1294 fals. współczesny Critsco (DBL nr 41), 1406 or. Crziczsko (ZSW nr 1088), 1418 Krziczsko (ACC 3, 28v), 1450 Krzyczko (KoścZ 14, 123v), 1469 Cryczsko (PG 8, 8v), 1494 Crzyczsko (PG 59, 33v), 1497 Maius Krzyczko (WsG 1, 11v-12), 1498 Krzyczszko (WsG 1, 18v), Krzyczsko (ExpBel. nr 570), Crzissko (MS 2 nr 1273), 1510 Maius Crziczsko (LBP 155), Maius Kryczko (WsG 1, 73v-74), 1530 Criczsko (MHP nr 306), 11 km na NW od Leszna.

1. 1406 ziemia wsch. (ZSW nr 1088), 1498 pow. kośc., ziemia wsch. (MS 2 nr 1272, 1273), 1531 n. pow. wsch. (ASK I 3, 184v); 1510 n. par. Krzycko Małe (LBP 155).

2. 1294 droga ze Święciechowy do C. (DBL nr 41); 1510 lasy → p. 3; 1543 jezioro dóbr Wielkie i Małe K. (KoścZ 26, 480v-481v); 1564 woźny zeznaje, że na życzenie Andrzeja Krzyckiego był w M.K. i Nowej Wsi i widział znaki podziałowe (signa divisionis) uczynione przez tegoż Andrzeja wobec Mac. Krzyckiego jego brata stryjecznego; dzielą one opust. role przy drodze publicznej karczmy [tekst niejasny] sąsiadującej z M.K.; inne znaki dzielą role w M.K. począwszy od małego jeziora aż do miejsca zw. → Lentwald; trzecie znaki dzielą łąki w Nowej Wsi począwszy od czterech olch u dąbrowy na długość aż do dwóch zrośniętych olch, a na szerokość do roli kmiecia Hankiera poddanego Krzysztofa Krzyckiego (KoścZ 16, 166v-167, dawniej k. 83v-84); 1564 droga publiczna w M.K. → p. 3; 1591 Ostrów i Lentwald „puste dziedziny do K.W. należące”, „pusta dziedzina → Samborza, która leży na dziedzinie wsi W.K. za strugą, która leży między K. a tą to Samborza” (K 3 s. 173, 653, K 8, 105, cytowanego tam aktu z PG nie udało się odnaleźć).

3. Własn. szlach. 1402 Kat. Krzycka toczy proces z [Winc.] Kotką z Jasienia [par. Swarzędz] o bydło i sprzęty domowe wartości 30 grz. (KP nr 871).

1406 sąd ziemski kośc. zaświadcza, że Zewrzyd Kotwicz¹Rodzina Kotwiczów wywodziła się najpewniej ze Śląska lub z Niemiec (może z Kottewitz w Miśni, z której pochodziło wiele rodzin rycerskich osiadłych potem na Śląsku i w Polsce). W ziemi wsch. Kotwicze występują w wielu miejscowościach i trudno wyjaśnić relacje między poszczególnymi rodzinami. Wydaje się, że Krzyckich można by łączyć też z rodziną wójtów z → Kościana, piszącą się z → Ponina. Występuje tam często charakterystyczne imię Zewrzyd, zaś w 1469 Jan brat Zewrzyda z Ponina, po utracie (sprzedaży?) wójtostwa kośc. pojawił się jako dz. w → Gołanicach, które należały wówczas do Krzyckich. Zewrzyd Krzycki z pocz. XV w. jest w każdym razie najpewniej przodkiem późniejszych Kotwiczów Krzyckich – cytowany dok. z 1406 znajduje się do dziś w AAG, umieszczony tam niewątpliwie za pośrednictwem Andrzeja Krzyckiego abpa gnieźn. w l. 1535-37 z K. przez swą przysięgę odparł zarzut królewski, że spowodował spisanie fałszywego dok. w sprawie obu wsi C. (super hereditates utrumque C); król ma wystawić mu dla tych dóbr nowy dok. potwierdzający (littera confirmacionis), zgodnie z obyczajami i statutami ziemi wsch.; królowi przysługiwać ma pr. wyższe (ius supremum) w obu wsiach C.; Zewrzyd winien postawić w sądzie ludzi, od których kupił wspomn. dobra (ZSW nr 1088; Wp. 5 nr 98); 1414 tenże Zewrzyd Krzycki toczy proces z Fryczem, Nankerem i Hanczlem Kotwiczami²W zapisce na k. 104v skreślono słowa „cum natis” (z dziećmi) między „Zewrzidus Crziczski” a „et Fricz Cotwicz” itd. Być może Frycz, Nanker i Hanczel byli ss. Zewrzyda (KoścZ 4 k. 104v, 111).

