(1310 obl. 1608 Scharncow, 1393 or. Czarnkowo, 1395 Carkowo, 1406 Czarncowo, 1424 [Czarcowo], 1454 Czarnkow, 1564 Czarkow), obecnie Czarkowo, 6 km na NE od Ponieca.

1. 1310 Sch. w dystr. ponieckim ustanowionym przez ks. głog. Henryka II (Wp. 2 nr 930); 1449 n. pow. kośc. (PG 3, 51); 1410 n. par. Poniec (Wp. 5 nr 169).

2. 1420 sąd ziemski nakazuje Czewlejowi, niegdyś Łęckiemu, złożyć przysięgę wraz z 2 szlachcicami, że kopiec narożny między Łęką Wielką a Cz. wyznaczony jest według prawa (WR 3 nr 808); 1527 w opisie podziału wsi Drzewce [k. Ponieca] wspomn. droga Czarnkowska (PG 73, 516); 1539 w opisie tejże wsi wspomn. łąka Czarnkowska przy granicy [z Cz.] (PG 17, 320); 1559 w ugodzie między Wojc. Zawadzkim [z Zawady k. Ponieca] i Mac. Skórzewskim, dziedzicami wsi Cz. w sprawie stawu zbudowanego przez tegoż Zawadzkiego, postanowiono, że poddanym wspomn. Skórzewskiego nie będzie wolno stawiać żadnych statków [narzędzi do łowienia ryb] w samicy [przepływie wody] idącej do tego stawu, ani łowić ryb przy jego brzegach. Wojc. Zawadzki ma uczynić drugi upust na drugim końcu grobli dla łatwiejszego odchodzenia wody na roztok¹Słowa „na roztok” nie oznaczają nazwy własnej (→ K 3, 143: hasło Roztok, miejsce nieznane na Czarkowie ponieckim i cytat z aktu z 1559); roztok = roztopy śniegu i lodu w czasie kończącej się zimy (S. B. Linde, Słownik języka staropolskiego, t. 5, Lwów 1859, s. 143) (rostok), aby ani wspomn. Skórzewski, ani jego poddani nie doznawali szkód (KoścG 12, 20lv).

3. Własn. szlach. 1393 Dobrogost wójt m. Śremu w sporze z Kat. Sławską o dziedzinę Cz. (Lek. 1 nr 1701); 1395-1428 Gniewosz z Cz., Czarnkowski (WR 3 nr 76, 110, 1292)²Kozierowski słusznie wycofuje swą identyfikację Czarnkowa wspomn. wraz z milesem Gniewomirem (de Czarnchow, Czarnków) świadkiem w procesie polsko-krzyżackim z 1339 z Cz. k. Ponieca (K 2, 106-107 i K 4, 134-135). Zbieżność imienia Gniewomir i nazwy „Czarnków” z imieniem późniejszego dz. w Cz., Gniewosza, jest tu przypadkowa, → Czarnków gród i kasztelania, p. 6: 1399 tenże skarży [Wyskotów] Sobka [z Żytowiecka] i Bawora [z Łęki Wielkiej], którzy płacą karę pokupną (Lek. 2 nr 2354-2356), 1400 temuż Gniewoszowi wspomn. Bawor i Sobek Wyskotowie winni są sumę 6 grz. 40 gr (Lek. 2 nr 2660), tegoż Gniewosza skarży [Jan] Donin Sarnowski [z Sarnowy] o bezprawne wyrąbanie barci przez niego i 11 jego poddanych (ZSW nr 571), 1427 tegoż Gniewosza skarży Sobek Żytowiecki o nieoddanie mu motyk wbrew wyrokowi sądu i dalsze kopanie [w lesie?] w Drzewcach ze szkodą Sobka (WR 2 nr 1309), 1428 tenże Gniewosz w sporze z Hinczlem Sowińskim [z Sowiny k. Ponieca] (WR 3 nr 1314); 1449, 1454 Gniewosz z Cz. [ten sam?], zob. niżej Mikołaj.

