DZIADUSZYCE

(1354 Dadussicz, Dzadussicze z kop., 1356 Dzadussicz z or., 1384 Dadolicz, 1403 Dzaduschicze, 1410 Dziadussicze, 1441 Czaduschicze, 1448 Dzathuschiccze, 1504 Dzyaduschicze, 1529 Dzyadvschicze) 10,5 km na SE od Książa Wielkiego.

1. 1494 n., 1581 pow. ksiąs. (ZK 153 s. 72; ŹD s. 89); 1470-80 n. par. Słaboszów (DLb. 1 s. 131).

2. 1351 młyn, łąki w Dz., rzeka [Nidzica] w Rzemiędzicach dzieli tę wieś od Dz. → p. 3; 1433 laniculus alias łaniec w Racławicach k. Rajska [dziedzina w Racławicach] końcem dochodzi do granic dzaduszkych [Dziaduszyc, → też niżej] (ZK 197 s. 257); 1434 gaje; 1448 młyny Nawieszny i Nabłotny, łan Kraczkowski; 1460 góra Bykowa, młyny Nawieszny i Nabłotny, gaje, łąki i zarośla; 1467 Koczków Młyn ze stawem → p. 3; 1469 wyznaczenie granic między Dz., Nieszkowem i Słupowem (BJ rps przyb. 106/79 ― regest); 1470 Jan, Stanisław i inny Jan dz. Dz. [ss. Jakuba] w sporze z prepozytem Janem, opatką Wrochną i kl. w Busku [pow. wiśl.] o nieodnowienie starych granic i nieusypanie kopców między ich cz. Dz. a klaszt. Słaboszowem wart. 100 grz. i tyleż szkody; taki sam spór prowadzi Piotr Pietuch z Dz. o granice między jego cz. Dz. a Słaboszowem (ZK 260 s. 315, 323, 315 s. 164); 1580 kopce ścienne Rzemiędzic i Słaboszowa są usytuowane przy ścianie Dz.; 1582 spór graniczny między Rzemiędzicami a Dz. (ZK 408 s. 179, 235-44); 1583 spór o granice między Rzemiędzicami a Dz. rozpatrywano k. ściany Słaboszowa na bagnistej łące na E od Rzemiędzic. Tu usypano 2 kopce narożne przy fundum Słaboszowa. Stąd granice między Rzemiędzicami a Dz. wytyczano kopcami na E od Rzemiędzic i przez ową łąkę alias przez Blonye do potoku i naprzeciw górnego młyna Rzemiędzic usypano kopiec między młynem a mostkiem. Tu dochodzą granice wsi Zbikały (ZK 406 s. 118-23); rz. Nidka alias Nidzica dzieli Słaboszów, Rzemiędzice i Dz. (ZK 408 s. 125-6); 1585 starodawny ujazd rozgranicza Rzemiędzice i Zbikały od Dz. Granice Rzemiędzic i Zbikał zaczynają się od 3 narożników przy starym ujeździe i biegną do drogi z Dz., Nieszkowa, Słaboszowa i innych wsi do m. Miechowa (ZK 406 s. 206-7); 1588 granice między Dz. a Miroszowem zaczynają się k. ściany wsi Słupów od 3 kopców narożnych rozgraniczających Dz., Słupów i Miroszów k. dróg krzyżowych: jednej z Dz. do Krakowa, drugiej ze Słupowa do gaju wsi Dz., trzeciej z Dz. do wsi Kropidło. Stąd biegną na W k. drogi ze Słupowa do Kropidła, przez gaj i k. drogi na S nad górę do kopców narożnych Dz., Miroszowa i Racławic, do miejsca zw. Jeziorko Szada Gruszka, które należy do Miroszowa (ZK 406 s. 434-42); 1592 granice między Zbikałami a Rzemiędzicami zaczynają się od granic między Rzemiędzicami, Dz. i Zbikałami nad rzeką [Nidzicą] i dochodzą m. in. do drogi z Dz., Nieszkowa, Słaboszowa i z innych wsi sąsiednich do m. Miechowa (ZK 406 s. 151).

