastawia na rok za 200 fl. Januszowi z M. ½ wsi Iwanowice oraz ½ wsi Poskitów (GK 27 s. 1092—3 zp.); Janusz M. wydzierżawia do Bożego Narodzenia Mik. Pieniążkowi z Iwanowic ½ wsi Iwanowice i Poskitów, które ma w zastawie od Mikołaja (GK 27 s. 1093); Janusz z M. podzastawia na rok za 10 fl. Katarzynie c. zm. Mik. Kaweckiego ż. Ścibora Zębockiego [rolę] kmiecia Błażka w Gruszowie, trzymaną w zastawie [od 1491] w tej sumie od zm. Jana Czarnka z Gruszowa (GK 27 s. 1093); tenże Janusz wydzierżawia do Bożego Narodzenia Mikołajowi z Kamieńca star. krak. wsie: Niezdów, Bukowniki, Komorniki i Wolicę, które trzyma w zastawie od tego Mikołaja [od 1496] (GK 27 s. 1217); 1501 Bogdał z Jodłownika zastawia na rok za 10 grz. Januszowi z M. [rolę] kmiecia Pawła Wrzeszczka w Jodłowniku (GK 27 s. 1437); Janusz dz. M. wydzierżawia Mik. Pieniążkowi z Iwanowic do dnia ś. Stanisława [8 V 1502] wieś Poskitów, trzymaną w zastawie od tego Mikołaja (GK 28 s. 149); Świętosław z Sawy zastawia na rok za 4 grz. Stan. Buńkowi z Bojeńczyc łąkę zw. Stawisko we wsi Sawa z 15 przysiółkami roli tamże. Na zastaw wyraża zgodę Janusz z M. posiadający zapis na całej tej wsi (GK 28 s. 352); Jadwiga ż. Jakuba z Sadka oświadcza, że została spłacona przez Piotra Lipskiego z tytułu oprawy z dóbr Sadek i M. (GK 28 a. 356); wymienieni imiennie dziedzice, w tym Janusz z M., sprzedają za 220 grz. Piotrowi z Wiśnicza kaszt. sandom. i marszałkowi Królestwa wszystkie swoje części dziedz. we wsi Rudka (ZCz. 7 s. 105—6); 1502 Jan czyli Janusz z M. sprzedaje za 100 grz. Świętosławowi z Sawy cz. swej dziedziny w Sawie (ZK 23 s. 60—1); Świętosław z Sawy zastawia na rok za 11½ grz. Januszowi z M. [rolę] kmiecia Mik. Miczka Tworkowicza w Sawie (GK 28 s. 504—5); Mik. Morski dz. Marchocic i Miechowic zastawia za 200 fl. pol. Januszowi z M. ½ Marchocic i całe Miechowice (GK 28 s. 581—2 zp.); Mik. Morski bierze w dzierżawę od Jana czyli Janusza Mstowskiego połowę Marchocic i całe Miechowice, które Janowi zastawił (GK 28 s. 587); Jan czyli Janusz z M. wydzierżawia Mik. Pieniążkowi z Iwanowic do dnia ś. Marcina ½ Iwanowic i ½ Poskitowa, które ma w zastawie od Mikołaja (GK 28 s. 777); 1503 tenże Jan czyli Janusz wydzierżawia do Bożego Narodzenia Mik. Morskiemu połowę Marchocic i całe Miechowice, które ma w zastawie od Mikołaja (GK 28 s. 1135); tenże Jan czyli Janusz dz. M. zobowiązuje się zapłacić Janowi Mirosławskiemu szlachcicowi z ziemi płockiej [Mazowsze] 40 fl. pod rygorem wwiązania Jana Mirosławskiego do 4 kmieci osiadłych w Słopnicy: Michała Bieńka, Jana Stanieczki, Tomali i Piotra Putka (GK 28 s. 1252); 1504 Jan czyli Janusz z M. zastawia za 200 fl. swemu zięciowi Andrzejowi z Wielogłów z tytułu posagu za swą c. Katarzynę [role] wyszczególnionych imiennie kmieci, a mianowicie łany i półłanki w Słopnicy należące do: Macieja Króla, Grzegorza Wolanina, Tomasza Tomalę, Wawrzyńca, Staszka Bochnika, Adama Porąbki, Miklasza Niemca, Wawrzyńca Skotnicznego, Piotra Małuszy karczmarza, Jana Piczuły, Stan. Kowala, Matrasa (ZCz. 7 s. 187—8); Andrzej czyli Indrzych dz. Wielogłów i Jurkowa zapisuje swej ż. Katarzynie c. Janusza z M. 350 fl. posagu i tyleż wiana na połowie wszystkich swoich dóbr dziedz. (ZCz. 7 s. 188—9); Katarzyna ż. Andrzeja Wielogłowskiego z Jurkowa c. Janusza z M. rezygnuje na rzecz swego ojca ze wszystkich dóbr ojcowskich i macierzystych (ZCz. 7 s. 189); Aleksander Jag. ustanawia komisarzy do rozgraniczenia miasta król. Tymbarku, znajdującego się w tenucie Jana Jordana z Zakliczyna kaszt. biec. i żupnika krak., od wsi Słopnica Janusza Mstowskiego (MS 3, 1584); → Łękawa Marcinkowice p. 3a (ZK 154 s. 73); → Marchocice p. 3; 1506 Piotr Słupski ze Słupi i Krasnego puszcza wolno Janusza z M. od złożenia przysięgi w sprawie trzody chlewnej ze Słupii (ZK 23 s. 299); 1507 Janusz z M. kwituje Stan. Łękawskiego z 60 grz. posagu i 60 grz. wiana zapisanych na Łękawie[-Marcinkowicach] jego zm. siostrze Annie przez jej zm. męża Stanisława z Łękawy (ZK 203 s. 459).

