CIEŚLE

(1380 kop. XVIII w. Cesle, 1397 or. Cesle, 1401 Czesle, 1424 Cessle, 1432 Czeszle, 1434 Czyessle, 1435 Czeslye, 1444 Czyesle, 1446 Czessle, 1453 Czeschlye, 1464 Cieslie, 1496 Czyeslye, 1577 Czaesle) 7 km na E od Buku.

1. 1467 n. pow. pozn. (PG 6, 239v); 1508 n. par. Nieproszewo (ASK I 3, 12v).

2. 1380 rów i przepływ wody z jez. Nieproszewo przez C. do młynów w Lisówkach (Wp. 3 nr 1773); 1390 ciesielska grobla → p. 3; 1422 Mirosław [z Bytynia] kan. pozn. [jako posiadacz wsi kap. pozn. Lisówki] w sporze z Gardziną z Brzozy dowodzi, że jego ludzie nie kopali rowu w C. głębiej, aniżeli był kopany od 30 lat (WR 1 nr 1125); 1440 spór o połów ryb w jez. Nieproszewo → p. 3; 1500 młynarz ze wsi kap. pozn. Lisówki skarży się, że pan Ciesielski nie pozwala, aby woda z jez. Nieproszewo spływała przez rów w C. do młyna, oraz wzbrania budowy mostku przez rów i strugę, mimo że płaci mu się za ten rów; ludzie zdążający na targ do Buku niszczą rów, a czyniąc sobie przejście, wstrzymują wodę gałęziami; most ostatnio zniszczony; kmiecie wsi kap. pozn. Skrzynki żalą się na szkody, jakie pan Ciesielski wyrządza im na pastwiskach i w zasiewach (CP 111, 14); 1508, 1510 wiatrak (ASK I 3 k. 12v, 271); 1509 z wizytacji wsi kap. kat. pozn. Skrzynki: granica z C. wymaga odnowienia kopców, bo są niewidoczne i podorywują je; kmiecie żalą się, że Marcin Ciesielski wzbrania im wycinać zarośla, które należą do Skrzynek (CP 111, 29v); 1514 C. graniczą z wsiami Tomice, Otusz i Skrzynki oraz [z brodem?1Świniec występuje 1634 r. jako bród na drodze z Buku i na granicy wsi C. i Skrzynki (PG 679, 876v-878v)] Świniec; droga z C. do Otusza; gaj Młody Zapust (Mlody Zapust); jezioro [Nieproszewo?]; staw; łany opust. Jarczyński i Stachowski (Jarczinski, Stachowski, PG 69, 133); 1531 wsie kap. kat. pozn. Skrzynki i Lisówki graniczą z C.; kmiecie z Lisówek proszą o obronę przed Ciesielskim; w Skrzynkach należy odnowić granice ze wzgl. na szkody przez niego wyrządzane (CP 111, 127).

3. Własn. szlach. 1380 Tomasz dz. z C. zawiera ugodę z Mikołajem Strosbergiem prep. gnieźn. i kan. pozn. [jako posiadaczem wsi Lisówki, należącej do kap. pozn.] w sprawie przekopania rowu od jez. Nieproszewo na użytek młynów w → Lisówkach (Wp. 3 nr 1773); 1390 Jasiek Nieproszewski w sporze ze Stefanem Sierpem [z C.] dowodzi, że nie przekopał ciesielskiej grobli (WR 1 nr 240).

1391-1423 Piotr, Piotrek Ciesielski, z C., Piotr Sierp z C. (WR 1 nr 109, 407, 538, 653, 729, 734, 787, 835, 852, 854, 969, 977; WR 3 nr 32; KP nr 534, 949, 2591; ACC 6, 74v; PZ 5, 136; PZ 6, 19v; KR 8 s. 7, 19), 1404 on oraz Mikołaj ze Śliwna ss. Sierpa (GZ 1, 50), 1407, 1415 jego ż. Jadwiga siostra Agnieszki (PZ 3 k. 9, 32; KR 8, 19), 1418 jego siostra Wisława, czyli Wichna, ż. Przecława z Witkowie (KR 2, 155): 1400-04 tenże oraz Mikołaj ze Śliwna ss. Sierpa w sporze z Kuszenm z Gołańczy i jego braćmi o Jankowice i Rumino [obecnie Rumianek], a proces wygrywają Kusz i Wierzbięta z Gołańczy (KP nr 354, 634, 1163, 1406, 1808, 1858; GZ 1, 50; KR 8, 19); 1404 tenże oraz Jan Dziurka [z Gnuszyna] w sporze z Januszem Łagiewnickim o Grzybno [k. Pniew] (KP nr 2028); 1416 tenże w sporze z Wichną z Witkowic [swą siostrą], która dowodzi, że trzyma 2 ślady tytułem 30 grz. posagu, tak jak inne siostry otrzymywały (WR 1 nr 909); 1419 tenże i Sram z Otusza i Wincenty z Wysoczki w sporze o 50 grz. i 8 gr (PZ 5, 138).

