GNIAZDOWICE

(1387 Gnasdouicze, Gnasdouicze seu Minores Makocicze, 1389 Gnazdouicze, Gnastouicze, 1409 Gnasdoszicze alias Makowicze, 1416 Gnasdoszicze alias Motrowicze, 1419 villa Macocice dicta Gnasdouice, 1420 Gnasdouice, Makocice Gnasdouice, 1436 Gnyazdouicze, 1440 Gnaszdouicze, 1466 Gnyazdowycze, Gnyasdowicze, Gnyeszdouicze, 1510 Gnyaszdowycze, 1529 Gwyazdowicze [!]) wieś do pierwszej ćwierci XV w. stanowiła całość z wsią → Makocice, położona 2 km na NW od Proszowic.

1. 1490 n. pow. krak. (ŹD s. 442); 1515 n., 1581 pow. prosz. (MS 4, 10 757; ŹD s. 13); 1470 n. par. Proszowice (DLb. 1 s. 112; 2 s. 155).

2. 1387 Abram z Makocic z Januszem G. o przeoranie mu granic i wwiązanie się gwałtem w łąkę (SP 2, 4383); 1466 Uliana z Makocic pozywa br. nie podzielonych Jana i Bogdala z G. o naruszenie z 20 towarzyszami granicy jej dóbr i wybranie z sadzawki ryb wart. 20 grz. (SP 2, 3840).

