KOBYLANKA DOLNA

(w zestawieniu uwzględniono także formy nazw Kobylanki Górnej, jeśli obie wsie wymieniane są razem: 1342, 1381 Cobila, 1394 Cobile, 1397 i 1417 Cobilany, 1398 Kobilani, 1401 Antiqua Cobila, 1416 Cobilanka et alia villa Cobilanca, 1417 Cobilany et Cobilanka, 1418 Cobyle, 1418 Cobylanka et Cobyle, 1419 [obie] Cobilanky, 1422, 1428 Cobile et Cobilanka, 1433-4 Cobylany, 1435 Cobilanka [Górna] et Inferior Cobilanka, 1441 Cobilanky Superior et Inferior, 1443 Cobelniky utraque, 1477 Inferior Kobilanka, 1497 Cobilanka Superior et Inferior, utraque Kobilanky, 1529 Cobylyanka, Kobilyanka, Cobelanka Inferior, 1594 Nyszna Kobylanka), dziś Kobylanka, 4 km na NE od Gorlic.

1. 1342 C. in teriotorio biec. (ZDM 1, 42); 1377 ziemia biec. (ZDM 1, 150); 1508 n., 1581 pow. biec. (RB s. 429; ŹD s. 114); 1397 n. par. własna → p. 5; 1529, 1565-70, 1595 dek. Biecz (LR s. 103; AMetrKr., Acta Visitacionis Capituli 1 k. 154v; 2 k. 92v-3v; 4 k. 133-4 = WR).

2. 1342 wsie C. i Libusza lokowane w lasach w granicach nad potokami Libusza [Libuszanka, prawy dopływ Ropy - HW 149], do Wielkiego Stróżnika [nazwa nie notowana w HW, UN i Mapie Obrębów, zapewne identyczny z jednym z dopływów Sękówki]1Potok Wielki Stróżnik nie może być identyfikowany z płynącą przez Stróżówkę rzeczką Stróżowianką, lewym dopływem Ropy [UN 56 s. 17; Mapa Obrębów], gdyż obszar opisany w dok. leżał na prawym brzegu Ropy. Też → Dominikowice, i wzdłuż Stróżnika do potoku Sękowa Ropica [Sękówka, prawy dopływ Ropy - HW 148] (ZDM 1, 42; → Uw.); 1398, 1400 młyn w K. → p. 3 (SP 8, 6748, 7823, 9725); 1435 spór o przymiarki w Libuszy i Krygu, aż do granicy K. (MBiecza 35; por. ZDM 2, 473 - fragment tekstu dotyczący K. już nieczytelny); 1441 młyn [sołtysi] → Kobylanka Górna p. 3; 1470-80 K. [D.] graniczy z Zagórzanami (DLb. 3 s. 201); 1480 rz. Ropa → p. 3; 1482 → Biecz, starostwo (SHGK cz. I s. 84); 1519 komisarze król., na podstawie dok. z → 1435, przysądzają Mikołajowi prep. szpitala w Bieczu przymiarki pomiędzy wsiami Kryg, Libusza i K., pomimo dzierżenia ich od wielu lat przez [wymienionych] kmieci z Krygu i Libuszy (MBiecza 145); 1527, 1528 las zw. Borek, dwa stawy pomiędzy K. D. i Kobylanką Górną, łąka Czeczotkowska → p. 3; 1529 role Brylska, Friglowska, nawsie [w → Kobylance Górnej], staw Barbary Gorlickiej, kopce graniczne od strony Krygu (GB 6 s. 612-3); 1545 na podstawie wyroku z → 1519 król przysądza Erazmowi dr. medycyny i prep. szpitala w Bieczu role i łąki na granicy między wsiami Kryg, Libusza i K. [D.], wbrew pretensjom Feliksa Szalszy kmiecia z Libuszy (MBiecza 201); 1556 młyn i karczma → p. 3; 1578 Jan Wielopolski wykupuje młyn w K. [D.] na rz. Ropie od Marcina Kołaczka, który go też kupił, i osadza tam młynarza dorocznego (GB 21 s. 641); 1594 w wyniku działu br. Stan., Kaspra i Jana Wielopolskich [ss. zm. Jana] ich dobra Klęczany, K., Dominikowice [→ Kobylanka Górna], Jabłonica zostają podzielone na 3 części: 1-szą obejmującą m.in. w K. staw nowy k. młyna kobylskiego, łąki Płoszakowskie [→ Kobylanka Górna p. 3 l. 1532-33!] nad stawem za kościołem w K., 2-gą obejmującą m.in. K. N. z nowym dworem, karczmę kobylską, wielką drogę podle pasternika, grunty aż do Dominikowic, 2 młyny w K., w tym jeden za kościołem tamże, i cz. w Kobylance Górnej oraz 3-cią, do której zaliczono m.in. Dominikowice, w tym starą karczmę, płoty nad łąkami Płoszakowskimi, las zw. Kothlem, stawy i łąki tamże, a także drogę od kopców krygowskich [wsi Kryg] do Sękowej (GB 30 s. 386-9).

3. Własn. szlach. (→ Uw.). 1342 Sąd Pieniążek z Iwanowic → p. 4; 1381 → p. 4; [1381], zm. przed 1383 Mikołaj Pieniążek z → Iwanowic, → Klęczan, K. D. i Kobylanki Górnej [s. Sąda Pieniążka], h. Odrowąż (Mp. 3, 918; SP 8, 10 215-6; → p. 4; → Klęczany p. 3); 1391 [kmieć?] Miczek s. Tomka z C.; 1392 sołtys z Żeglec procesuje się z Tomkiem z C. (GB 1 s. 27, 41); 1394 opat tyn. procesuje się z żoną Andrzeja z Klęczan [i Lusławic] o połowę wsi C. [k. klaszt. Zagórzan] (ZK 2 s. 24; → przyp. 3); 1396 Piotr [Chrąst] z Kunowej winien stawić Piotra pleb. z Bączala [Dolnego] przeciwko Pakoszowi rządcy w C. (ZK 2 s. 401).

