(1280 locus Czessel, 1422 Cessle, 1437 Czeszlie, 1471 Czesle, 1485 Czysle, 1499 Czeszelsky mol., 1502 Czeszle, 1508 Czyesle, 1534 Czyeschle, 1577 Cieslie) młyn i folwark 2 km na NE od Rogoźna.

1. 1437 n. pow. pozn. (PG 1, 134); 1471 n. par. Rogoźno (PG 57, 129v).

2. 1424 role płone czyli jałowe w C. → p. 3; 1499-1580 młyn w Cz. na rz. Wełna → p. 3; 1502 wieś Cz. ma narożnik z wsiami → Jakubowo i Rumnowo [obecnie Runowo] (PG 62, 314); 1564/65 łąki w C.; staw młyński na rz. Wełnie o wymiarach 9 x 3 sznury, zarośnięty, łowią w nim w lecie drgubicami i więcierzami szczupaki i okonie na potrzeby star. [rogoz.] (LWK 1 s. 248, 259).

3. Własn. król. (pierwotnie posiadłość wójta rogoz. następnie stwa rogoz.). 1280 Przemysł II lokując m. → Rogoźno, zezwala zasadźcom tego miasta wybudować w miejscu zw. Cz., cokolwiek będą chcieli (Wp. 1 nr 573).

1424 Dobrogost wójt z Rogoźna [posiadacz C.] prowadzi spór z braćmi Janem Prusieckim [ze wsi Pruśce] i Wierzbiętą ze Smogulca [posiadaczami wsi Jakubowo]; do czasu rozstrzygnięcia sporu kmiecie z C. i z Jakubowa mają, jak dotychczas, uprawiać płone [jałowe] role, w przyszłości decyzja ta będzie zapewne odwołana (PZ 7, 196): 1437 Sędziwój wójt z Rogoźna sprzedaje Andrzejowi z Rogalina wójtostwo w Rogoźnie i wieś Cz. za 400 grz. (PG 1, 134); 1449 Andrzej, wójt z Rogoźna, dz. w C., w sporze z burmistrzem i rajcami m. Rogoźno uzyskuje wyrok w sądzie polubownym: wójt nie ma niepokoić mieszkańców Międzylesia, ma on otrzymać ziemie przy granicy z Marlewem (M. Rogoźno I 3); 1456 Piotr wójt w Rogoźnie w sporze z Mikołajem niegdyś wikarym ze Słomowa z powodu rozliczeń za młyn w C., który wójt wykupił od Mikołaja (ACC 37, 55); 1471 wieś C. nie zapłaciła podatku zw. poradlne (PG 57, 129v); 1485 Katarzyna ze Sprowy wd. po Andrzeju z Kretkowa wdzie inowrocł., tenut. rogoz., wraz z synami tenutariuszami rogoz. sprzedają z pr. odkupu Mik. Krzyszkowskiemu [z Laskowa?] wieś Cz. stanowiącą oprawę Katarzyny (PG 10, 30); 1499 mł. Cz. nie zapłacił wiardunków [król.] (PG 62 k. 12v, 44v); 1500 podział stwa rogoz. między 2 braci tenutariuszy: Mik. Kretkowski otrzymuje m. in. C.M. z folw. (PG 62, 165v); 1508 pobór z młyna o 1 kole (ASK I 3, 17); 1534 pobór [formularz nie wypełniony] (ASK I 12, 390); 1563, 1577 folw. Cz. (ASK I 5, 232v, 707v); 1564/65 wieś Cz. w stwie rogoz.: urodzaj i dochód z folw. w C. podano łącznie z urodzajem folw. zamkowego w Rogoźnie; wysiew ziarna: 16 ćw. żyta, 20 ćw. owsa; młyn Cz. na rz. Wełnie o 2 kołach walnych (LWK 1 s. 249, 258); 1580 Krzysztof Sokołowski [tenut. rogoz.] płaci pobór z młyna o 2 kołach (ŹD 30).

Uwaga: Zachowały się 2 plany osady Cieśle: młyn z 1785 i 1786 r. (APP, Mapy, Sąd referendarski 1, 2; reprodukcja planu z 1786 r.: Katalog planów miast i wsi wielkopolskich, opracowała K. Górska-Gołaska, z. 1, Poznań 1961, ryc. 6).