1418 Henryk Kotwicz dz. w K. (ACC 3, 28v).

1429 Anna dziedziczka w K. toczy proces z Janem Bodeckim [z Bucza] (ACC 12 k. 175, 184).

1450-87 Mikołaj (Nikel) Kotwicz z K., Krzycki, s. Mikołaja, brat Baltazara, mąż Anny Tomickiej, następnie Elżbiety³Dawniejsza literatura dotycząca Krzyckich (X.V., Rodzina Andrzeja Krzyckiego, „Przegląd Kościelny” 7, 1905, s. 192 n.; Boniecki 13, s. 13 n.) błędnie przyjmowała, że dziećmi Mikołaja byli także Mikołaj (recte Jan) sędzia wsch. i Anna żona Piotra Rydzyńskiego (→ przyp. 5), z czym łączyła się konieczność przyjęcia jeszcze jednego (przed związkiem z Tomicką) małżeństwa Mikołaja. W rzeczywistości sędzia Jan i Anna byli dziećmi Baltazara, a bratankami Mikołaja. Nie ma więc potrzeby doszukiwania się aż trzech żon Mikołaja. Również w najnowszych biogramach abpa Andrzeja Krzyckiego (PSB 15, 544-549) utrzymuje się pogląd, iż był on synem Mikołaja z drugiego małżeństwa z Tomicką, oraz że synowie Piotra Rydzyńskiego byli siostrzeńcami prymasa, ojciec (z Anny) Jana, Mikołaja, Andrzeja, Piotra, Anny i Elżbiety, sędzia ziemski wsch. 1487 (UDR I/1, 166): 1450 tenże z bratem Baltazarem kupuje od Henryka Kotwicza z Gołanic wieś Jezierzyce (PG 4, 76v); 1450-52 tenże z bratem rodzonym Baltazarem toczą proces z Żydem pozn. Josmanem; zgodnie z orzeczeniem arbitrów płacą mu 20 grz. długu swego ojca, zm. Mik. Krzyckiego (KoścZ 14 k. 123v, 135v-136); 1469 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Małgorzaty wd. po Piotrze z Opalenicy wieś Spytkówki w pow. kośc. (PG 8, 8v); 1477 tenże śwd. (DBL nr 316, gdzie błędnie zident. w przyp. ze swym synem Mikołajem); 1482 tenże z bratem Baltazarem kupuje z zastrz. pr. odkupu części w Malechowie [k. Dolska, obecnie Małachowo] od Anny wd. po Broniszu Malechowskim za 100 grz. i od Bogumiła i Jana z Bartoszewic za 160 grz. (PG 9, 160v); 1487 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Tomaszowi Jezierskiemu [z Jezior k. Zaniemyśla, pow. pyzdr.] pr. bliższości do wsi Malechowo za 100 grz. (PG 10, 68); 1498 tenże zm. → niżej.

