HANUSBORK

(1392 allodium Alkirhuse, 1438 Hanusborg, predium sive allodium Akarhaus, 1470-80 praedium Hannusbork) folwark nad rz. Prądnik za murami Krakowa, położony między ul. J. Brodowicza, Olszyny i Pilotów z jednej, a ul. Warszawską i 29 listopada z drugiej strony, ok. 2 km na NE od centrum miasta.

1. [Pow. krak.]; 1470-80 par. Ś. Mikołaja za murami Krakowa (DLb. 2 s. 28).

3. Własn. mieszczan krak. 1392 Mikołaj pisarz sądu wyższego pr. niem. za zgodą pana Gocza [mieszcz. krak.] odstępuje Piotrowi Wyngartowi [Weingartowi mieszcz. krak.] swój folwark zw. A. leżący nad rz. Prądnik (Krzyż. 1420); 1438 → p. 5; 1470-80 folwark H. własn. Hannusborka mieszcz. krak. → p. 5.

5. 1438 spór o dziesięciny z ról folw. H. w Prądniku między kl. Ś. Jadwigi [na Stradomiu] a plebanem kościoła Ś. Mikołaja [za murami Krakowa]; Jan Burk mieszcz. krak. płaci kl. Ś. Jadwigi na Stradomiu 1 grz. 6 gr z tytułu dzies. pien. ze swego folwarku w Prądniku zw. A. (OK 5 s. 285v., 292v.); 1470-80 dzies. w wysokości 2 grz. z folwarku mieszcz. krak. H. dla plebana kościoła Ś. Mikołaja (DLb. 2 s. 28).

Uw. Folwark H. jest niewątpliwie identyczny z jednym z folwarków wymienionych w 1529 r. w LR s. 288, które oddają dzies. snop. wart. 20 grz. plebanowi kościoła Ś. Mikołaja. Pod uwagę mogą być brane folwarki: Turzona, Zayfreda i „Lankstanowa” [Langstanowej], które nie są wcześniej poświadczone z tymi nazwami, natomiast wykluczyć należy folwark Morsztyna występujący w XV w. pod nazwą Piaski (PSB t. 21 s. 817) i folwark Psarski identyczny z folwarkiem zw. Za Kościołem ŚŚ. Filipa i Jakuba poświadczonym już w 1437 r. (J. Dzikówna, Kleparz do r. 1528, „Biblioteka Krakowska”, 74, 1932, s. 71).

Nazwę Hanusbork zawdzięczał folwark znanej krakowskiej rodzinie mieszczańskiej Borków, której protoplastą był Jan Bork występujący od 1353 r., w l. 1360-1373 jako stolnik sand. (UM; J. Ptaśnik, Studia nad patrycjatem krakowskim wieków średnich, „Rocznik Krakowski”, 15, 1913, s. 55-61). Tenże miał m. in. syna Jana Borka zw. Hanusborkiem zm. przed 1427 r., wnuka Jana Borka też zw. Hanusbork zm. przed 1450 i prawnuka o tymże imieniu występującego w l. 1450-1470, którzy byli kolejnymi właścicielami tego folwarku (SP 2, 2124; ZK 13 s. 356; 15 s. 118-19; DLb. 2 s. 28).