(1378 Bala, Byalla, Bele! Byala) 8 km na NNW od Płocka.

1. 1452 n. pow. płoc. (MK 337, 59); 1463 n. par. B. (Ep. 5, 132); 1474 n. ziemia płoc. (MK 5, 47v); 1484 distr. płoc. (AG perg. 898); 1506 dek. sierp. (MD).

2. 1382 staw między granicami wsi B. i Srebrna (ZDP nr 50); 1575 pole w Brunowie - Gąsiorach¹Dziś część Brunowa-Zalesia obok drogi wiodącej ku B. (PG 61, 87v).

3. Włas. ks. 1378 ks. Siemowit III sprzedaje discr. Andrzejowi młynarzowi młyn w B. za 5 kóp gr pras., ustalając czynsz roczny w naturze i obowiązek służby wojennej (DKM nr 42; AG perg. 797; T Nar. 8, 150; ZDP nr 43); 1413 ks. Kazimierz II darowuje 2 wł. we wsi B. Janowi Przebieruchowi, który zabezpiecza wiano na połowie własności żonie Katarzynie c. Wierzbięty z [Karwosiaków]-Noskowic (MK 5, 23av); 1446 ks. Włodzisław I darowuje rusznikarzowi Szczepanowi z Lisic 2 wł. roli w B. i dom w Płocku i wyznacza mu roczną pensję (MK 336, 52v; ZDP nr 142); 1449 tenże książę powierza Mikołajowi z Podkrajewa starostwo płoc. na okres 3 lat na określonych warunkach, wymieniając w umowie wsie należące do zamku płoc., a wśród nich B., Draganie, Chełpowo i Maszewo (MK 337, 77v; WS 304); 1452 → p. 4; 1472 Maciej młynarz z B. (Ep. 10, 43; ZDP nr 196); 1474 ks. Kazimierz III daje szl. Janowi Przebioruchowi ze Starej Rawy 2 wł. chełm. w B. (MK 5, 47v, 77v; ZDP nr 199); 1485 ks. Janusz II, pożyczając z sum ofiarowanych na erekcję kaplicy pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Sierpcu 500 kóp gr, zabezpiecza je na wsiach B. i Dziarnowo (AG perg. 898; L nr 251; K skarb nr 1012); 1498 król Jan Olbracht sumę tę przenosi na wieś Nowa Wieś (MS II nr 1168); Bertrand z Borkowa pisarz płoń. i pisarz kancelarii książęcej, star. płoń. i poborca ziemi wis., trzyma w dzierżawie wieś B. z folwarkiem. We wsi młyn o 1 kole, staw, karczma. Kmiecie w folwarku płacą rocznie po 30 gr w półgr., oddają po 3 korce owsa, 2 koguty, 1 gęś i 15 jaj. Pracują 1 dzień w tygodniu. Kmieci we wsi ok. 50, wśród nich 7 ogrodników, pozostali siedzą w większości na 1 wł., jeden na 2 wł., pięciu na 1 1/2 wł. (LP 149-151); 1503 król Aleksander Jagiellończyk zabezpiecza Janowi Rabsztyńskiemu z Tęczyna marszałkowi dworu i star. sandomierskiemu i płoc. 5000 fl. węg. m. in. na wsi B. (MS III nr 935; AG perg. 958); 1510 Prokop Sierpski star. płoc. zabezpiecza wiano żony Elżbiety z Gaju m. in. na wsi B. (MS IV, 1 nr 965); 1512 tenże Prokop otrzymuje od króla zezwolenie na zastawienie Wawrzyńcowi Prażmowskiemu kaszt. zakr. dóbr B. i Maszewo (MS IV, 1 nr 1484); 1519 Marcin Pierdziaga i Piotr kmiecie z B. (Ep. 2, 490, 491); 1530 król Zygmunt I odbiera starostwo grodowe płoc. Mikołajowi Niszczyckiemu i nadaje królowej Bonie wszystkie królewszczyzny płockie, m. in. B. (LP XXVIII; MS IV, 1, nr 5572); Elżbieta z Gaju zachowuje pr. dożywotniej dzierżawy Bielska z wsiami B. i Maszewo (MS IV, 1, nr 5473); 1531: 33 wł. os., młyn dziedziczny o 1 kole (RP 41, 65v); 1545 królowa Bona wykupuje z rąk córek Elżbiety z Gaju Sierpskiej tenutę B. wraz z wsią Maszewo; 1555 wydzierżawia ją Janowi Kroczewskiemu za 360 zł. rocznie, wskutek czego tenuta ta została następnie uznana za obciążoną „summa starą przez nieboszczkę królową Bonę nieboszczykowi księdzu Janowi zapisaną” w kwocie 3034 fl. węg.; w rezultacie B. z Maszewem zostały wyłączone z lustracji 1564/65 jako objęte zastawami, uznanymi przez konstytucje sejmów egzekucyjnych (LP XXXVI).

