(1326 Villa Regis, 1394 Crolevska Wola, 1407 Crolowa Wola, Regalis Wola, 1417 Cralowa Wola, 1418 Wola, 1425 Crolewa Wola, 1443 Crolowa, 1444 Crolewa, 1457 Crolewka, 1459 Crolowka, 1466 Kralewka, 1490 Kolyewka!, 1498 Crolawka) 8 km na NW od Lipnicy Murowanej.

1. 1489 n., 1581 pow. szczyrz. (RP s. 144; ŹD s. 56); 1325 n. par. własna (MV 1 s. 126); 1328 n. dek. Niegowić (MV 1 s. 298); 1335 n. dek. Szczyrzyc (MV 1 s. 369); 1353 n. dek. Niegowić (MV 2 s. 256); 1529 dek. Lipnica [Murowana] (LR s. 81).

2. 1432 K. w okolicy Bochni (in districtu Bochnensi, MV 4, 1292); 1425, 1433 młyn → p. 4; 1530 młyn → p. 3; 1544 Zygmunt Stary wyznacza komisarzy do rozgraniczenia wsi król. K. od dóbr Piotra Kmity z Wiśnicza wwdy krak., a Seweryna Bonera kaszt. i star. biec, tenut. K. wzywa do stawienia się przed komisarzami (AS 5, 322); komisarze król. wzywają tegoż Bonera, by dokonał rozgraniczenia K., którą ma w tenucie od wsi ww. Kmity: Leksandrowa i Połom (MS 4, 21582; AS 5, 326); pkom. krak. upoważnia szl. Fryderyka Łapkę z Kierlikówki do przeprowadzenia rozgraniczenia ww. wsi (AS 5, 325); rozgraniczenie tychże wsi zaczyna się od wielkiego kopca pod górą zw. Mazurowska [dziś w Leksandrowęj wąwóz zw. Mazurów Dół; UN 2 s. 47], który stanowi narożnik wsi K. i Leksandrowej. Stąd komisarze pojechali do miejsca granicznego z wsią Połom i do ściany m. Lipnica [Murowana] i potoczku zw. Wolny Potok, który płynie aż do przedmieścia Lipnicy. Po obu brzegach tego potoku usypano 3 kopce narożne, rozgraniczające przedmieście Lipnicy i K. od wsi Piotra Kmity Połom. Dalej granica idzie ścieżką czyli miedzą. Kopce sypane są aż do figury Męki Pańskiej, która stoi przy drodze z Rajbrotu do Połomu. Na granicy tych wsi czyli na ujeździe usypano kopiec. Następne kopce są sypane koło ciernisk (penes spinas) i koło krzyża. Te cierniska i krzyż położone są k. drogi z Połomu do Rajbrotu, na miedzy czyli na ujeździe. Następne kopce są lokowane przy drodze z K. do m. Lipnicy aż do potoku wypływającego spod góry zw. → Baba. Potok ten rozgranicza K. od Połomu i nad nim przy jego źródle i po obu brzegach usypano 2 wielkie kopce. Dalej granica idzie między wzgórzami, tymże potokiem, płynącym spod góry Baba i według znaków nacinanych na drzewach. Góra ta położona jest po prawej ręce, gdy idzie się w kierunku Bochni i należy w całości do wsi Połom. Tu u podnóża góry (in radice seu fine montis) wzniesiono 2 kopce, niedaleko jeden od drugiego, w miejscu, gdzie tenże potok zwraca się w kierunku młyna w K. Spod góry Baba granica biegnie do innej góry zw. Przedewsie. Kopce sypane aż do jej wierzchołka i przez miedzę czyli po ujeździe oraz przez pole zw. Przedewsie, a dalej przez dąbrowę aż do białej drogi (ad viam albam), która prowadzi z Połomu do Bochni. Po obu stronach tej drogi usypano kopce aż do krzyża stojącego przy drodze, niedaleko góry zw. Żarnówka [dziś w graniczącej z Połomem i K. Lipnicy Górnej las Żarnówka; UN 2 s. 27]. Od tego krzyża, koło drogi wznoszono kopce do innej miedzy czyli do ujazdu. Tu usypano wielki kopiec. Od niego granica, skręcając na prawo, dochodzi do potoku zw. Wirtel, idzie między górami, to jest między królewską górą Żarnówką i górą zw. Ostra Góra Mazurowska, należącą do dóbr Piotra Kmity z Wiśnicza. Potok Wirtel rozgranicza K. i Leksandrowa. U źródła tego potoku i po obu jego brzegach usypane zostają 2 kopce i nacięte znaki na drzewach, aż do ww. kopca pod górą Mazurowską, gdzie rozpoczęto rozgraniczenie. Usypano tu 2 wielkie kopce narożne i odnowiono trzeci stary kopiec, na granicy: 1) przy K., 2) przy Leksandrowęj i 3) przy wsi Olchawa należącej do kl. wach. (AS 5, 328; MS 4, 21599); 1550 granica między K. a Łąktą [Górną] i Skrzydłówką [dziś cz. Łąkty Górnej; UN 2 s. 65] poczynają się od potoku [nie zid.] dzielącego Łąktę i Skrzydłówkę od K., płynącego poniżej, w kierunku Trzciany. Dalej kopce sypane są w górę, na E, debrzą aż ku szubienicom i tu zostają usytuowane 2 kopce, między którymi biegnie droga ze Skrzydłówki do K. Granica idzie dalej potokiem granicznym na E, gdzie się potoki zbiegają nad Stawiskami [dziś pole zw. Stawiska w graniczącej z K. i Łąktą Górną Muchówce; UN 2 s. 48]. Między tymi potokami usypano kopiec. Jeden z tych potoków płynie do szubienic, drugi zaś do Zakliczyna [nie istnieje dziś], pod Krzynowiskami. Od tych potoków granica idzie do Bożej Męki i tu znajduje się wielki kopiec. Od Bożej Męki granica biegnie przez drogę ze Skrzydłówki do Zakliczyna czyli przez dział nad dbrzą zw. Pośrednia Debrz aż do źródła (fontulus) i stąd do potoku zw. → Brolna płynącego z Zakliczyna do Skrzydłówki. Od tego potoku granica dochodzi do innego potoku, aż do kamienia i do góry przez las zw. Bukowy¹W haśle Brolna błąd: zamiast Borowy winno być las Bukowy i ulec skasowaniu hasło Borowy las. W haśle Brolna mylna sygnatura: ZK 32 s. 465, zamiast ZK 33 s. 141-4. Las ten rozdziela ww. wsie i dochodzi do ścian czyli granic wsi: Rajbrot, K. i Skrzydłówka, gdzie granice się zamykają (ZK 33 s. 141-4).