3. Własn. rycerska. 1351 podsędek krak. Jan zatwierdza wyrok bpa krak. Bodzanty przysądzający Bogufałowi kan. krak. i wsi Rzemiędzice należącej do kap. krak. 4 kmieci, 2 karczmy, młyn, ogrody i łąki, położone za kmieciami aż do rzeki [Nidzicy] w Rzemiędzicach, oddzielającej tę wieś od Dz., przeciw roszczeniom Szczepana dz. z Dz. oraz Staszka, Spytka, Pawła, Katarzyny c. Jana i jej sióstr Sieciesławy, Fałki, Janki (Janice), Przecławy, Mścisławy, Agnieszki, Petromiły i Anny (KK 1, 192); 1356 Mikołaj z Dz. (Mp. 1, 244); przed 1365 Szczepan i Stanisław z Dz. h. Drzewica (SP 2, 1193 z r. 1409 wzm. o dok. sędziego krak. Mikołaja i podsędka Andrzeja → DSZ s. XXV-VI, XXXVIII-IX; KK 1, 238 z r. 1365 ― Szczepan wymieniony jako zmarły); 1365 Jan s. zm. Szczepana zw. Zaplaczek dz. Dz. wraz z ż. Ofką [→ 1388] dają kapitule krak. całą cz. dziedziny w Brzeziu [par. Bolechowice] nad rz. Rudawą, którą ta wniosła w posagu, w zamian za dziedzinę Wolę Zacharzową zw. inaczej Garlicą i za 96 grz. (KK 1, 238); 1377-85 Paszek Dziaduski (Dzadussci) z Dz. (SP 8, 419, 606, 2022, 2024, 2145, 2318, 2523, 2600, 2645, 2680, 2696 ― tu condam z Dz., 2697, 2739, 2797, 2947, 3303); 1379 Svath Dz. (SP 8, 545); 1384 Pietuch Dz. (SP 8, 2504, 2617); Zbigniew zięć Paszka z Dz. (SP 8, 2600); 1387 Piotrasz Falisławic ze Słupowa zastawia za 10 grz. Mikołajowi z Pieczeniegów kmiecia w D. z czynszem kopy groszy (SP 8, 4448); 1388 Ofka wd. po Jaszku zw. Zapiecek [→ 1365] i jej dzieci z Przybkowic [Przytkowic] (KK 2, 346); 1389 → p. 5; 1394 Florian podczaszy z Dz. (ZK 2 s. 78)1Florian nie mógł być w tym czasie podczaszym ani krak. ani sand., gdyż pierwszym był Tomasz z Węgleszyna, a drugim Spytek Kołczek z Zakrzowa (Fed. s. 87, 204). Był on najpewniej podczaszym dworu król. Właśnie w r. 1394 w RD s. 183 został wymieniony Florian pincerna aquaticus (cześnik od napojów na dworze król.) i chyba chodzi tu o tę samą osobę, a zapewne późniejszego podczaszego krak; 1402 Mik. Tracz i Mik. Bogatka kmiecie z Dz. (ZK 3 s. 376); 1403-32 Florian Dziaduski z Dz. i Modrzewia [pow. opocz.] podczaszy krak. od 1407 (SP 2, 988; ZK 3b s. 43-4, 79, 227, 250, 588; 3 s. 516; 193 s. 143, 327; 194 s. 33, 39; 195 s. 257; 196 s. 32; 197 s. 147; 5 s. 31; GK 4 s. 411, 426; Proch. 23; ZDM 6, 1706, 1717, 1750; AKP 8/1, 528, 557; Mp. 4, 1264; Wp. 7, 643-4; Fed. s. 88)2Według S. Kurasia pisał się on z Dz. alias z Korytnicy (ZDM 6, 1706 przyp. 12; 7, 1889 przyp. 