(1387 or. Gowarzewa, 1388 Govarzewo, 1391 Gowarszewo, 1403 Goworzino, Gaworzino, 1404 Goworzewo, 1418 Gawarzewo, 1422 Parua Gowarzewo, 1446 Gowarzowo, 1496 Gowaczewo!, 1511 Minus Gowarzewo, 1553 Gaworzewo) 6,5 km na SE od Swarzędza.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 105); 1508 n. par. Tulce (ASK I 3, 21v).

2. 1388 proces o granice między G. i Tomaszewicami (Lek. 1 nr 273, 274); 1418 proces o wycięcie [w G., w lesie] 150 drzew (PZ 5, 83); 1419 proces o rozgraniczenie [G.] i Siekierek (PZ 5, 136); 1496 kap. pozn. uchwala, że regens wsi [kap.] Taniebórz ma przeprowadzić rozgraniczenie tej wsi, m. in. z G. (AC 1 nr 866); 1500 z wizytacji wsi kap. pozn. Taniebórz: granice tej wsi z G. gdzieniegdzie podorane; dz. G. byłby zadowolony, gdyby kap. przeprowadziła rozgraniczenie tych wsi (CP 111, 6); 1500 łąka Na Dębcu (PG 62, 93v-94); 1501 zapust, czyli las Krzyczeń (PG 62, 170v); 1501, 1509, 1531 wieś kap. pozn. Taniebórz korzysta z pastwisk w G. (CP 111 k. 24, 27, 122); 1529 łan opust. zw. Grzybowski (PZ 29, 575); 1532 las zw. Pasieka, zagroda Kuracz z ostrowem (cum insula alias kopyecz), ogród zw. Grzybowski (PZ 30, 80); 1534, 1539 z wizytacji wsi kap. kat. gnieźn.: Sułowo graniczy z G., konieczne jest rozgraniczenie, bo panowie Gowarzewscy przywłaszczają sobie cz. lasu „Betulacze” (VG 493, 551 -552).

1565 Florian Komornicki sprzedaje w G. 2 łany opust., zw. Kędziorkowski, i Koszalewski z przynależnościami, łąkę w końcu łąki, zw. Mlewiec, łąkę przy drodze tanieborskiej [tj. do Tanieborza], łąkę przy zagrodzie łanu Kędziorkowskiego i las przy łące Lubicz za 200 zł pol. Janowi Jemielińskiemu dz. w G. z zastrz. pr. wykupu (PG 20, 407v-408); 1568 ł. opust. Łaźwiński, łąka zw. Lubicza (PG 20, 735); 1574 ł. opust. zw. Ruszkowski (PG 21, 465); 1574, 1575 kmiecie ze wsi Taniebórz i Szewce świadczą robocizny w zamian za pastwiska w G. (PG 21 k. 465, 592v-593v).

1575 na półł. opust. [zw.] Stachowski składają się w pierwszym polu w stronę Kostrzyna płosa roli (pessulae agri) zw. Dolna, Kowalewa i Kamionka, a w innym polu w stronę Tanieborza płosa roli za łąką Lubicza, a w polu w stronę Wydzierzewic dwie Kroczyce, zaś w trzecim polu w stronę wsi Garby płosy roli obok Kawników i [kęs roli zw.] Kawinek (PG 21, 592v-593v).

3. Własn. szlach. 1387 pani z G. w imieniu swej matki pozywa Jutkę z Knyszyna z ss. o dziedzinę Lubicz (Lek. 1 nr 88).

1388-1418 Wincenty, Winc. zw. Sierota, dz. w G., Gowarzewski (WR 1 nr 139, 252, 265, 370, 485, 690, 709, 961; WR 2 nr 75), 1403 tenże niegdyś z G.¹Jednakże jeszcze 1407 Adam i Wincenty dziedzice z G. (PZ 3, 6) (KP nr 1584): 1388 tenże z braćmi z G. w procesie z Piotrkiem Mikoszewskim obecny na wszystkich terminach, przy nieobecności strony przeciwnej (Lek. 1 nr 309); 1388 tenże i Adam bracia, dziedzice z G. zawierają ugodę z Piotrkiem Łęskim [Piotr Laska podsędek pozn. z Łęgu w pow. kał.] o rozgraniczeniu G. i Tomaszewic przez sędziów polubownych oraz o rozstrzygnięciu przez nich sporu o szkody (Lek. 1 nr 273); 1393 tenże, Adam i Hincza bracia dziedzice w G. zapisują [na rzecz wikariuszy kat. pozn.] 3 grz. szer. gr czynszu rocznego od sumy głównej 30 grz. (Wp. 6 nr 336); 1397-1402 tenże (w niektórych zapiskach występuje też ze swym bratem Adamem i Małgorzatą, prawdop. bratową – „glos”) toczy proces ze swą bratanicą Hanką ż. Szymona z Bylina, a jako przedmiot sporu wymienia się 1/4 G., bądź podział mienia po ojcu, także pobrane pożytki, wreszcie obowiązek ustanowienia na rzecz Hanki zastawu w G. na sumę 20 grz. [z tytułu podziału?] albo czynszu rocznego 2 grz., przy czym 1401 Wincenty występuje w tym sporze jako poręczyciel brata Adama (Lek. 1 nr 2372, 3075; WR 1 nr 393, 530; KP nr 227, 235, 271, 280, 281, 364, 393, 463, 487, 536, 541, 611, 613, 679, 716, 720, 774, 846); 1398 tenże w sporze z Piotrem Nagrodowskim popadł w dwie kary (Lek. 1 nr 2728); 1398-1407 tenże z bratem Adamem toczą proces ze Stan. Lubickim o Biezdrowsko [obecnie Biedrusko], a 1407 uzyskują wyrok, że winni otrzymać Biezdrowsko, gdy zwrócą Lubickiemu 100 grz., za które wykupił on Biezdrowsko z zastawu (WR 1 nr 384; KP nr 367, 698, 922, 1172, 1414, 2330, 2787; PZ 3 k. 6, 7v), po czym 1407 Adam w procesie o toż Biezdrowsko z Febronią Laszczyną [ż. Piotra LASK I z Łęgu, pow. kal.] ma doprowadzić do sądu brata Wincentego, albo sam prowadzić sprawę, zaś Febronia dowodzi, że „Adamowa matka wydana za Drogocinem przeciwko Biezdrowsku a Biezdrowsko przypadło na Lesczyną babkę” [tekst niejasny] (PZ 3, 7; WR 1 nr 618); 1403 tenże zobowiązuje się bronić przez 3 lata Jana Czapurskiego od roszczeń innych osób do 1/3 Tomaszewic i do 1/3 G. (KP nr 1571) oraz zobowiązuje się oddać mu w posiadanie dwóch kmieci w G. na sumę 20 grz., a gdyby tego nie uczynił, to winien zastawić [dochody od] tych kmieci oraz [zastawić] sołectwo w Sowińcu (KP nr 1584); 1423 tenże [niechybnie już zm.] wspomn. jako właściciel folwarku w G., do którego dołączono [przed 1423] 1/2 ł. kmiecego (LBP 26).