3. Własn. król., wielkorządy krak. Tenuta. 1417 → p. 4; 1432 Władysław Jag. zastawia wielkorządcy krak. Klemensowi Wątróbce ze Strzelec wieś król. K. Za 250 grz. Wątróbka wykupił tę wieś od zm. Andrzeja z Grochocic [pow. sand.] i za 200 grz. które mu król był winien za wałacha i inne konie. Łączną sumę 450 grz. król zapisuje Wątróbce na tej wsi (Mp. 4, 1292; RI s. 201 z błędnym r. 1431); 1436 Miklasz kucharz [tenutariusza?] z K. (GK 5 s. 726); 1444-5 Jan Wątróbka ze Strzelec [s. zm. Klemensa] daje Andrzejowi z Tęczyna - w związku z pretensjami do zapisanych temuż sum na m. Uście [w tenucie Wątróbków] - wwiązanie na sumę 100 grz. w dobra król. Leszczyna i K. pozostające w tenucie Wątróbki (SP 2, 3184, 3220).

1470 Żegota i Rafał Ryterscy tenutariusze K. (ZCz. 4 s. 457); Żegota oraz jego br. Rafał i Piotr z Rytra dokonują podziału dóbr. Żegocie przypada m. in. tenuta w K. (ZK 201 s. 25-6; BJ rps 5348/II s. 655); 1470- 80 własn. król. Łany kmiece, karczmy, zagrodnicy (DLb. 2 s. 177); 1478 Stanisław, Piotr i Jan ss. zm. [Piotra] Masłowskiego [h. Pilawa] z Wierzbna tenutariusze K. (ZCz. 5 s. 15); 1488 Kazimierz Jag. zezwala Jakubowi z Dębna kaszt. i star. krak. z rąk Żegoty i Piotra tenutariuszy zamku Rytro wykupić K. i Leszczynę (MS 1, 1903); 1489-1500 K. jako własn. król. wymieniana bez wymiaru poboru (ŹD s. 450; RP s. 29, 56, 93, 128, 170, 186, 200, 220, 237, 266); 1494 → Błogocice; → Dalewice ; Andrzej Ryterski z Dalewic i Makocic zastawia za 600 grz. Andrzejowi z Tęczyna kaszt. wojn. całą wieś K. (ZK 153 s. 92); 1529 kmiecie, zagrodnicy, komornicy → p. 5 (LR s. 81-2, 255); 1530 pobór z 18 ł. [kmiec.] (RP k. 25); 1531 → p. 6; 1544 → p. 2; 1564 wieś król. w tenucie [Mik.] Łaskiego krajczego król. należąca do wielkorządów krak. 119 kmieci na 58 ł. 9 1/2 prętach, nierówno podzielonych na pręty. Płacą po 32 gr z roli i za robociznę po 4 fl. i 4 gr. Wszyscy kmiecie płacą też po 32 gr z łanu jazowego i z wyjątkiem kmieci nowoosiadłych dają z domu po 6 kogutów, a nowoosiadli, których jest 5 po 1 kogucie. Wszyscy kmiecie dają po 2 kapłony z łanu, łącznie 117 kapłonów, po 2 sery, po 24 jaja - czyli 23 1/2 kopy jaj. Wszyscy dają z łanu po 3 korce spy owsianej miary lipnickiej, po 1 korcu owsa z domu za stację i po 1 korcu z domu chmielu - łącznie 119 korców. We wsi są 2 karczmy płacące po 1 grz. czynszu. Niektórzy kmiecie warzą piwo i płacą od waru 2 gr, a szynkujący piwem przywożonym dają od beczki 1 gr, co daje 4 grz. 14 komorników płaci po 4 gr. Sołtys uprzywilejowany²Na marginesie lustracji dopisano: „Dubium”, co oznacza wątpliwości, co do posiadania przywileju przez sołtysa siedzi na 4 ł., obow. jest do wyprawy wojennej. Przywileju sołtys nie ukazał (LK 1 s. 90--1); 1570 → Uw.