1). Jednakże tylko w r. 1420 (ZDM 7, 1900) w liście świadków został wymieniony jako Florian z Korytnicy obok kaszt. wiśl. Floriana (przegradzał ich jeden świadek), piszącego się stale z Korytnicy. Wygląda to na błąd kopisty, gdyż brak danych do wiązania dziedziców Dz. z rodu Jelitów z Korytnicą, należącą również do przedstawicieli tego rodu. Warto jednak na tym miejscu poruszyć inną sprawę. Pod Grunwaldem chorągwią rodową Jelitów dowodził kaszt. wiślicki Florian z Korytnicy, a wśród 9 znakomitych rycerzy polskich w pierwszym szeregu chorągwi ziemi krak. został wymieniony bez tytułu Florian z Korytnicy (DH 4 s. 38, 41). Dopiero w świetnej rozprawie K. Mosingiewicz, Chorągwie rodowe i ich dowódcy w bitwie pod Grunwaldem, [w:] Universitas Nicolai Copernici. Ordines militares 2, Toruń 1984, s. 122-4, jako pierwszy z historyków zwrócił uwagę na fakt, że „Długosz wyznacza Florianowi aż dwie role w bitwie grunwaldzkiej... Przynajmniej jedna z tych informacji musi być mylna, która ― tego nie można rozstrzygnąć”. Wysuwa przy tym domysł, że dowódcą chorągwi rodowej mógł być Stanisław Jelitko z Goznej, który uzyskał zapis od króla zaraz po wojnie (ZDM 6, 1759). Może jednak wśród owych znakomitych rycerzy był Florian z Dz. Przemawia za tym wiadomość z r. 1394 ( → p. 3 i przyp. 1, zapewne dotycząca późniejszego podczaszego krak. Floriana z Dz.) i uzyskany przez niego zapis od króla 29 XI 1410 w Inowrocławiu (ZDM 6, 1750). Dowódcą chorągwi Jelitów byłby, zgodnie z informacją Długosza, kaszt. wiślicki Florian z Korytnicy; 1403 Florian z Dz. ma oddać Mik. Bethnerowi z Krakowa 14 grz. albo równowartość w życie lub innym zbożu (ZK 3b s. 24); 1408 Małgorzata wd. po Zaklice z Sieciechowic wraz z dziećmi oddalają roszczenia Floriana z Dz. podczaszego krak. o dziedzinę Zbikały (ZK 5 s. 31).

1410 Władysław Jag. zapisuje Florianowi z Dz. 230 grz. na wsi Małoszyce w pow. opocz. (ZDM 6, 1750); 1412 Mikołaj ze Zbikał ma dać Florianowi z Dz. wwiązanie w 6 1/2 grz. do cz. Stan. Bosaka w Janowicach [par. Kalina]; 1413 Spytek z Janowic sprzedaje za 40 grz. półgr Florianowi z Dz. całą cz. w Janowicach, a jego ż. Hanka zrzeka się pr. do posagu i wiana (ZK 193 s. 108, 135-6); Jakusz z Janowic zastawia za 6 grz. Florianowi z Dz. łąkę w Janowicach (ZK 193 s. 143); Dziersława ż. Stanisława z ss. Mikołajem i Stanisławem z Miroszowa sprzedają za 67 grz. i za sołectwo w Prochennej Dąbrowie [dziś Dąbrowa w pow. opocz.] Florianowi