JANISZEWO

(1310 kop. Ianiszow, 1366 kop. Ianissewo, 1394 or. Janissewo, 1398 [Janiszewo], 1399 [Janyschevo], 1399 [Januszowo], 1401 [Ianisszewo], 1403 Yanissewo) 2,5 km na W od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. śląski pan Głogowa i Poznania [później ks. żagański] dz. królestwa Pol. ustanawia dystr. w → Poniecu; w jego gran. ma się znaleźć m. in. J. (Wp. 2 nr 930); 1447 n. pow. kośc. (PG 2, 178v); 1410 n. par. Poniec (Wp 5 nr 169).

2. 1519 kopiec narożny zw. Krzyżan dzieli wsie: J., Police [nie istnieją obecnie] i Lubonie (KoścZ 23, 54v); 1538 (obl. 1539) rozgraniczenie dóbr → Poniec z wsiami Waszkowo i Zawada: gran. Miechcina i J. z wsią Waszkowo biegnie [od W na E] od kopca pod Gąsiorową Górą, przez błota Rudne, a następnie wzdłuż kopcy ściennych do kopca narożnego przy Samicy za waszkowską groblą; ten narożnik dzieli Januszewo, Waszkowo i m. Poniec [nie wiadomo, które z wspomn. elementów leżą na gran. Miechcina i odkąd zaczyna się opis granicy J.] (KoścZ 26, 189v-191).

3. Własn. szlach. 1366 śwd. Piecz z J. (Wp. 3 nr 1561).

1394-1404 Piotr (Piecz) Janiszewski posiada → Górzno (Lek. 2 nr 1619, 2677, 2710; WR 3 nr 12, 14, 179); 1394 tenże dz. J. w sporze ze [swym zięciem] Paszkiem z Polwicy [pow. pyzdr.] i z c. Hanką o 60 grz. (ex parte muneris sui [tzn. Hanki!] dotalicii; Lek. 2 nr 1616); 1398 tenże w sporze z tąże c. Hanką o dziedzinę Górzno (Lek. 2 nr 2174); 1399 tenże wg wyroku sądowego może posiadać Górzno do końca życia, ale musi płacić swej c. Hance Polwickiej 3 grz. czynszu, a po jego śmierci Hanka ma otrzymać Górzno oraz 30 grz. [zaległego posagu?] (Lek. 2 nr 2301, 2307, 2441); 1399 tenże i Andrzej Tworzyjański toczą spór z Piotrkiem z Mórki o 100 grz. (Lek. 2 nr 2345); 1401 Pietrasz z Górzna zeznaje, że nie będzie stawiał przeszkód, aby Piecz Janiszewski zrezygnował z → Górzna (ZSW nr 225); 1401 Piecz Janiszewski dowodzi w sporze ze Staszkiem kmieciem z Ziemic, że nie wygnał go od jego ojca do (cudzej) ziemi (WR 3 nr 179); 1403-04 pani [Dorota] Janiszewska w sporach ze swym bratem Januszem Kurowskim [albo Jurkowskim?] (KoścZ 2 k. 68, 68v, 70); 1404 Piecz Janiszewski w sporze z [Małgorzatą] ż. Pietrasza Gorzyńskiego z powodu dok., który dot. darowizny [zapewne jej oprawy na → Górznie]; Piecz stwierdza, że ten dok. jest dla niego krzywdzący (KP nr 1828); 1405 Dorota Janiszewska [ż. Piecza] wygrywa proces o → Górzno [o oprawę na Górznie] z Małgorzatą ż. Pietrasza [Gorzyńskiego] (KP nr 2316).

1415-36 Janusz Janiszewski (WR 3 nr 527, 865, 877, 1311, 1402 – tu błędnie Danuszewski!; KoścZ 29, 282): 1420, 1436 tenże z bratem Hanczlem występuje też w → Górznie (KoścZ 6, 2v; Wp. 5 nr 587, 588); 1423 tenże z braćmi Hanczkiem, Wojsławem i Mikołajem [zapewne ss. Piecza i Doroty, → wyżej] toczy spory z burmistrzem i rajcami w Poniecu oraz z Borkiem Osieckim [z Osiecznej] (KoścZ 7, 104); 1428 tenże w sporze z braćmi swymi Hanczlem i Wojsławem z Górzna (KoścZ 9 k. 4, 19v, 38v); 1428 tenże w sporze z Dziersławem Chełkowskim albo Leszczyńskim; woźny ma pozwać Dziersława w Kościanie pod pręgierz, ponieważ nie ma on dóbr [ziemskich] i nie może być pozywany wg prawa król. [do sądu ziemskiego] zarzuca mu też, że nie jest dobrze urodzony (KoścZ 9 k. 26, 76v); 1428 tenże z bratem Mikołajem zobowiązują się płacić księdzu Mik. Krowinie z Ponieca czynsz 12 grz. szer. gr oraz oddać mu 3 dok. dot. wiana ich matki Doroty, zapisanego na J. i na Górznie (KoścZ 9 k. 114, 114v); 1429 tenże w sporze z Dziersławem Podrzeckim (KoścZ 9 k. 226, 231v); 1430 tenże z Mikołajem, dziedzice J., pozwani przez Mac. Krowinę pleb. w Gostyniu o zaległy czynsz 12 grz. (KoścZ 9, 27).