1510 Jan Lipski dz. M., Lipia 1510—14 i Sadka (ZK 155 s. 158).

1510 Janusz z M. zastawia za 10 grz. Jakubowi Rupniowskiemu z Rupniowa rolę, na której siedzi kmieć Maciej Chudy (ZK 24 s. 214); 1511 Jan Laskowski z Laskowej sprzedaje za 26 grz. br. rodz. Stan., Mik. i Andrzejowi Lipskim [z Lipia] spadek po zm. dziadzie Jakubie Sadkowskim w Sadku i M. (ZK 24 s. 232—3); Janusz z M. i Piotr Słupski umarzają sprawę o granice między Ilmanową a Słopnicą (ZCz. 7 s. 366).

1511—24 Stanisław Lipski dz. M., → Lipia 1507—36 i Sadka, br. Mik. Lipskiego dz. M. i Lipia oraz br. Jana i Andrzeja Lipskich z Lipia (ZK 24 s. 232—3; 25 s. 71—2, 154, 265, 350—1; 27 s. 33; 22 s. 218, 231—2, 252—3, 264).

1511—24 Mikołaj Lipski dz. M., → Lipia 1511—24 i Sadka, br. Stan. Lipskiego dz. M. i Lipia oraz br. Jana i Andrzeja Lipskich z Lipia (ZK 24 s. 232—3; 25 s. 71—2, 154, 350—1; 27 s. 33; 22 s. 218, 231—2, 252—3, 264; GK 35 s. 279).

1511—24 Andrzej Lipski dz. M., → Lipia 1511—36, br. Jana, Stan. i Mik. Lipskich z Lipia (ZK 24 s. 232—3; 26 s. 610; 27 s. 33).

1513—5 Zofia c. Janusza z M. ż. Jakuba Rożna z Mogilna (ZCz. 8 s. 151—2, 167—8, 188).