z Dz. całe cz. w Miroszowie (ZK 193 s. 143); Stanisław z Janowic sprzedaje za 60 grz. i za cz. Krasnej Dąbrowy [dziś Kraśnica w pow. opocz.] całą cz. po ojcu w Janowicach. Wichna ż. Stanisława zrzeka się pr. do posagu i wiana (ZK 193 s. 143); 1415 Jakusz z Miroszowa i jego ż. Kanna mają zwrócić 4 grz. Florianowi z Dz. pod gwarancją wwiązania go w całą ich dziedzinę w Miroszowie; Paszek ze Słupowa wieżny [zamku krak.] ma zapłacić 9 grz. Florianowi z Dz. za zboże kupione w stogu (ZK 193 s. 215, 270); Florian z Dz. sprzedaje za 70 grz. półgr Andrzejowi z Ilkowic [par. Słaboszów] całą trzecią cz. dziedziny kupionej w Janowicach (ZK 193 s. 307); 1416-28 Anna ż. Floriana z Dz. (ZK 193 s. 314; 196 s. 182); 1416 Klemens z Nasiechowic [h. Gryf] sprzedaje za 300 grz. półgr i za całą cz. dziedzictwa w Miroszowie Florianowi z Dz. wieś Błozowice. Jan s. tegoż Klemensa i Dobek [h. Gryf] z Turska [Wielkiego, pow. sand.] wstrzymują dok. w tej sprawie; tenże Klemens zeznaje, że pozostaje w niedziale z s. Janem; Klemens ze Strzeszkowic i Jan z Ilkowic poręczają za Floriana Klemensowi w ten sposób, że najpierw zapłaci mu 90 grz. pod gwarancją wwiązania go do 20 grz. czynszu w Dz. od kmieci, z karczem i młynów. Później Florian zapłaci mu 50 grz. półgr lub zastawi 10 grz. czynszu w Dz. Anna ż. Floriana zrezygnuje wówczas z pr. do posagu i wiana w Dz. (ZK 193 s. 314-5, ostatnia zapiska przekreślona); Świętochna ż. Dobka z Turzyna (de Turzina) pozywa Floriana z Dz. o dziedzinę Błozowice z tytułu pr. bliższości (ZK 6 s. 255); tenże Florian składa w sądzie pieniądze dla Klemensa z Nasiechowic; 1417 tenże poręcza Florianowi za wszystkie swoje córki, że przybędą do sądu i zrezygnują z Błozowic, które mu sprzedał; tenże Klemens zeznaje, że Florian wyłożył dla niego 200 grz. za ww. wieś (ZK 194 s. 39, 47); 1420 → p. 4; 1422 Mikosz z Miroszowa zastawia za 6 grz. Florianowi z Dz. całą cz. w Miroszowie z wyjątkiem osiewku (ZK 195 s. 141); 1423-64 Jakub z Dz. h. Jelita, s. Floriana, podczaszy król. od 1435 (GK 2 s. 85, 214, 330; OK 6 s. 948; ZK 197 s. 145, 500; 256 s. 187; 257 s. 100, 221; SP 2, 1923; 7/2, 474, 971; DLb. 1 s. 131; 2 s. 74; Fed. s. 243); 1423-70 Piotr Pietuch z Dz. h. Jelita, s. Floriana (SP 2, 1923; 7/2, 474, 971; Imbr. 22; OK 6 s. 292, 948; GK 2 s. 85, 314, 330; ZK 17 s. 499; 151 s. 158; 197 s. 331; 257 s. 58, 87, 154, 165, 290, 306, 428; 258 s. 154, 179; 259 s. 142; 315 s. 150, 366; DLb. 2 s. 74).