4. Rzekomo 1311 → Uw.; 1407-28 Szczedrzyk Siestrzeniec sołtys w K. (ZCz. 1 s. 193, 196, 203; 2 s. 261, 275, 282b; GK 1 s. 123-4, 135; Teut. 1a s. 46, 65, 92, 105, 163, 204, 237, 300, 302); 1413-28 Helena, Elena ż. ww. Siestrzeńca, c. Jana sołtysa K. (KSN 3172, 3772, 3776, 3785; ZCz. 2 s. 262; GK 1 s. 109, 123; Teut. 1a s. 302); 1413 Stan. Krotosz, Jan Katuszyc, Jan Kammoka ławnicy sołeckiego sądu gajonego w K. oświadczają przed sądem pr. najwyższego w Krakowie, że Jan sołtys z K. ustąpił swemu zięciowi Szczedrzykowi Siestrzeńcowi i jego potomkom swoje sołectwo w K. z wszystkimi przynależnościami i prawem, tak jak są pełniej opisane w przywileju lokacyjnym (in privilegio fundacionis), z racji dania mu za żonę córki Eleny. Jan zastrzega dla siebie u zięcia dożywocie, bez żadnych prac i powinności wobec króla. Dorocie i Małgorzacie córkom Jana winien Szczedrzyk wyznaczyć po 30 grz. Ww. ławnicy proszą sąd najwyższy pr. niem. o zatwierdzenie rezygnacji i zrzeczenie sołectwa (KSN 3172); 1415-6 Mikołaj (Schollar) z K. i jego ż. Małgorzata [c. zm. ww. sołtysa Jana] procesuje się z ww. Elenką ż. sołtysa Szczedrzyka Siestrzeńca. Małgorzata za zgodą swego opiekuna Piotra Streichera z Krakowa ustanawia swym pełnomocnikiem męża Mikołaja w sporze ze swą siostrą Eleną (KSN 3772, 3776, 3785); 1416 sąd najwyższy pr. niem. rozpatrując spór między Szczedrzykiem i jego ż. Eleną sołtysami K. a pozywającymi ww. Małgorzatą i jej mężem Mikołajem Schaffarem wójtem sądu najwyższego pr. niem. [siostrzeńcem Szczedrzyka] stwierdza, że zm. sołtys K. Jan jeszcze za życia przekazał sołectwo temuż Szczedrzykowi swemu zięciowi. Szczedrzyk ojca swej żony utrzymywał do jego śmierci z własnych środków, a sołectwo dzierżył i posiadał 1 rok i 1 dzień bez protestu i sprzeciwu ww. Małgorzaty. Sąd zatwierdza więc wieczyste posiadanie sołectwa przez Szczedrzyka i jego żonę. Elena i Szczedrzyk winni Małgorzacie do 2 tygodni wypłacić 30 grz. za jej cz. ojcowizny na ww. sołectwie (KSN 3821; Teut. 1a s. 13); ww. Szczedrzyk zastawia za 10 grz. swemu ww. siostrzeńcowi Mikołajowi i jego ż. Małgorzacie swoją karczmę w K. (Teut. 1a s. 15).