1388-1414 Adam z G., Gowarzewski, brat Wincentego (WR 1 nr 103, 122, 389, 408, 524, 566, 694, 695, 699, 709, 788, 820, 840, 845, 898; WR 2 nr 75, 202; CP 1, 88v; CP 2, 66): 1397-1402 tenże z bratem Wincentym uczestnicy procesu z bratanicą Hanką; 1388-1407 tenże z bratem Wincentym uczestnicy procesu o Biezdrowsko; 1398 tenże w sporze z komandorem joan. [Święty Jan pod Poznaniem], który dowodzi, że zabił mu człowieka (WR 1 nr 388); 1402-1410 tenże toczy procesy ze Spytkiem Zagajewskim z G.: 1402 ma uiścić karę za poranienie służebnika Spytka, o podział gaju i 1/3 dziedziny G., 1406 o 1/3 dziedziny Tomaszewice, o 30 drzew i wycięcie 3 dębów, 1410 sąd polubowny między nimi (KP nr 1061, 1080, 1097, 2598, 2678; PZ 3, 131); 1404 tenże toczy proces z Janem Czapurskim o rany i o przedstawienie dok. przed sądem, czego Jan nie uczynił (KP nr 1769); 1404 tenże toczy proces z [Mikołajem] Cieciradem z Chwałkowa [k. Środy, pow. pyzdr.] o konia wartości 19 grz. i ma mu tę sumę zapłacić (KP nr 1779, 2026); 1405 tenże toczy proces z Piotrkiem Siekierką [ze wsi Siekierki] o dziedzinę Tomaszewice (KP nr 2272); 1406 tenże w sporze z Janem Czapurskim, który dowodzi, że umówił się, iż wykupi ślad [roli] na najbliższego św. Mikołaja i że zostawił na to pieniądze (WR 1 nr 829); 1406 tenże w procesie z bratankami Stanisławem i Włodzimierzem ma im zapłacić 4 grz. i 8 sk. w szer. gr, a jeśli tego nie uczyni w terminie, to bratankowie mają posiadać 1/3 połowy w Tomaszewicach, a gdy dojdą do pełnoletności, to mogą ze stryjem kontynuować tę sprawę oraz toczyć proces o G. (KP nr 2739); 1407 tenże w procesie ze Smysławem dz. z G. zawiera ugodę: Adam ma mu zapłacić 60 grz. szer. gr, a jeśli tego w terminie nie uczyni, to Smysław ma posiadać [G.] zgodnie z dok. zastawu (KP nr 2867, 2868); 1408 tenże w sporze o kmiecia Jana ze Smysławem [z G.], który dowodzi, że kmieć nie dokonał żadnych upraw, ani też nie otrzymał zezwolenia na odejście (WR 1 nr 647); 1408 tenże w procesie z Wojkiem kmieciem z Rawowic [obecnie Rabowice] dowodzi, że ugodził się z nim o rany (WR 1 nr 659); 1411 tenże toczy proces z Janem Komorzewskim [Komorze k. Pyzdr, pow. pyzdr.] o 12 ran (PZ 3, 312); 1412 tenże w sporze z Febronią Laszczyną, która dowodzi, że Adam nie był w jej mocy, ani nie wyszedł spod jej stróży (WR 1 nr 874).

1388-1403 Hanka dz. z G. (Lek. 1 nr 416), 1392 panna, 1397 ż. Szymona z Bylina, bratanica Wincentego i Adama z G. (Lek. 1 nr 2372, 3075; WR 1 nr 393, 530; KP nr 227, 235, 271, 280, 281, 364, 393, 463, 487, 536, 541, 611, 613, 679, 716, 720, 774, 846); 1392 taż w sporze z Mik. Spławskim [Spławie k. Poznania], który odpiera jej roszczenia i wygrywa 10 grz. [tytułem zastawu] na 2 ł. i 1/2 zagrody (Lek. 1 nr 1195); 1403 taż toczy proces ze Stanisławem z Worowa o wiano i o 1/2 dziedziny Worowo (KP nr 1577, 1592, 1611).

1388-91 Sędziwój z G.: 1388 tenże toczy proces z Piotrkiem Łęskim [z Łęgu w pow. kal.] o 10 grz. tytułem szkód przy rozgraniczaniu G. i Tomaszewic (Lek. 1 nr 274); 1391 Mik. Spławski w procesie z panną Mirosławą [z G.?] dowodzi, że Sędziwój zastawił mu w G. 2 ł. i 1/2 zagrody za 10 grz. (WR 1 nr 97).