1513 Stan. Jeżowski dzierżawca Mogilna odstępuje Zofii ż. Jakuba Rożna c. Janusza Mstowskiego prawa do połowy wsi Mogilno pozyskane w sumie 140 fl. od braci rodz. niepodzielonych Jakuba i Andrzeja Rożnów (ZCz. 8 s. 151—2); 1514 Jakub Rożen dz. Mogilna zastawia na rok za 400 fl. aż do pełnego wykupu swej ż. Zofii c. Janusza z M. cz. dziedz. w Mogilnie i Koniuszowej (ZCz. 8 s. 167—8); Maciej kmieć z Krzywej Rzeki wnioskuje o ukaranie Janusza Mstowskiego z M. dzierżawcę Bukownika (ZK 25 s. 35; 22 s. 173); Stan. Sroczycki dz. Niżowej zastawia na rok za 10 grz. aż do pełnego wykupu Stan. Krawcowiczowi z Bojańczyc swój młyn dziedz., należący do Niżowej. Sroczycki winien chronić Krawcowicza od wszelkich przeszkód i uwolnić od zapisu, jaki uczynił wcześniej na tym młynie Januszowi z M. (ZK 25 s. 61—2); z podziału dóbr między wymienionymi imiennie braćmi Lipskimi z → Lipia Stanisławowi i Mikołajowi przypadają m.in. wszyscy kmiecie w M. (ZK 25 s. 71—2); Mikołaj sołtys z Sowlin wnioskuje o ukaranie Jana czyli Janusza dz. M. (ZK 25 s. 90); 1515 Zofia ż. Jakuba Rożna dz. Mogilna rezygnuje na rzecz swego ojca Janusza z M. z dóbr ojczystych i macierzystych (ZCz. 8 s. 188); 1516 Jan czyli Janusz dz. M. pozywa Andrzeja Ratołda dz. Skrzydlnej tenut. miasta Nowy Targ (ZK 25 s. 323); br. rodz. niepodzieleni Stan. i Mik. Lipscy dziedzice Sadka zastawiają na rok za 47 grz. Janowi Kępanowskiemu czyli Żyrosławskiemu części ich dziedzin w Sadku i M. Bracia zobowiązują się wykupić dla Jana Kępanowskiego z rąk Janusza z M. ich dziedziczną rolę, trzymaną przez tegoż Janusza w zastawie, na której siedzi kmieć zw. Śnieg (ZK 25 s. 350—1); 1516—8 prac. Stan. Mrukowicz ze Słopnicy kmieć Janusza Mstowskiego z M. pozywa Baltazara Skarbka ze Zręczyc (ZK 22 s. 210, 223, 273); 1517 Katarzyna c. zm. Jana Łapanowskiego ż. Mik. Łapki za zgodą swego męża kwituje swego stryja Janusza z M. z opieki (ZK 25 s. 413); Jakub dz. Rupniowa zastawia na rok za 10 grz. Januszowi z M. karczmę z rolą w Rupniowie, na której siedzi Mik. Pyszczek (ZK 25 s. 414).

1519 Elżbieta c. Janusza z M. zakonnica w kl. Klarysek w Starym Sączu (ZCz. 9 s. 139—40, 150).

1519 Janusz dz. M. i Słopnicy zobowiązuje się płacić dożywotnio pannie Elżbiecie zakonnicy przybywającej w kl. Klarysek w Starym Sączu po 2 grz. każdego roku w dzień ś. Marcina z ról we wsi Słopnicy, uprawianych przez Staniczkową i Marcina Ząbka, z których wymienieni kmiecie płacą po 1 grz. czynszu rocznie (ZCz. 9 s. 139—40); Elżbieta zakonnica w kl. [Klarysek] w Starym Sączu rezygnuje na rzecz swego ojca Janusza z M. z dóbr po ojcu i matce uzyskując w zamian dożywotnio 2 grz. czynszu rocznie (ZCz. 9 s. 150).

1520 Jan Kępanowski dzierżawca dóbr M. (GK 35 s. 520).

1523—45 Andrzej Mstowski dz. M., dzierżawca Krzesławic i Kwasowic 1528—32, s. Janusza z M., br. Jana i Stanisława Mstowskich, ojciec Zofii ż. Stan. Minockiego z Minogi 1568, surogator pisarza ziemskiego krak. 1533, podsędek ziemski krak. 1545—53 (ZK 26 s. 553; 27 s. 91, 251; 28 s. 14—5, 556—7; 29 s. 692; 30 s. 579—80, 883—5; 31 s. 1029—31; ZCz. 12 s. 109—10; GK 42 s. 686; SP 6, 486; BJ rps 5348 cz. 2, s. 544; KUJ 4, 365, s. 152; MS 4, 7354; Fastnacht Katalog cz. 1 1507—1700, nr 174—8, 192, 215; UK 254).