1397-1400, zm. 1401 lub 1402, Boksa, Bogsza z Olszowej [woj. łęcz.] dz. cz. K. D., Kobylanki Górnej i → Klęczan, [h. Warnia?]2Informacje podane przez Bon. 10 s. 242-3 nie uzasadniają jego twierdzenia o przynależności Boksy do rodu Warniów. Ustalenia Bonieckiego przyjęła ostatnio A. Sochacka (UM s. 338). Z h. Warnia wystąpił Jakub Baran, od 1416 r. dz. cz. w → Kobylance Górnej. Brak jakichkolwiek danych, aby Boksę łączyć z Baranami, siostrzeniec Mik. Pieniążka z → Iwanowic i Klęczan, br. cioteczny Mikołaja z → Klęczan, Chebdy ze Świeńców [dziś Świnice Wareckie, woj. łęcz. → 1417- 27] i Ninogniewa z Jasiony [→ 1417-23], kaszt. łukowski od 1391 (SP 8, 5882, 6399: jego bracia cioteczni, 6711, 7105, 7361, 7823, 7904: z Klęczan, 7963, 8238, uw. 245/51, 248/24, 31, 258/29, 259/8, 260/1, 262/4, 263/34, 266/81, 280/18, 290/38, 311/51, 326/25; 2, 662, 595; Księgi sądowe łęczyckie 1385-1419, 2, Teki Pawińskiego 4, W. 1897, 5538, 6492; Krzyż 1376; UM 604 i s. 338; Bon. 10 s. 242-3).

1397-1409 Mikołaj z → Klęczan dz. cz. w K. D. i → Kobylance Górnej, siostrzeniec Mik. Pieniążka, br. cioteczny Boksy z K. D. i Kobylanki Górnej, Chebdy ze Świeńców i Ninogniewa z Jasiony (SP 8, 5882; ZK 5 s. 149).

1397-8 Boksa z C. procesuje się z Mikołajem z Klęczan o sołectwo w K., krzywdy, 7 grz. odstępnego (resignacionis), 2 grz. z racji wyprawy i konia zabranego od sołtysa wart. 3 grz. (SP 8, 5882, uw. 248/24); 1397-8 tenże Mikołaj ma stawić kapelana przeciwko Andrzejowi z Lusławic w sporze o dziedzictwo w → Klęczanach i w K. (SP 8 uw. 229/31, 242/27)3Trudno precyzyjnie wskazać czy w zapiskach z 1394 i 1397-8 chodzi o K. D. czy też o → Kobylankę Górną. Ta pierwsza sąsiadowała z wsią kl. tyn. Zagórzanami i była do 1 połowy XV w. określana jako Cobila, Kobile, ta druga zaś od początku zw. jest Kobylanką. Z tych powodów informacje z 1394 i 1397-9 przypisano K. D; 1398 → p. 5; tenże Mikołaj zastawia na rok za 23 grz. Boksie 1/3 młyna w C. (SP 8, 6748); → p. 4; karczma z łąkami w K. pozyskana przez Mikołaja z Klęczan na Boksie [kaszt.] łukowskim, młyn w C. pozyskany na ww. Mikołaju przez tegoż Boksę i Piotra wójta bocheńskiego przyznany Piotrowi → Klęczany p. 3 (SP 8, 7823); 1399-1400 po sporze Boksa kaszt. łukowski i Mikołaj z Klęczan siostrzeńcy Mik. Pieniążka z Klęczan oddalają roszczenia Andrzeja z Lusławic o wsie → Klęczany, Kobylankę [Górną] i C. (pro... Cobilanca et pro Cobila; SP 8 uw. 290/438, nr 10 136, 10 155, 10 215-6); 1400 tenże Andrzej z tymże Mikołajem o → Klęczany, o młyn [w K. D.] i o Kobylankę [Górną] (SP 8, 9725); 1400-1 Miklusz sołtys z Kolanowa rządca Mikołaja z Klęczan w K. (GB 1 s. 81; ZK 3a s. 339; też → p. 4); 1401 opat tyn. procesuje się z Mikołajem z K. o połowę dziedzictwa w K. i o łąki w K. (ZK 3a s. 251; → 1394); 1402, 1409, 1416 → Kobylanka Górna p. 3.

Przed 1417-23 Ninogniew z Jasiony i Iwanowic, dz. cz. w → Klęczanach, K. D. i → Kobylance Górnej, siostrzeniec Mik. Pieniążka z Iwanowic, br. cioteczny Boksy kaszt. łukowskiego. Mikołaja z Klęczan i Chebdy ze Świeńców (ZK 6 s. 334-5; 195 s. 160; SP 8, 6399 z 1398 r. → Klęczany p. 3, 1398 i 1417 r. oraz przyp. 3).