3. Własn. szlach. 1387 Janusz z G., czyli z Makocic Małych, z G.; → też Makocice (SP 8, 4319, 4360, 4383); Jakusz z G. br. tegoż Janusza; → też Makocice (SP 8, 4319); Abram z Makocic z Januszem z G. oraz z Pawłem, Michałem i Jakubem kmieciami z G. o wypasienie 20 wozów siana, o dwie drogi wydeptane na jego łące, o bydło i dziesięcinę (SP 8, 4360); → p. 2; 1389 Wawrzyniec kmieć z G. (SP 8, 5387); 1409, 1416 Jaszek z Bodzanowa ma dać Jak. Książkowi w zastaw za 250 grz. wieś G. alias M. zamiast zastawu sołectwa w Bodzanowie; por. Bodzanów 1409 p. 4 (KSN, 2535, 3818); 1415 Janusz z Przybkowic [dziś Przytkowice] bierze w dzierżawę na 3 lata od Katarzyny wd. po Stanisławie sołtysie z Gonowa i od Jaśka sołtysa z Bodzanowa wieś G. (ZK 6 s. 60); 1416 Jarosław karczmarz z G. (SP 2, 1489); 1419 Dorota wd. po Januszu z Przybkowic z dziećmi jej i tegoż Janusza: Stanisławem, Prokoszem, Januszem i Barbarą z jednej strony oraz Bień z siostrami Anną i Wichną, dzieci tegoż Janusza [z pierwszego małżeństwa?] z drugiej strony dzielą dobra. Dorocie i jej dzieciom przypada wieś Przybkowice i 5 kmieci w Sosnowicach, zaś Bieniowi z siostrami cała wieś Makocice zw. G. i 150 grz. (ZK 6 s. 550-1); 1420 Bień z Przybkowic sprzedaje za 2 ł. w Radziszowie i za 400 grz. Michałowi Pusznikowi ze Skawiny całą swoją wieś zwaną Makocice G. (ZK 7 s. 18); Florian z Knyszyna i Jakub Gut z Kościelnik poręczają za dzieci zm. Janusza z Przybkowic temuż Michałowi, że nie mają nic na dziedzictwie zwanym Makocice G., kupionym u Bienia z Makocic G.; tenże Michał wójt ze Skawiny gwarantuje sołtysce Katarzynie ż. Jakuba z Gonowa zwrot 180 grz. ewentualnym wwiązaniem w całą wieś G. (ZK 195 s. 33); 1421 taż Katarzyna uzyskuje od tegoż Michała wwiązanie w dobra G. na sumę 150 grz. (ZK 195 s. 102); 1423 Jan s. [Michała] Pusznika (Puschniconis) z G., 1427-8 wójt w Skawinie (wg ind. WAP; GK 3 s. 127); 1427 Goworek z G. [i Makocic, h. Rawa]; 1429 Andrzej kmieć z G. (wg ind. WAP); 1436 Rafał [s. Michała Pusznika] dz. G., wójt → Skawiny, rektor kościoła w Opatowcu [pow. wiśl.] (SP 2, 2628); tenże zastawia za 310 grz. Piotrowi z Bród całą wieś G. z Konarami [zw. też: → Brzostek] (ZK 197 s. 433); 1437 br. Mikołaj i Stanisław wójtowie Skawiny, poręczając za br. Rafała, zastawiają za 225 grz. Piotrowi Brodzkiemu wsie G. i Brzostek [dziś nie istnieje] z zasiewami ozimymi i 2 wołami (ZK 150 s. 13); 1440 ww. Rafał kan. krak. i jego br. Mikołaj ze Skawiny sprzedają za 500 grz. i 300 fl. węg. oraz za wałacha wart. 100 grz. Rafałowi ze Skrzydlnej wsie G. i Brzostek (ZK 150 s. 191); 1446 Mikołaj ze Skawiny zapisuje za zgodą swego br. Rafała kan. krak. swej ż. Katarzynie c. Mik. Drobota z Jodłownika 100 kóp gr posagu i tyleż wiana na połowie ich wsi G. (ZK 12 s. 410); 1450 Jadwiga ż. Zawiszy z Boryszowic pkom. królowej c. Jana ze Skawiny ustępuje na rzecz [swego stryja] Rafała kan. i oficjała krak. z dóbr po ojcu, m. in. z G. (ZK 13 s. 409); 1452 Mikołaj ze Skawiny zapisuje swej ww. ż. Katarzynie 100 kóp gr posagu i tyleż wiana na połowie swoich dóbr w G. (ZK 14 s. 76); 1466-8 Jan Skawiński h. Doliwa, br. Bogdala, bratanek ww. Rafała, dz. G., tenut. Lipowca (SP 2, 3840; ZK 16 s. 326, 407-9, 434, 437; 17 s. 452, 529, 573, 623, 663; DLb. 1 s. 112; 2 s. 155); 1466-7, zm. 1468 Bogdal z G., br. ww. Jana (SP 2, 3840; ZK 16 s. 407, 434, 437; 17 s. 452, 529); 1466 → p. 2; 1467 br. nie podzieleni Jan i Bogdal dz. G. oddalają prawnie poprzez przysięgę świadków roszczenia Uliany z Makocic o 200 kóp żyta, 100 kóp pszenicy, 100 ― owsa i 40 ― jęczmienia (ZK 17 s. 466); 1467 Marta ż. Jakuba z Miechowic, dziedziczka Makocic sprzedaje br. nie podzielonym Janowi i Bogdalowi ze Skawiny i z G. za 200 kóp gr, za futro ze skór nowogrodzkich wart. 7 grz. i za dzies. wart. 10 grz. w Zdziemierzycach całą swoją cz. w Makocicach (ZK 17 s. 483); 1468 taż sprzedaje za 232 grz. Janowi Skawińskiemu [br. jego Bogdal już nie żyje] z G., tenut. w Lipowcu całą swoją cz. w Makocicach (ZK 17 s. 571-2); 1470-80 właśc. Jan Skawiński h. Doliwa. 5 ł. kmiec., folwark (DLb. 1 s. 112; 2 s. 155); 1485-7 Małgorzata [c. Mik. Skawińskiego] ż. Mik. Gbelskiego z → Giebła, dziedziczka G. (SP 2, 4304, 4313, 4319-20); 1487 Anna [c. Żegoty] z Czernichowa, ż. Mikołaja z Paczołtowic winna stwierdzić przed sądem, że Małgorzata z G. ż. Mik. Gbelskiego spłaciła ją z sum wiennych i posażnych, które miała zapisane przez [pierwszego męża] Jana Skawińskiego na G. i Makocicach (SP 2, 4319); 1490 Mściwoj z Wyszogrodu [pow. wiśl.] dz. G. i Makocic (ZK 153 s. 33, 53, 62); tenże stwierdza, że Hieronim z Czernichowa nie może pozywać Małgorzaty ze Skawiny ż. Mik. Gbelskiego z G. i Makocic, jako że ta ww. dobra sprzedała Mściwojowi (SP 2, 4355); 1489-94, 1496 pobór z 3 1/2 ł.; 1498-9 pobór z 4 1/2 ł.; 1500, 1508 pobór z 5 ł. (ŹD s. 442; RP s. 152, 165, 181, 195, 211, 83, 118, 45, 16, 255, 346); 1493 Jan Olbr. zaświadcza, że Mik. Gbelski w imieniu swoim i ż. Małgorzaty oraz Mik. Paczołtowski w imieniu swoim, ż. Anny i s. Hieronima zawarli ugodę w sprawie dóbr dziedz. Paczołtowskiego: G. i Makocice (MS 2, 141); 1503 Katarzyna wd. po Jakubie z G. pozywa szl. Jana Myszkowskiego o niewywiązanie się z zapisu oprawy dla jej c. Zofii, z którą chciał zawrzeć związek małżeński (ZK 23 s. 126, 131); 1504 br. Jan i Andrzej z → Tęczyna ss. Zbigniewa dzielą dobra po stryju zm. Andrzeju z Tęczyna. Janowi przypadają m. in. wsie [zastawne] G. i Makocice (SP 2, 4547); 1510 tenże Jan Tęczyński zastawia za 2000 fl. Janowi Staszkowskiemu ze Staszkówki m. in. wsie, które sam trzyma w zastawie: G. i Makocice (ZK 155 s. 2-4); [po r. 1510] dz. [Mik.] Jordan z G.; folwark (DLb. 2 s. 129 dopisane w XVI w.); 1515 Zygmunt Stary zezwala Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wojnickiemu zapisać beneficjum kościelnemu 20 fl. czynszu na dobrach G. i Makocice (MS 4, 10 757); 1521 tenże Jordan darowuje Sylwestrowi Ożarowskiemu pkom. król., star. zawichojskiemu i burgr. krak. dwór z rolami, łąkami i sadzawkami w dobrach swoich G. i Makocice (MS 4, 13 010); 1522 tenże Ożarowski, pozwany przez prep. kl. Bożego Ciała na Kazimierzu o niepłacenie 20 fl. czynszu wyderkafowego zapisanego za 400 fl. na dobrach G. i M., dowodzi za pomocą dokumentów, że kupując niegdyś od zm. Mik. Jordana kaszt. wojnickiego cz. G. i Makocic, otrzymał zobowiązanie, że on lub jego potomkowie uwolnią ww. dobra od zapisu tego czynszu. Sąd król. nakazuje ss. zm. Mik. Jordana Janowi i nieletniemu Spytkowi uwolnić dobra G. od tej sumy. Jan Jordan przepisuje tę sumę na inne dobra (SP 6, 218); 1523 tenże Ożarowski pozywa Jana i Spytka Jordanów o uwolnienie dóbr G. i Makocice, które ich ojciec Mikołaj częściowo darował, a częściowo sprzedał Ożarowskiemu, od czynszów wyderkafowych zapisanych przez Mikołaja wikariuszom prebendy1W SP 6 mylnie „ecclesia collegiata Byelczensis” zamiast „prebenda”, której uposażenie jest oparte na dzies. z Bielczyc Bielczyckiej [w kościele Bożego Ciała na Kazimierzu], zgodnie z zobowiązaniem zm. Mikołaja. Sąd nakazuje Jordanom uwolnienie ww. dóbr od sum i czynszów wyderkafowych; tenże pozywa tychże o uwolnienie ww. dóbr od czynszów wyderkafowych zapisanych przez ich zm. ojca na rzecz wikariuszów kol. kieleckiej (SP 6, 234, 269); 1529 role kmiece, role folw., altaria Ś. Jana Ewangelisty w kat. krak. pobiera w G. 12 grz. czynszu wieczystego (LR s. 4, 117, 207); 1530 pobór z 4 1/2 ł. i karczmy (RP k. 19).