1393 Ciesielski (Lek. 1 nr 1465); 1397 Mikołaj z C. (Lek. 1 nr 2491).

1401-05 Agnieszka z Witkowic i C., siostra Jadwigi z C. (KP nr 2445; KR 2, 155), 1406 filia Golaszeke [c. Gołaskiego], siostra Krystyny z Myszkowa (KP nr 2591), 1405, 1406, 1424 z Witkowic (KP nr 2445, 2691; WR 1 nr 1174), 1407 ż. Franciszka z Witkowic (PZ 3, 32): 1401-02 siostry Agnieszka i Jadwiga toczą spór z Butką i jej mężem Janem z Otusza o 50 grz. z tytułu posagu babki Jana (KP nr 797, 985); 1405 obie siostry toczą proces z Pietraszem Chełmskim o długi żydowskie (KP nr 2445); 1407 obie siostry toczą proces [procesy?] z Pietraszem Urbanowskim i Niemierzą Kąsinowskim o 1/2 dziedziny Myszkowo (PZ 3 k. 9, 32).

1401-24 Jadwiga z C., siostra Agnieszki, 1401-05 z Witkowic i C. (KR 2, 155; KP nr 2416, 2445), 1406 filia Golaszeke [c. Gołaskiego], siostra Krystyny z Myszkowa, 1413 ż. Piotra Sierpa z C. (KR 8, 19); 1401-07 zob. wyż. transakcje Agnieszki; 1406 taż i Agnieszka z Witkowic filie Golaszeke [cc. Gołaskiego] toczą spór z swą siostrą Krystyną z Myszkowa o 1/2 Myszkowa (KP nr 2591, 2691; KR 8, 19); 1413 taż w sporze z Janem Dziurką i jego bratem Chemką dowodzi, że Gnuszyn jest jej ojcowizną, którą posiadała ponad 30 lat (WR 1 nr 892); 1424 taż w sporze z Agnieszką z Witkowic o 1/4 Gnuszyna dowodzi, że posiadała go ponad 30 lat (WR 1 nr 1174).

1416-33 Wisława czyli Wichna niegdyś z C., siostra Piotra [Sierpa] Ciesielskiego, ż. Przecława z Witkowic (WR 1 nr 1422; KR 2, 155), 1416 w sporze z Piotrem Ciesielskim dowodzi, że posiada 2 ślady [w C.?] tytułem posagu w wysokości 30 grz., jaki dawano innym siostrom (WR 1 nr 909).

1420 Rapata Ciesielski (WR 1 nr 987; KR 8, 19).

1428-70 Tomasz, Tomek, Tomisław z C., Ciesielski (WR 1 nr 1301, 1651; AC 2 nr 1082; PZ 18, 34; KR 8, 18-20), brat Jana z Otusza i Stefana z C. (KR 8 s. 10, 19-20), 1450 jego bratankowie Piotr i Jan ss. zm. Mikołaja z Niemierzyc (KoścZ 14, 41v; KR 8 s. 19, 24), 1470 wuj Jadwigi c. Szymona z Radwankowic (KR 8, 19), 1470 jego ss. Wojciech i Maciej bracia niedz. z C. (PG 8, 67v), wicechorąży w Poznaniu 1452, 1463-64, w Kościanie 1462-64 (GUrz. nr C 892, 1061, 1063; DBL 244); 1440 tenże w sporze z Dobrogostem Szamotulskim, Wincentym i Janem Mleczko ze Zborowa o połów ryb w jez. Nieproszewo (PZ 14, 42); 1444 tenże kupuje za 250 grz. od Sędziwoja z Grzebieniska 1/2 wsi Wierzeja (PG 2, 8v), a 1446 po wywołaniu [ewentualnych zainteresowanych z tytułu pr. bliższości] uzyskuje przed sądem potwierdzenie dokumentu star. gen. wlkp. w tej sprawie (PZ 15, 138).