4. 1382 Mik. z Wolborza kustosz łęczycki, jako subdelegowany sędzia papieski, wydaje wyrok zaoczny na wójta, ławników i mieszkańców wsi B., potwierdzając ekskomunikę, którą obłożył ich Dobiesław bp płoc. za odmowę dzies. na rzecz wikariuszy wieczystych katedry płoc. (ADP perg. 83; ZDP nr 49); 1437-38 wójt Lasota w B. (MK 335, 18v, 162v); 1452 ks. Włodzisław I nadaje szl. Sowcowi swemu dworzaninowi wójtostwo w B., z 10 wł. wolnymi miary chełm. i z pr. łowienia ryb za pomocą waty (MK 337, 59; ZDP nr 154); 1498 wójt w B. siedzi na 10 wł., obowiązany do świadczeń związanych z wyprawą wojenną (LP 151); 1523 król Zygmunt I zezwala Andrzejowi Ośnickiemu kaszt. rac. wykupić wójtostwo w B. z rąk synów zm. Niemierzy (MS IV, 1 nr 4292); 1526 oraz Andrzejowi Dłużniewskiemu wykupić 2 wł. i pewną cz. wójtostwa w B. od Mikołaja i Jana synów Stan. Seroki z Karwosiaków po śmierci ich matki Elżbiety (MS IV, 1 nr 4905); 1531 2 wł. wójtostwa należą do Ośnickiego kaszt. rac. (RP 41, 65v).

5. 1382 → p. 4; 1388 bp płoc. zatwierdza wikariuszom wieczystym katedry płoc. posiadanie dzies. z wsi B. (L nr 114); [1420] dzies. z B. zajęte dla potrzeb stołowych kapituły płoc. (ADP perg. 188); 1421 bp płoc. przywraca wikariuszom płoc. dzies. z B. (ADP perg. 180); 1424 ks. Siemowit IV zawiera ugodę z bpem płoc., mocą której mieszkańcy niektórych miast i wsi m. in. wsi B., będą płacić po 10 gr z wł. uprawnej jako ekwiwalent dzies. snop. (UKP nr 619; ZDP nr 103); 1463 Grzymislaw rektor kościoła par. w B. (Ep. 5, 132-132v); 1476 ksiądz Junosza z Sulerzyża bakałarz sztuk rezygnuje z probostwa w B. (Ep. 10, 154); 1476-77 magister Dawid s. Jakuba z Mierzeńca rektor kościoła par. w B. (Ep. 10, 163, 173; Ep. 6, 116); 1479-81 magister Jan Szyszka pleban w B. (Ep. 13, 255; Ep. 10, 198, 201); 1481 kapituła płoc. przeznacza dzies. snop. z B. dla kościoła katedralnego w Płocku (UKP nr 462); 1488 ksiądz Stan. Faliboski pleban w B. podskarbi ks. Janusza II (Ep. 10, 561).

7. 1438-1545 (MK 335, 18v; Ep. 5, 183; Ep. 2, 461; MS IV, 1, nr 7495, 7500, 7805, 7810).

8. XII w. osada (?) (badania powierzchniowe) (Przybysz).