1417 Andrzej z Grochocic [tenut. K] i Helena sołtyska z K. odesłani zostają z sądu ziemskiego do sądu najwyższego pr. niem. (ZK 6 s. 381); panna Katarzyna [c. któregoś z sołtysów?] procesuje się z [Heleną] sołtyską z K.; 1418 Andrzej Zbigniewski [sołtys z Leszczyny] pozywa Zbigniewa z Rybia i Andrzeja sołtysa ze Skrzydłówki o 30 grz. z racji poręczenia za ww. Siestrzeńca i jego ż. Helenę, którzy stają w sądzie jako zachodźcy (ZCz. 2 s. 201, 261-2, 267); tenże Siestrzeniec oddala pozew Andrzeja [Zbigniewskiego] sołtysa z Leszczyny o zachodźctwo w sprawie o poręczenie; Andrzej z Brzozowej [nie zid.] nabywca (emptor) sołectwa Siestrzeńca w K.³Siestrzeniec i jego ż. Helena posiadają sołectwo w K. jeszcze w r. 1428. Por. niżej (Teut. 1a s. 92); 1419 Jan kmieć z K. procesuje się z ww. Heleną sołtyską K. (Teut. 1a s. 128); 1420 ww. Mik. [Schaffar] z K. i jego ż. Małgorzata sprzedają za 60 grz. Szczedrzykowi i jego ż. Helenie cz. sołectwa K. przypadającą Małgorzacie po ojcu i matce (Teut. 1a s. 134); → p. 5; 1425 Siestrzeniec zastawia za 40 grz. plebanowi z Lipnicy [Murowanej] swoją karczmę i młyn w K. (Teut. 1a s. 237); 1433 pleb. Wincenty i rajcy lipniccy pozywają Miklasza sołtysa z K. o zabranie gwałtem [z zastawionego im] młyna ich zboże: 11 korców żyta, 2 1/2 korca pszenicy i o wwiązanie się gwałtem w karczmę i młyn [→ 1425] w K. na szkodę 10 grz. (GK 4 s. 916-7); 1443 Stanek z Lipnicy [Murowanej] sołtys z K. → p. 6; 1445 Helena sołtyska ż. kucharza król. Mikołaja (Crac. art. suppl. 1441-50, 408).

