ROGOŹNO ZAMEK

(1285, 1290 castrum Roghuszen, 1414 Nuwenhof, Newhof, Newenhoff, 1472 Rogosznyo, Rogenhauszen, 1565 folwark zamkowy 1570 Rogoźniki) 8,5 km na NW od Łasina.

1. 1285 siedziba komt. rog. (Fr. 1, 280); 1290 zamek (Pr U 1/2, nr 569); 1414 folw., wójt. rog. (GA 540); 1482 stwo rog. (Fr. 1, 282); 1570 pow. chełm., par. Rogoźno (Bi. 34, 82).

2. 1293 graniczy z wsią Szczepanki (PrU 1/2, nr 612); 1298 R. graniczy z dobrami m. Łasina (PrU 1/2, nr 701); 1565 graniczy z zamkiem i Szczepankami (Lustr. 159).

3. 1414-48 folw. własn. Zak.1Wymieniony w GA folw. Nuwenhoff w wójt. rog. jest prawdopodobnie późniejszym folw. R. Z., powstał może z wsi o 20 ł. ante castrum z r. 1290, gdyż późniejsze dokumenty dot. Rogozińskiego Przedzamcza podają mniejszy obszar; 1414 inwentarz folw.: 51 koni, 36 szt. bydła, 522 owiec, 78 świń, 3 krowy do pługa u gospodarza, 3 1/2 łasztu 7 i korców jęczmienia, 1/2 łasztu grochu2Inwentarz z r. 1414 podany przykładowo; 1438 folw. N. ma 3 pługi z całym wyposażeniem (GA 540, 545, 550-1, 553-4, 556); 1565 własn. król., stwa rog., folw. zamkowy na gruncie urodzajnym, iłowatym, 9 zagr., zbudowanych dla nich domów 6, nowa cegielnia, stodoła, browar; urodzaj zbóż: żyta 1800 ćw. – wysiew 140 ćw., jęczmienia 750 ćw. – wysiew 140 ćw., grochu 45 ćw. – wysiew 16 ćw., obora: 83 szt. bydła, 136 owiec, 90 świń, 20 gęsi (Lustr. 159-60 i 169-73); zamek ma 2 przygródki i trzeci wysoki zamek, pierwszy przygródek bardzo wielki, przeznaczony na miasto (sic), zwie się Filiów, jednak miasta tam nie było, mury i wieże nie przykryte, liczba wież 20, kaplica murowana, wewnątrz opust., stajnia, dom czeladny, folwarkowy, stodoła, sad; przygródek ten dawno był zdobyty przez torunian; w przygródku drugim nowa stajnia, izdebka i sionka dla czeladzi zamkowej; zamek, siedziba podstarościego, przed zamkiem na łące zbudował starosta mielcuch i browar (ibid. 169-73); 1570 folw. król., 7 zagr., bednarz, tkacz, ceglarz (ŹD 12).

6. 1410 Władysław Jag. nadaje zamek R. Czechowi Hinczkowi (Długosz, Historia 4, 80).

7. PrU 1/1, nr 758, 771; 1/2 nr 115; MS 4/1, nr 1998; GZ 14; MS 4/2 nr 15 751, 15 760, 15 776; Rzeczkowska-Sławińska M., Zamek pokrzyżacki w Rogoźnie, pow. grudziądzki, „Rocz. Grudziądzki”, t. 5-6: 1970, 71-96.

8. Grodzisko wczesnośredn. (Ziel. 27).

1 Wymieniony w GA folw. Nuwenhoff w wójt. rog. jest prawdopodobnie późniejszym folw. R. Z., powstał może z wsi o 20 ł. ante castrum z r. 1290, gdyż późniejsze dokumenty dot. Rogozińskiego Przedzamcza podają mniejszy obszar.

2 Inwentarz z r. 1414 podany przykładowo.