1417-27 Chebda ze Świeńców dz. cz. → Klęczan, Kobylanki Górnej i K. D., siostrzeniec Mik. Pieniążka z → Iwanowic, br. cioteczny Boksy kaszt. łukowskiego, Mikołaja z Klęczan i Ninogniewa z Jasiony (ZK 6 s. 350, 369; Zajączkowscy, Materiały 2 s. 143: 1386 r.; SP 8, 6399: 1398 r., 8261; Księgi sądowe łęczyckie 1385- 1419, 2, Teki Pawińskiego 4, W. 1897, 6492: 1400 r.; ZB 1a s. 256; ZCz. 3 s. 20; Kozierowski BWW 2 s. 158; → Klęczany przyp. 2); 1417-51 Wincenty z Sędziszowic i Trzycierza [dziś Trzecierz] dz. cz. → Klęczan, Kobylanki Górnej i K. D., po 1428 nie pisał się z Kobylanek, h. Strzemię (ZK 6 s. 334-5; ZK 146 s. 105-6; ZB 1a s. 186); 1417 → Klęczany p. 3; 1418 Chebda z Klęczan zastawia za 20 grz. na 3 lata Ładysławowi [Lacsawowi Węgrowi z Ludonc, Ludanic] star. biec. całe swoje cz. w. Klęczanach, C. i Kobylance Górnej, zobowiązuje się zwrócić mu koszty wzniesionych w ciągu tego czasu budynków (GB las. 161, 171).

1422 - zmarł 1439 Jakub Baran, Baranek z Radwanowic br. Macieja Barana, h. Rak, zaw. Warnia, dz. Kobylanki Górnej [od 1416] i K. D., sołtys w K. D. od 1416, komornik sędziego krak. na pow. biec. 1437 (ZB 1a s. 257, 301; źródła → Kobylanka Górna p. 3: 1416-40 i przypis tamże); 1422 Chebda z Klęczan zastawia za 18 grz. na 3 lata Jakubowi Baranowi swe cz. dziedz. w Klęczanach, C. i Kobylance Górnej, gwarantując mu zwrot ewentualnych kosztów wyprawy wojennej z tytułu dzierżenia tych dóbr i wwiązanie go w te dobra na tych samych zasadach jak poprzednio dawał je Władysławowi dawnemu star. biec. (ZB 1a s. 257, 301); [ok. 1422]-1426, ponownie ok. 1443-4 - zm. 1455/56 Maciej Baran, Baranek z Radwanowic, br. Jakuba Barana, dz. cz. K. D. i → Kobylanki Górnej (tu źródła).

1426-69 Stachna z K. [c. Chebdy ze Świeńców?] ż. Śmiła z Knurowa (ZK 8 s. 168; 146 s. 457; 147 s. 67; ZCz. 3 s. 20; ZB 1 s. 36, 40-4, 51-2; GK 18 s. 800); 1426 Chebda ze Świeńców sprzedaje za 300 grz. półgr Bernardowi z Gabania całe swoje cz. dziedz. w Klęczanach i obu Kobylankach (in duabus Cobilanki), czemu sprzeciwia się Stachna ż. Śmiła z Knurowa, aresztując dok. sprzedaży (ZK 8 s. 168); 1427 → Klęczany p. 3; 1427-34, zm. ok. 1434 Piotr Chebda ze Świeńców dz. cz. w K. D. i → Kobylance Górnej, s. Chebdy, br. Mikołaja (ZCz. 3 s. 20; ZK 146 s. 273; SP 2, 2603).

1428-37 Mikołaj Chebda Kobylski ze Świeńców, → Klęczan i K., dz. cz. w K. D. i → Kobylance Górnej, s. Chebdy, br. Piotra (ZK 146 s. 187-8, 238-41; 20 s. 191-2; ZB 1 s. 13); 1428-80, niepełnoletni 1428, Andrzej Klęczeński z → Klęczan, Skołyszyna, Sławęcina i Trzycierzy, s. Wincentego z Klęczan, po 1428 nie pisał się z K. D. (ZK 146 s. 105-6); 1428 → Kobylanka Górna p. 3; → Klęczany p. 3; Bernard s. Wiernka z Gabania odstępuje br. Mikołajowi i Piotrowi ze Świeńców dobra w → Klęczanach i obu Kobylankach [Dolnej i Górnej] kupione od Chebdy ze Świeńców i jego s. Piotra (ZK 146 s. 187-8); 1430 ciż Mikołaj i Piotr ze Świeńców zeznają, że byli gotowi wypłacić 120 grz. Bernardowi z K. [właściwie z Gabania] (GK 4 s. 66; → 1428); 1434 → Klęczany; 1434, 1435 → Kobylanka Górna p. 3.

1437-41 Jan Chebda Świeniecki dz. cz. K. D., → Kobylanki Górnej [1423-41] i → Klęczan s. Mikołaja (ZB 1 s. 13, 16, 19-20, 23; ZK 11 s. 545); 1437 Jakub Baran z Kobylanki [Górnej] pozywa Mik. Chebdę ze Świeńców, Klęczan i K. o zobowiązania jego s. Jana (ZB 1 s. 13); → Klęczany p. 3; → Kobylanka Górna p. 3.

1440-94, zm. przed 1497 Jakub Baran z → Kobylanki Górnej, pisał się też z K. D. [od 1477], Klęczan; 1441-1503 Jan Baran z K., dz. cz. w → Kobylance Górnej i K. D. [pisał się stąd od 1477]; 1441 Stanisław Baran z K. → Kobylanka Górna; 1441 → Kobylanka Górna p. 3; Stachna ż. Śmiła z Markuszowej pozywa Barnarda de Zaborze [z Zagórza? Zabełcza? i z Gabania] o 150 grz. kary, o szkody w Kobylankach [Dolnej i Górnej] i w Klęczanach (ZK 147 s. 34); 1443-4 → Kobylanka Górna p. 3; 1444 Maciej Baran niegdyś z → Klęczan w sporze ze Śmiłem z Knurowa o Klęczany, K. I. i Kobylankę Górną (ZK 146 s. 457); Andrzej kmieć z K. (GB 2 s. 370); 1466, 1469, 1470 → Kobylanka Górna p. 3; 1469-1520 Apolonia, Polonia ż. Jakuba Barana z K. → Kobylanka Górna; 1475 Grzegorz Duralek z C. kmieć Jakuba Barana z K. (GB 3 s. 658).

