PŁOCK – ziemia

1355 ks. Siemowit III w dokumencie hołdowniczym zastrzega, że po śmierci króla Kazimierza ma wrócić do niego gród Płock z całą ziemią [płoc.] (Maz. II nr 339); XIV w. w skład z. płoc. (z kasztelanią) wchodzą powiaty: płocki, bielski, płoński i raciąski (z kasztelanią). Te cztery powiaty tworzyły tylko dwa „pisarstwa”, płockie i płońskie. Pierwsze z nich obejmowało pow. płocki i bielski, drugie – płoński i raciąski (WS 17)1Księgi sądowe z XV w. z obu powiatów pisarstwa płoc. zaginęły jeszcze w czasach przedrozbiorowych, ocalały jedynie księgi pisarstwa płońskiego (WS 17); granicę południową z. płoc. wyznaczała Wisła, granicę zachodnią – rz. Skrwa, granicę północno-wschodnią – rz. Wkra; 1447 określona została (pośrednio) granica wschodnia, ponieważ grunty k. Sarbiewa uznano jako należące do pow. sąchockiego (z. ciechanowska), a leżące k. Jarocina jako pow. płoński (z. płoc.) (MK 336, 24v); 1480 Grzegorz podpisek płoc. daje ks. Januszowi II 40 kóp gr w półgr. czynszów Ś. Marcina z z. płoc. (K skarb. nr 456); 1484 Andrzej Borowski pisarz i pleban w Stupsku otrzymuje od Krystyna Czeczorki z Zambrowa 100 fl. z czynszu książęcego z. płoc. za r. 1483 (K skarb. nr 917); od połowy XVI w. datuje się istnienie pow. sierpeckiego (z dawną kasztelanią) w z. płoc.; uprzednio sięgał tam pow. bielski (WS 17, 18).

1 Księgi sądowe z XV w. z obu powiatów pisarstwa płoc. zaginęły jeszcze w czasach przedrozbiorowych, ocalały jedynie księgi pisarstwa płońskiego (WS 17).