JANKOWICE

(1391 or. Jancouicze, 1394 Jankovic, Jankovicz, 1400 Jankouice, 1402 Janouice, 1404 Jancowo, 1482 Yankouicze) 11,5 km na NE od Buku.

1. 1449 n. pow. pozn. (PG 3, 59v); 1508, 1510 n. par. Ceradz Stary (ASK I 3, 3; LBP 167).

2. 1404 [bracia] Kusz Gołaniecki [z Gołańczy, pow. kcyn.] i Wierzbięta z J. toczą proces z Klimką z Gaju [Wielkiego k. Buku] wd. po [Stefanie] Skórze [z Gaju Wielkiego] o kopce [gran.] między dziedzinami J. i Gaj (KP nr 1859, 1901, 2000).

3. Własn. szlach. 1391 Mikołaj z J. (WR 1 nr 282).

1393 Marcin z J. z żoną toczą proces z Wojciechem de Sabicz [Żabice k. Kostrzyna w pow. pyzdr.?] o to, że przemocą wymłócili jego zboże (Lek. 1 nr 1698).

1394 Kusz z J., od 1400 z Gołańczy [pow. kcyn.], Gołaniecki: 1394 tenże toczy proces z Hankiem Cieszymirem mieszcz. pozn. o 50 grz. (Lek. 1 nr 1799, 1816); 1394 tenże i jego wieśniak pozwali Mik. Więckowskiego [z Więckowic k. Buku] o konie i klacze, lecz na terminie nieobecni (Lek. 1 nr 1800); 1400-04 tenże i jego bracia toczą proces o dziedziny J. i Rumino z braćmi Piotrem z Cieśli [k. Buku] i Mikołajem ze Śliwna ss. Sierpa (GZ 1, 50; KP nr 354, 1163, 1406, 1808, 1858; K 4, 297-298; KR 8, 19); 1404 → p. 2.

1402-07 Wierzbięta Gołaniecki [z Gołańczy, pow. kcyn.], Wierzbięta z J., Gołaniecki z J. (ZSW nr 1144; MHP nr 82): 1402 tenże [jako dz. J.] toczy proces z Piotrem sołtysem z Tarnowa [Podgórnego] o 4 grz. poręczenia, o 3 konie, o dęby (KP nr 959, 978, 979, 1006); 1404 → p. 2.

1405 Jadwiga ż. Piotra Sierpa z Cieśli [k. Buku] wg Kozierowskiego najprawdopodobniej wywodzi się z J. (tak KR 8, 19), lecz nie wynika to z cytowanych przezeń źródeł, a inne przekazy wskazują na jej pochodzenie z Gnuszyna, → Cieśle k. Buku.

1423 [Dziersław] Rozwarowski [z Rozwarowa k. Obornik] dowodzi, że wziął [zajął w szkodzie] 2 konie Maciejowi z Tarnowa [Podgórnego] w swoim zapuście na J., a nie na kapitulnej dziedzinie [tj. zapewne w Tarnowie, które było wówczas własnością bpów pozn.] (WR 1 nr 1159).

1448 Bieniak, Piotr i Paweł bracia z Rozwarowa [k. Obornik, piszą się też z Zajączkowa] dzielą dobra: Paweł otrzymuje J., Rumino, Młyniewo i Dąbrówkę [Ludomską] (PZ 16, 157v-158); 1449 Paweł z J. zapisuje ż. Katarzynie po 170 grz. posagu i wiana na całych J. (PG 3, 59v); 1469 Paweł Jankowski wspomn. jako zm. (PG 57, 26v).

1462 Bieniak Zajączkowski przekazuje po swej śmierci Dziersławowi synowi Piotra Rozwarowskiego oraz Janowi, Grzegorzowi i Benedyktowi synom Pawła z J., swym bratankom (nepotes), wsie Zajączkowo, Koźle i Orle pod warunkiem, że bratankowie winni będą wypłacić 500 grz. półgr swym siostrom [stryjecznym], a córkom Bieniasza: Małgorzacie, Annie, Katarzynie, Elżbiecie i Dorocie (PG 6, 97).

1462-87 Jan, Grzegorz i Benedykt z J.: 1462 ciż ss. Pawła z J. (PG 6, 97); 1473 Jan Jankowski → p. 5.

