(1145 Iesouo, 1351-2 Jezow, 1378, 1386 Geszow, 1379, 1386 Jeszow, 1380 Geszewo, Geszow, 1386 Geszow, 1387n. Jezow, 1462 Jeszow, Jeszov, ÿeszow, 1464 Jessow, 1467 Jeszow, Jezow, 1470 Jeszow, 1470-80 Jezow, Yeszow, Gyezow, 1504 Yezo, Jezow, 1508, 1510 Jezow, 1529 Jezow, Gyazow, 1531 Jeszow, 1532 Jezhoff, 1538 Jezowo, 1569 Jezoff, 1577 Jezew, 1553n. Jezow, 1780n. Jeżow, 1827 Jeżów; Kam. 83; Niec. 93; Kop.K 185) 4 km na SW od Waśniowa; ok 11,5 km na E od kl.

1. 1351 z. sand. (ZDM IV 942), 1462 pow. opat. (AG 1985, 1858), 1508n. pow. sand. (Paw. 461), 1827 pow. opat. (Tabela] 181); 1470-80n. par. Waśniów (DLb. II 472).

2. 1145-7 graniczy z Waśniowem (Wp. I 11, 15); 1387, 1391, 1462 graniczy z → Wierzbątowicami, Kowalkowicami, Mirogonowicami, Nagorzycami, Wilkocinem i Zwolą (DLb. III 232, 237); 1479 rozgraniczenia J. i Wierzbątowic od Sarniej Zwoli należącej do dz. Andrzeja (Gacki 241); 1780 → Wierzbątowice.

3. Własn. szlach., następnie kolejno kl. w Trzemesznie i w Wąchocku, od 1462 r. kl. święt. i szlach., po 1662 r. a przed 1780 r. tylko kl. święt.

ok. 1145 komes Mikora nadaje kl. kanoników regularnych w Trzemesznie wieś J. (Wp. I 11); 1147 pap. Eugeniusz III zatwierdza w posiadaniu tego kl. targ w Waśniowie z przyległą wsią (ib. 15); 1351 Kazimierz Wlk. przenosi na pr. średz. J. i Waśniów, wsie kl. w Trzemesznie (ZDM IV 942); 1352 sąd z. sand. przysądza Mirosławowi i Falisławowi dz. J. części J. zwane Poniatowska i Wgroda przeciw Machnie ż. Strzeżka z ss. Klemensem, Przecławem i Stanisławem oraz Gosławowi z J. (Wp. III 1314; Mp. III 698); 1378 Stanisław z Dmosic ręczy Jakubowi rządcy Waśniowa za swoją synowicę Przedmę, która sprzedała cz. J. kl. w Trzemesznie (Mp. III 897); 1378 Stanisław z Dmosic z synowcami Piotrem, Leonardem, Marcinem oraz synowicami Przechną i Bronką, dziedzice Dmosic, sprzedają za 80 grz. kl. w Trzemesznie całą swoją cz. w J. (ib. 902); 1378 Stanisław z Dmosic ręczy Jakubowi rządcy Waśniowa i konw. trzemeszeńskiemu za swoich synowców i synowiec, którzy sprzedali im za 80 grz. cz. J. (ib. 903); 1379 Wojsław z ż. Jachną wprowadzeni zostali wyrokiem sądu z. sand. w posiadanie cz. J. wart. 50 grz. (ib. I 349); 1380 Dominik z Worowa sprzedaje za 12 grz. Jakubowi prep. kl. w Trzemesznie cz. J. (Wp. III 1770; Mp. III 915); 1380 Otto z → Broniewic sprzedaje za 30 grz. cz. J. Jakubowi prep. kl. w Trzemesznie (Mp. I 352); 1386 br. Krzysztof i Wojsław sprzedają temuż za 100 grz. cz. J. (ZDM I 181); 1387 br. Mikołaj i Grzegorz oraz Falisław i Klara, ż. Marcisza, dziedzice J., sprzedają Jakubowi prep. kl. w Trzemesznie 1/2 dziedzictwa „Gymanska” [Wierzbątowice?] w J. (Mp. IV 982); 1387 Serszko dz. J., s. Falisława, sprzedaje temuż za 100 grz. swoje cz. ojczyste i macierzyste w J. oraz 1/4 cz. J. zw. „Gzimansca” [Wierzbątowice?] (ib. 981); 1388 Stanisław z Dmosic ręczy Jakubowi rządcy Waśniowa za swoją synowicę Rzechnę [Przechną?], która sprzedała mu cz. J. (ib. 996); 1416 Jan i Grzegorz, ss. Grzegorza, niegdyś dz. J., sprzedają Andrzejowi prep. kl. w Trzemesznie swoją cz. ojczystą w J. za 40 grz. (ib. 1190);