1432-49 Jan z C., Ciesielski (WR 3 nr 1423; CP 378, 27-29; Wp. 5 nr 558; WR 1 nr 1559; KR 8, 19-20), 1434 jego żona Helena, niegdyś z Chobienic (PG 1 k. 56, 90), 1448 tenże, Tomisław i Stefan bracia z C. i Otusza (KR 8 s. 10, 19, 20), wicepodsędek w Poznaniu 1442 (GUrz. nr C 1018): tenże dłużny Mik. Pusikowi [plebanowi w Śródce pod Poznaniem] 2 kopy [gr] za kupioną odeń dzies. w C. (ACC 18, 78v); 1435 tenże zapisuje ż. Helenie po 60 grz. posagu i wiana na 1/4 dziedzictwa w Otuszu i na 1/2 Miłobratowa (PG 1, 90).

1448-72 Stefan z C., 1448 z C. i Otusza, brat Tomisława i Jana (KR 8 s. 10, 19-20, 22; KR 2, 116), h. Samson (Koz.Nieznane nr 56), wicepodkomorzy w Poznaniu 1472 (GUrz. nr C 1045): 1463 tenże kupuje za 66 grz. od braci niedz. Jakuba, Jana i Mikołaja ze Strzępina 2 1/2 ł. w Strzępinie (PG 6, 202v); 1467 tenże sprzedaje Janowi Mleczce ze Zborowa dwóch kmieci w C. z 14 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 239v).

1470-97 Wojciech Ciesielski s. Tomasza, brat Macieja, 1495 jego ż. Katarzyna [z Łęk Wielkich], współpatronka kościoła par. w Łękach Wielkich (ACC 72 k. 29v, 30v, 90; ACC 75, 69): 1470 tenże i Maciej bracia niedz. sprzedają za 50 grz. Iwanowi z Goliny [pow. pyzdr.] sędziemu kal. pr. bliższości do wsi w pow. pyzdr.: Czeszewo, Mikuszewo, Chlebowo i Łojewo (PG 8, 67v); 1488 tenże kupuje od Ceradzkich za 34 zł węg. 1 ł. os. w Ceradzu Nowym (PG 10, 95); 1497 tenże współpatron kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (ACC 73 k. 115rv, 120v; ACC 74, 89).

1470-95 Maciej Ciesielski, 1495 jego ż. Małgorzata, współpatronka kościoła par. w Łękach Wielkich, zob. wyżej → Wojciech.

1496-97 Helena, Katarzyna i Anna dziedziczki w C., cc. Piotra Grzebieniskiego, współpatronki kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (ACC 73 k. 115rv, 120v; toż samo ACC 14, 89, gdzie jednak zamiast Anny występuje Barbara, zapewne przez pomyłkę), 1507 Kat. Ciesielska współpatronka wspomn. kościoła (ACC 84, 102).

1496-1509 Łukasz z C., Ciesielski (KR 8, 20), 1505 tenże zapisuje ż. Elżbiecie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. w Wierzei (PG 13, 26); 1507 tenże współpatron kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (ACC 73 k. 115rv, 120v; ACC 74, 89; ACC 84, 102).

1507 Michał, Bartłomiej i Feliks dziedzice w C., bratankowie (nepotes) Łukasza Ciesielskiego i Andrzeja Ciesielskiego kan. pozn., współpatron kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (ACC 84, 102; AE VI 99v-100), 1518 w C. Bartłomiej i Feliks (AE VI 99v/100).

1509-19 Marcin z C., Ciesielski (CP 111, 29v), bratanek (nepos) Bartłomieja i Feliksa z C., współpatron kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (AE VI 99v-100).

1514 zast. burgr. pozn. dokonując podziału, wydziela cz. wsi C. Apolonii Ciesielskiej, której przypadają połowy łanów opust. Jarczyńskiego i Stachowskiego, 1/2 karczmy opust., zagroda opust., 1/2 gaju, czyli zapustu położonego w stronę Świńca, która to połowa leży w stronę wsi Tomice, 1/2 innego gaju zw. Młody Zapust położonego w stronę wsi Otusz i Skrzynki, która to połowa leży w stronę drogi z C. do Otusza, 1/4 jeziora, 1/2 każdego łanu, czyli płosy na folwarku, 1/2 łąk, 1/2 dworu w stronę stawu; woźny wwiązuje Apolonię w wydzielone dobra i zgodnie z wyrokiem nakłada wadium 60 grz., aby Maciej Sędziński i jego ż. Katarzyna nie niepokoili Apolonii (PG 69, 133).

1478-1581: 1478 C. w wykazie zaległości podatkowych (PG 58, 72v); 1508 pobór: wiatrak (ASK I 3, 12v); 1510 C. wieś opust., pobór z wiatraka (ASK I 3, 271); 1510 C. wieś opust. i z tego powodu nie daje dzies. należnej dla kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (LBP 57, 97); 1563 pobór z części panów Ciesielskich: 1 ł. (ASK I 5, 227); 1581 części M. Szczutowskiego i Piotra Tomickiego (ŹD 22).