1406 Kuna z Cz. [Czarnkowska] w sporze z Mik. Koterbą [z Rokossowa] o rękojemstwo (WR 3 nr 319).

1420-49 Mik. Czarnkowski, Czarkowski z Cz. (WR 3 nr 849); 1424 tenże dowodzi przeciwko Mik. Gilowi [z Gierłachowa], że Gniewosz [z Cz., jego brat] otrzymał 1/4 cz. w Gierłachowie (WR 3 nr 1080, 1246), 1426 przeciwko temuż Mikołajowi z Cz. dowodzi wspomn. Mik. Gil, że łąkę, o którą skarży go Mik. Czarnkowski, posiada on i jego przodkowie przez 60 l. (WR 3 nr 1163), 1437 tenże Mikołaj z Cz. zapisuje ż. Formozie po 90 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Konarzewo [k. Górki Miejskiej] (PG 1, 129v), 1449 tenże Mikołaj z Konarzewa [i z Cz.] daje w działach swym braciom Janowi i Gniewoszowi, wsie Cz., Konarzewo i Gierłachowo (PG 3, 51); 1454 Gniewosz z Cz. → p. 6.

1470 Anna ż. Jana Zawadzkiego [z Zawady k. Ponieca] w obecności swego brata Wawrz. Czarnkowskiego i Jana Bylęckiego [z Bylęcina k. Zbąszynia, obecnie Belęcin] daje mężowi 1/3 swych dóbr dziedz. we wsi Cz. (PG 8, 60v); 1484 szl. Wawrzyniec dz. w Cz. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Wojciechowi [z Kobylina, pow. pyzdr.] altaryście kościoła par. w Krobi czynsz roczny 2 grz. za 24 grz. zapisany na swej części wsi Cz. (AE 3, 102); 1485 Stanisław altarysta w Czempiniu zeznaje, że jego poprzednik na tej altarii zm. Jan pleb. z Iłowca Małego, otrzymał od Wawrz. Czarnkowskiego czynsz 1 grz. płatny od sumy głównej 12 grz. zapisanej na wsi Cz.; tenże Stan. kwituje wspomn. Wawrz. z tegoż czynszu i z sumy głównej oraz uwalnia go od dalszych zobowiązań (ACC 63, 18); 1493 tenże Wawrz. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Dorocie wd. po Janie Szurkowskim [z Szurkowa] czynsze roczne w kwocie 5 flor. węg. z 4 ł. os. w Cz., na których są kmiecie: Stan. Łoj (Loy), Paweł, Mik. Kaza i Mac. Kapalicki (Capalyczky), za 60 flor. węg. (PG 10, 182v); 1510 [tenże?] Wawrzyniec z Cz. altarysta [nie podanego kościoła] w Poznaniu skarży prac. Grzegorza sołtysa w Kicinie o zniewagę, którą szacuje na 300 flor. (ACC 87, 158v).

1498 Małgorzatą wd. po Janie Czarnkowskim wysyła w swym zastępstwie na wyprawę antyturecką z dóbr wiennych, które ma zapisane na Cz., sługę u boku szl. Mik. Zawadzkiego (ExpBel. nr 575); 1510 połowa wsi Cz. należy do pana [Mik.?] Zawadzkiego; na tejże połowie zapisany [czynsz] 16 sk. dla altarii kościoła par. w Krzywiniu (LBP 205).

1530 w Cz. pobór z 5 ł. (ASK I 3, 131v); 1563 pobór z części Jakuba Czarnkowskiego [alias Skórzewskiego] z 1 1/4 ł. i 1/2 kwarty, 1 karczmy i 3 komor., z części Marcina Zawadzkiego z 3 1/2 ł. i 2 rzem. (ASK I 4, 188); 1580 pobór z 6 3/4 ł., 4 zagr., 1 rzem. i wiatraka w dzierżawie dorocznej (ASK I 6, 280).

5. 1410 kop. 1555 Cz. oddaje plebanowi w Poniecu dzies. i meszne [z łanu] po 2 ćw. żyta i owsa (Wp. 5 nr 169; AC 120 k. 132v-134); 1564 Cz. oddaje bpowi pozn. do klucza dóbr w Krobi dzies. wiard. z 5 1/2 ł. (IBP s. 308, 309).

6. 1454 Gniewosz dz. z Cz. wzięty do niewoli krzyżackiej w bitwie pod Chojnicami (Biskup Spisy 97).

8. Grodzisko (?) stożkowate o nie zbadanej chronologii, położone na łące między Cz. i Kałowem 300 m na W od dawnego dworu, na prawym brzegu strumienia (Hensel 1, 132).