1432 kl. w Trzemesznie odstąpił Waśniów i J. razem z dzies. z Waśniowa, J., → Grzegorzewic, Sarniej Zwoli, Zajączkowic, Boksic, Pękosławic i Prusinowic kl. Cyst. w Wąchocku w zamian za klucz posiadłości cyst. w z. łęczyckiej złożony z Kazimierza, Babic, Prawęcic, Sobienia, Sobieńskiej Woli, Tuszyna oraz Górek Małych i Dużych (Wp. IX 1285-6; Niwiński 1930 43, 65, 82);

1462 w zamian za wieś → Mniszek oraz istniejącą tu prepozyturę kl. święt. otrzymał od opata wąch. wieś J. z dzies. (AG 1985, 1858; → Mniszek, p. 5); 1463, 1464 zamianę tę potwierdzają kolejno król i bp krak. (→ Mniszek, p. 5); 1467 Rudolf bp lewantyński i legat pap. transumuje dok. z 1462 r. dotyczący zamiany Mniszka na J. i stwierdza, że wieś J. z dzies. ma należeć do stołu opata święt., który pod karą ekskomuniki ma z jej dochodów składać corocznie na ś. Michała [29 IX] w westiarium klaszt. 10 grz. na potrzeby swojego konw. (AG 1867);

1470-80 wieś należała niegdyś do kl. Cyst. w Wąchocku, ale opat Mikołaj Rzyga zamienił ją z Michałem opatem święt. na Mniszek. Ob. należy do kl. święt., 8 łkm., 2 stawy oraz 1 nowy ł. ryc. Jana Nagórskiego¹Nie wiadomo, czy ten ł. ryc., istniejący w okrojonej postaci jeszcze w 1578 r., był pozostałością wcześniejszej własn. ryc. niewykupionej przez kl. w Trzemesznie, czy też pochodzi już z nadania klaszt. W Nagórzycach. graniczących z J., dziedziczył w 1419 r. Pietrasz h. Nieczują (AKH 3 50). Kmiecie płacą po 0,5 grz. czynszu i 4 gr poradlnego, dają po 30 jaj, 2 koguty, pracują po 1 dniu tyg. własnym wozem lub pługiem (DLb. III 237, 413; II 472); 1504 pobór z 3,5 ł. (ASK I/7 102); 1506 pobór z 3 ł. i od 1 zagr. (ib. 130v); 1508 Jan Wolski płaci pobór ze źrebu w Mirogonowicach i J.²Zapewne dawna włość Jana Nagórskiego (Paw. 461); 1510, 1529 pobór z 3 ł. (ib. I/10 23; RP);