1450-82 Baltazar (Balcer) z K., Krzycki, z → Gołanic, syn Mikołaja, brat Mikołaja, mąż Katarzyny z rodu Jastrzębców⁴Jej wnuk po córce, Jan Rydzyński, w 1520 wywodził swe szlachectwo po matce z h. Kotwicz (tego herbu był Baltazar) i Jastrzębiec (MHP nr 278). siostrzenicy bpa pozn. Andrzeja z Bnina, ojciec Jana z Gołanic sędziego wsch. i Anny ż. Piotra Rydzyńskiego⁵W haśle → Gołanice nie dysponowano jeszcze danymi pozwalającymi ustalić te powiązania. Anna Gołanicka ż. Piotra Rydzyńskiego w 1494 nazwana została wyraźnie córką Baltazara (PG 7, 18). W 1505 Piotr Rydzyński kwitował Mikołaja i Wawrzyńca Gołanickich ss. zm. Jana sędziego wsch. z wypłaty 120 fl. posagu Anny ż. Piotra a rodzonej ciotki Mikołaja i Wawrzyńca (PG 65, 49). Sędzia Jan musiał być zatem bratem Anny i tym samym s. Baltazara (→ przyp. 3). Żoną Jana była Dorota c. Mik. Grudzińskiego kaszt. bydgoskiego: w 1505 Mikołaj s. Jana zwie bowiem Grudzińskiego swym dziadem (pater antiqws: PG 65, 48v): 1450, 1452, 1482 → Mikołaj; 1454 tenże familiaris bpa pozn. Andrzeja z Bnina (CP 4 nr 370); 1469 Katarzyna ż. tegoż Baltazara Gołanieckiego z wujem rodzonym bpem pozn., wujem stryj. Mikołajem ze Stęszewa stolnikiem pozn., stryjami Mikołajem z Tomic chor. pozn. i Janem z Konarzewa [pow. pozn.] pleb. w Krerowie (PG 8, 42).

1496-1519 Jan Kotwicz Krzycki, z K., Krzycka Małego, Nowej Wsi, → Zbarzewa, syn Mikołaja, mąż Kat. Osowskiej [z Osowej Sieni], ojciec Jerzego, Mikołaja [podkom. pozn.], Marcina, Łukasza, Jana i Doroty, podsędek wsch. 1503-17 (WsG 1, 40v; UDR I/2, 178), sędzia wsch. 1517-1519/20 (UDR I/2, 182), zm. 1519/20: 1496 tenże śwd. (WsG 1 k. 5, 6v, 7, 9v); 1498 tenże zapisuje swej ż. Katarzynie 900 fl. wiana i 350 fl. posagu na połowach swych części Zbarzewa, Krzycka Małego i Nowej Wsi posiadanych z działów z braćmi, na sołectwie w Zbarzewie i na 1/2 dóbr, jakie przypadną mu po śmierci macochy Elżbiety w K.M. (WsG 1, 11v-12); 1498 tenże z bratem rodzonym Mikołajem prep. pozn. i scholastykiem krakowskim pozywają Dorotę wd. po Janie Gołanickim [synu Baltazara] o to, że wyrządziła im jako opiekunom i stryjom dzieci Gołanickiego liczne szkody (WsG 1, 15); tenże z Mikołajem prep. pozn., Andrzejem i Piotrem dziedzicami w K. [swymi braćmi] mają zapłacić Andrzejowi, Mikołajowi i Wawrzyńcowi ss. zm. Jana Gołanickiego 50 grz. (WsG 1, 18v); 1504 tenże stryj Mik. Gołanickiego syna Jana (WsG 1, 150v); 1510 tenże dokonuje podziału dóbr z Andrzejem kan. pozn. i Piotrem Krzyckimi swymi braćmi → Andrzej; 1510 tenże płaci 1/2 grz. czynszu altarii we Wschowie (LBP 193); 1516 tenże ze Zbarzewa ręczy Mik. Gołanickiemu za swego s. Mikołaja, że będą żyć w pokoju z Kasprem Rotemberkiem Zbarzewskim (WsG 1, 106); 1518 żona tegoż Katarzyna zawiera ugodę z Jadwigą wd. po Jerzym krojowniku sukna, mieszcz. wsch. i ma jej zapłacić 5 grz. swego udziału w sumie 24 fl. (WsG 1, 119).