5. 1423 pleban z Psarskiego w sporze z Piotrem dziedzicem C. o dzies. (ACC 6, 74v; Now. 2, 463, przyp. 86); 1434 na rzecz Mik. Pusika plebana kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] za dzies. z C. kupioną od niego dłużni są Jan dz. w C. 2 kopy [gr] oraz Mik. Bębenek z Sapowic 2 grz. i 9 gr (ACC 18, 78v); 1510 dzies. dla kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce, z powodu spustoszenia nic nie dają (LBP 57).

6. 1434 Hanka z Ptaszkowa niegdyś Ciesielska (olim filia Czeschelska, KoścZ 10, 184).

1453 Piotr s. Tomasza z C. student w Krakowie (AS 1, 137).

1460-1521 Andrzej z C., Ciesielski, 1460 tenże s. Tomasza, student w Krakowie (AS 1, 162), 1485 tenże kan. pozn. (AC 2 nr 1540, 1591; Kl. Przemęt A 18; MHP nr 211, 228; AR 3 nr 2067; A 187, 203, 209), 1495 oraz 1498 tenże bezskutecznie przedstawiony jako kandydat na plebana kościoła w Łękach Wielkich (ACC 72 k. 29v, 30v, 48v, 90; ACC 75, 69; ACC 76 k. 88v, 94v), 1495 tenże występuje jako licencjat in decretis (ACC 12, 105v), 1495-96 tenże bezskutecznie przedstawiony jako kandydat na plebana kościoła w Ceradzu Starym (ACC 72, 105; ACC 73, 71), 1496 tenże przedstawiony jako kandydat na plebana kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] przez dziedziców w C. oraz innych współpatronów, uzyskuje 1497 wyrok na swoją korzyść (ACC 73 k. 115rv, 120v, 139; ACC 74, 89); 1497 tenże jako pleban kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] sprzedaje Piotrowi Górskiemu dz. w Górze [k. Kaźmierza] dzies. z folwarku w Górze za 3 wiard. rocznie, tak długo, póki będzie plebanem (ACC 74, 168v); 1498 tenże, pleban kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] toczy proces o pr. patronatu tego kościoła (ACC 75, 51); 1504-05 tenże archid. pszczewski (MHP nr 214; Now. 2, 296); 1504-12 tenże altarysta w kat. pozn. (Now. 1, 417); 1504 tenże kan. gnieźn. (Kor.Prał. 1, 139); 1507 tenże [ponownie?] przedstawiony przez dziedziców wsi C. jako kandydat na plebana kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] ustępuje na rzecz Macieja Janika [penitencjarza kat. pozn.], plebana w Wirach i altarysty w Kościanie pod warunkiem, że Maciej zrezygnuje na rzecz Andrzeja Ciesielskiego lub osoby przezeń wskazanej z beneficjów swych w Wirach i Kościanie (ACC 84 k. 98v, 102, 118v); 1507, 1508 tenże jako kan. koleg. NMP in Summo Poznaniensi posiada wieś Mieścisko [k. Buku, przynależną do tej kolegiaty] (Dep.Test. IV 55v; ACC 85, 23v); 1511 tenże [jako kan. pozn.] sprzedaje dzies. ze wsi Leśniewo [w pow. gnieźn., jako przynależną do swego beneficjum w kat. pozn.] (ACC 88 k. I 83); 1511 tenże kanclerz pozn. (A 216, 236; MS 4/1 nr 1284; AC 1 nr 1040; MHP nr 252; Zbiór akt kl. XII 10, 11): 1518 tenże [jako współpatron] wraz z innymi dziedzicami wsi C. i innymi współpatronami przedstawia kandydata na plebana kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [pod Poznaniem] (AE VI 99v-100); 1521 tenże rezygnuje z kan. gnieźn., umiera (Kor.Prał. 1, 139; LBG 1, 40; Now. 1, 718).

1507 Jan Ciesielski h. Samson, s. Jana Ciesielskiego i Katarzyny z Brodów, bratanek (nepos) Andrzeja Ciesielskiego kan. pozn. przeprowadza wywód szlachectwa przed przyjęciem w skład kap. pozn. (MHP nr 228).

1514 Michał Ciesielski bratanek Andrzeja Ciesielskiego przeprowadza wywód szlachectwa przed przyjęciem w skład kap. pozn. (MHP nr 252).

1 Świniec występuje 1634 r. jako bród na drodze z Buku i na granicy wsi C. i Skrzynki (PG 679, 876v-878v).