1391 panna Mirosława [z G.?] (WR 1 nr 97).

1391-92 Mik. Spławski zastawnik w G. (WR 1 nr 97; Lek. 1 nr 1195).

1393-96 Hincza z G., Gowarzewski (WR 1 nr 148, 308).

1399-1400 Małgorzata dz. z G., bratowa (glos) Wincentego i Adama braci z G., c. Katarzyny: 1399-1400 taż występuje w procesie, jaki Wincenty z G. i inni od 1397 toczą z Hanką ż. Szymona z Bylina (Lek. 1 nr 3075; KP nr 393, 463); 1400 taż ma zapisane wiano [na G.j i uzyskuje wyrok, że nikt nie ma jej pozywać z tego wiana (KP nr 117).

1400 Katarzyna [czy z G.?] matka Małgorzaty, dziedziczki z G. (KP nr 393, 463).

1400-06 Włodzimierz i Stanisław bratankowie Adama z G.: 1400 ciż mają być przypozwani przez Adama z G. w procesie, jaki od 1397 Wincenty z G. i inni toczą z Hanką [z G.], ż. Szymona z Bylina (KP nr 487); 1406 ciż, nieletni, toczą proces z Adamem z G. (KP nr 2739).

1402-1410 Spytek z G., Gowarzewski (WR 2 nr 202; WR 5/1 nr 130), też Zagajewski [Zagajewo, pow. gnieźn.]: 1402-10 tenże toczy procesy z → Adamem z G.; 1404 tenże zadośćuczynił sądowi za kary, w jakie popadł, tocząc proces z Borzujewską [pow. pyzdr., obecnie Borzejewo] swą siostrą (KP nr 2080).

1404 Jan z G.: z tymże winien toczyć proces Pietrasz Czapurski o 15 grz. posagu swej siostry (KP nr 1821).

1407-08 Smysław dz. w G.: 1407, 1408 → wyżej Adam.

1418 śwd. Jarand dz. z G. (ACC 3, 38v).

1418-24 Siechna dz. w G. i Tomaszewicach: 1418 toczy proces z Janem Komornickim [z Komornik, par. Tulce k. Poznania], który z 5 kmieciami i 12 wozami najechał jej oprawę [w G.] i wyciął 150 drzew (PZ 5, 83); 1419 taż z dziećmi, dziedzice w G. i Tomaszewicach, mają zapłacić Mik. Tuleckiemu, Pawłowi Bylińskiemu i Falibogowi Szczytnickiemu [Szczytniki, par. Głuszyna k. Poznania] 40 grz. szer. gr tytułem poręczenia (PZ 5, 144), ci zaś mają zaprzysiąc 40 grz. szkód (PZ 6 k. 2, 9v), a Siechna z dziećmi popada w kary wskutek niezapłacenia należności (PZ 6 k. 2v, 6, 10v), zaś woźny sądowy wprowadza wierzycieli w posiadanie całych [części] dziedzin w G. i Tomaszewicach, które miała Siechna i jej s. Jan (PZ 6, 12v); 1419 taż z s. Janem dziedzice w G. [i Tomaszewicach] toczą proces z Mik. Tuleckim i Falibogiem Szczytnickim o 26 grz. i 16 sk. (PZ 6 k. 16, 20); 1424 taż toczy proces ze Stankiem z G. (PZ 8, 21).

1418-34 Jan z G., Gowarzewski (PZ 6, 14v): 1418-19 tenże pozwany przez Jana Komornickiego o 10 grz. tytułem poręczenia i 10 grz. szkód, twierdzi, że nie zna tej sprawy (PZ 5 k. 73, 80, 130, 143v); 1419 tenże toczy procesy z Pawłem Glinką [z Glinki Szlacheckiej] i Pawłem Bylińskim o swą wierzytelność, a z Pawłem Bylińskim, jego ż. i s. Mikołajem o szkody oraz o 2 grz. (PZ 5 k. 135, 136v; PZ 6, 9v); 1419 tenże z braćmi toczy proces z Mikołajem z Siekierek i jego ojcem Piotrem o kopce [gran.] pod karą umowną 100 grz., jaką nałożyli sędziowie polubowni (PZ 5, 136); 1419 tenże z matką → Siechna toczy procesy o poręczenie oraz o 26 grz. i 16 sk.; 1419 tenże zeznaje 10 grz. szer. gr na rzecz Stanisława z G. i daje mu w zastaw 1 grz. czynszu od 1 ł. [w G.] oraz toczy z nim proces o 10 grz. z tytułu poręczenia i o to, że nie uwolnił Stanisława z załogi (PZ 6 k. 9v, 10v); 1424 tenże toczy proces z Dominikiem Jeżewskim, który dowodzi, że zapłacił mu 4 grz. pospolite (WR 3 nr 1033); 1424 tenże toczy proces ze Stanisławem z G. (PZ 8, 21); 1429 tenże zgłasza roszczenia z tytułu pr. bliższości do 1/4 dziedziny Tomaszewice, które kupił Piotr z Siekierek Małych, ma mu zwrócić 25 grz. szer. gr tytułem ceny kupna i 1 kopę za wystawienie dok. sprzedaży, lecz Piotr utrzymuje się przy kupnie, nie otrzymawszy odeń zwrotu wyłożonych pieniędzy (PZ 10, 182v; PZ 11, 17v); 1429 tenże toczy proces o 1/2 grz. z Piotrem z Siekierek, który twierdzi, że nie zna tej sprawy (PZ 10, 188v); 1432-34 tenże toczy proces z Eliaszem Żydem pozn. (PZ 12 k. 53v, 167v, 223v); 1434 tenże toczy proces z Wojciechem ze Spławia (PZ 12 k. 145, 232v-233).