1529 należy do stołu opata, płaci 4/32 grz. czynszu (LR 350); 1530 pobór z 3 ł., z cz. Nagórskiej płaci z Roztylicami (ASK I/10 223); 1531 z cz. opata pobór z 3 ł., z cz. Nagórskiej z 1 kwarty³Jest to pozostałość po 1 ł. ryc. Jana Nagórskiego wspomnianym przez Długosza, 1470- 80. Pozostałe 3/4 ł. mogły w wyniku podziałów rodzinnych zostać wcielone do okolicznych wsi, zwłaszcza do Roztylic lub Nagórzyc (ib. 467); 1532 z cz. opata pobór z 3 ł, z cz. Jakuba Sochy z 1 kwarty⁴Czyli z dawnej cz. Nagórskiego, tzw. Nagórskiej, pobór z karczmy (ib. 600); 1538 z cz. opata pobór z 3 ł., z cz. Jakuba Sochy od 1 zagr. i 1 komor. (ib. I/7 191); 1553 Zygmunt A. przenosi na pr. niem. imiennie wyliczone dobra kl. święt., w tym J. (AG 1909); 1564-5 własn. kl. święt. (LS 1564-5 330); 1569 opat święt. daje pobór z 4 ł., karczmy i od 1 komor.⁵Nie jest jasne, czy karczma i komor. należą do cz. klaszt., czy ryc. w J (ASK I/7 416); 1571 opat święt. daje pobór z 4 ł. i karczmy (ib. 267, 341); przed 1577 opat Tomasz Polanowski przywrócił konw. święt. wieś J., zabraną przez poprzedniego opata (Articuli 14)⁶Chodzi tu, zdaje się, nie o własn. wsi, lecz dzies., por. wzmianki z l. 1467, 1658, 1682, 1686; 1577 kl. święt. daje pobór od 8 kmieci na 4 ł. i z karczmy (ASK I/7 588); 1578 z cz. opata święt. pobór od 8 kmieci na 4 ł., 1 zagr. z rolą, 2 komor. bez bydła, 1 rybaka, z cz. Mikołaja Sochy pobór od 1 kmiecia na 1/4 ł. i 1 komornicy bez bydła (ib. I/10 779v; Paw. 194); 1629 z cz. opata święt. pobór od 8 kmieci na 4 ł., 1 zagr. z rolą i 2 komor. bez bydła, z cz. szl. Andrzeja Sochy pobór z 1 kwarty roli przez niego uprawianej (RS 1629 66);

1658 Stanisław Sierakowski opat święt., zamiast tak, jak to robili nieregularnie jego poprzednicy, wypłacać zakonnikom na sprawienie kożuchów po 10 grz. rocznie z dochodów wsi J., postanawia odstąpić i włączyć do uposażenia konw. dzies. z ról kmiec. w J. (AG 1923); 1662 opat święt. daje pogłówne od 61 mkw wsi, z cz. Sochy pogłówne od szl. Gabriela Minostowskiego i 3 czeladzi (ASK I/67 35v); 1673 pogłówne od szl. Kostro z żoną, 57 czeladzi z folw. Wierzbątowice i mkw wsi (ib. 238v); 1674 opat święt. daje pogłówne od 48 mkw wsi (ib. 409v, 46lv); 1682, 1686 kolejne potwierdzenia układu z 1658 r. przez opata Mikołaja Goskiego i bpa Jana Małachowskiego (ib.); 1773-4 wieś J. stanowi uposażenie Józefa Niegolewskiego, koadiutora opata święt. (Lefebvre V/4 162v);

1780 należy do klucza wierzbątowickiego dóbr stołu opata klaustralnego. 7 kmieci (Stanisław Job, Wojciech Szastał, Maciej Giemza, Walkowa Jobowa, Paweł Job, Józef Kowalczyk, Wojciech Słosarz), 1 półrol. (Bartłomiej Kowalczyk), 1/2 roli opust., 1 zagr. (Wojciech Stania) i 1 chał. (Wincenty Kidoń). Kmiecie pracują po 3 lub 4 dni tyg. sprzężajem, odrabiają po 4 dni powaby i 12 łokci oprawy, płacą po 1/18 zł czynszu, dają po 3 kor. żyta, 2 kapłony i 30 jaj, półrol. daje połowę wymiaru, zagr. pracuje 3 dni tyg. pieszo, odrabia 2 dni powaby i 6 łokci oprawy, chał. pracuje 2 dni tyg. pieszo, odrabia 2 dni powaby i 4 łokcie oprawy. 4 kmieci „czterodniowych” dostaje sprzężaj dworski. Inne powinności jak w → Janowicach [sand.]. We wsi jest źreb (sors), tzn. 1 kmieć należący do dz. wsi Nagorzyce, który nie należy do gromady i nie daje powinności, oprócz podymnego⁷Nie wiadomo, czy jest to pozostałość cz. Nagórskiego. Subsidium charitativum wynosi 399 zł (Inw. Wierzbąt. 12-13, 18); 1780-2 → Wierzbątowice; 1787 liczy 96 mkw, w tym 5 Żydów (Spis I 416; II 135); 1819 należy do stołu opata (AOkup. 3v); 1827 ma 12 domów i 99 mkw (Tabela I 181).

