GÓRA

(1393 [Gora], 1400 or. Gora) 15 km na SE od Szamotuł.

1. 1434 n. pow. pozn. (PG 1, 52); 1508 n. par. Tarnowo [obecnie Tarnowo Podgórne] (ASK I 3, 21).

2. 1531 G. graniczy z Kokoszczynem (CP 111, 124v). 1566 stary dwór, role w miejscu zw. Maruszewo, jezioro w G. → p. 3.

3. Własn. szlach. 1393-1415 Niemierza Górski z G. [również Kąsinowski z → Kąsinowa od 1388] brat Dobrogosta Kąsinowskiego (KP nr 146) (Lek. 1 nr 2789; WR 1 nr 502, 775; Wp. 5 nr 224, 592), wicewojewoda w Poznaniu 1406-08, asesor sąd. w Poznaniu 1407-08, burgr. w Poznaniu 1414-15 (GUrz. nr C 910, 945; MHP s. 300; ZSW po nr 1113, 1143, 1145, 1149, 1153, 1161, 1162, 1206, 1211); 1398 tenże odpiera roszczenia komandora [joan.] z → Świętego Jana [k. Poznania] o 4 woły i klacz (Lek. 1 nr 2669, 2703, 2706, 2735); 1406-07 tenże [jako Kąsinowski] w sporze z Dobrogostem z Szamotuł, a potem z Jadwigą ż. Pietrasza Ciesielskiego i Agnieszką ż. Frącka z Witkowic [prawdop. cc. Jana Gołaskiego z Gołaszyna k. Obornik] o Myszkowo (KP nr 2734; PZ 3 nr 32); 1412 tenże przedstawia w sądzie ziemskim 2 dok. wzdawne (littere resignatorie) na Myszkowo i Przyborowo (PZ 3 k. 190, 193).

1403 Abraham Górski w sporze z Janem Przyborowskim zeznaje, że wpłacił (dixit se posuisse) 30 grz. w Przyborowie jako wiano (dotalicium) [chodzi tu raczej o posag?] swej siostry i obecnie zgłasza roszczenia do tej sumy; Przyborowski odpiera te roszczenia (KP nr 1389).

1428-49 Jan Górski z G. [s. Niemierzy?]: 1428 tenże w sporze z kmieciami z Kokoszczyna (PZ 10, 51v): 1434 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 120 grz. posagu i wiana na G. (PG 1, 52); 1434 tenże → p. 5; 1438 tenże zapisuje ż. Katarzynie 60 grz. posagu i 100 grz. wiana na cz. G. (PG 1, 149, dawniej k. 90); 1449 tenże? [albo in.] Jan sprzedaje Zachariaszowi z Kąsinowa za 200 grz. 1/2 Myszkowa (PG 3, 94).

1437 Marcin Górski sprzedaje Bartłomiejowi z Przyborowa za 100 grz. 1/2 Przyborówka (PG 1, 129).

1462 Andrzej Rosnowski sprzedaje Janowi Chwałkowskiemu [z Chwałkowic w par. Staw, pow. pyzdr.?] swoje pr. do 2 ł. os. w G. za 40 grz. (PG 6, 115); 1466 Jan z G. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 2 ł. os. w G. Janowi z Chwałkowic (PG 6, 220v).

1472 Anna c. Jana z G. żoną Piotra Kozłowskiego z Lipnicy (PG 8, 148).

1478 wsie G. i Tarnowo [pow. pozn.] zalegają z podatkiem (PG 58, 72v).

1485 [dzieci Marcina] z G. sprzedają Janowi Mieszewskiemu [z Mieszewa, obecnie Nieszawa] swoje części folw, w G.: Jan za 14 1/2 grz., a Katarzyna za 11 1/2 grz. (PG 10, 18 – 2 zapiski).