1419-29 Stanisław (Stanek) dz. z G., Gowarzewski (WR 1 nr 1000, 1104, 1010, 1221; PZ 8 k. 21, 72v; PZ 9 k. 43, 108, 145v; PZ 10 k. 5v, 10, 14v, 33, 34, 73, 74v, 75; PZ 11, 9; KoścZ 9, 133v): 1419 → wyżej Jan; 1419 tenże, [jako dz.] 1/3 G. i 1/4 Tomaszewic toczy proces z Falibogiem ze Szczytnik i Mik. Siekiereckim (PZ 6, 36v); 1419 tenże toczy proces z Janem z Komornik, któremu ma zapłacić 10 grz. szer. gr oraz karę (PZ 6 k. 9, 17, 31); 1420 tenże toczy proces z Jakielem Żydem pozn., który wygrywa odeń 1 kopę [gr] sumy głównej i tyleż samo odsetek, zaś Stanisław zeznaje na jego rzecz 2 kopy i zobowiązuje się na najbliższych roczkach umocnić ten dług poręczeniem, a jeśliby tego nie uczynił, to winien w tymże samym terminie zapłacić 3 kopy (PZ 6 k. 59v, 66v); 1423 tenże toczy proces z Maciejem z Pieszczyszyna i poręcza mu za Pawła z G., że ten zapłaci 3 grz. i 1 wiard. (PZ 7 k. 117v, 123v); 1423 tenże w procesie z kmieciem Piotrem pasterzem z Siekierek Małych dowodzi, że nie zadał mu trzech ran (PZ 7 k. 104v, 110; WR 1 nr 1160); 1423 tenże toczy proces z Jakuszem z Siekierek Małych o to, że ten nie wymierzył mu sprawiedliwości [w sprawie z pasterzem Piotrem? zob. wyżej] i że nie chciał swego człowieka [wspomn. Piotra?] związać poręczeniem, zaś Jakusz twierdzi, że nie wie nic o sprawie (PZ 7 k. 117, 123); 1425 tenże toczy proces ze Stan. Słapem z Palędzia, który dowodzi, iż poręczył Janowi Komornickiemu, że Świętochna ż. Stanisława umorzy swój stary dok. dot. jej wiana (WR 1 nr 1125, 1222); 1425 za tegoż Piotr z Tulec dziekan pozn. pod karą umowną 100 grz. poręcza, że będzie żył w pokoju z Janem z Komornik i postępował zgodnie z prawem (PZ 8, 73), a 1426-28 tenże z tym Janem (albo z Janem i Mikołajem z Komornik) toczy proces lub procesy (PZ 8 k. 96v, 111; PZ 9 k. 42v, 127, 145v; PZ 10 k. 10, 32v, 41); 1426-28 tenże z G. i Tomaszewic toczy proces z Falibogiem ze Szczytnik, a 1428 zeznaje na jego rzecz 1/2 swego dok. poręczenia w wysokości 4 grz. szer. gr (PZ 9 k. 25v, 44v, 58, 74; PZ 10, 40); 1426 tenże toczy proces z Grzegorzem z Golcza [obecnie Gulcz], a sędziowie polubowni godzą ich o uszkodzenie ręki, rany i spory (PZ 8 k. 96v, 111, 122); 1426-28 tenże toczy proces z Przecławem z Kobylepola o 3 wiard. i 11 ćw. (mensure) mąki (PZ 9, 118v; PZ 10, 65v); 1427 tenże w procesie z Janem kmieciem ze Szczuczyna popada w karę 8 sk. dla kmiecia i tyleż samo dla sądu (PZ 9, 146); 1428 tegoż prac. Bartłomiej i Mikołaj kmiecie z G. zwalniają od przysięgi w sprawie 11 koni, które im zajął na swej łące, a sąd wyrokuje, że kmiecie mają zapłacić po 1 gr od konia (PZ 10, 66); 1428 tenże toczy proces z Piotrem [Kotem] z Tarnowa [pow. gnieźn]. (PZ 10, 73); 1428 tenże wraz z Wojc. niegdyś Worowskim poręcza za prac. Mikołaja kmiecia z Robakowa Mikołajowi z Gądek (PZ 10, 2); 1429 tenże toczy proces z Wojciechem z Synowie (PZ 10, 177v); 1429 na tegoż rzecz Mikołaj z Siekierek zeznaje 1 kopę szer. gr i ma zapłacić 8 sk. [kary] za to, że dopuścił do procesu (PZ 11, 2); 1429 tenże toczy proces z Aleją z Jasienia [obecnie Jasin, k. Swarzędza] (PZ 11, 8); 1429 tenże wraz z Janem z Dachowy [kmieciem?] i Mik. Kozłem kmieciem z G. toczy proces z komandorem [joan.] ze Świętego Jana pod Poznaniem (PZ 10, 172).

