DĘBNY MŁYN

(1254, 1287, a. 1288, 1311 molendinum bez nazwy, 1422, 1432 molendinum ligneum, 1448 Molendinum Dambny, 1470-80 molendinum quercinum, 1518 n. Molendinum Dambni) nie istniejący młyn na rz. Rudawie k. Bramy Szewskiej w Krakowie, leżał na rogu ul. Dolnych Młynów i Krupniczej.

[Pow. krak.; par. Ś. Szczepana]

Własn. kl. Norb. w Zwierzyńcu, później król. 1254 Bolesław Wstydl. zatwierdza kl. zwierzyn. imiennie wymienione posiadłości, m. in. [rz.] Rudawę z młynem i karczmami, oraz nadaje im imm. ekon. i sąd. (KK 1, 40)1O tym dokumencie i jego interpolacji z datą 1256 (Pol. 3, 33) por. F. Sikora, Ze studiów nad dokumentami i kancelarią Leszka Czarnego, „Studia Hist.”, 21, 1978, s. 11-3; 1287 Leszek Cz. zatwierdza kl. zwierzyn. przyw. Bolesława Wstydl. i imiennie wymienione posiadłości, m. in. [rz] Rudawę z młynem i karczmami (Pol. 3, 64)2Zob. też interpolację tego dok. z datą 1286 (ZDM 1, 11) i uwagi o niej F. Sikory jw, a. 1288 kl. zwierzyn. posiada z nadania ks. Leszka [Cz.] połowę grz. czynszu tygodniowego i kapę szkarłatną albo 2 grz. szer. gr z dwóch cz. młyna król. nad rz. Rudawą (ZDM 2, 585)3Nie znamy w tej sprawie ani dok. Leszka Białego, ani Leszka Cz. W świetle późniejszych wiadomości z dok. z r. 1441 i z DLb. 5 wolno przyjąć, że w 1. 1287-8 Leszek Cz. zapewne odkupił od kl. zwierzyn. D. M., ale wyznaczył klasztorowi określony czynsz na tym młynie; 1311 ogród k. cmentarza żydowskiego nad Rudawą przy młynach (KRK 1, 167); 1380 Mik. Kawka młynarz [z D. M.] siedzący za Bieniasza Młynem (KRK 2 s. 54); 1422, 1432, 1518, 1521, 1526, 1534, 1535 D. młyn → Bieniasza Młyn; 1441 wielkorządca krak. Lutko z Tokar rozsądza spór między kl. zwierzyn. z jednej strony a kl. Bożego Ciała w m. Kazimierzu oraz profesorem teologii Benedyktem Hesse i doktorem medycyny Bernardem Hesse z drugiej strony, jako posiadaczami 1/3 młyna król. zw. Bieniasza Młyn, położonego za murami Krakowa przed Bramą Szewską na rz. Rudawie, o czynsz z tegoż młyna. Kl. zwierzyn. na podstawie przyw. ks. Leszka ma prawo pobierania pół grz. czynszu tygodniowego i szkarłatnej kapy albo 2 grz. szer. gr. z dwóch cz. młyna król. nad rz. Rudawą (ZDM 2, 585)4W późniejszych źródłach brak danych o czynszu dla kl. zwierzyn. Został on zapewne odsprzedany komu innemu i przy tej transakcji przekazano dok. Leszka Cz., który następnie zaginął. Co prawda w dok. z r. 1441 został wymieniony tylko Bieniasza Młyn, ale jak to wynika z DLb. 3 i innych wiadomości źródłowych (→ Bieniasza Młyn), często cały zespół młynów leżących na rogu ul. Dolnych Młynów i Krupniczej określano wspólną nazwą Bieniasza Młyn; 1448 Kazimierz W. zezwala nożownikowi Marcinowi zw. Czech na budowę Tocznego Młyna za murami m. Krakowa przed Bramą Szewską, na potoku zw. Rudawa, naprzeciw M. D. (KMK 2, 430); 1470-80 kl. zwierzyn. posiadał niegdyś na rz. Rudawie za Bramą Szewską znakomity młyn dębny do mielenia kory dębowej dla garbarzy, z którego klasztor pobierał tygodniowo pół grz. czynszu. Należały do niego także dobre łąki nad Rudawą. Młyn ten klasztor utracił i znalazł się on w rękach król., łąki [→ Błonie] zaś konwent sprzedał na pastwiska rajcom krak. za 250 grz. i za kamienicę zw. Bodzanowska na ul. Ś. Floriana w Krakowie (DLb. 3 s. 61); 1554 Zygmunt August zezwala br. Andrzejowi i Jakubowi Bonerom tenut. młynów król. Kamienny [Bieniasza Młyn] i D. extra muros civitatis i jatek rzeźniczych w Krakowie zapisać na tych dobrach jakiekolwiek sumy; ciż Bonerowie za 1000 fl. zapisują 52 fl. czynszu z pr. odkupu Janowi Korcbok Witkowskiemu dziekanowi gnieźn. i kan. krak. na młynach Kamienny i D. pod Bramą Szewską i na jatkach rzeźniczych w Krakowie; tenże Witkowski daje ten zapis Bractwu Ubogich Studentów; 1559 ten sam zapis na młynach Kamienny i D. pod Bramą Szewską (KUJ 5, 388-90, 401); 1564 D. młyn w wielkorządach krak. na rz. Rudawie z foluszami garbarskimi i sukienniczymi, opłata od każdej małdry 10 gr (LK 1 s. 13-4, → też Bieniasza Młyn, którego opis dotyczy w zasadzie całego zespołu młynów).

1 O tym dokumencie i jego interpolacji z datą 1256 (Pol. 3, 33) por. F. Sikora, Ze studiów nad dokumentami i kancelarią Leszka Czarnego, „Studia Hist.”, 21, 1978, s. 11-3.

2 Zob. też interpolację tego dok. z datą 1286 (ZDM 1, 11) i uwagi o niej F. Sikory jw.

3 Nie znamy w tej sprawie ani dok. Leszka Białego, ani Leszka Cz. W świetle późniejszych wiadomości z dok. z r. 1441 i z DLb. 5 wolno przyjąć, że w 1. 1287-8 Leszek Cz. zapewne odkupił od kl. zwierzyn. D. M., ale wyznaczył klasztorowi określony czynsz na tym młynie.

4 W późniejszych źródłach brak danych o czynszu dla kl. zwierzyn. Został on zapewne odsprzedany komu innemu i przy tej transakcji przekazano dok. Leszka Cz., który następnie zaginął. Co prawda w dok. z r. 1441 został wymieniony tylko Bieniasza Młyn, ale jak to wynika z DLb. 3 i innych wiadomości źródłowych (→ Bieniasza Młyn), często cały zespół młynów leżących na rogu ul. Dolnych Młynów i Krupniczej określano wspólną nazwą Bieniasza Młyn.