1424 Florian z Dz. podczaszy krak. sprzedaje za 20 grz. Mikołajowi z Miroszowa całą cz. tamże z wyjątkiem części należącej do Mikosza (ZK 195 s. 257); 1434 Piotr Pietuch z br. Jakubem dz. Dz. zastawiają za 90 grz. Kmicie z Borczyna [pow. chęc.] całą ich dziedzinę Błozowice, ponadto zezwalają kmieciom i młynarzowi z Błozowic corocznie ścinać wyznaczone im drzewo w gajach w Dz. na budowę domów i siedlisk (ZK 197 s. 299); 1436-70 Beata ż. Jakuba z Dz. i wd. po nim (ZK 197 s. 500; 152 s. 149); 1436 Jakub z Dz. wyznacza ż. Beacie c. Stanisława z Plechowa 400 grz. posagu i wiana na połowie swych dóbr (ZK 197 s. 500); 1441 br. Jakub i Piotr z Dz. zastawiają za 90 grz. Stanisławowi ongiś z Dziekanowic [pow. prosz.] całą ich dziedzinę Błozowice; Jakub z Dz. zastawia za 41 grz. temuż Stanisławowi całą cz. dziedziny w Błozowicach, która mu przypadnie z podziału dóbr (ZK 256 s. 187-8); 1448 br. Piotr Pietuch i Jakub z Dz. dzielą się dobrami. Piotrowi przypada cały stary dwór, w którym dotąd rezydowali, połowa ról dworskich i innych przynależności, połowa kmieci oraz młyn zw. Nawieszny z rolami. Jakub bierze łan zw. Kraczkowski, połowę ról dworskich i kmieci oraz młyn Nabłotny z rolami. Nie może on wybudować w swej cz. w Dz. żadnej karczmy (ZK 247 s. 243-4); 1460 Piotr Pietuch z Dz. wydzierżawia na 6 lat za roczną opłatą 20 grz. Jakubowi Borczyńskiemu z Borczyna całą cz. dziedzictwa w Dz. z wyjątkiem gajów, z których nic nie może sprzedawać, ale może brać drewno na budowę i na opał. Jeśli w tym czasie Pietuch umrze, to te 20 grz. będą płacone jego żonie i s. Mikołajowi. Pietuch daje Jakubowi 9 sztuk bydła rogatego, a jeśli zrezygnuje z dzierżawy, odda mu bydło „cum medietate przeploda” i dziedzinę z zasiewami i stogiem owsa. Dzierżawca ma zbudować „stubam albam alias swethlniczą”, na co Pietuch da połowę pieniędzy, jest też obowiązany do udziału w wyprawach na Śląsk, natomiast do Prus będzie uczestniczył sam Pietuch (ZK 258 s. 271-2); Jakub z Dz. zeznaje, że wziął 600 grz. wniesionych w posagu przez Beatę i zabezpieczył je na dziedzinie Dz. W razie jego śmierci będzie ona trzymać te dobra w dożywociu, a po jej śmierci przejdą one na jego dzieci; br. Piotr Pietuch i Jakub z Dz. poprawiają dokonany niegdyś [w r. 1448] pierwszy podział dóbr. Każdy będzie posiadał wszystkie dobra z tegoż podziału wg znaków granicznych. Obecnie Piotrowi przypadają w Dz. dwie karczmy z młynem zw. Nawieszny i połowa niwy pod [górą] Bykową. Jakub nie będzie mógł mieć w swej części z podziału żadnej karczmy i nie może prowadzić propinacji piwa. Podział zarośli w Dz. nastąpi w przyszłości (ZK 258 s. 276-7); 1461-2 Jan Dziaduski (Krzyż. s. 481, 483); 1463 br. Piotr Pietuch i Jakub z Dz. dziedzice Błozowic sprzedają tę wieś za 400 grz. Tomaszowi z Sancygniowa stolnikowi sand. Młodszy z br. Jakub poręcza za ż. Beatę (ZK 258 s. 373); → Błozowice; 1464 Jakub z Dz. sprzedaje za 300 grz. gr krak. Tomaszowi z Sancygniowa stolnikowi (dapifer alias stolnyk) sand. wieś Błozowice, a jego ż. Beata zrzeka się pr. do posagu i wiana (ZK 260 s. 61).