1523 Baltazar Klęp dz. Raciborska zastawia za 650 fl. Januszowi z M. całe wsie dziedz.: Raciborsko, Gorzków i Witkowice z hutą szkła. Baltazar ma postawić przed sądem swą ż. Katarzynę dla wyrażenia zgody (ZK 26 s. 551—2); Andrzej s. Janusza dz. M. wydzierżawia do Bożego Narodzenia Baltazarowi Klępowi dobra: Raciborsko, Gorzków i Witkowice z hutą szkła (ZK 26 s. 553); 1524 Janusz Mstowski dz. M. wydzierżawia do Bożego Narodzenia Baltazarowi Klępowi z Raciborska wsie, które trzyma w zastawie: Raciborsko, Witkowice i Gorzków (ZK 26 s. 593—4); Baltazar Klęp z Raciborska zastawia na rok za 919 fl. Januszowi z M. całe wsie dziedz.: Raciborsko, Gorzków i Witkowice z hutą szkła (ZK 26 s. 596); Andrzej Lipski z Lipia i M. zastawia na rok za 67 grz. Januszowi Mstowskiemu dz. M. 4 role zasiedlone w M., na których siedzą kmiecie: Stan. Śnieg, Marcin Karzeł, Andrzej Szuwlim, Stan. Krawiec (ZK 26 s. 610); Jan Żyrosławski z Żyrosławic ustępuje za 67 grz. Andrzejowi Lipskiemu swe prawa do dóbr w Sadku, gdzie siedzi kmieć Salawa i do połowy wsi M., które pozyskał w tej sumie od Stan. i Mik. Lipskich (ZK 27 s. 33); 1525 Andrzej s. Janusza z M. występując jako pełnomocnik ojca kwituje Stanisława [Morsztyna] bachmistrza żupy wielickiej z zapłaty sum za dobra Raciborsko i Gorzków (ZK 27 s. 91); Joachim s. zm. Jakuba Lubomirskiego z Lubomierza sędziego ziemi krak. zastawia za 910 fl. Januszowi Mstowskiemu dz. M. całe wsie dziedz. Krzesławice i Kwasowice oraz role, na których siedzą kmiecie Stan. Kruczek w Zygartowicach i Stan. Zdunek w Radoszówkach (ZK 27 s. 109—11); 1526 Jakub i Stan. Jaczowie dz. Taszyc zastawiają za 7 grz. Januszowi z M. części dziedzin w Taszycach (ZK 27 s. 173—4); Achacy Jordan z Zakliczyna dzierżawca dóbr Sawa ustępuje za 175 fl. Januszowi z M. z wszystkich zapisów posiadanych na dobrach Sawa w tej sumie od Joachima z Grabia (ZK 27 s. 180); 1527 Jan czyli Janusz dz. M. wnioskuje o oddalenie roszczeń Joachima dz. Grabia, Krzesławic i Kwasowic do przezysków z wsi Krzesławice i Kwasowice, które Janusz trzyma w zastawie (ZK 27 s. 255—6).

1528—45 Stanisław Mstowski dz. M., dzierżawca Krzesławic i Kwasowic 1528—32, s. Janusza Mstowskiego, br. Andrzeja i Jana Mstowskich (ZK 28 s. 14—5, 556—7; 30 s. 883—5; 31 s. 1029—31; ZCz. 12 s. 109—10; SP 6, 486).

1528—45 Jan Mstowski dz. M., dzierżawca Krzesławic i Kwasowic 1528—32, s. Janusza Mstowskiego, br. Andrzeja i Stan. Mstowskich (ZK 28 s. 14—5, 556—7; 30 s. 883—5; 31 s. 1029—31; ZCz. 12 s. 109—10; SP 6, 486).

1528 → Krzesławice p. 2 (ZK 28 s. 14—5); 1531 → Kwasowice p. 3a (SP 6, 486; Bon. 13 s. 295); 1532 → Krzesławice p. 3a (ZK 28 s. 556—7); 1536 → Burdel.