1477-94 Paweł Klęczeński z → Klęczan, Bączala Dolnego, Siedlisk i Pustej Woli, dz. cz. K. D. i Kobylanki Górnej, h. Strzemię, s. Piotrasza z Siedlisk (ZB 3 s. 1-2, 67; 2 s. 177, 228-32, 239, 250-1, 266); 1477 Paweł z Klęczan procesuje się z Jakubem Baranem z I. K. (ZB 3 s. 1); 1479-80 dobra ojczyste br. Mik. i Pawła Klęczeńskich w → Klęczanach, K. I. i Kobylance Górnej (ZB 2 s. 17, 27, 36); 1480 → Kobylanka Górna p. 3; Jakub z C. zezwala Stan. Szalowskiemu założyć sadzawkę na jego brzegu rz. Ropy [płynącej wzdłuż pól K. D. i Siar, omijającej natomiast Kobylankę Górną] (ZB 2 s. 44); 1487 → Klęczany p. 3; Paweł z Klęczan pozywa Jakuba Barana z Klęczan i K. do sądu nadwornego o porękę za Stanisława z Klęczan w sprawie o skrzynię z ubiorami i 10 grz. (ZB 3 s. 88); tenże Jakub z I. C. → Kobylanka Górna p. 3; Maciej Pawik karczmarz z C. [Dolnej lub Górnej] (ZB 2 s. 183).

1490-1525, zm. 1525 Jan Bochnar Wielopolski h. Starykoń dz. → Klęczan, cz. w K.D. i Kobylance Górnej, → Gromnika, poprzednio tenut. w → Dębowcu, bachmistrz bocheński 1473-1525, burgr. krak. 1476-1505 (ZB 2 s. 228-9, 231-2, 239, 250-1, 266; 4 s. 5-6, 82; 8 s. 227; ZCz. 7 s. 241-2; GB 4 s. 34, 43, 59, 155; UK 851; Fed. s. 134; MS 4, 4823; Cynarski → p. 7 s. 129-30; Sikora → p. 7); 1490, 1491 Paweł z Klęczan odstępuje Janowi Wielopolskiemu swe cz. w K.D. i Kobylance Górnej → Klęczany; 1491-1504 Anna z K.D. i Kobylanki Górnej c. Jana Barana z K., ż. [wd. 1504] Piotra Gładysza z K. (ZB 2 s. 238; 3 s. 100; 4 s. 114; GB 4 s. 126); 1491-1500, zm. a. 1504 Piotr Gładysz z Wysowej dz. cz. K.D. i → Kobylanki Górnej 1487-1500; 1491 → Kobylanka Górna; Jan Karwacjan z Gorlic zobowiązuje się pod wadium 1000 fl. wydać Janowi Wielkopolskiemu z Dębowca burgr. krak. dok. i przywileje na dobra → Klęczany, Kobylanka Górna, I.C. (ZB 2 s. 250-1); 1493-4 Jan Wielopolski tenut. dębowiecki i jego domownik Jan procesują się z Jakubem Baranem z I.C. (ZB 3 s. 98, 107, 111); 1493-4 Anna c. Jana Barana z I.C., ż. Piotra Gładysza z C. [Górnej], procesuje się z Janem opatem tyn. jako dz. Moszczenicy (ZB 3 s. 100, 110); 1493, 1494 → Klęczany.

1494-1511 Jan Klęczeński z Klęczan h. Strzemię, dz. cz. w K.D. i Kobylance Górnej, s. Pawła z → Klęczan (GB 4 s. 34, 43, 59; ZB 4 s. 205-6, 215); 1494, 1495 → p. 5; 1496 Stan. Gorlicki z Gorlic procesuje się z Janem Klęczeńskim dz. cz. wsi I.K. i Kobylanka Górna o niepłacenie mu, wbrew wpisowi do księgi, czynszu 3 grz. z cz. w Klęczanach i obu Kobylankach (GB 4 s. 80); 1497 → Klęczany p. 3; Polonia, Apolonia wd. po Jakubie Baranie z K. winna wyznaczyć opiekuna swej oprawy 80 grz. posagu i tyleż wiana na wsiach → Klęczany, K.I. i Kobylanka Górna (Kobylanka Superior et alia Cobylanka Inferior; GB 4 s. 127-8); Jan Olbr. obiecuje nadać Andrzejowi Straszowi wsie Jana Barana Kobylanka Górna, C.I. i Klęczany, zagrożone konfiskatą z powodu nieobesłania wyprawy mołdawskiej (MS 2, 790; AKH 9, 16 s. 27); tenże król z tegoż powodu przyrzeka nadać Janowi i Bartłomiejowi Świrczowskim dobra tegoż Barana w obu Kobylankach [D. i Górnej] (MS 2, 1069; AKH 9, 209); Jan Baran z K. ceduje c. Annie ż. Piotra Gładysza spadek po br. Jakubie m.in. w K.I. i Kobylance Górnej → Klęczany (GB 4 s. 131-2); 1498 → Klęczany p. 3; 1498 → Kobylanka Górna; Jan Baran z K. wnosi protestację do księgi przeciwko bratowej Apolonii (contra Apoloniam alias yąthrew), o to że wbrew ugodzie nie zrzekła się swej oprawy (GB 4 s. 192).