1422-29 Chmiel, Mik. Chmiel z G., dz. [!] z G. (WR 1 nr 1160, 1173; WR 2 nr 731; PZ 9 k. 15v, 35v, 43), 1418, 1420, 1435 w Bylinie, s. Paszka: 1422 tenże toczy proces z Jarosławem z Bieganowa [pow. pyzdr., k. Środy] (PZ 7 k. 28v, 52); 1422 tenże, zastawnik w G., zobowiązuje się zapłacić Mroczkowi z Kleszczewa [pow. pyzdr., k. Kostrzyna] 2 kopy [gr] pospolitych i 1 wiard. szer. gr (PZ 7 k. 21, 47v); 1424 tenże toczy proces z Manlinem Wielkim, Żydem pozn. (PZ 8, 6); 1427 tenże, zastawnik w G., toczy proces z Wojciechem z Synowic o miecz i siodło wart. 1 grz. i nie staje na termin zawity (PZ 9 k. 104B, 109v, 121); 1428 tenże, zastawnik w G. i Tomaszewicach, toczy proces z Piotrem Jezierskim [Jeziory k. Bnina, pow. pyzdr.] (PZ 10 k. 62, 72v); 1428 tenże toczy proces z prac. Marcinem służebnikiem [mieszcz.?] Henryka z Poznania o 1 grz. płacy za służbę i nie staje na termin zawity (PZ 10 k. 9v, 26); 1428 tenże toczy proces ze Sławą Żydówką pozn. (PZ 10, 122v); 1428 tenże toczy proces z Przecławem z Kobylepola (PZ 10, 74v); 1429 za tegoż Przecław z Kobylegopola poręcza Muszce Żydowi pozn. zapłatę 2 kóp [gr] pospolitych i 2 ćw. (mensure) żyta oraz że tenże nie będzie pozywał Muszkę do sądu kościelnego o lichwę (PZ 11, 20); 1429 od tegoż Jochna Żydówka pozn. wygrywa 3 grz. szer. gr wraz z odsetkami (PZ 10, 163, zapiska przekreślona z dopiskiem: zadośćuczynił Żydówce); 1429 tenże toczy proces z Mikołajem z Siekierek (PZ 10, 178v); 1429 tenże toczy proces z Muchą Żydem [pozn.?] (PZ 10 k. 174v, 190v); 1435 tegoż ż. Małgorzata (PZ 13, 29v).

1423-24 Paweł z G.: 1423 → wyżej Stanisław; 1424 tenże z s., niegdyś zastawnik w G., przyrzekają Falibogowi ze Szczytnik zapłacić 10 1/2 grz. gr praskich (PZ 7, 207).

1424 Rysek z G. (WR 1 nr 1173).

1425-34 Świętochna (Święchna) 1434 wd. po Stanisławie z G.: 1425 → wyżej Stanisław; 1434 za nią poręcza Jan z Komornik, iż uiści Janowi plebanowi w Swarzędzu 3 ćw. (mensure) żyta i tyleż owsa tytułem mesznego (ACC 18, 77); 1434 taż z s. niedz. Janem toczy proces z Janem z Siekierek (PZ 12, 122v). 1434 taż toczy proces z Piotrem z Łowęcina (PZ 12 k. 212, 220).

1427 Filip z G. toczy proces z opatrznym Marcinem z Siekierek (PZ 9, 43).

1427 śwd. szl. Mirosław z G. (WR 1 nr 1272).

1432 Wojciech z G. zeznaje na rzecz Jana Gądkowskiego 11 grz. szer. gr [długu], a sumę tę ma zapłacić wraz z 1 grz. czynszu do najbliższego Bożego Narodzenia, a w przypadku gdyby nie zapłacił w terminie, to sąd utrzymuje w mocy dok. dot. tej sprawy (PZ 11, 3v).

1434 Jan z G., s. niedz. Świętochny wd. po Stanisławie, → wyżej Świętochna.

1445-46 Jan z Komornik, Komornicki: 1445 tenże, zgodnie z dok. przeniesienia pr. własności wystawionym przez Sędziwoja Ostroroga niegdyś wdę pozn. i podówczas star. gen. wlkp. (1411-15, 1419-26, 1432-34), sprzedaje Janowi niegdyś z Brzeźna [niezident.], obecnie z G., 7 kmieci w G. za 70 grz. szer. gr (PG 2, 105); 1445 tenże, wikariusze kat. pozn., Jan Brzezieński s. zm. Sasina a zięć Jana [niegdyś z Brzeźna] zawierają ugodę dot. czynszu z 2 ł. w G. dla wikariuszy: Jan Komornicki zapłaci czynsz zaległy od 2 lat, jeśli Jan [niegdyś z Brzeźna] dz. w G. nie wróci w terminie do królestwa; jeśli wróci, to sam zapłaci; jeśli umrze to zapłaci jego zięć Jan s. Sasina i inni spadkobiercy (ACC 28, 120); 1446 tenże dz. w Komornikach i w G. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu 2 grz. dobrych półgr. czynszu rocznego za 24 grz. dobrych półgr. na 1/3 swej cz. w G. i na folw. w G. zakonnicy (dominikanka? beginka? nobilis ac devota virgo, nobilis et deodicata virgo) szl. pannie Boguchnie²Boguchna czynsz ten 1453 zapisała w testamencie altarystom w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (M.Poznań D 671) z Wysławic [pow. pyzdr.], żyjącej w Poznaniu (M. Poznań D 671; PG 2, 157); 1446 tenże na cz. w G. zapisuje klasztorowi [dominikanek] Ś. Katarzyny w Poznaniu 5 grz. półgr. czynszu rocznego od sumy głównej 50 grz. półgr. z zastrz. pr. wykupu (PG 2, 160v).

1445 Jan niegdyś z Brzeźna [niezident.], dz. w G. i jego zięć (gener) Jan Brzezieński s. zm. Sasina (PG 2, 105; ACC 28, 120).

1462-67 Jan dz. z G.: 1462 tenże i Adam bracia niedz. dziedzice z G. wsie Gorzyce, Rudki i 1/2 wsi Lipie w pow. pyzdr. sprzedają Stan. Sobockiemu [Sobótka Wielka w pow. kal., obecnie Sobótka Wielka Wieś] za 220 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 145v); 1462 tenże, Adam i Mirosław bracia niedz. dziedzice z G. wspomn. wsie na tych warunkach sprzedają Stanisławowi z Gorazdowa [pow. pyzdr.] (PG 6, 158v); 1467 tenże i Andrzej bracia niedz. dziedzice z G. części dziedz. we wsiach Gorzyce, Lipie, Rudki wieś osiadła i Rudki wieś opust. w pow. pyzdr. sprzedają Mik. Miłosławskiemu miecznikowi kal. za 100 grz. (PG 6, 244).