1462-92 Jan z J., Jankowski, brat Grzegorza i Benedykta: 1462 tenże s. Pawła z J. (PG 6, 97); 1469 tenże toczy proces z Sędziwojem Sędziwojkiem niegdyś Wierzejskim o zabicie przezeń jego ojca Pawła Jankowskiego (PG 57, 26v); 1475 Jan i Bieniak z J. dziedzice niedz. z Młyniewa sprzedają Młyniewo Adamowi z Dąbrowy [w par. Skórzewo] dziek. pozn. za 500 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 31v); 1475-80 Jan, Bieniak i Grzegorz bracia niedz. z J. wykupują wsie Psarskie, Karmlino i Grzybno [wszystkie k. Pniew]: A) 1475 od Mik. niegdyś Zajączkowskiego plebana w Zieminie części dziedz. za 200 grz., B) 1475 od Mścicha s. zm. Zygmunta z Zajączkowa jego pr. bliższości za 200 grz., C) 1475 od Ofki wd. po Dobrogoście z Psarskiego jej oprawę, zapisaną przez zm. męża na wspomn. wsiach, z wyłączeniem wsi Goraj [k. Skwierzyny] za 1000 grz. półgr, D) 1476 od Wojc. Przetockiego jego pr. bliższości za 100 grz., E) 1477 od Marcina Nojewskiego jego pr. bliższości po zm. stryju Dobrogoście Psarskim za 100 grz., F) 1480 od Sędziwoja Żydowskiego [z Żydowa k. Obornik] oraz od Jana Przetockiego części dziedz., pr. bliższości po zm. bracie Dobrogoście Psarskim, pr. bliższości po Marcinie Nojewskim, Wojc. Przetockim, Mścichu z Buszewa, Mikołaju plebanie z Ziemina swych bratankach (nepotes), od każdego z nich, po 300 grz., G) 1480 od Sędziwoja Żydowskiego i Jana Przetockiego braci oraz od Marcina Nojewskiego, Wojc. Przetockiego, Mścicha Buszewskiego, Mikołaja plebana w Zieminie części przypadłe im po zm. Dobrogoście Psarskim, bracie Sędziwoja Żydowskiego i Jana Przetockiego, i stryju pozostałych za 17 grz. (PG 9 k. 32, 41v, 83v, 191, 196); 1478 → p. 5; 1479 tenże i [brat] Benedykt dziedzice w J. patronami nowo ufundowanej altarii w Zajączkowie, lecz dopiero po zgonie fundatora Jana z Zajączkowa kan. pozn. (ACC 57, 144v), a 1481 toczą proces z dziedzicami Zajączkowa o pr. patronatu tej altarii (ACC 59, 48v-49); 1482 [imiennie nie wymienieni] dziedzice z Y. [i z innych wsi, nie związanych z Y.] wraz z kmieciami pozwani o 14 grz. kary na rzecz starost gen. Wlkp., ponieważ na drodze król. od ludzi, którzy pędzili woły z Poznania, pobrali ,,exaccionem alias szaczunk” (PG 58, 132v); 1486 Jan, Benedykt i Grzegorz bracia niedz. z J. kupują od Ludgierza wójta obornickiego 1 ł. os. i 3 ł. opust. w Słanowie [obecnie Slonawy] (PG 10, 59v); 1487 podział dóbr między braćmi: Jan Jankowski otrzymuje wsie Psarskie [k. Pniew] i Dąbrówka Ludomska, Grzegorz otrzymuje wsie Młyniewo, Lusowiec i Rączyna, zaś Benedykt Jankowski otrzymuje wsie J. i Rumino wraz z wolnymi pastwiskami w Lusowcu i Rączynie (PG 10, 79v); 1489 Dorota [c. Bieniaka Zajączkowskiego] ż. Jana Smoszewskiego, dz. w Glinnie, siostra [stryjeczna] Jana Jankowskiego (PG 10, 123); 1492 Katarzyna dz. w Chowanówku ż. Jana Jankowskiego (PG 10, 172v).

1462-95 Grzegorz z J., Jankowski, brat Jana i Benedykta: 1462 tenże s. Pawła z J. (PG 6, 97); 1475-80, 1482, 1486, 1487 → wyżej: Jan; 1478 → p. 5; 1493 tenże zapisuje ż. Jadwidze c. Andrzeja Wilkowskiego po 500 zł węg. posagu i wiana na wsiach J., Psarskie [k. Pniew] i Dąbrówka [Ludomską] (PG 7, 3v; PG 11, 4v); 1494 tenże kupuje od Andrzeja Bielawskiego [z Bielaw k. Poznania] wieś Wysoczka za 100 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 7, 36v); 1495 tenże kupuje od Piotra i Wojciecha braci niedz. z Konarzewa wieś Ceradz Stary za 512 grz. (PG 7, 63v); 1496 w sporze o obsadzenie kościoła par. w Ceradzu Starym występuje Andrzej Gnuszyński przedstawiony na plebana przez zm. Grzegorza Jankowskiego, dz. w Ceradzu Starym (ACC 73, 71).

1462-87 Benedykt, Bieniak z J., Jankowski, brat Jana i Grzegorza: 1462 tenże s. Pawła z J. (PG 6, 97); 1475, 1475-80, 1482, 1486, 1487 → wyżej: Jan; 1478 tenże wuj Elżbiety ż. Aleksandra z Gaju [Wielkiego k. Buku] tenut. w Obornikach (PG 9, 96); 1478 → p. 5.