1465 Piotr kmieć z Dz. (ZK 259 s. 142); 1467-8 Dorota c. zm. Jakuba z Dz. (ZK 152 s. 142, 149); 1467 Jan, Stanisław i Jan br. niepodzieleni z Dz. ss. zm. Jakuba oddają matce Beacie w dożywocie cz. dziedziny w Dz. wart. 600 grz. zgodnie z dok. i zapisem Jakuba, ponadto dodają na utrzymanie siostry Doroty młyn zw. Koczków Młyn ze stawem (ZK 152 s. 142); 1468 Beata wd. po Jakubie z Dz. i jej synowie: Jan, Stanisław, Piotr, Jakub i Jan dziedzice Dz. (ZK 315 s. 365); 1468-9 taż Beata uwalnia ze sprawy synów Jana, Stanisława i Jana br. nie podzielonych z Dz. (ZK 16 s. 481, 514; 17 s. 589); 1469 Anna ż. Piotra z Brześcia ustępuje Piotrowi Pietuchowi z Dz. i swym braciom z dóbr po ojcu i matce, gdyż udzielili jej satysfakcji. Piotr Paszczęka z Brześcia wyznacza ż. Annie c. Pietucha z Dz. 200 grz. gr pospol. posagu i wiana na połowie dóbr w Brześciu, Olszówce i Kowalikowie; Tomasz z Buszkowa burgr. krak. ma oddać 30 grz. gr pospol. na drugie Boże Narodzenie Piotrowi Pietuchowi z Dz., a jeśli nie odda na trzeci dzień po terminie, zapłaci 60 grz. i karę król. Tenże Piotr zeznaje, że Tomasz wypłacił mu 80 grz., które zm. Tomasz stolnik sand. zapisał mu w aktach sądu nadwornego na Błozowicach, i kasuje ten zapis (ZK 260 s. 273-4); 1470-80 w Dz. 16 ł. kmiec., karczma z rolami, 4 zagrody (DLb. 1 s. 131-2; 2 s. 74-5); 1470 Beata wd. po Jakubie z Dz. oskarża Szymona młynarza z Nieszkowa o podpalenie młyna w Dz. wart. 60 grz. (SP 2, 4026); 1483-5 Piotr Piechota [Pietuch] z Dz. (SP 2, 4279, 4300); 1484 Stanisław Siwiec (Schiwyecz) kmieć z Dz. (GK 22 s. 9); 1489-93 w Dz. pobór z 3 ł.; 1494 w cz. Modrzewskiego z 1 1/2 ł., w cz. Pietucha z 1 ł. i w cz. Sancygniowskiego z 1 ł.; 1496-7 w cz. Pietucha z 1 ł., w cz. Sancygniowskiego z 1 ł.; 1498 w cz. Modrzewskiego z 1 ½ ł., w cz. Pietucha z 2 1/2 ł., o cz. Sancygniowskiego brak danych; 1499 w Dz. pobór z 2 ł., w cz. Pietucha i Sancygniowskiego łącznie z 3 ł. (RP s. 137; ŹD s. 440; RP s. 163, 170, 193, 209, 78, 115, 42, 13); 1492 Jan Modrzewski z Dz. (GK 23 s. 822); Mikołaj Pietuch z Dz. (ZK 263 s. 141); 1494 Piotr z Dz. odstępuje wieczyście Mikołajowi z Sancygniowa burgr. krak. 1/3 wsi Dz. w pow. ksiąs., a pozostałe części zastawia mu za 400 fl. węg. (GK 24 s. 229-30; ZK 153 s. 71-2)3Potomkowie Piotra Pietuchowie Dziaduscy siedzieli później w Kraśnicy i Maliszycach w pow. opocz; 1496 Jan z Dz. zapisuje s. Janowi połowę Dz. z wyjątkiem cz. macierzystej swych ss. Jana i Stanisława (ZK 153 s. 159); 1498 Jan z Dz. i jego s. Jan (ZK 153 s. 173).