1462-86 Adam dz. z G., Gowarzewski: 1462 brat Jana i Mirosława (PG 6 k. 145v, 158v); 1465 tenże wieś Gorzyce, Rudki wieś osiadłą, Rudki wieś opust. i 1/2 wsi Lipie w pow. pyzdr. sprzedaje Marcinowi Milajowi Miłosławskiemu miecznikowi kal. w zamian za wieś Ostra w pow. pyzdr. i za 800 grz. (PG 7, 229); 1479 tenże wraz z bratankami Janem i Andrzejem, dziedzice w G. i Tomaszewicach popadają w kary w procesach z Maciejem i Marcinem Komornickimi (PZ 20, 91v); 1479 tenże z bratankami Janem i Andrzejem z G. kupują od Bodzęty kan. kolegiaty NMP in Summo Poznaniensi, Macieja i Marcina, braci niedz. z Komornik 1/2 ł. os. w G. za 10 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 111v); 1482 tenże z bratankami Janem i Andrzejem kupuje od Andrzeja z Bnina wieś Kuczkowo, 1/2 wsi opust. Dębiec z wolnym wrębem w Borucinie (wszystkie wsie w pow. pyzdr.) z zastrz. pr. wykupu za 200 grz. (PG 9, 151v); 1482 tenże z bratankami Janem i Andrzejem dziedzice niedz. w G. kupują Żerniki [par. Tulce k. Poznania] w pow. pozn. od Jana i Piotra braci niedz. ze Spławia za 100 grz. i 30 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 159v); 1486 tenże, wuj Kat. Moreckiej ż. Stan. Radzewskiego (PG 10, 41v).

1462-65 Mirosław dz. z G., Gowarzewski: 1462 brat Jana i Adama (PG 6, 158v), 1465 tenże sprzedaje Jakubowi z Dębna [pow. pyzdr.] dziekanowi gnieźn. za 105 grz. części dziedz. we wsiach Gorzyce, Rudki i Lipie w pow. pyzdr. (PG 6, 216), które odziedziczył po zm. bracie stryj. Wina Gowarzewskim (PG 6, 223).

1465 Winc. Gowarzewski, brat stryj. Mirosława Gowarzewskiego, wspomn. jako zm. (PG 6, 223).

1467-1482 Jan i Andrzej bracia niedz. dziedzice z G.: 1465, 1482 ciż bratankowie Adama z G. (PZ 20, 91v; PG 6 k. 151v, 159v); 1467 ciż części dziedz. we wsiach Gorzyce, Rudki osiadłe, Rudki opust. i Lipie w pow. pyzdr. sprzedają Mik. Miłosławskiemu miecznikowi kal. za 100 grz. (PG 6, 244).

1467-1505 Andrzej z G., Gowarzewski: 1467 brat niedz. Jana z G. (PG 6, 244); 1479, 1482 bratanek Adama z G. (PZ 20, 91v; PG 9, 151v); 1488 tenże sprzedaje 1 ł. os. w G. Januszowi Latalskiemu [Latalice, pow. gnieźn.] za 10 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 98); 1491 tenże ż. Katarzynie na cz. dziedz. w Tomaszewicach zapisuje po 100 grz. posagu i wiana (PG 10, 135v); 1491 tenże sprzedaje 1 ł. os. w G. Mik. Noskowskiemu [Noskowo, pow. gnieźn.] 1 ł. os. w G. za 10 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 141v); 1498 tenże oraz Wojc. Siekierecki, pragnąc przed zapowiedzianą wyprawą wojenną przeciwko Turkom uwolnić się od ekskomuniki, w którą popadli na wniosek Stan. Gwiazdowskiego altarysty w Kostrzynie, poręczają solidarnie za siebie, że po szczęśliwym powrocie z wojny uiszczą zaległe czynsze oraz koszty procesu, zaś oficjał przyjmuje to poręczenie i wyrokuje, iż są oni wolni od kar (AC 2 nr 1533); 1497 tenże siostrze swej Annie, wd. po Janie Jaszczu Grabowieckim sołtysie z Kryrowa [pow. pyzdr., obecnie Krerowo] daje 4 1/2 ł. opust. sołeckiego i 1 ł. opust. w Kuczkowie [pow. pyzdr.] z zastrz. pr. wykupu za 50 grz. (PG 7, 140v); 1500 tenże zeznaje 10 grz. szer. półgr. długu na rzecz sław. Jana Hermana mieszcz. pozn. i zastawia mu łąkę zw. Na Dębcu za tę sumę (PG 62, 93v-94); 1501 na tegoż rzecz bracia Jan i Mikołaj dziedzice w Synowicach i Gądkach solidarnie zeznają 5 grz. długu oraz na tegoż rzecz odstępują na zawsze od zapustu, czyli lasu Krzyczeń, który ma należeć do G., tak jak to ze starodawna było (PG 62, 170v); 1501 tenże, jeden z panów G. [tj. właśc. cz. G.], dla którego [najprawdop. w zamian za korzystanie z pastwisk lub lasu] pracują kmiecie z Tanieborza (CP 111, 24); 1505 tenże (oraz jego przodkowie) h. Łodzia (RH 3 nr 150; MS 3 nr 2290); 1505 tenże stryj Kat. Góreckiej, niegdyś ż. Piotra Otuskiego, obecnie ż. Jana Noskowskiego (PG 13, 61v).