1500 → Kobylanka Górna p. 3; 1502, 1503 → Klęczany p. 3; 1507 → Gromnik p. 4; 1508, 1510 w C I. pobór z 2 ł. (RB s. 429, 465); 1510 Polonia wd. po Jakubie Baranie z K. zastawia za 100 grz. Janowi Bochnarowi Wielopolskiemu z Klęczan całą swoją oprawę posagu i wiana na dobrach Kobylanka Górna i CI. (ZB 4 s. 205-6); 1511 Jan z Klęczan sprzedaje za 200 grz. Janowi Bochnarowi [Wielopolskiemu] z Klęczan całe swoje cz. dziedz. w Klęczanach, K.I. i Kobylance Górnej, wraz z pr. patr. kościoła w I.C (ZB 4 s. 215); Paweł Gładysz [z Kobylanki Górnej] oświadcza, że wydał zięciowi Janowi Winiarskiemu dok. w jego dworze w I.C (ZB 4 s. 221); → Kobylanka Górna p. 3; 1513 Paweł Gładysz z Kobylanki Górnej wnosi protest przeciw Janowi Wielopolskiemu, oświadczając że był gotów zeznać zamianę dóbr Kobylanka Górna na I.C, wybrać poręczycieli i zgodzić się na 100 grz. wadium (ZB 4 s. 306).

1525 - zm. 1532/33 bezpotomnie Mikołaj Bochnar Wielopolski z → Klęczan [tu od 1498], K.D. i Kobylanki Górnej, h. Starykoń, s. Jana Bochnara Wielopolskiego, br. Jana Bochnara, pstar. biec. przed 1530 (ZB 3 s. 227-8, 337, 372: jako zm. 1533 r.; 6 s. 575-6: żywy 1532 r.); 1525 z podziału dóbr ze starszym br. Janem, Mik. Wielopolskiemu przypadły m.in. dobra → Klęczany, Kobylanka Górna i K.D. (GB 6 s. 370-1; ZB 6 s. 313-6); → Klęczany p. 3; → Kobylanka Górna; 1526 wyznaczeni przez sąd grodzki biec. kompromisarze wyznaczają ratusz biec. na miejsce zawarcia ugody pod wadium 60 grz. pomiędzy Wołochami z Męciny: Helią (Eliaszem) sołtysem i jego s. Steczem a kmieciami z C poddanymi Mik. Wielopolskiego (GB 6 s. 471); 1526-7 po sporze Mik. Taszycki podsędek krak. i inni arbitrzy zapośredniczają ugodę pomiędzy Mik. Wielopolskim dz. cz. w obu Kobylankach [Dolnej i Górnej], dz. Klęczan i Łazanów a Pawłem Gładyszem de eadem Kobylanka utraque. Na podstawie zeznań kmieci delegowanych przez obie strony i dok. na dobra utraque C. przedłożonych przez Wielopolskiego arbitrzy odsądzają Gładysza i jego kmieci od praw i własności do lasu zw. Borek [zapewne dziś lasek pomiędzy Kobylanką a Dominikowicami - Mapa Obrębów] i do roli Miklusza k. tego lasu, lecz Gładysz może w odpowiednim miejscu przy tymże lesie wypełnić wodą swój nowowykopany staw. Groble wzniesione dla uchronienia tegoż lasu przed zalaniem może Gładysz rozkopać z uwagi na nowo przekopane fosy ze stawu Wielopolskiego pomiędzy K.D. i Kobylanką Górną z tym, że wylew wody z sadzawki [Gładysza] do lasu Borek jest dozwolony tam, gdzie Wielopolski ma wykopaną fosę ze swej sadzawki, tak jednak by nie były zalewane łąki Gładysza. Wspomnianą fosę Wielopolski może obecnie naprawić i przekopać, jednak bez szkody Gładysza i jego spadkobierców. Łąkę zw. Czeczotkowska Gładysz może wieczyście posiadać po zapłaceniu Wielopolskiemu 1 grz., a w przeciwnym wypadku aż do spłaty będzie ją użytkował kmieć Wielopolskiego Maciej Machowski. W sprawie nawsia (villagium alias nawszya) w Kobylance Górnej postanowiono, że Gładysz i Wielopolski i ich kmiecie będą je użytkować wspólnie. Kmiecie z Kobylanki Górnej [Gładysza i Wielopolskiego] posiadający tam ogrody mają zbierać z nich zasiewy, a po zbiorach zobowiązani są naprawiać płoty na nawsiu. Wadium 100 grz. (ZB 3 s. 227-8, 238-9, 245-6, 251, 253; 6 s. 408-9 tu tekst ugody z 1527 r.); 1528 sąd ziemski krak. potwierdza powyższą ugodę i powtarza jej warunki (BCzart. perg. 772); 1529 woźny ziemski z 2 szlachcicami zeznaje, że w imieniu Mik. Wielopolskiego i jego poddanych z C. ustalił szkody wyrządzone im w obu Kobylankach przez Pawła Gładysza i jego poddanych. W cz. Wielopolskiego zostały wycięte i zabrane robora alias osiki (ossyky), w lesie Wielopolskiego drzewa olszowe, laskowe, brzozowe i 6 dębów owocujących, także drzewa na opust. roli Brylskiej, olchy i 2 dęby owocujące z opust. roli zw. Friglowską k. stawu szl. Barbary Gorlickiej oraz wszystkie drzewa rosnące na rolach w cz. Wielopolskiego, a także drzewa z roli jego poddanego Macieja Szyłki (Szilka), któremu rozebrano dodatkowo płot. Woźny stwierdził, że z zagrabionego drzewa zbudowano: płot na nawsiu [w → Kobylance Górnej] k. drzew alias podlye trześni [czereśni] niewygrodzony (sepem ... non exseptum videlicet nyewigrodzony), oraz u poddanych Gładysza: u Tomali - płot niewygrodzony, u Marka - chlew na nawsiu, skąd dotąd go nie usunął, u Lisa - chlyew y wąngiel szopy wzniesione na nawsiu, u Piotra zw. Duralek - chmielnik na nawsiu, u Kazka - płot et portas alias wrota na nawsiu; dodatkowo stwierdzone szkody wyrządzone Wielopolskiemu przez Gładysza i jego poddanych: wycięcie, zagarnięcie i przewiezienie do domu Gładysza 13 palos alias kolow z roli Macieja Szyłki oraz przesunięcie kopców granicznych na roli zw. Miklusza od strony Krygu od jednego do drugiego drzewa przez Piotra zw. Duralek, a także wycięcie 2 olch (GB 6 s. 612-3); z wyroku sądu Mik. Wielopolski z K.I. i Kobylanki Górnej jako pozwany przez Pawła Gładysza z C. winien bez kary zadośćuczynić sprawiedliwości za swego kmiecia Macieja zw. Rimgel, który nie chce płacić czynszu z ćwierci roli (de uno rivulo alias zeczwyrzczi; ZB 6 s. 467; 3 s. 251).