1501 br. Stanisław, Jan i Jakub z Dz. dają Janowi Michowskiemu z Michowic [Miechowic, pow. wiśl.] trzecią cz. wsi Dz., a pozostałe części sprzedają mu za 700 fl. węg. (ZK 154 s. 18-20); 1503 Anna z Kamyszowa [pow. wiśl.] ż. Stan. Dziaduskiego z Dz. zeznaje, że przenosi sumę 50 grz. na jej dobra w Krzesławicach i zapisuje ją mężowi do pełnej spłaty (ZK 23 s. 113); 1504 Aleksander Jag. zezwala arcybpowi gnieźn. Andrzejowi Róży z Boryszowic na zamianę kilku wsi, m. in. Dz., w pow. ksiąs. z kl. jędrz. (MS 3, 1939); 1507 Katarzyna wd. po Mik. Sancygniowskim dz. Dz. sprzedaje za 315 fl. węg. Piotrowi Oleskiemu z Oleska [woj. ruskie] swoje dziedzictwo w Dz. (ZK 154 s. 309-10); 1516 Zygmunt Stary zezwala Jakubowi Sancygniowskiemu rotmistrzowi król. za zasługi w wojnie z księciem Moskali zapisać fundowanemu beneficjum kościelnemu za 1200 fl. roczny czynsz w dobrach dziedz. Dz., Nieszków i Słaboszów w ziemi krak. (MS 4, 10 818); 1517 Mikołaj Pietuch dz. Dz. (ZK 266 s. 138); 1519 Jakub Sancygniowski przeciw Mik. Sancygniowskiemu o zapis 500 fl. na wsi Słaboszów oraz połowie Dz. i Nieszkowa (SP 6, 164); 1529 folwark (LR s. 98); 1530 w Dz. pobór z 1 1/2 ł. i młyna dorocznego o 1 kole, w cz. Pietucha z 1 1/2 ł., w cz. Sancygniowskiej z 1 1/2 ł. (RP k. 16).

4. 1420 Władysław Jag. przenosi z pr. pol. na średzkie wsie podczaszego krak. Floriana z Dz.: Dz., Błozowice i Gorzawkę [zanikła] w ziemi krak. oraz Dąbrowę i Prochenną w ziemi sand. [w pow. opocz.], imm. sąd. (ZDM 7, 1889); 1424 sołtys i ławnicy z Dz.; Tworek sołtys z Dz., (Teut. 1a s. 224, 226).

5. 1387 kapelan [dworu] z Dz. (SP 8 uw. 49/12); 1389 Klemens kaszt. czechowski [z Łukowej w pow. chęc., h. Jelita, br. Stan. Jelitki z Goznej] ma zapłacić karę XV w sprawie z kan. krak. Mikołajem z Nadzowa [posesorem prebendy Nadzowskiej, do której należała cz. Nadzowa, i m. in. dzies. w Dz.], ponieważ bezprawnie zabrał dzies. w Dz.: z żyta 50 kop, z pszenicy 30, z owsa 20, z jęczmienia 20, z grochu kopę i z prosa 10 kop (ZK 1c s. 18); 1402 Klemens z Łapanowa [posesor preb. Nadzowskiej] pozywa Mik. Bogatkę i Mik. Tracza kmieci z Dz. o dzies. (ZK 3 s. 376); 1446 Mikołaj pleb. ze Słaboszowa procesuje się z Piotrem Pietuchem z Dz. o dzies. w Dz. [z folwarku] (OK 6 s. 925); 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec., karczmy i zagród wart. do 10 grz. prebendzie Nadzowskiej w kat. krak., z 2 folw. wart. do 6 grz. plebanowi w Słaboszowie (DLb. 1 s. 132; 2 s. 75); 1529 dzies. snop. z ról folw. temuż plebanowi, z łanów kmiecych ww. prebendzie (LR s. 98, 317).