1494-1504 Mikołaj, syn Mikołaja sędziego, duchowny: jego kariera duchowna → p. 6; 1494 tenże z braćmi rodzonymi Andrzejem i Piotrem rodzeni siostrzeńcy Jana Tomickiego [s. Mikołaja chor. pozn., brat m. in. Piotra bpa krak. i podkanclerzego]; Tomicki ręczy, że zapłacą oni 112 fl. posagu za siostrę Annę ż. Jana Iłowieckiego (PG 59, 33v); 1498 → Jan oraz Andrzej; 1498 tenże scholastyk krak. w 2/3 sprzedaje a w 1/3 daje swym braciom Andrzejowi i Piotrowi C. i Nową Wieś w pow. kośc. i ziemi wsch. (MS 2 nr 1272, 1273); 1510 tenże zm. → Andrzej.

1494-1537 Andrzej, s. Mikołaja sędziego i Anny Tomickiej (PSB 15, 544), prymas, jego kariera duchowna → p. 6: 1494 → Mikołaj; 1498 tenże i Piotr ss. zm. Mikołaja małoletni wraz z matką Elżbietą⁶Elżbieta nie była matką (genitrix) lecz tylko macochą Andrzeja i Piotra, którzy podobnie jak całe ich znane rodzeństwo pochodzili z małżeństwa Mikołaja z Anną Tomicką. Macochą zwie Elżbietę rodzony brat Andrzeja i Piotra, Jan w 1498 dziedzice w K., bracia Andrzeja [recte Mikołaja] prep. pozn., wysyłają na wyprawę turecką łuczników w poczcie Jana Waty Debrzeńskiego (ExpBel. nr 570); 1498 → Mikołaj oraz Jan; 1504 tenże przyjęty do kapituły pozn. przeprowadza wywód szlachectwa z h. Kotwicz po ojcu i z h. Ogonów oraz Łodzia po matce (MHP nr 215); 1507 tenże i Piotr bracia niedz. z Krzycka Małego nie zapłacili podatków król. (WsG 1, 59v-60); 1510 tenże i Piotr bracia rodzeni niedz. mają dokonać z bratem rodzonym Janem równego podziału dóbr M.K., Krzycko Małe, Nowa Wieś i przedstawić swe prawa do 1/4 dóbr tamże po zm. Mikołaju Krzyckim dziekanie krakowskim, swym bracie rodzonym (WsG 1, 75); 1510 tenże prep. średzki z bratem Piotrem zeznają, że winni są Wojc. Zebrzydowskiemu 100 kóp tytułem posagu jego ż. Elżbiety [siostry Andrzeja i Piotra] (WsG 1, 75); 1522 tenże prep. średzki oraz prep. od Ś. Floriana pod Krakowem i kustosz sandomierski, dz. w K. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mikołajowi Krzyckiemu dworzaninowi król., swemu bratankowi za 500 fl. Nową Wieś należącą do dóbr K., które posiada Andrzej wraz z Janem i Andrzejem swymi bratankami, ss. zm. brata Piotra; gdy dojdą oni do lat sprawnych, wyjdą spod jego opieki i zechcą dokonać z nim działów, to da im przed dokonaniem podziału inną wieś, którą oni sami wskażą (WsG 1, 161v-162v; MS 4/2 nr 13365; Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego i biografii pisarzów polskich, wyd. T. Wierzbowski, t. 1, Warszawa 1900, nr 56); 1526 tenże bp przemyski nie zapłacił 6 gr podatku z M.K. (WsG 1, 190v); 1535 tenże bp płocki prosi królową Bonę m. in. by zechciała pamiętać o sprawie nominacji jego bratanka [Mikołaja s. Jana], który jest zasłużonym sługą król., na podkom. pozn. (Acta Tomiciana, t. 17, Wrocław 1966, nr 366); 1537 król Zygmunt St. potwierdza testament tegoż Andrzeja bpa płockiego [był nim 1527-35]; Andrzej wyznaczył egzekutorami swego bratanka Mikołaja [s. Jana] star. pułtuskiego⁷Pułtusk był własn. bpstwa płockiego i starosta tamtejszy był urzędnikiem bpim; Mikołaj dzierżył to starostwo z łaski stryja Andrzeja, Jana Kokalewskiego kan. pozn. [z Kokalewa par. Granowo] i swego skarbnika Andrzeja Świeborowskiego; złoto, srebro i pieniądze Andrzej zapisał w trzech równych częściach: 1/3 katedrze płockiej oraz kościołom w Pułtusku i Krzycku [Małym], gdzie pochowani są jego przodkowie (maiores), 1/3 biednym, a w 1/3 swym krewnym, wśród których więcej jest ubogich, panien bez posagu (indotate) jeszcze niezamężnych, studiujących chłopców, niż świeckich; szczególne pr. do zapisu mają Mikołaj i Jan [ss. Jana], którzy są bratankami Andrzeja (Materiały do dziejów piśmiennictwa, op. cit., t. 1, nr 93).