4. 1351, 1553 → p. 3; 1761, 1785 kolejni władcy potwierdzają dok. z 1351 r. (ZDM IV 942 s. 91).

5. Dzies. należy do kolejnych właścicieli duchownych, od 1462 r. do kl. święt.

1432 → p. 3; 1462 dzies. snop. z J., którą z nadania opata wąch. dzierży Jan Bostowski [→ Bostów], przejdzie na własn. kl. święt. po śmierci jednej z trojga osób: Jana Bostowskiego, aktualnego opata wąch. lub Piotra OSB, prep. Mniszka, ewentualnie po dobrowolnej rezygnacji tegoż z prepozytury w Mniszku (AG 1985, 1858); 1467 → p. 3;

1470-80 dzies. należała kiedyś do opactwa wąch., ale drogą zamiany na Mniszek z dzies. przeszła na własn. kl. święt., któremu z całej wsi dowożą dzies. snop. i kon. wart. do 10 lub 12 grz. (DLb. II 472; III 237, 413); 1529 z całej wsi dzies. snop. wart. do 6 grz. należy do pleb. → Starej Słupi (LR 373); przed 1577, 1658, 1682, 1686 → p. 3; XVII/XVIII w. dzies. należy do stołu konw. (AG nab. 936 1, dopisek); 1780 dzies. snop. wytyczna należy do kl. święt. (Inw. Wierzbąt. 13); 1819 do stołu konw. należy dzies. snop. z gruntów włościańskich w J. wart. 150 fl. (AOkup. 9v).

6. 1470/71 Andrzej s. Pawła z J., wsi kl. święt., student U. Kr. (Al. I 202)⁸Na U. Kr. studiowało dużo osób piszących się z J., jednak bez szczegółowych badań niemożliwe jest określenie, z której z licznych miejscowości tej nazwy. Por: 1406 Spytek s. Stanisława (Al. I 24); 1408 Marcin s. Przybysława (ib. 26); 1416 Jakub s. Klemensa (ib. 38); 1420/21 Stanisław Pełka s. Pawła (ib. 49); 1461 Maciej s. Stefana (ib. 165); 1467 Jan s. Mikołaja (ib. 187); 1471 Stanisław s. Wojciecha (ib. 205); 1472 szl. Stanisław (AR I 255); 1473 Stanisław s. Macieja (Al. 1210); 1474 Jan s. Andrzeja (ib. 215); 1477 Stanisław, promowany na licencjata (LProm. 81); 1484 Jakub s. Stanisława (Al. I 266); 1488 Jakub Jeżowski, student, służący mgra Piotra s. Świętopełka z Zembrzyc (AR I 1151-2, 1180, 1186-8); 1490 Stefan s. Macieja (Al. II 4); 1493 Stefan (AR I 1558); 1523 Maciej promowany na mgra sztuk, potem kanonik kaliski itp. (LProm. 177); 1529 Wawrzyniec promowany na bakałarza sztuk, potem skarbnik królewski (ib. 182); 1532-37 Andrzej bakałarz sztuk (ib. 187-8; AR I 3176-7, 3271; II 37, 47-9, 52, 63-4); 1537-39 Stanisław (AR II 69, 166); 1541 Aleksy, promowany na bakałarza sztuk, potem penitencjariusz pułtuski (LProm. 199). Z dopiskiem z diecezji krak.: 1548 Stanisław s. Stanisława (Al. II 335); 1554 Jakub s. Stanisława (ib. III 13); 1557 zabity student Jakub (Conl. 297); 1573/4 br. Paweł i Marcin, ss. Marcina Górskiego (AL III 90); 1601 Marcin s. Mateusza Rożka (ib. 222); 1627 Stanisław s. Stanisława Jeżowskiego (ib. IV 110).

7. Gacki 104, 229n., 254; Wiś.Op. 514-7; Krzepela 432n.; Niwiński 1930 43, 65, 69, 82, 121, 124, 132; Derwich 1991; 1992 wg indeksu.