1457-81 szl. ksiądz Michał Donatkowski [h. Oksza] z Donatkowic s. zm. Zbigniewa i Świętochny sołtys dziedz. w K., pleb. w Rokitnicy [Śląsk?] i Słaboszowie 1468 i w Brzesku Starym 1477, tenut. wraz z br. Mikołajem Piotrkowic [nie zid.] (ZK 14 s. 338; Teut. 3 s. 114, 185; GK 17 s. 333, 662, 802, 887, 892; 18 s. 402, 471; 20 s. 505; 21 s. 301, 304, 311, 319, 328-9, 441); 1457 → Donatkowice p. 3; 1459 Barbara c. Szczedrzyka sołtysa K. [i Heleny], ż. Jana zw. Rynerzowic kuśnierza z Lipnicy [Murowanej] oświadcza, że Michał z Donatkowic zaspokoił jej pretensje do cz. sołectwa w K. przypadającej jej po matce, płacąc jej 43 grz. (Teut. 3 s. 174); 1460-77 Świętochna wd. po Zbyszku z → Donatkowic, matka ww. Michała sołtyska K. (GK 14 s. 333; 20 s. 505); 1460 Klemens zw. Klisz i jego ż. Jadwiga sołtysi z K. oświadczają, że ustąpili ww. Michałowi sołtysowi K. swoje cz. sołectwa w K. przypadające im prawem dziedz. (Teut. 3 s. 184-5); 1466 ww. Michał zobowiązuje się zapłacić 150 grz. szl. Jadwidze, Annie, Barbarze, Ulianie i Weronce cc. zm. Tomasza z Karwina z tytułu poręczenia za kaszt. sądec. Stan. [Wątróbkę] ze Strzelec i gwarantuje pod karą XV wypłacenie wwiązaniem ich w sołectwo w K. z 15 grz. czynszu; tenże Wątróbka ma zapłacić Donatkowskiemu 150 grz. z racji ww. przytoczonego poręczenia i gwarantuje tę sumę ewentualnym wwiązaniem w wieś Strzelce (GK 17 s. 892-3, 913); 1467 ww. cc. zm. Tomasza z Karwina pozywają Donatkowskiego sołtysa z K. i tenut. Piotrkowic o niezapłacenie należnych im pieniędzy i niewwiązanie w sołectwo; 1468 tenże Donatkowski pleb. w Rokitnicy gwarantuje ww. Jadwidze, Barbarze i Ulianie z Karwina sumę 150 grz. z poręczenia za ww. Wątróbkę ewentualnym wwiązaniem w całe swoje sołectwo w K. Na wwiązanie mają wyrazić zgodę matka [Świętochna], siostry i brat (GK 18 s. 44, 402); 1470-80 sołectwo z rolami (DLb. 2 s. 177); 1471 Świętochna wd. po Zbyszku sołtysie w K. zastawia Stan. Sierackiemu za 10 grz. 1 ł. w K, na którym siedzą Andrzej Szwab i Stanisław zięć Bulów, płacący 1 grz. czynszu (GK 19 s. 416-7); 1477 Michał Donatkowski pleb. w Brzesku Starym i jego matka Świętochna dziedzice sołectwa w K. gwarantują szl. Barbarze niegdyś ze wsi Proszowice [dziś Proszówki] ż. Macieja Kurosa wypłacenie 60 grz. ewentualnym wwiązaniem w połowę sołectwa w K. z wszystkimi przynależnościami i z połową dworu (GK 20 s. 505); 1481 ksiądz Michał Donatkowski sołtys K. ma zapłacić w wyznaczonym czasie 170 fl. węg. burgr. krak. Janowi Wielopolskiemu pod warunkiem wwiązania go do sołectwa w K. (GK 21 s. 389).

1484-1508 szl. Piotr Rakowski dz. Rudki [par. Wojnicz] do 1501, tenut. Zawadki [par. Tymbark], Polanki [par. Myślenice], sołtys K. (Teut. 6 s. 5, 95, 412; GK 21 s. 1028; 27 s. 806-7; 28 s. 633, 972; ZCz. 1 s. 105); 1484 Szczepan czyli Sędzimir z Łukowicy oświadcza, że przed sądem najwyższym pr. niem. sprzedał Piotrowi z Rakowic sołectwo w K. przypadłe pr. bliższości Stanisławowi i Marcinowi ss. tegoż Szczepana i Elżbiety siostry zm. Michała Donatkowskiego. Po dojściu do lat sprawnych ww. Stanisław i Marcin winni w ww. sądzie sprzedaż potwierdzić, pod wadium 100 grz. założonym przez Piotra, przekazać Rakowskiemu przywileje król. i wpisać sprzedaż do ksiąg ziemskich w Czchowie; tenże Szczepan oświadcza, że wziął od Piotra z Rakowic 50 grz. posagu swej ż. Elżbiety [zapisanego na sołectwie w K.] oraz 32 fl. węg. i 7 1/2 grz. a jego ww. synowie potwierdzą po osiągnięciu lat sprawnych odbiór tych sum, pod wadium 100 grz. (GK 21 s. 1028-31); 1486 Stanisław s. Szczepana rezygnuje z części sołectwa w K. na rzecz Piotra Rakowskiego (Teut. 6 s. 5); 1492 Andrzej Henrych s. [Mikołaja] Pszonki z Więcławic ustępuje ww. Rakowskiemu z wszelkich pretensji, jakie miałby do sołectwa w K.; 1496 szl. Piotrusza [c. Zbig. Donatkowskiego?] ż. ww. Rakowskiego ustępuje swemu mężowi prawem dziedz. swe sołectwo dziedz. po ojcu i matce w K. (Teut. 6 s. 95, 173); 1502 Jan z Nieprześni zastawia za 36 fl. węg. Piotrowi Rakowskiemu z K. karczmę zw. Zawadka z zagrodą przy wielkiej drodze na granicy Nieprześni; 1503 tenże Rakowski z K. tenut. Zawadki i Polanki wydzierżawia całe te wsie ww. Janowi z Nieprześni (GK 28 s. 633, 972); 1508 Rakowski procesuje się ze Stanisławem Kmitą [z Wiśnicza wwdą ruskim] o sołectwo w K. (Teut. 6 s. 406); 1529 sołtys i jego kmiecie (LR s. 82); 1530 z sołectwa: 1 ł. sołtysa, 2 karczem i 2 młynów dziedz. posiadających po 1 kole, z karczmy dorocznej i od 5 komorników (RP k. 25); 1547 Zygmunt Stary zezwala Jerzemu Warzyckiemu, jego ż. Katarzynie i ich s. Wojciechowi wykupić w dożywocie sołectwo w K. z rąk Rafała Rakowskiego (MS 4, 22689); 1564 → p. 3; 1570 → Uw.