1494-1511 Piotr Krzycki z K., s. Mikołaja sędziego, mąż Zofii Kołudzkiej⁸W dawniejszej literaturze o Krzyckich (→ przyp. 3) nazywano żonę Piotra Zofią Suchorzewską na tej podstawie, że stryjem jej (lecz pewnie nie rodzonym!) był Bartłomiej Suchorzewski. Zofia Kołudzka uznana została za żonę nieznanego skądinąd Mik. Krzyckiego, którego nie umiano dopasować do genealogii rodziny. W istocie w 1524 (WsG 1, 173-173v) znajdujemy zapiskę, w której Zofia Kołudzka (Kohucka!) ż. Mikołaja z M.K. za zgodą stryja i wuja odstępuje mężowi swój posag. Zapiska nie jest jednak dokończona i najpewniej traktowano ją jako nieważną i błędnie sformułowaną. W 1510 i 1511 Zofia ż. Piotra wyraźnie nazwana jest bowiem dwukrotnie Kołudzką. Nieprawdopodobne jest też, by po śmierci Piotra (zm. przed 1522) wyszła za mąż za jakiegoś nieznanego Mik. Krzyckiego: jeszcze w 1526 tytułowano ją tylko panią wienną, a w 1529 nazwano ją wd. po Piotrze a ż. Franciszka Gniazdowskiego, ojciec Jana i Andrzeja: 1494 → Mikołaj, 1498 → Andrzej, → Jan, 1507 → Andrzej; 1510 tenże dz. w M.K., Krzycku Małym i Nowej Wsi zapisuje swej ż. Zofii 800 grz. wiana i 400 grz. posagu na 1/2 swej cz. dóbr (WsG 1, 73v-74); 1510 tenże → Andrzej; 1510 tenże dz. w Nowej Wsi (LBP 155); 1510 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od swej teściowej Anny Kołudzkiej wd. po Janie Kołudzkim, a obecnie ż. Jana Dobczyńskiego, 1/2 wsi Sierniki w pow. kośc. jako posag swej ż. Zofii Kołudzkiej (PG 14, 182); 1511 tenże zapisuje swej ż. Zofii c. Jana Kołudzkiego 400 grz. posagu na połowie swych części należnych mu z działów z bratem Andrzejem scholastykiem pozn. w K.W., Krzycku Małym i Nowej Wsi w pow. wsch. (PG 14, 320); 1522 tenże zm. → Andrzej.

1494 Anna Krzycka c. Mikołaja [sędziego], ż. Jana Iłowieckigo → Mikołaj s. Mikołaja; 1511 tejże c. Mik. Krzyckiego zapisuje mąż Jan Iłowiecki 200 grz. posagu (PG 14, 290); 1524 taż zmarła (PG 16, 50v); 1530 taż [zm.] matka kan. pozn. Pawła Iłowieckiego, pochodząca z rodów Kotwicz i Łodzia (MHP nr 306).