1530 w K.I. pobór z 3 ł. i 1 pręta, karczmy dziedzi. i młyna dziedz. o 1 kole (RP k. 49).

1533-4, zm. przed 1535 Jan Bochnar Wielopolski z → Klęczan [do 1525, 1533-4], → Gromnika [1525-32], od 1533 z K.D., Kobylanki Górnej i Gdowa, h. Starykoń, s. Jana Bochnara Wielopolskiego, br. Mik. Bochnara, pstar. biec. 1530-4 (ZB 8 s. 227; 3 s. 337, 372; 7 s. 45, 66); 1533 → Klęczany p. 3; 1534-45 Stanisław Wielopolski z Gdowa i z → Klęczan [do 1545], dz. cz. w K.D. i Kobylance Górnej, dworzanin król., h. Starykoń, s. Jana Bochnara młodszego pstar. biec. i Konstancji Dydyńskiej, br. Feliksa i Jana (ZK 29 s. 429; ZB 9 s. 154-5, 160-1, 328- 9); 1534 z wyroku sądu Jan Wielopolski de villis utraque sorte ipsius Cobilanka i z Klęczan wraz ze swymi kmieciami z Kobylanki Górnej, którzy porozumieli się przeciwko ugodzie zawartej [w →1527, potwierdzonej w → 1528] z Pawłem Gładyszem dz. cz. w obu Kobylankach w sprawie nawsia w Kobylance Górnej, ma do ś. Jakuba [15 III] pod karą XV zadośćuczynić temuż Gładyszowi o niezgodne z ugodą użytkowanie nawsia w Kobylance Górnej (ZB 3 s. 406); 1536 w K. I. pobór z 3 1/2 ł., karczmy dziedz. i młyna dziedz. o 1 kole (RP); 1537, 1550 → p. 5.

1544-90 Jan Wielopolski z → Klęczan, K.D. i → Kobylanki Górnej h. Starykoń, s. Jana Bochnara Wielopolskiego młodszego, br. Stanisława i Feliksa, dworzanin król., pstar. biec. 1559 (GB 7 s. 311; 11 s. 207-9; 15 s. 283, 324; ZB 3 s. 337, 372; 9 s. 328-9; OK 97 s. 229-30; ŹD s. 114; AMetrKr., Acta Visitacionis Capituli 1 k. 154v; Cynarski → p. 7 s. 133-4); 1544-5 po podziale dóbr pomiędzy br. Stan., Feliksem i Janem Wielopolskimi, Janowi przypadają m.in. → Klęczany, Kobylanka Górna i K. I. w pow. biec. (GB 11 s. 207-9; ZB 9 s. 328-9); 1556 Stan. Ciekliński kwituje Jana Wielopolskiego z Klęczan z sumy 80 fl. ubezpieczonej na K.I. oraz na karczmie i młynie tamże (GB 13 s. 460); 1578 → p. 2; 1581 pobór z 3 1/2 ł., od 3 zagr. bez roli i 3 komor. z bydłem (ŹD s. 114); 1594 → p. 2; 1595 → p. 5.

4. Sołectwo wspólne dla K.D. i → Kobylanki Górnej. 1342 Kazimierz W. na prośby Sąda Pieniążka z → Iwanowic przenosi z pr. pol. na średz. jego wsie, m.in. C. i Libuszę → p. 2, a także przyznaje to pr. wsiom, które Sąd w przyszłości zdoła lokować w tych lasach (ZDM 1, 42); 1381 w sporze pomiędzy przezornym Janem sołtysem w C. a pozwanym przezeń stren. Mikołajem [Pieniążkiem] z Klęczan sąd ziemski krak. przysądza Mikołajowi połowę sołectw w C. i w nowej wsi Kobylance [Górnej], a to w oparciu o przedłożony przez niego dok. sądu wyższego pr. niem. na zamku krak. rozsądzający sprawę na rzecz Mikołaja z powodu nie stawienia się Jana (Mp. 3, 918); 1397-8 sołectwo w C. → p. 3; 1397 przed sądem ławniczym biec. Jaszek wójt w Szymbarku, jako sprzedający, ustępuje Marcinowi sołtysowi w C., jako nabywcy, sołectwo w C. (GB 1 s. 60); 1398 Boksa [kaszt.] łukowski procesuje się z Pietraszem wójtem bocheńskim o sołectwo w K.; tenże Pietrasz ma przeciwko temuż Boksie stawić Marcina niegdyś sołtysa w K. (SP 8 uw. 245/51, 248/31, 255/95); tenże Boksa po przedstawieniu dokumentów pozyskuje na Marcinie sołtysie w Krygu i Piotrze wójcie bocheńskim sołectwo w K. (SP 8, 7016-8); Marcin podający się za sołtysa z C. z tymże Boksą o 100 grz. szkody i o kary (SP 8, 7096); tenże Boksa odstępuje Piotrowi wójtowi bocheńskiemu połowę sołectwa w Kobylance Górnej i K.D. (in Kobilanca et in Kobile) → Klęczany p. 3 (SP 8, 7823); 1401 ławnicy z A.C. zeznają przeciwko temuż Piotrowi, że ich panem jest Mikołaj z Klęczan, który posiada połowę sołectwa w A.C. i ustanowił tamże podwójciego (GB 1 s. 91); Pietrasz wójt bocheński zwalnia Miklusza sołtysa z Kolanowa prokuratora Mikołaja z → Klęczan oraz kmieci ławników w K. ze sprawy o pr. sołtysie, zaś tenże Mikołaj [z → Klęczan] uwalnia od wszystkich spraw Piotra Gawrona włodarza z Kobylanki Górnej, z wyjątkiem tego co prokurator Mikołaja na nim pozyskał i co nie będzie zwrócone (ZK 3a s. 339); 1402 Piotr wójt bocheński w sprawie z Pietraszem z Unikowa [pow. wiśl.] utrzymuje swe pr. do sołectwa w K.D. i Kabylance Górnej (ZK 3 s. 409); → Kobylanka Górna p. 3; 1403 Piotrasz Kobyleński! wójt bocheński zobowiązuje się stawić przed komornikiem Andrzejem Żyłą z racji długu (ZCz. 1 s. 92).