6. 1425 Antoni Italicus [celnik krak.] udzielił satysfakcji br. Piotrowi Pietuchowi i Jakubowi z Dz., których nazwał synami nierządnicy (SP 7/2, 474); 1428 mgr Jarosław ze Służowa [pow. wiśl.] kan. krak. [i posesor Rzemiędzic] przeciw Florianowi z Dz. o to, że jego s. Jakub przybył do Rzemiędzic i rozbił płoty oraz zniszczył chmielnik w ogrodzie, czyniąc szkody na 20 grz., ponadto zapędził bydło kmieci z tej wsi do Dz. i bezprawnie pobrał oborzne (GK 3 s. 79); o te same sprawki s. Jakuba oskarża Floriana Jan Dusza z Trznonowa, ponadto o 1 ranę szarpaną na przodzie i 2 sine oraz o zniesławienie go (GK 3 s. 80); 1464 Stanisław s. Jakuba z Dz., student Ak. Krak. (Al. 1 s. 179); 1483-5 Piotr Piechota [Pietuch] z Dz. ze swymi kompanami zabił Jana Długosza z Nieszkowa w Boże Ciało w Słaboszowie (SP 2, 4279, 4300; Bon. 4 s. 291).

1 Florian nie mógł być w tym czasie podczaszym ani krak. ani sand., gdyż pierwszym był Tomasz z Węgleszyna, a drugim Spytek Kołczek z Zakrzowa (Fed. s. 87, 204). Był on najpewniej podczaszym dworu król. Właśnie w r. 1394 w RD s. 183 został wymieniony Florian pincerna aquaticus (cześnik od napojów na dworze król.) i chyba chodzi tu o tę samą osobę, a zapewne późniejszego podczaszego krak.

2 Według S. Kurasia pisał się on z Dz. alias z Korytnicy (ZDM 6, 1706 przyp. 12; 7, 1889 przyp. 1). Jednakże tylko w r. 1420 (ZDM 7, 1900) w liście świadków został wymieniony jako Florian z Korytnicy obok kaszt. wiśl. Floriana (przegradzał ich jeden świadek), piszącego się stale z Korytnicy. Wygląda to na błąd kopisty, gdyż brak danych do wiązania dziedziców Dz. z rodu Jelitów z Korytnicą, należącą również do przedstawicieli tego rodu. Warto jednak na tym miejscu poruszyć inną sprawę. Pod Grunwaldem chorągwią rodową Jelitów dowodził kaszt. wiślicki Florian z Korytnicy, a wśród 9 znakomitych rycerzy polskich w pierwszym szeregu chorągwi ziemi krak. został wymieniony bez tytułu Florian z Korytnicy (DH 4 s. 38, 41). Dopiero w świetnej rozprawie K. Mosingiewicz, Chorągwie rodowe i ich dowódcy w bitwie pod Grunwaldem, [w:] Universitas Nicolai Copernici. Ordines militares 2, Toruń 1984, s. 122-4, jako pierwszy z historyków zwrócił uwagę na fakt, że „Długosz wyznacza Florianowi aż dwie role w bitwie grunwaldzkiej... Przynajmniej jedna z tych informacji musi być mylna, która ― tego nie można rozstrzygnąć”. Wysuwa przy tym domysł, że dowódcą chorągwi rodowej mógł być Stanisław Jelitko z Goznej, który uzyskał zapis od króla zaraz po wojnie (ZDM 6, 1759). Może jednak wśród owych znakomitych rycerzy był Florian z Dz. Przemawia za tym wiadomość z r. 1394 ( → p. 3 i przyp. 1, zapewne dotycząca późniejszego podczaszego krak. Floriana z Dz.) i uzyskany przez niego zapis od króla 29 XI 1410 w Inowrocławiu (ZDM 6, 1750). Dowódcą chorągwi Jelitów byłby, zgodnie z informacją Długosza, kaszt. wiślicki Florian z Korytnicy.

3 Potomkowie Piotra Pietuchowie Dziaduscy siedzieli później w Kraśnicy i Maliszycach w pow. opocz.