5. 1326-7 pleb. Henryk; par. oceniona na 3 grz. (MV 1 s. 126, 196); 1328 świętop. 8 sk. (MV 1 s. 298); 1335-7, 1346-58 świętop. 10 1/2 sk. (MV 1 s. 369, 379, 392; 2 wg ind.); 1394 Wojciech kapelan z K. (ZK 2 s. 160); 1418 Maciej wikariusz z K. (ZCz. 2 s. 267); 1420 Maciej pleban z K. procesuje się z Siestrzeńcem [sołtysem w K.] (ZCz. 2 s. 323); 1470-80 drewn. kościół par. pod wezw. Ś. Jakuba Apostoła. Dzies. pien. z łanów kmiec., karczem i od zagrodników należy do bpa, dzies. snop. z ról sołtysa do pleb. w K. Pleban posiada role i łąki do własnego użytku. Do par. należą Zakliczyn i Cichawka. Z K. i ww. wsi plebanowi należy się meszne w życie i owsie (DLb. 1 s. 126; 2 s. 177-8); 1508 Zygmunt Stary wyraża zgodę, by Wojciech ze Stawiszyna [nie zid.] ustąpił z par. K., zamieniając to beneficjum z Piotrem z Wieliczki prebendarzem zamku krak.; tenże zezwala na rezygnację przez tegoż Wojciecha z par. w K. na rzecz Macieja z Żabna [pow. pilzn.] (MS 4, 8770, 9327); 1529 dzies. pien. wart. 4 1/2 grz. należy do bpa, 2 1/2 grz. czynszu z 2 karczem do altarii Ś. Antoniego w kat. krak. Pleb. ww. Maciej z Żabna. Do pleb. należy: dzies. pien. wart. 1 grz. od sołtysa, 2 kmieci i 4 zagrodników oraz wart. 10 gr od kmieci sołtysa; meszne: z K. 40 ćw. żyta i tyleż owsa wart. 11 grz. 12 gr, w Cichawce 10 ćw. mniej 1 korzec owsa wart. 43 gr, klerykatura z K. wart. 2 kop gr, stołowe od komorników i zagrodników we wsiach par. wart. 24 gr oraz 2 ćw. żyta wart. 18 gr (LR s. 8, 81-2, 255).

6. 1443 Mik. Ederer mieszcz. z Krakowa pozywa Mik. Ratołda ze Skrzydlnej [tenut.] z Nowego Targu o to, że jego domownicy (familiares): Paweł, Szczepan, Stanek z Lipnicy [Murowanej] sołtys K. i inni wymienieni w pozwie, wyszedłszy z domu Ratołda w Nowym Targu, zabrali Erderowi na wolnej drodze: 10 tuzinów butów wart. 70 fl., 5 1/2 postawów sukna wart. 32 fl., modry kamień (lapis modrzi) i 2 tuziny jarmułek (mitrelle alias jarmulky) wart. 8 fl., 4 fl. gotówką, „florenus sicut 10 floreni”, szatę, miecz, pas, nóż, drobne pieniądze węgierskie wart. 2 fl., poczem do tegoż domu wrócili (SP 2, 3159); 1531 Maciej Nalewka z K. s. Jakuba i Apolonii przyjęty do pr. miejskiego w Bochni (Księga przyjęć do prawa miejskiego w Bochni 1531-1656, wyd. F. Kiryk, Wr. 1979, s. 21).