1416 Andrzej s. Marcina [sołtysa → 1397-3] z C. ustanawia ojca swym prokuratorem w sprawie z sołtyską Dorotą o karę (GB 2 s. 56); Wilhelm wójt bocheński [s. Piotra] sprzedaje m.in. sołectwo w K. [D.] Jakubowi i Maczkowi [Baranom] z Radwanowic → Kobylanka Górna p. 3; 1426 Helena sołtyska z Moszczenicy z Jakubem Baranem sołtysem z K. (GB 2 s. 211); → Kobylanka Górna p. 3; 1428 ławnicy z K. mają w ciągu 7 tygodni dać Wojc. Pałubicowi należne mu prawnie pieniądze (GB 2 s. 226); 1435 → Kobylanka Górna p. 3; 1437 młyn [sołtysi] należący do Jakuba Barana z → Kobylanki Górnej; 1447-1503 Jan Baran z → Kobylanki Górnej, sołtys w K.D. [całe sołectwo należało tu do Baranów] (GB 3 s. 417-8, 422-3; → Kobylanka Górna p. 3)4W l. n. brak wiadomości o sołectwie w K. D. i Kobylance Górnej, natomiast Baranowie występują jako dziedzice cz. K. D. Wydaje się, że sołectwo w K. D. wraz z uposażeniem zostało przez nich przyłączone do dóbr dziedz. (też → p. 3).

5. 1397-8 kapelan [z K.] → p. 3; 1398 Boksa [z K. kaszt. łukowski] godzi się na przysięgę Stanisława pleb. z K., który ma świadczyć za Mikołajem z Klęczan (SP 8, 6702); 1419 Mikołaj pleb. z C. (de Cobilanky) (ZB 1a s. 186); 1484 Mikołaj pleb. w K. (GB 3 s. 721); 1490-1 kościół parafialny w I. C. (ZB 2 s. 228-9, 239) → Klęczany p. 3; 1495 Jan Klęczeński (Cleczowsky → Klęczany) z K. nadaje Maciejowi pleb. w K. ćwierć roli w K. wraz z lasem (Ep. 16 k. 161); 1511 kościół w I.C. → p. 3; 1529 w C.I. bpowi krak. dzies. pien. 26 gr 12 den.; pleb. z K. Mikołajowi z Ratna meszne 17 miar biec. szepnicy i tyleż owsa wart. 4 1/2 grz. 13 1/2 gr, z Klęczan dzies. snop. z folw. wart. 4 grz., klerykatura 24 gr. Wart. beneficjum 9 grz. 13 1/2 gr (LR s. 37, 103); opatowi tyn. dzies. pien. m.in. z K. (LR s. 246); 1537 Jan Klęczeński z Klęczan zapisuje plebanowi w K. rolę z lasem w intencji odprawiania mszy co kwartał (SummMyszk. → p. 7 s. 126); 1550 po rezygnacji pleb. Mikołaja bp krak. zatwierdza nowego pleb. w K. Andrzeja Kolanowskiego, prezentowanego przez patrona Jana Wielopolskiego z Klęczan i C., za zgodą Kat. [wd.] Gładyszowej z tejże C. (OK 97 s. 229-30); 1551-60 z par. świętop. 2 sk. (Gromnicki Świętop. s. 374-5); 1565-70, 1595 kościół par. drewn. ś. Jana Chrzciciela, patronat Wielopolskich (1565-70 Jana Wielopolskiego), po obu stronach kościoła leży cmentarz (AMetrKr., Acta Visitacionis Capituli 1 k. 154v; 2 k. 92v-3v i 4 k. 133-4 = WR); 1565-70 w kościele m.in. chrzcielnica, cyborium na Eucharystię i krzyżmo ś., krzyż srebrny złocony. Pleb. Wojciech ze Szczepanowa (AMetrKr., Acta Visitacionis Capituli 1 k. 154v); 1581 w par. K.: Kobylanka Górna, K.D., Klęczany i nowolokowana wieś Pętna [dziś cz. Małastowa - UN 56 s. 42] (ŹD s. 114); 1594 → p. 2; 1595 pleb. Marcin Wanczarski z Radomia. W kościele par. m.in. 3 ołtarze mur. Srebrna monstrancja została zabrana przez zm. Jana Wielopolskiego i obrócona na jego potrzeby. Do plebana należy rola obsiana oziminą, której duża cz. została niegdyś zalana przez staw dziedziców. Plebanowi dzies. snop. z folw. w Klęczanach i z 1 ł. w I.K., gdzie dawniej był stary folw., obecnie nie uiszczane, meszne z obu Kobylanek w wymiarze 24 miar pszenicy i tyleż owsa, lecz wpływa zaledwie połowa ze względu na przyłączenie ról kmiec. do folw. i na ubóstwo poddanych. Dom plebana nędzny, zaś kierownika szkoły Jana z Dębowca nieznacznie lepszy, utrzymywany z klerykatury. Do par. należą obie Kobylanki (WR; AMetrKr., Acta Visitacionis Capituli 2 k. 82v-3v; 4 k. 133-4).