1568 Rafał i Jan Mstowscy, Stan Zborowski dz. M. (ZK 407 s. 264).

-b. Kmiecie, zagrodnicy, włodarze, rzemieślnicy wiejscy. 1417 Maciej kmieć z M. (ZCz. 2 s. 221); 1429 Mik. Wesołek (Wyesyolek) kowal z M. oskarżony o kradzież dowodzi swej niewinności przed sądem (GK 3 s. 436); Jan z Lipia oddala sądownie oskarżenia kmiecia Mik. Wesołka kowala z M. o zadanie mu gwałtem 2 sinych ran; tenże Jan z Lipia oddala sądownie oskarżenia tegoż kmiecia z M. i jego pana Mikołaja o napaść na drodze publicznej i zadanie kmieciowi 3 ran krwawych i 2 sinych (ZK 9 s. 131); 1436 z wyroku sądu Maciej kmieć z M. uzyskuje na Janie z Lipia po 1 wiard. za każdą z dwóch sinych ran, które mu Jan zadał; Jan z Lipia skazany na karę XV Mikołajowi z M. i XV sądowi za zadanie 2 ran sinych Maciejowi kmieciowi, należącemu do Mikołaja; tenże Jan ma zapłacić za to poranienie 4 grz. Mikołajowi z M. (ZK 11 s. 150); 1437 Mikołaj z M. kwituje Jana Lipskiego z Szyku z zapłaty 4 grz. (ZK 11 s. 188); 1452 → p. 3a; 1454 Jan kmieć z M. (OK 9 s. 627); 1483 Jan kramarz kmieć z M. → p. 6 (GK 21 s. 698, 709, 739, 753, 775—6, 781, 791, 805, 814, 854); Bartosz włodarz w M. zabity przez Mik. Rafała dz. Stróży i Porąbki → p. 6 (GK 21 s. 699, 709, 754); 1485 Jan Włodyczka piekarz z wsi M. (Ep. 3 k. 314r); 1497, 1500 kmieć Śnieg na roli w M. → p. 3a; 1516 kmieć Skrzypiec (ZK 25 s. 265); 1516—24 kmieć Staszek Śnieg, Śniegowicz (ZK 25 s. 265, 350—1; 26 s. 610); 1524 kmiecie: Marcin Karzeł, Andrzej Szuwlim, Stan. Krawiec → p. 3a (ZK 26 s. 610); 1545 kmieć Piotr Kotszar (Kl. w Szczyrzycu rps Provisio k. 140—2).

-c. Areał, pobór. 1489 pobór z cz. Jakuba [Lipskiego] z 1½ ł., z cz. Janusza [Mstowskiego] z ½ ł. (RP k. 143r); 1490 pobór z cz. Janusza z 1½ ł., z cz. Jakuba Lipskiego i z cz. Zawiszy w M. brak danych (RP k. 156r; ŹD s. 449); 1491—9 pobór łącznie z cz. Janusza w M. i Dąbrówce z 1½ ł., o poborze z cz. Jakuba i z cz. Zawiszy w M. brak danych (RP k. 27v—28r, 54v, 92r, 127r, 169v, 185v, 199r, 218r, 236r); 1500—1 pobór łącznie z cz. Janusza w M. i w Dąbrówce z 1½ ł., o poborze z cz. Sadkowskiego w M. brak danych (RP k. 264v, 293r); 1508—15 pobór łącznie z cz. Janusza w M. i w Dąbrówce z 1½ ł. (RP k. 353v, 375v, 556v, 584r, 608v, 641r, 669v, 719v, 744r, 758v); 1517 pobór łącznie z cz. Janusza w M. i w Dąbrówce z 1½ ł., o poborze z cz. Lipskiego brak danych (RP k. 801v); 1530 pobór łącznie z M. i Dąbrówki z 1½ ł., z 1 karczmy, 1 młyna dorocznego o 1 kole i od komornika (RP k. 32); 1563 pobór łącznie z części Stan. Zborowskiego w Lipiu i M. z 2 ról, 1 karczmy i 3 komorników (RP k. 75, s. 174—5); 1581 w M. pobór z cz. Stan. Zborowskiego z 1½ ł., od 2 zagrodników z rolą, od 2 komorników bez, od 1 rzemieślnika bydła, z cz. Mstowskiego.