1420-29 Hanczel (Hanczek) Janiszewski albo Górzeński z J. i z → Górzna [brat Janusza i in.] (WR 3 nr 801, 1199, 1311; KoścZ 8, 158v; KoścZ 9 k. 152, 169).

1423-37 Wojsław (Woiss) Janiszewski [albo Wojsław z → Górzna, brat Janusza i in.] (WR 3 nr 1100, 1311; Wp. 5 nr 588, 608; ACC 79, 44).

1423-28 śwd. Mikołaj dz. J. [brat Janusza i in.] (WR 3 nr 1163; KoścZ 9 k. 15, 117v); 1447 tenże?1Nie wiadomo, czy Mik. Laczek był ident. z Mikołajem z l. 1423-28 Mik. Laczek zapisuje ż. Małgorzacie po 80 kóp gr posagu i wiana na połowie swych części w J. (PG 2, 178v).

1433 śwd. Jan Janiszewski [może ident. z Januszem?] (WR 1 nr 1562); 1438 Jarosław Młyński [ze wsi Młyny w pow. pyzdr., obecnie Trzykolne Młyny] wykupił ciążący na J. czynsz 4 grz. dla altarii Ś. Andrzeja w kat. pozn. (Now. 1, 412).

1469 Andrzej z Górzna zapisuje ż. Jadwidze po 100 kóp gr posagu i wiana na połowie sum, które ma zapisane na Górznie i na J. (PG 8, 8v); 1471 Małgorzata z J., wd. po zm. Mik. zw. Laczek, sprzedaje [z pr. odkupu?] Dobiesławowi z Kociug za 100 grz. swą oprawę na 2 częściach J. (PG 8, 105v); 1472 Andrzej Gorzyński sprzedaje Łukaszowi Gorzyńskiemu cz. J. odziedziczoną po Mikołaju zw. Laczek oraz pr. bliższości do oprawy, którą posiada w J. Małgorzata wd. po tymże Mikołaju (PG 8, 135); 1479 Mik. Gorzyński sprzedaje Andrzejowi Gorzyńskiemu kan. koleg. NMP in. Summo Posnaniensi [nie wiadomo, czy ten kan. jest ident. z Andrzejem z l. 1469 i 1472?] swoją cz. pr. bliższości do spuścizny po stryju Mikołaju zw. Laczek z J. (PG 9, 115v); 1486 Łukasz Gorzyński sprzedaje Marcinowi Ponieckiemu 2 części J. za 400 grz. (PG 10, 40v); Stan. Janiszewski daje temuż Ponieckiemu 1/3 J., a w zamian otrzymuje od niego 1 ł. roli w Długiej Ulicy przy granicy z Dzięczyną oraz 200 grz. (PG 10, 56); 1491 tenże wygrywa proces z Marcinem Ponieckim, a sąd zarządza wwiązanie Janiszewskiego w [cz.?] dóbr Ponieckiego, m. in. w J. (KoścG 3, 167); 1491 J. w dobrach → Poniec (KoścZ 17, 230); 1494 Łukasz Gorzyński nabywa od Jana Dzięczyńskiego z zastrz. pr. odkupu prawo do cz. w J., którą z podobnym zastrz. Jan Dzięczyński nabył uprzednio za 100 zł węg. od Marcina Ponieckiego (PG 7, 18).

1498 sędziowie wyznaczeni przez króla wyrokują, że Marcin i Urszula, dzieci zm. Marcina Ponieckiego, na skutek nieobecności ich ojca w wojnie mołdawskiej tracą pr. do dóbr Poniec, m. in. do J.; dobra te przysądzają Ambrożemu Pampowskiemu wdzie sier. (MS 3 suppl. nr 261); 1502 Aleksander Jag. zatwierdza wspomn. wyrok komisarzy król. (MS 3 nr 70); 1540 podział dóbr między braci Pampowskich [wnuków Ambrożego wdy sier.]: Ambroży otrzymuje Poniec z wsiami, m. in. J. (PG 17, 393).

1563 pobór: 4 1/2 ł., wiatrak dziedz. (ASK I 4, 189); 1564 w J. 4 ł. (IBP 308); 1580 pobór: 9 ł. os., dziesiąty [nie płaci] z powodu pożaru w poprzednim roku, 2 zagr., 1 wolny (lib[er]?), 3 komor., 1 rzem., [1 pastuch] od 10 owiec (ŹD 82; ASK I 6, 283v).

Kmieć z J.: 1400! albo 1403 (recte ok. 1425?) Klich z Y., członek sądu polubownego w Poniecu (Wp. 5 nr 6, 36; KBR nr 96).

5. 1410 pleban w → Poniecu pobiera dzies. oraz meszne po 2 ćw. żyta i owsa z J. (ACC 120, 132v).

1564 wiardunki dzies. z 4 ł. w J. należą do uposażenia klucza Krobia bpa pozn. (IBP 308); 1619 pleb. w Poniecu pobiera [tylko] meszne z J. (AV 4, 207v).

1 Nie wiadomo, czy Mik. Laczek był ident. z Mikołajem z l. 1423-28.