7. AP w Kielcach, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej 13: Summariusz dokumentów w Pieskowskim Archiwum będących, 1319-XVIII w. (cyt.: SummMyszk.); S. Cynarski, Początki kariery rodziny Wielopolskich, w: Społeczeństwo staropolskie, 2, W. 1979, s. 125-136; F. Sikora, Wielopolscy z rodu Starych Koni do początków XVI wieku, w: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 26, Toruń 1992, s. 143-56.

Uw. Wieś Kobylanka Niżna, Dolna powstała po 1327 a przed 1342 (ok. 1336-42?) r. w północnej cz. lasów przynależnych do wczesnośred. wsi → Dominikowice, należącej do Odrowążów z → Iwanowic już ok. połowy XIII w. i opustoszałej w 1 połowie XIV w. Nieco później na SE od K.D. powstała → Kobylanka Górna (Wyżna), od końca XVI w. zwana Dominikowicami. Do ok. 1410-28 obie Kobylanki były najczęściej rozróżniane - K.D. = Kobyła, Kobyle, Kobylany, Stara Kobyła, a od połowy l. 30-tych XV w. K. Dolna (Inferior), zaś Kobylanka Górna od początku określana była jako Kobylanka, a od 1428 Kobylanka Górna (Superior). Jednak w 2-3 dziesięcioleciu XV w. a nierzadko i później obie wsie były określane jako Kobylanka (np. 1416: Cobilanca... et alia villa Cobilanca!), lub zbiorczo jako Kobylanki utraque. Rozdzielenie materiału źródłowego było utrudnione tym bardziej, że często dziedzice mieli części w obu tych wsiach. Nie można więc wykluczyć, że w niektórych przypadkach wiadomości źródłowe mogły zostać zaszeregowane pomyłkowo. W przypadku niemożliwości zid. wiadomość umieszczano w haśle K.D. W okresie nowożytnym nawet dziedzice K.D. i Kobylanki Górnej (od końca XVI w. Dominikowie) nie byli w stanie wskazać genezy tych wsi i tworzyli etymologiczne fikcje. Pochodzący z archiwum Wielopolskich w Pieskowej Skale (potem w Chrobrzu) XVIII-wieczny kopiarz (SummMyszk.) otwiera rozdział dotyczący klucza klęczańsko-kobylańskiego informacją, że „wieś Kobelanki początek ma z dwoch wsiow to jest Kobyla i Lanka” (będącą zapewne zwobodną interpretacją treści dok. z 1342 r., wymieniającego m.in. wsie Łąka i Kobyle). W najstarszym fascykule akt tego klucza (fasc. 1 continens in se documenta bonorum Kobylanka, tum Dominikowice olim Iwanowice, oczywiście błędna identyfikacja obu ostatnich wsi) znajdował się dok. Kazimierza W. z 18 X 1336 (ZDM 1, 38 - wyd. z or.) dla Sąda Pieniążka z Iwanowic, transmitujący akt Bolesława Wstydl. z 4 X 1279 (ZDM 1, 6) w sprawie wczesnośred. wsi → Dominikowice (SummMyszk. s. 121-2: reg. transumptu z precyzyjnymi informacjami o dok. z 1279) oraz dok. tegoż władcy dotyczący m.in. Kobylanki z 1342 (→ p. 2, 4; ZDM 1, 42; SummMyszk. s. 122: „... super ius Teutonicum villis Iwanowice ad presens Dominikowice!, Lanka Kobyla ad presens Kobylanka! et Klanczany”).

1 Potok Wielki Stróżnik nie może być identyfikowany z płynącą przez Stróżówkę rzeczką Stróżowianką, lewym dopływem Ropy [UN 56 s. 17; Mapa Obrębów], gdyż obszar opisany w dok. leżał na prawym brzegu Ropy. Też → Dominikowice.

2 Informacje podane przez Bon. 10 s. 242-3 nie uzasadniają jego twierdzenia o przynależności Boksy do rodu Warniów. Ustalenia Bonieckiego przyjęła ostatnio A. Sochacka (UM s. 338). Z h. Warnia wystąpił Jakub Baran, od 1416 r. dz. cz. w → Kobylance Górnej. Brak jakichkolwiek danych, aby Boksę łączyć z Baranami.

3 Trudno precyzyjnie wskazać czy w zapiskach z 1394 i 1397-8 chodzi o K. D. czy też o → Kobylankę Górną. Ta pierwsza sąsiadowała z wsią kl. tyn. Zagórzanami i była do 1 połowy XV w. określana jako Cobila, Kobile, ta druga zaś od początku zw. jest Kobylanką. Z tych powodów informacje z 1394 i 1397-9 przypisano K. D.

4 W l. n. brak wiadomości o sołectwie w K. D. i Kobylance Górnej, natomiast Baranowie występują jako dziedzice cz. K. D. Wydaje się, że sołectwo w K. D. wraz z uposażeniem zostało przez nich przyłączone do dóbr dziedz. (też → p. 3).