5. 1435 Niemierza pleb. z Gdowa pozywa szl. Mikołaja z M. o bezprawne wymłócenie dzies. wart. 13 grz. (GK 5 s. 268); tenże Niemierza ma zapłacić pod karami 6 sk. Mikołajowi z M. (GK 5 s. 269); 1529 dzies. snop. wart. 24 gr od 1 kmiecia w M. dla plebana w Tarnawie; dzies. snop. wart. 1 grz. z ról folw. w M. i meszne z M. dla plebana w Górze Ś. Jana; dzies. pien. w wysokości ½ grz. 6 gr dla kl. Benedyktynów w Sieciechowie [pow. radom.] (LR s. 87, 332, 405); 1597 z M. meszne w owsie dla plebana w Górze Ś. Jana (WR).

6. Wydarzenia i incydenty. 1439 Mikołaj z M. ma odbyć sąd pr. ziemskim w Janowicach [par. Skrzydlna] w sporze między Piotrem z Łapanowa i jego poddanymi a Jakuszem Niedźwiedziem z Janowic i jego synami (GK 6 s. 117); 1444 Andrzej ze Zbigniewa oskarża Mikołaja z M. o przyjazd do jego domu w Krakowie, oszukanie w sposób zwodniczy i zabranie mu gwałtem 6 gr (ZK 12 s. 249); 1449 Maciej krawiec z domu pana Piotra Mokrskiego w sprawie z Tomkową z domu pana Mik. Mstowskiego pod zamkiem [krak.] (GK 10 s. 769); Małgorzata wd. z domu (strenui) Mik. Mstowskiego pozywa Kat. Maciejkową z domu Oty o zadanie jej 5 krwawych ran (GK 10 s. 858); 1456 Jan Matuj kmieć z Tarnowy oskarża Mikołaja z M. o najście na dom, rozbicie bramy i 5 drzwi, zadanie 2 ran sinych i zabranie ze skrzyni w domu 5 grz. i 5 fl. (GK 13 s. 96); 1465 Janusz z M. oddala oskarżenia kmiecia Piotra z Lasocic o rany (ZK 152 s. 105); 1476—9 prac. Piotr Kocieł kmieć z Lasocic pozywa Jana Mstowskiego z M. o rany. Stan. Lasocki z Lasocic staje o karę przy swoim kmieciu (ZK 19 s. 41, 68, 91, 109); 1480 Janusz z M. wnioskuje o oddalenie pozwu Piotra kmiecia z Lasocic o rany (ZK 19 s. 124); 1483 Janusz z M. oskarża Mik. Rafała dz. Stróży i Porąbki o napad gwałtem na dom i zabójstwo włodarza Bartosza z M., co przyniosło mu stratę oszacowaną na 60 grz. i tyleż szkody (GK 21 s. 699 zp., 709 zp., 754 zp.); Jan kramarz kmieć z M. oskarża Mik. Rafała ze Stróży i Porąbki o napaść na wolnej drodze król., zadanie mu 4 ran krwawych i 7 sinych i zabranie szkatuły na pieniądze wart. 10 grz. i tyleż szkody. Janusz z M. staje przy swoim kmieciu w tej sprawie (GK 21 s. 739—40 zp., 753 zp.); 1489 Janusz z M. zaświadcza, że Więcław z Jodłownika zadośćuczynił mu płacąc 10 grz. za zabitego Stan. Długosza zagrodnika z M. (GK 23 s. 54, 158); 1517 Janusz z M. ustanowiony sędzią polubownym w sprawie między Jakubem Rupniowskim a jego br. Mik. Rupniowskim o dobra Łososina (ZCz. 9 s. 94—6).

Osoby pochodzące z M. 1528—9 Stan. Szczecina z M. witryk kościoła par. w Górze Ś. Jana (Wypisy 1526—1529, nr 214, 237, 312).

8. Kultura materialna. 1437 Mikołaj z M. ręczy za [Bógdała] opata z Tyńca, że pod zakładem 20 grz. dostarczy Ściborowi z Sieradzic 12 łokci sukna (Artheliey) (ZK 197 s. 596); 1440 Ścibor z Sieradzic skazany na karę XV Mikołajowi z M. i tyleż sądowi za odwołanie się do laski sędziego (ZK 197 s. 726); Mikołaj z M. pozywa Klioza Snurownika z Krakowa o czapkę podbitą kunim futerkiem wart. 1½ grz. i tyleż szkody (GK 6 s. 335).