(1400 obl. XVI w. Czarnkow, Czarnkowo, 1459 wzm. XVIII w. Czarkowo, 1494 or. Czarnkow), obecnie Czarkowo, 2 km na SW od Kościana.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 121v); 1563 n. par. Kościan (ASK I 4, 148v).

3. Własn. m. Kościana. 1400 Władysław Jag. nadając m. → Kościanowi pr. magd. przyłącza do [dóbr] miasta m. in. wieś Cz. (MS 4/3 suppl. nr 406; MS 5/1 nr 138; Pot. 304, 24); 1440 król Władysław [Warn.] zapisuje Łukaszowi Górce podczaszemu pozn. i star. kośc., 1000 grz. na m. Kościanie i m. in. na wsiach → Bonikowo i Cz. (AG perg. 377; Rykaczewski 283); 1564/65 wsie miejskie [Kościana] Nacław i Cz. płacą co roku czynsz dla zamku [tenutariusza] kośc.: 3 kmiecie w Cz. płacą razem 9 fl. 24 gr (LWK 1, 160).

1530 pobór z 4 ł. [os.] i z 1 ł. sołtysa (ASK I 3, 121 v); 1563, 1581 pobór z 7 ł. [os.] i z 2 ł. sołtysa (ASK I 4, 148v; ŹD 61).

4. 1400 Władysław Jag. przenosi wsie m. Kościana, m. in. Cz. z pr. pol. na pr. magd. i poddaje je jurysdykcji wójta kośc. (MS 5/1 nr 138; Pot. 304, 24); 1494 zm. Piotr Layp mieszcz. kośc., sołtys z Cz. (AC 2 nr 1491); 1530, 1563, 1581 łany soł. → p. 3.

5. [od] 1459 (wzm. XVIII w.) na mocy specjalnego przyw. król. mieszczanie kośc. płacą wspólnie wikariuszom kat. pozn. [pewną sumę] za dzies. snopową z wsi Cz. i Nacław (CP 24, 94); 1610 z wsi miejskiej [m. Kościana] meszne dla plebana w Kościanie (AAP Acta Visitationum 4, 68v).