1472-1505 Maciej z Komornik, Komornicki, dz. w G. (CP 111, 6); 1472 tenże, Marcin, Bodzęta pleban w Kazimierzu [niezident.] i Jan pleban w Niezamyślu [pow. pyzdr., obecnie Zaniemyśl] bracia niedz., dziedzice w Komornikach na wsiach Komorniki, Garby i G. zapisują 5 grz. czynszu rocznego za 60 grz. z zastrz. pr. wykupu swej siostrze Barbarze ż. Filipa ze Strzelec [Wielkich] (PG 8, 132v); 1479 tenże daje ż. Annie dożywotnio 100 grz. wiana na 1/2 dóbr należnych z działu z braćmi Janem, Bodzętą i Marcinem we wsiach Komorniki, Garby i G. (PG 9, 114); 1479 → wyżej Adam; 1486 tenże, Marcin, Jan pleban niegdyś w Tylicach [ziemia chełmińska], a obecnie w Niezamyślu, i Bodzęta niegdyś pleban kościoła Ś. Michała za murami Gniezna, a obecnie w Tłokini [pow. kal., obecnie Tłokinia Kościelna] dziedzice w Komornikach, wsie Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki w pow. pyzdr., posiadane tytułem kupna z zastrz. pr. wykupu za 190 grz., dają Mikołajowi i Maciejowi braciom niedz. z Budziejewa [pow. gnieźn]. w zamian za cz. G. (PG 10, 54v); 1486 tenże zapisuje ż. Annie 200 grz. posagu na cz. w G. (PG 10, 64v); 1495 tenże, Marcin i Bodzęta prep. kat. chełmskiej kupują za 70 grz. od Kat. Gowarzewskiej wd. po Macieju Jaskóleckim cz. w G., którą posiada z zastrz. pr. wykupu Anna ż. Jana Jemieleńskiego [Imielenko, pow. gnieźn.] i siostrzenica jej Katarzyna oraz inną cz. G. należną jej po śmierci Małgorzaty zakonnicy w Gnieźnie (PG 7, 77).

1472-95 Marcin z Komornik i G., brat Macieja, Bodzęty i Jana (PG 7, 77; PG 8, 132v; PG 9 k. 111v, 114; PZ 20, 91v).

1472-1505 Bodzęta z Komornik i G., brat Marcina, Macieja i Jana (PG 7, 77; PG 8, 132v; PG 9 k. 111v, 114; PG 10, 54v; PZ 20, 91v), pleban 1472 w Kazimierzu [niezident.], 1479 kan. kolegiaty NMP w Poznaniu, 1486 niegdyś pleban ś. Michała za murami Gniezna, aktualnie w Tłokini, 1495-1505 prep. kat. chełmskiej (PG 7, 77), rzekomo h. Łodzia (tak wg nieścisłego reg. MS 3 nr 2290, co jednak nie wynika z pełnego tekstu, zob. RTH 3 nr 150).

1472-86 Jan z Komornik i G., brat Macieja, Marcina i Bodzęty (PG 8, 132v; PG 9, 114; PG 10, 54v), pleban 1472 w Niezamyślu, 1486 pleban niegdyś w Tylkach [ziemia chełmińska], aktualnie w Niezamyślu (PG 10, 54v).

1475 Jakub i Jan, bracia niedz. z Kiekrza i G. toczą proces z Wojc. [Czuryło] Bielawskim (PZ 20, 12).

1485-95 Kat. Gowarzewska, wd. po Marcinie Jaskóleckim : 1485 taż cz. w G. po ojcu i po matce oraz cz. należną z tytułu pr. bliższości po siostrze swej Małgorzacie zakonnicy [klarysce] w Gnieźnie i po siostrzenicy swej Annie z G., które posiada z zastrz. pr. wykupu, swej c. Barbarze za 300 grz. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 6); 1495 → wyżej Maciej.

1485-95 Małgorzata zakonnica klaszt. Ś. Klary w Gnieźnie (AC 2 nr 694): 1485 → wyżej Katarzyna; 1495 → wyżej Maciej.

1485 Barbara c. (→ wyżej) Kat. Gowarzewskiej.

1485-95 Anna z G.: 1485 taż, siostrzenica (→ wyżej) Kat. Gowarzewskiej; 1491, 1494 taż, c. zm. Jana Gowarzewskiego, ż. Jana Jemieleńskiego, który zapisuje jej po 120 zł węg. posagu i wiana na 2 częściach we wsi Imielinko w pow. gnieźn. (PG 10, 61; PG 7, 20); 1495 taż, ż. Jana Jemieleńskiego, → wyżej Maciej.

1495 Katarzyna siostrzenica Kat. Gowarzewskiej, → wyżej Maciej.

1486 G.M. [niechybnie cz. G.] obciążone na rzecz kolegium wikariuszy kat. pozn. czynszem rocznym 2 grz. od sumy głównej 24 grz. z zastrz. pr. wykupu, a 1511 uwolnione od tego ciężaru (CP 24, 45).

1520 Mik. i Marcin Witakowscy [z Witakowic, pow. gnieźn.] okazują przed sądem dok. dot. kupna G. z zastrz. pr. wykupu (Dominikanki P-ń C 23, 4).

1529 Wojc. Komornicki zobowiązuje się swemu bratankowi (nepos) Bartłomiejowi Komornickiemu bronić od roszczeń innych osób 1 ł. opust. zw. Grzybowski, jaki mu oddał w drodze zamiany (PZ 29, 575).

1529 Andrzej Gowarzewski dworzanin Łukasza Górki star. gen. wlkp. (A 254; CP 415, 11).

1531 z wizytacji wsi kap. pozn. Taniebórz: 2 kmiecie przymuszeni przez Noszkę (!) Komornickiego uprawiają role w G., inni kmiecie [z Tanieborza] pracują dla dz. Gowarzewskiego, w zamian za wolne pastwiska [w G.] (CP 111, 122).

1532 Wojc. Jemieliński dz. w G. zobowiązuje się Wojc. Komornickiemu dz. Garbach bronić od roszczeń innych osób las zw. Pasieka, zagrodę Kuracz z ostrowem, ogród zw. Grzybowski i 1/2 karczmy w G., jakie mu sprzedał za 40 grz. (PZ 20, 80).

