KAŁUSZYNO-PRZYBYSZE

1467 kop. 1556 Kaluschino (MS 5/1 nr 1863; MK 90, 68v),1472 kop. 1525 Calwsino (MK 41, 44), 1473 kop. 1525 Caluschino (MK 41, 44v), 1476 or. Caluschyno (Lub. nr 236; MK 5, 191v), 1486 Calusino (MK 41, 45), 1525 Calussino Przibisse (MK 41, 44), 1525 Kalusino Przibissz [drugi człon dopisany inną ręką] (MK 41, 44), 1535 Przybisse (ASK I 39, 33v), 1538 Calussino Przibische (MS 4/3 nr 19416; MK 58, 198v), 1540 Przybysse (ASK I 46, 83v), 1567 Vithy (ASK I 38, 597), 1578 Wity (ASK I 27, 947), 1578 Wity Kalu[szyn]o (ASK I 27, 947v), obecnie Wity, 17 km na ENE od Mińska Mazowieckiego.

1. 1472 dystr. czer., koło Liwa (MK 41, 44); 1476 pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 191v); 1535 n. pow. liw. (ASK I 39, 33v); 1578 par. Kałuszyno, [diec. pozn.] (ASK I 27, 947v).

2. 1467 strugi Trzebucza i Trzcianka (MS 5/1 nr 1863; MK 90, 68-69; → Kałuszyno-Mroczki, p. 2); 1472 strumień Trzcianka → p. 3.

3. Włas. szlach. 1467-74 Maciej s. Mroczesława (Mroczka) z C. [→ Kałuszyno-Mroczki], h. Modzele (ZapLiw. nr 7): 1467 tenże wraz z ojcem i rodzeństwem pożycza Stanisławowi z Sułkowa 100 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw 20 wł. w K. w opisanych granicach (MS 5/1 nr 1863; MK 90, 68-69; → Kałuszyno-Mroczki, p. 2, 3); 1472 tenże pożycza od Grzegorza syna Andrzeja Borzy z Koszewnicy 20 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw 2 wł. w C. rozciągających się od wzgórza Trzcianka, położonych między działami Zachariasza i Bernarda [Dobrożonowiców] i jego braci oraz zaręcza, że jeśli nie spłaci długu w terminie i straci owe 2 wł. na rzecz Grzegorza, będzie bronić go przez 3 lata przed [roszczeniami innych osób] pod karą pięćdziesiąt (MK 41, 44); 1476 Maciej Przybysz Dobrożonowic z C. wymieniony wśród odbiorców przywileju ks. Konrada [III] (Lub. nr 236; MK 5, 191v; → Kałuszyno- -Dobrożony).

1472-73 Grzegorz, syn Andrzeja Borzy z Koszewnicy, brat Pawła z Koszewnicy: 1472 tenże → wyżej; 1473 tenże → niżej.

1473, 1474 Paweł z Koszewnicy, syn Andrzeja Borzy, brat Grzegorza → niżej.

1472-74 Andrzej Borza z Koszewnicy, ojciec Pawła, Grzegorza i Marcina: 1472 tenże → wyżej; 1473, 1474 tenże → niżej.

1473-74 Bernard Dobrożonowic z K.: 1473 tenże pożycza Andrzejowi Borzy z Koszewnicy i jego synowi Pawłowi 20 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw 2 wł. w C., które trzymał dotąd Grzegorz, syn tegoż Andrzeja; jeśli dojdzie do przepadku zastawu Andrzej z synem zaręczają mu przez 3 lata spokój od [roszczeń] innych osób pod karą pięćdziesiąt (MK 41, 44v); 1474 tenże pożycza od Mikołaja, Doroty i Katarzyny, dzieci Macieja Przybysza z C. 20 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw 2 wł. które miał od Andrzeja Borzy i jego syna Pawła (MK 41, 44v-45; → Kałuszyno-Dobrożony).

1474-98 Mikołaj Przybysz syn Macieja Przybysza: 1474 tenże → wyżej; 1486 tenże wraz z siostrami Katarzyną wd. po Stanisławie Chrościckim z C. oraz Dorotą panną pożycza od Jakuba Sułkowskiego ze Starego Kałuszyna 20 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw 2 wł., które miał od Bernarda Dobrożonowica z K. (MK 41, 45; potwierdzenie Konrada III z 1503; → Kałuszyno, p. 3); 1498 Marcin [recte: Mikołaj?] syn Macieja Przybysza z C. pożycza od wspomn. Jakuba 20 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw swego działu wielkości 1 wł. (MK 41, 45v; potwierdzenie Konrada III z 1503; → Kałuszyno, p. 3).

1538 Stanisław i Jakub ss. Wita Przybyskiego z K.P. zeznają przed sądem ziem., że Stanisław, Mikołaj pleb. oraz Wawrzyniec ss. zm. Jakuba z Kałuszyna, podsędka liw. polecili, aby geometra Stanisław Otrębusz wymierzył szlachetnym Olszewskim, Patockim i Szymońskim 71 wł. chełm. w dobrach Kałuszyno według zawartej między nimi umowy (MS 4/3 nr 19416; MK 58, 198-200v).

1535 pobór od 2 1/2 wł. 1 kw. szl. bezkm. (ASK I 39, 33v); 1540 pobór od 3 1/2 wł. 10 mr. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 83v, 116v); 1567 pobór od 1 1/2 wł. 4 mr. szl. bezkm. (ASK I 38, 597); 1578 Franciszek syn zm. Stanisława z W., Wit syn Grzegorza z Michałów, Leonard syn zm. Jana, Grzegorz z Chrościc z bratem Wawrzyńcem płacą pobór od 1 kw. w Kałuszynie-Tarałach (ASK I 27, 946v-947); 1578 pobór od 1 1/2 wł. 5 1/2 mr. szl. bezkm.; Franciszek syn zm. Stanisława [z W.] płaci od 1 1/2 kw. 1 1/2 mr.; Stanisław i Marek ss. zm. Jakuba płacą od 3 kw. 2 1/2 mr.; Serafin syn zm. Stanisława płaci od 1 1/2 kw. 1 1/2 mr. (ASK I 27, 947v).

5. 1472 dzies. z ról szlach. we wsiach założonych i zakładanych w lesie Kałuszyno należą do kośc. w Kałuszynie (AE II 369v-370; Knap.mps 193 n.; → Kałuszyno, p. 5).

7. GoskaNowik 51-53; KowalczykTop. 288 n..

Uwaga: O genezie K.-P. → Kałuszyno-Mroczki. Późniejsza nazwa Wity pochodzi najpewniej od imienia Wita Przybyskiego. KowalczykTop. 288, uznaje błędnie, że Wity powstały w wyniku podziału wsi Kałuszyno-Mroczki. AHPMaz. 2, 161, stawia błędną hipotezę, że K.-P. były tożsame z → Kałuszynem-Dobrożonami.