5. 1428 Jan wójt Skawiny [i dz. G.] zobowiązuje się wypłacić Piotrowi Pieskowskiemu [z Pieskowic w ziemi łęczyckiej] prep. kościoła Ś. Michała na zamku krak. 10 grz. za dziesięcinę w G. (GK 3 s. 127); 1470-80 dzies. z folwarku plebanowi w Proszowicach, dzies. snop. i kon. wart. 3 grz. z części ł. kmiecych prebendzie Bodzowskiej w kat. krak., z innych ł. kmiecych dzies. snop. wart. 3 grz. bpowi, z reszty ł. kmiecych plebanowi w Pobiedrzu (DLb. 1 s. 112; 2 s. 129, 155); 1529 dzies. snop. wart. 3 wiard. z ł. kmiecych bpowi w dziesięcinnym kluczu krak., dzies. snop. wart. 2 grz. z ról folw. plebanowi w Pobiedrzu, dzies. snop. wart. 2 1/2 grz. z całej wsi [!] ww. prebendzie Bodzowskiej, dzies. snop. wart. 4 grz. z całej wsi [!] plebanowi w Proszowicach (LR s. 4, 117, 190, 314).

1 W SP 6 mylnie „ecclesia collegiata Byelczensis” zamiast „prebenda”, której uposażenie jest oparte na dzies. z Bielczyc.