KOŚCIAN – dekanat

[Now. 2, 323, datuje podział diecezji pozn. na dekanaty na okres przed 1371 (jest to data pierwszej wzm. o dziekanie [śremsko-gostyńskim]). Przez cały wiek XV wzmianki o dziekanach i dekanatach występują w źródłach jedynie sporadycznie, można jednak założyć, że organizacja dekanalna już w tym czasie funkcjonowała, a więc istniał też zapewne dekanat kośc.]

1494 Uriel z Górki bp pozn. na prośbę Mik. Ruczla burmistrza i rajców znosi interdykt nałożony na miasto Kościan i wsie nal. do dekanatu kośc. (dccanatus ruralis) z powodu zabójstwa Mikołaja wikarego z Krobi; bp zobowiązuje mieszkańców dekanatu, aby starali się ująć zabójcę i stawili go przed bpem w celu ukarania go (AC 2 nr 1494).

1510 do dekanatu Kościan należą parafie: Białe Jezioro [obecnie Stary Białcz] (parafia połączona z par. Krzon → niżej), Błociszewo, Boguszyn [k. Śmigla], Bojanowo [obecnie Bojanowo Stare], Borówko, Brodnica, Bronikowo, Choryń, Czempiń, Czerwony Kościół [obecnie Czerwona Wieś], Drzeczkowo, Głuchowo [k. Czempinia], Gołębin [obecnie Gołębin Stary], Goniębice, Górka [Duchowna], Gryżyna, Iłowiec, Jaszkowo, Kąkolewo [k. Osiecznej], Kościan, Krzon [obecnie Krzan] (par. przyłączona do par. Białe Jezioro), Lipno, Morkowo, Oborzyska [obecnie Oborzyska Stare], Osieczna, Pawłowice [k. Rydzyny], Przemęt par. Ś. Andrzeja, Przewóz, Radomicko, Rąbin, Siekowo, Śmigiel, Świętopietrze [obecnie Przedmieście cz. Przemętu], Wilkowo Polskie [k. Śmigla], Witosław, Wonieść, Wyskoć i Żabno1W wykazie z 1510 parafia Bojanice została wymieniona dwukrotnie: błędnie w dek. kośc. (LBP 128), oraz zgodnie ze swą właściwą przynależnością dekanalną w dek. śremskim (LBP 109). Opuszczono w wykazie parafii dekanatu kośc. parafię → Bonikowo, poświadczoną w źródłach od 1419 oraz istniejącą nadal w XVI w. i później. W haśle → Bonikowo błędnie odniesiono do tej parafii wzm. z LBP odnoszącą się do par. Bronikowo k. Śmigla, która w XVI w. również leżała w obrębie dek. kośc (LBP 124-136).

Uwaga: Podział diecezji na dekanaty znany z LBP (r. 1510) przetrwał jedynie do początku XVII w. Powstanie nowej, gęstszej, sieci dekanalnej datuje się na ok. 1602 (Now.2, 325, oraz mapa IV, gdzie przedstawiono m. in. zasięg nowego, zmniejszonego dek. kośc.).

1 W wykazie z 1510 parafia Bojanice została wymieniona dwukrotnie: błędnie w dek. kośc. (LBP 128), oraz zgodnie ze swą właściwą przynależnością dekanalną w dek. śremskim (LBP 109). Opuszczono w wykazie parafii dekanatu kośc. parafię → Bonikowo, poświadczoną w źródłach od 1419 oraz istniejącą nadal w XVI w. i później. W haśle → Bonikowo błędnie odniesiono do tej parafii wzm. z LBP odnoszącą się do par. Bronikowo k. Śmigla, która w XVI w. również leżała w obrębie dek. kośc.