1485-1525 Paweł Górski z G. [brat Marcina, a może również Jana, → wyżej]; 1489 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Ceradzkiego 3 półł. os. w Ceradzu Nowym [obecnie Ceradz Dolny] za 71 zł węg. (PG 10, 134); 1492 tenże odkupuje od Jana Mieszewskiego pr. do cz. folw. w G., które ten nabył od Katarzyny [→ wyżej r. 1485], za 11 1/2 grz. (PG 10, 169); 1496 tenże z bratankami (nepotes) Janem i Katarzyną [dziećmi Marcina] oraz Marcinem i Mikołajem [czyji synowie?] bierze udział w sporach o pr. patronatu kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [k. Poznania] → p. 5; ACC 73 k. 120v, 139, 149, 157; ACC 74, 89); 1497 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu 1/2 Pawłowic [k. Poznania] od Wojc. Przyborowskiego (PG 7, 149v); 1497 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. G. oraz na 1/2 Pawłowic (PG 7, 149v); 1506 tenże kupuje od Kat. Wielżyńskiej [c. Marcina z G.] cz. G., którą ona miała po ojcu (PG 13, 86v); 1507 tenże współpatronem kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce (ACC 84 k. 98v, 102); 1515 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Mac. Strzępińskiego 1/3 G. (PG 15, 44v); 1519 tenże kupuje części w G. od swych bratanic, sióstr Brygidy ż. Jana Poświętnego z dziedziny Poświątne [które?] i Doroty ż. Stan. Borzujewskicgo (PG 15, 271v); 1522 tenże → p. 5; 1525 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu 2 ł. folw. opust. od Mac. Strzępińskiego; Strzępiński otrzymał je niegdyś [od swej teściowej] Anny wd. po Janie Górskim zw. Czalwy (PG 16, 58); 1525 tenże kupuje za 290 grz. od Doroty Górskiej c. Jana Górskiego (zw. Czolwiek albo Czalwy? [Człowiek?] części G. oraz pr. do in. cz. G., które przypadło Dorocie po ciotce, pannie Synosze, c. Mik. Górskiego (PG 16, 70); 1525 tenże z Zofią Więckowską ż. Marcina Górskiego sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 4 ł. os. w G. Janowi Krzestkowskiemu z Krzestkowic za 70 grz. (PG 16, 70).

1493 śwd. Mikołaj dz. G. [ten sam? → wyżej r. 1496] (AE III 183v).

1522 Anna Górska wd. po Piotrze [z G.] (PG 15, 431).

1525 Marcin Górski pozywa swą ż. Zofię Więckowską przed sąd duch. z powodu zdrady małżeńskiej (AC 2 nr 1789); 1530 tenże sprzedaje Dziersławowi Wielickiemu 1/2 G. (PG 16, 360v).

1508 wiardunki król. z G.: 6 ł. (ASK I 3, 21); 1563 pobór: 6 ł. (ASK I 5, 236v); 1566 Marcin Pietrski daje małżonkom Wojc. Górskiemu i Dorocie Wielżyńskiej w dożywocie dom k. starego dworu, 2 ł. (1 ł. folw. opust. i 1 ł. os. z kmieciem Mac. Starostą), 1 ogród z Wojciechem zagr., role w miejscu, zw. Maruszewo, oraz jezioro do domowego użytku1Rola Maruszewo była znana też w 1726 r. (AAP, Acta Visitationum 20, 86). Jeziora dziś w G. nie ma; są jedynie małe oczka. W XVI w. jeziorem mogły też być nazwane rozlewiska rz. Samy, ok. 2,5 km na SW od G (PG 20, 506); 1577 pobór płacą Kat. Pietrska i Adam Żakowski (ASK I 5, 718v); 1580 Jan Węgierski płaci pobór: 4 ł., 3 zagr., 1 komor. (ŹD 37).

5. 1430-1510 dzies. folw. z G. dla kościoła Ś. Małgorzaty w Śródce [k. Poznania]: 1430 pleb. Mik. Puszyk ze Śródki sprzedał zboże dziesięcinne [w G.] Wojc. Mędraczowi z G. (ACC 13, 24); 1434 Jan Górski [dz. G]. zeznaje, że jest winien wspomn. Mik. Puszykowi 3 grz. i 9 sk. za dzies. z G. za 2 l. [1 grz. 9 sk. – 2 grz.] (ACC 18, 78v); 1497 Andrzej Ciesielski pleb. ze środki sprzedaje Pawłowi Górskiemu dz. w G. dzies. folw. z G. za 3 grz. rocznie; ugoda będzie ważna, dopóki Ciesielski będzie pleb. w Śródce (ACC 74, 168v); 1510 kościołowi Ś. Małgorzaty w Śródce należy się m. in. dzies. z folw. w G. wartości 3 wiard. [rocznie] (LBP 57).

1450 dzies. z ról kmiecych w G. dla kanonikatu „fundi Rogoźno” w kat. pozn.: kmiecie z Rumina [obecnie Rumianek] kupili od kan. pozn. Jana z Twardowa dzies. w G. za 6 grz. w półgr. (ACC 32, 53); 1453 kmiecie z Tarnowa kupili u tegoż kan. pozn. dzies. w G. w roku bieżącym za 6 grz. i 1 wiard. (z tego połowa w półgr., a połowa „in minuta pecunia”) i zapłacą w ratach (ACC 34, 18v); 1522 Paweł Górski [dz. G.] kupuje dzies. [w G.] za 7 grz. [bez dzies. z lnu] (CP 35, 161); 1622 do kanonikatu „fundi Rogoźno” należy dzies. snop. z G. (LBP 48).

1628/29 pleb. z Tarnowa nic nie otrzymuje z G. (AAP, Acta Visitationum 7, 54v).

1 Rola Maruszewo była znana też w 1726 r. (AAP, Acta Visitationum 20, 86). Jeziora dziś w G. nie ma; są jedynie małe oczka. W XVI w. jeziorem mogły też być nazwane rozlewiska rz. Samy, ok. 2,5 km na SW od G.