1423 (kop. 1488/92) w G. 18 ł. kmiecych, [z tego?] 1/2 ł. dołączono do folw. (LBP 26); 1508 pobór, cz. Chwałkowskiego 6 ł.; cz. pana [nazwisko nie odczytane] 2 ł. (ASK I 3, 21v); 1509 pobór: 6 ł.; cz. Gowarzewskiego 2 ł. (ASK I 3, 63); 1510 pobór, cz. Komornickiego 6 ł.; cz. Jemieleńskiego 2 ł. (ASK I 3, 265); 1553 pobór, cz. Jemieleńskiego 2 ł.; cz. Komornickiego 6 ł.; cz. Wydzierzewskiego 2 ł. we własnej uprawie (ASK I 5, 168v); 1563 pobór, cz. panów Jemielińskich 2 ł.; cz. Floriana Komornickiego i jego matki 5 ł.; cz. Jana Wydzierzewskiego 1 ł. (ASK I 5, 236v); 1577 pobór, części Jana Gowarzewskiego, Jarosza Gowarzewskiego, Macieja Płaczkowskiego (ASK I 5, 718v); 1580 pobór, cz. Jana i Hieronima Gowarzewskich 3/4 ł., 2 zagr., 3 komor.; cz. Macieja Płaczkowskiego 2 półł., 1 zagr.; cz. Jana Wydzierzewskiego 1 ł., 1 zagr.; cz. Piotra Bartoszewskiego 1 półł., 2 komor. (ASK I 6, 150v; ŹD 37).

Kmiecie: 1408 dziedzice z G. Smysław i Adam toczą proces o zwrot kmiecia Jana; Smysław dowodzi, że Jan nie uczynił mu żadnych upraw ani nie otrzymał zgody na odejście (WR 1 nr 647); 1422 opatrzny Jan zagr. (1423 kmieć) z G. toczy proces ze szl. Piotrem z Siekierek Małych (PZ 7, 52), a 1423 toczy proces ze szl. Jakuszem z Siekierek Wielkich o 7 ran (PZ 7 k. 85, 123); 1423 opatrzny Wojciech³W następnej zapisce szl. Stanisław z G. toczy proces z tymże Jakuszem z Siekierek Małych o to, że nie wymierzył mu sprawiedliwości (PZ 7, 123). Czyżby Wojciech był kmieciem Stanisława? kmieć z G. toczy proces z Jakuszem z Siekierek Małych (PZ 7, 123); 1426 opatrzny Piotr kmieć z G. toczy proces z ur. Alcją z Krzesin, która przeprowadza dowód, że nie zatrzymała jego mienia, zboża i inwentarza żywego wartości 20 grz. (PZ 8 k. 108b, 116v; PZ 9, 9); 1428 prac. Bartłomiej i Mikołaj kmiecie z G. zwolnili szl. Stanisława z G. od przysięgi w sprawie 11 koni, które on im zajął na swej łące, a sąd wyrokuje, że mają mu zapłacić po 1 gr od konia w ciągu 4 tyg. (PZ 10, 66); 1429 Mik. Kozieł kmieć z G., Jan z Dachowy [kmieć czy szl.?], szl. Stanisław z G. toczą proces z komandorem [joan.] ze Świętego Jana pod Poznaniem (PZ 10, 172); 1430 w procesie z Kruchtą kmieciem z G. szl. Mikołaj z Siekierek zaprzysiągł w sprawie płaszcza (palium), jaki mu zajął w gaju i oddał mu zgodnie z postanowieniem sądu; kmieć ma ten płaszcz mu oddać w ciągu 2 tyg. (PZ 11, 23v); 1430 Wichna kmiotka z G. toczy proces ze szl. Piotrem Jezierskim, który ma przyprowadzić 2 ławników z Bylina, a ci mają zeznać, że przed nimi Jezierski osadził (resignavit) Wichnę na karczmie w Bylinie i z tejże karczmy Wichna Jezierskiemu płaciła czynsz i inne należności (PZ 11, 38v-39); 1432 Staniec, Białek, Marcin, Maciek, Bartek, Więcek, Andrzej, Jan, Konrad, Mikołaj, Witowiec, Stan, Stach, Maciek i Stanek kmiecie z G. toczą proces ze szl. Mikołajem z Siekierek, który dowodzi, że kmiotowicom z G. zajął dobytek w swym życie (WR 1 nr 1391); 1432 Bartek kmieć z G., za którego poręczył Piotr Jasieński, aby go oswobodzić z łańcucha i kajdan, toczy proces ze szl. Piotrem z Siekierek (PZ 11, 105); 1434 Marcin kmieć z G. toczy proces z Kat. Tulecką (PZ 12 k. 215, 249v).

4. 1406 Stanisław sołtys z G. w procesie z Janem Czapurskim dowodzi, że zapłacił zań 14 sk. i 1/2 gr (albo 14 sk. bez 1/2 gr) tytułem rękojemstwa (WR 1 nr 828; KP nr 2618); 1422 opatrzny Jan sołtys z P.G. toczy proces z [szl.] Piotrem Słapem z Dąbrówki [par. Skórzewo k. Poznania] o 3 rany krwawe (PZ 7, 48); 1446 ławnik Mikołaj kmieć z G. (M. Poznań D 671).

5. 1423 (kop. 1488-92) dla prepozytury w kat. pozn. dzies. snop. z G., gdzie jest 18 ł., lecz prepozyt ugodził się, że płacą po 1 sk. z każdego ł., póki to mu będzie odpowiadało, a 1/2 ł. dołączono do folwarku, który był Wincentego zw. Sierota i teraz płaci z każdego ł. [folwarcznego?] 1 ćw. (mensura) pszenicy, 3 ćw. żyta, 2 ćw. owsa i po 6 gr (LBP 26); 1510 dla prepozytury kat. pozn. z każdego ł. [kmiecego?] 1 ćw. pszenicy, 3 ćw. żyta, 2 ćw. owsa miary pozn. (LBP 25).

6. 1541 Wojciech s. Marcina z G. student w Krakowie (AS 2, 306).