1503 – zm. ok. 1538 Andrzej Jaktorowski [z Jaktorowa, pow. kcyn.], czyli Jankowski, mąż Anny Jankowskiej z J. (Cieplucha 273), 1503 dworzanin król., 1515-38 tenut. kcyn., 1523-37 tenut. śremski, 1535 kaszt. brzeziński (G.Star. s. 41, 64, 74): 1524 tenże wraz z Mik. Tomickim uzyskują od króla jednorazowo pr. przedstawienia Mik. Jaktorowskiego kanonika pozn. na prepozyta koleg. NMP w Śremie, gdy ta prepozytura zawakuje (MS 4/1 nr 4470); 1527 tenże z J., tenut. w Kcyni i Modrzu, toczy spór z Sędziwojem z Czarnkowa i Szubina kaszt. przem. o wykup dziedziny [król.] Modrze, w sprawie tej król wydaje wyrok (MS 4/1 nr 5256); 1534, 1537 tenże dzieląc swe dobra, tenuty kcyńską i śremską przeznacza s. Łukaszowi, który ma z nich płacić swemu bratu 150 grz. rocznie (G.Star. s. 41, 64); 1538 tenże wydziela młodszemu s. Andrzejowi (zm. 1565) J., Ceradz Stary, Ceradz Nowy, Lusówko, Ninkowo [obecnie Minikowo] i Trzciany [pow. nak.] (Cieplucha 273).

1524-38 Mik. Jaktorowski: 1524 tenże, kan. pozn. (MS 4/1 nr 4470); 1536-38 tenże, wikariusz gen. pozn. i oficjał pozn., s. Jana z Jaktorowa i J., h. Poraj (Now. 2, 214).

1538-39 bracia Łukasz i Andrzej Jankowscy, ss. Andrzeja Jaktorowskiego: 1538 → wyżej: Andrzej; 1539 (Dominikanie P-ń Diss. VI A nr 1).

1567 Urszula Jankowska ż. Stefana Chodzieskiego z Potulic wojewodzica brzeskiego (PG 20, 579).

1508 pobór: 9 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 3); 1510 J. wieś szlach., 12 ł., z tego 9 ł. os. i 3 ł. opust., 2 karczmy, jedna z nich szynkuje, 4 zagr. (LBP 167); 1563 pobór: 7 ł., karczma dor. (ASK I 5, 216); 1577 J. tenuta Marcina Nagórskiego (ASK I 5, 666v); 1580 płatnik poboru1W 1591 Jan Potulicki s. zm. Stefana Potulickiego wdy brzeskiego [i Urszuli c. Łukasza Jaktorowskiego, wnuk Anny Jankowskiej z J., Cieplucha 273] występuje jako właśc. wsi J., Lusowiec, Ceradz Stary, Rumino i Rączyna (PG 23, 788v-789) Marcin Nagórski, 7 ł., 5 zagr., 2 komor., faber lignarius, od karczmy na niewielkiej roli 6 gr, 51 owiec, pasterz, kowal, mł. dor. o 1 kole (ŹD 7; ASK I 6, 86).

Kmiecie: 1394 → wyżej: Kusz z J.; 1396 pan Mac.Sadowski [ze wsi Sadowie] w procesie z Pawłem kmieciem z J. dowodzi, że nie używa konia ukradzionego Pawłowi (WR 1 nr 310).

4. 1402 Żegota i Marcin Ceradzcy toczą proces z Janem Granowskim, który ich pozwał o poręczenie sołectwa w J., lecz sam nie stanął na termin (KP nr 879).

5. 1473 sędziowie polubowni wyrokują, że Jan Jankowski ma płacić plebanowi w Ceradzu [Starym] meszne albo dzies. snop. z łanów opust. w Ruminie i J., które sam uprawia, dopóki nie osadzi kmieci na tych łanach, zaś pleban zwalnia go od zaległego mesznego (ACC 52, 150); 1478 sędziowie polubowni pod karą umowną 100 fl. wyrokują, że Jan i Benedykt oraz ich bracia [?] dziedzice w J. winni plebanowi w Ceradzu [Starym] oddawać dzies. z ról, jakie uprawiają, szczególnie “de morgis”, a meszne i wiardunki [dziesięcinne] z ról opust. oraz nie mają wydzielać dzies. bez obecności plebana, a za zaległe meszne i dzies. winni zapłacić plebanowi 1 kopę (ACC 57, 14v); 1510 dla plebana w Ceradzu [Starym] płacą meszne oraz dają dzies. wiard. z łanów [kmiecych] po 8 grz z ł. (LBP 167-168).

1531 przed oficjałem pozn. Wojc. Rozwarowski zeznaje, że zgodnie z dokumentem starosty gen. Wlkp. z 1529 sprzedał 12 grz. czynszu rocznego za 200 grz. sumy głównej, wykupionej ze wsi Psarskie [k. Pniew], z czego 2 grz. dla rektora, czyli kapelana kaplicy w J. [ACC 106, 32).

6. 1491 Mac.Górny z J. [o nie podanej przynależności stanowej] w czasie kazania w kościele w Ceradzu [Starym] bluźnił (SŹ 3, 163); 1503 kapłan Jan z J. przedstawiony na plebana w Łukowie (ACC 81, 60).

1 W 1591 Jan Potulicki s. zm. Stefana Potulickiego wdy brzeskiego [i Urszuli c. Łukasza Jaktorowskiego, wnuk Anny Jankowskiej z J., Cieplucha 273] występuje jako właśc. wsi J., Lusowiec, Ceradz Stary, Rumino i Rączyna (PG 23, 788v-789).