(1254 Grodzyscze z kop., 1256 Grodiscze z kop., 1286 Grodisce z kop. 1456 Grodziscze, 1477 Grodzyschcze, 1498 Grodzisko, 1529 Grodzyska) 4 km na SE od Zatora.

1. 1470-80 ziemia zator. (DLb. 3 s. 68); 1477 n. księstwo zator. (BPAN rps 8624); 1581 pow. śl. (ŹD s. 98); 1468 n. par. Zator (Mp. 5 M 63)¹W ŹD s. 98 G. zostało wymienione w par. Bachowice. W WR brak G. w par. Zator, a kościół w Bachowicach w r. 1598 określono jako filialny par. w Spytkowicach.

2. 1254 n. las, łąki; 1456 G. k. m. Zatora → p. 3; 1470-80 nad wsią G. wznosi się skalista góra, na której stał niegdyś zamek (arx) murowany z białego kamienia. Od niego wieś wzięła nazwę, a z jego ruin zbudowano m. Zator. G. graniczy z Bachowicami, Laskową i Rudzem (DLb. 3 s. 68); 1498 Jan Olbr. zatwierdza ugodę ks. zator. Janusza z kaszt. sądec. Piotrem Myszkowskim [kaszt. został w r. 1496] m. in. w sprawie wody [czyli rz. Skawy] przepływającej przez wsie G., Laskową, Trzebieńczyce i Wiglowice [dziś cz. Laskowej] (MS 3 suppl. 263); 1543 przekopą z G. płynie woda do wszystkich stawów w Spytkowicach (MK 64 k. 154); 1556 → Graboszyce; 1564 poddani ze wsi król. Trzebieńczyce skarżą się, że zostały naruszone granice od G., należącego do Andrzeja Myszkowskiego, i odjęto im role Przerwiska [dziś pole w Trzebieńczycach nosi nazwę Przerwana – UN 12 s. 68] (LK 1 s. 219).

3. Własn. kl. Norb. w Zwierzyńcu, później szlach. 1254, 1256, 1286, 1287 G. z rolami, lasem, łąkami i karczmą należy do kl. zwierzyn. Wymieniają tę wieś wśród jego posiadłości generalne przyw. imm. Bolesława Wstydl. i Leszka Cz. (KK 1, 40; Pol. 3, 33, 64; ZDM 1, 11); przed 1440 Mik. Grzymała wójt zwierzyn. zastawił mieszcz. krak. Mikołajowi zw. Koźbiał dobra klaszt. Krzęcin i G.; 1456 były wójt zwierzyn. Mik. Grzymała bez zgody kl. zwierzyn. wieś G. k. m. Zatora z folwarkiem i dzies. Mik. Koźbiał „pro uno ambulatore satis exili non alia necessitate ... urgente alienavit” (Mp. 5 U 5); 1470-80 własn. kl. zwierzyn., folwark, 8 ł. kmiec. brak karczmy, zagród i młyna. Kmiecie płacą po 15 gr czynszu, dają po 2 koguty, płacą za 15 jaj każdy, serów nie dają. Odrabiają „murgi seu jutrzyny” orząc i obsiewając po 6 zagonów, nie odrabiają powaby i nie płacą spy (DLb. 3 s. 67-8); 1477 Kazimierz Jag. przekazuje sądowi ziemskiemu zator. do rozpatrzenia sprawę między kl. zwierzyn. a mieszcz. krak. Mikołajem zw. Niklin Frycze o dobra w ks. zator., mianowicie Krzęcin i G. z sołectwami i dzies., sprzedane przez klasztor z pr. wykupienia (BPAN rps 8624); 1484 kl. zwierzyn. zastawia za 660 fl. węg. Szymonowi Wierzchowskiemu wsie Braciejówkę, Troks i Chrząstowice, a pieniądze te przeznacza na wykupienie wsi klaszt. Krzęcin i G. (ZK 316 s. 77); ks. ośw. i zator. Janusz potwierdza kl. zwierzyn. posiadanie wsi Krzęcin z sołectwem, G. i Mucharza w ks. i dystr. zator. wraz z pr. patr. kościołów w tych wsiach i oboma brzegami rz. Skawy w Mucharzu, a to w związku ze sporem klasztoru z mieszcz. krak. Tomaszem Gniazdkiem i jego ż. Barbarą, którzy mają te dobra w zastawie. Po wypłaceniu przez klasztor 660 fl. węg. sumy zastawnej dobra te przechodzą w jego posiadanie (BJ rps 5377 k. 489-91; Mp. 5 P 189).

1510 Marcin Myszkowski z Mirowa ustępuje br. Wawrzyńcowi z dóbr Spytkowice, Bachowice i G. (MS 4, 9600); 1519 Stan. Myszkowski z Mirowa sprzedaje za 2000 fl. br. Wawrzyńcowi swoje cz. w Spytkowicach, Bachowicach, G. i Miejscu w ks. zator., a także Trębaczów z wsiami [w ziemi wieluńskiej]; Zygmunt Stary zezwala Wawrzyńcowi Myszkowskiemu z Mirowa sprzedać z pr. wykupienia za 1000 fl. czynsz na beneficjum kościelne we wsiach Spytkowice, Miejsce i G. (MS 4, 2913, 3029); tenże król poświadcza, że Piotr Gierałtowski i Jan Tomicki złożyli pod przysięgą zeznanie w związku ze sporem wojewodzica łęczyckiego Wawrzyńca Myszkowskiego z Mirowa i Spytkowic z ks. zator. Janem o dobra G. i Miejsce (MS 4, 3038); żupnik i burgr. krak. Jan Boner jako prokurator Stan. Myszkowskiego ze Spytkowic kwituje Wawrzyńca Myszkowskiego z Mirowa i Spytkowic z sumy 1000 fl. za wykupione po ojcu i matce dobra w ks. zator. we wsiach Spytkowice, Bachowice, G. i Miejsce; tenże Wawrzyniec zobowiązuje się zapłacić 2600 fl. br. z jednego ojca Stanisławowi za cz. dóbr po ojcu w Spytkowicach, Bachowicach, G. i Miejscu (MS 4, 12 229, 12 449); 1529 kl. zwierzyn. pobiera w G. czynsz wieczysty wart. 2 1/2 grz. (LR 204); 1581 w G. pobór z 4 1/2 ł. i od 3 komor. bez bydła (ŹD s. 98).

5. 1456 → p. 3; 1468 ks. ośw. Kazimierz potwierdza uposażenie kościoła par. w m. Zatorze, do którego należą dzies. i meszne, m. in. w G. (Mp. 5 M 63); 1470-80 folwark w G. nie daje nikomu dzies. snop. i kon., a z łanów kmiec. wart. do 10 grz. wybiera ją kl. zwierzyn. (DLb. 3 s. 68); 1477 → p. 3; 1529 dzies. snop. z całej wsi wart. kopy gr kl. zwierzyn. (LR s. 204).

7. MS 4, 22 456; 5, 659, 845.

8. Grodzisko wczesnośredn. (E. Dąbrowska, Wielkie grody dorzecza Wisły, Wr. 1973, s. 179; Żaki s. 184, 196, 514, 520, 674; J. Reyniak, Osadnictwo obronne w dorzeczu górnej Wisły, „Acta Archaeologica Carpathica”, 20, 1980, s. 82, 83, ryc. 5).