7. → Uw.; R. Brykowski, Drewniana architektura kościelna w Małopolsce XV wieku, Wr. 1981, wg ind.

Uw. F. Piekosiński w Mp. 2, 618 w dziale „dokumenty fałszywe” wydał z potwierdzenia Zygmunta Augusta z r. 1569 (istnieje też wcześniejsza kopia tego falsyfikatu z r. 1550 wpisana do ksiąg radzieckich m. Kazimierza; APKr. Oddział Miejski, Acta consularia Casimiriensia 9 s. 921) niewątpliwy falsyfikat, stanowiący rzekomy akt lokacji K. wr. 1311 przez króla Kazimierza W. Treść falsyfikatu jest następująca: król powierza Henrykowi z Cieszyna [Śląsk] osadzenie na pr. niem. magd. wsi Kroliowa Wolia na 60 ł. frank. Henrykowi nadaje sołectwo dziedz. z 4 ł. wolnymi, 6 ogrodami, karczmami i młynami, szóstym denarem z czynszów i trzecim denarem z kar. Do kościoła par. nadawca przyłącza 2 ł. wolne, 1 ł. przeznacza na skotnicę. Wieś otrzymuje imm. sąd., 20 lat wolnizny, po upływie której kmiecie winni płacić 9 sk. czynszu i 6 sk. dzies. W czasie 3 sądów rocznie sołtys ma dać 1 raz obiedne a kmiecie 2 razy. Sołtys i jego potomni mają pr. polowania i łowienia ryb w granicach wsi. Z okazji świąt Wielkanocy i Wniebowzięcia PM mieszkańcy winni królowi dawać „honores” [okazjonalne daniny]. Sołtys ma obowiązek obesłania wyprawy wojennej z koniem i kuszą. Sołtys i kmiecie otrzymują zwolnienie od cła.

Falsyfikat jest zapewne oparty na autentycznym nie istniejącym dziś przyw. lokacyjnym K. Władysława Łokietka z ok. 1300 r. (w r. 1328 płacone już jest świętop., co świadczy o upłynięciu już 20 lat wolnizny) i późniejszym potwierdzeniu Kazimierza W. W 1413 r. przyw. lokacyjny istniał, → wyż. 1413 p. 4. Lista świadków odpowiada latom 1317-9, jest więc niezgodna z r. 1311, w którym rzekomo K. lokowano, a rok ten niezgodny z wystawcą królem Kazimierzem W. (1333-70). Piekosiński, wydawca omawianego dokumentu, słusznie zakwalifikował go do falsyfikatów. Jednakże w literaturze: J. Bieniarzówna, O chłopskie prawa. Szkice z dziejów wsi małopolskiej, Kr. 1954, s. 164-7 i w ślad za nią S. Mateszew w: Bochnia. Dzieje miasta i regionu, Kr. 1980 s. 54 uważali, że, mimo wyżej przytoczonych niezgodności, dok. nie można uważać za fałszywy, a jego braki zostały spowodowane nieudolnością kopii, w której kopista dokonał swoistego połączenia Łokietkowego przyw. lokacyjnego i zatwierdzenia tegoż przez jego następcę. Niepodobna się z tym zgodzić, ale też nie można wykluczyć, że falsyfikat zawiera fragmenty autentycznych dwóch przyw. Dok. lokacyjny istniał w 1413 [→ p. 4]. W 1564 przyw. lokacyjny nie został przedłożony lustratorowi, mimo iż sołtys na przywilej się w swych prawach powoływał. Powoływał się jednak na falsyfikat, który wcześniej został wpisany w r. 1550 do ksiąg kazimierskich [→ wyżej]. W r. 1569 został przedstawiony Zygmuntowi Augustowi do zatwierdzenia i transumowania a tekst zatwierdzenia oblatowany w grodzie krak. W r. 1570 w sporze między poddanymi K. a faktorem Wawrzyńcem Gabańskim poddani powołają się na dok. z r. 1569 i skarżą, że faktor obciąża ich ponad zawarte w przyw. króla Kazimierza [W.] ciężary i powinności, a przez Zygmunta Augusta potwierdzone (AKP 9, 91, → też 93).