1499-1510 Elżbieta wd. po Mikołaju [sędzim wsch.], pani wienna w obu wsiach K. (WsG 1 k. 20v, 48; LBP 155).

1510 Elżbieta Krzycka c. Mikołaja, ż. Wojc. Zebrzydowskiego → Andrzej; 1525 taż pochodząca z rodów Kotwicz i Łodzia, matka kan. pozn. Andrzeja Zebrzydowskigo (MHP nr 288).

1516-48 Mik. Kotwicz Krzycki z K., także z → Osowej Sieni, Zbarzewa, s. Jana sędziego wsch., mąż Anny Strzeleckiej, h. Kotwicz, ojciec Krzysztofa, Wolfganga, Ludwika, Stanisława, Andrzeja, Mikołaja, Jadwigi i Anny, podsędek wsch. 1517-29 (z reguły jako Ossowski: UDR I/2, 178, także WsG 2, 61 z 1529 gdzie jako Krzycki), podkom. pozn. 1535-50 (UDR I/2, 129), star. pułtuski 1532-37 (→ przyp. 8), zm. 1550/51 (PSB 15, 551): 1516 → Jan sędzia; 1521 tenże z matką Katarzyną wd. po Janie Krzyckim sędzim wsch. i braćmi Jerzym, Marcinem i Janem dziedzice w Zbarzewie toczą proces z Feliksem Nieparckim dz. w Kępie o zabór gwałtem 1 łanu w Zbarzewie (WsG 1, 137v-138); 1522 tenże ze Zbarzewa kupuje od Katarzyny wd. po Janie Krzyckim [swej matki] jej dział w Osowej Sieni za 600 fl. (WsG 1, 145v-146); 1522 tenże z bratem Marcinem sprzedają swej matce Katarzynie 1/4 ojcowizny w Zbarzewie za 300 fl. i zobowiązują się, że także ich bracia Jerzy i Jan nieobecni (domi non consistentes) odstąpią matce ową 1/4 ojcowizny za 600 fl. (WsG 1, 146-146v); 1522 tenże dworzanin król. kupuje od swego stryja Andrzeja prep. średzkiego Nową Wieś za 500 fl. → Andrzej; 1522 tegoż, Jerzego, Marcina i Jana dziedziców w K. kwituje Dorota Krzycka ich siostra rodzona, ż. Andrzeja Jurkowskiego z dóbr ojcowskich i macierzystych w Zbarzewie i Osowej Sieni (PG 71, 289-289v); 1523 na prośbę tegoż oraz Mik. Stopina dziedziców w Osowej Sieni król potwierdza dok. Władysława Warn. z 1444 w sprawie tej wsi (MS 4/2 nr 13571; WsG 4, 140v-142); 1523 tenże Zbarzewski dz. w Osowej Sieni i Nowej Wsi zapisuje swej ż. Annie Strzeleckiej c. zm. Wojc. Strzeleckiego po 300 fl. posagu i wiana na swej cz. Osowej Sieni i na cz., jaka mu przypadnie w Zbarzewie z działów z braćmi po śmierci matki (WsG 1, 165-165v); 1523 tenże z Osowej Sieni zapłacił Mik. Osowskiemu 40 fl., które miał zapisane na dwóch kmieciach w Osowej Sieni przez swą matkę Katarzynę (WsG 1, 158v-159); 1529 tenże podsędek wsch. zeznaje, że winien jest kościołowi par. w Zbarzewie 60 fl., które kościołowi temu zapisał w testamencie jego zm. brat Jerzy (WsG 2, 61); 1531 tenże winien jest Winc. Cielmickiemu 600 grz. ostatniej raty ze sumy 2000 grz. za kupione odeń m. Półkpie ze wsiami Siedmiodrogowo [obecnie Siedmiorogów] i Cielmice w pow. pyzdr.; Wincenty zobowiązuje się uwolnić te dobra od pretensji osób trzecich (PG 75, 26-28); 1532 tenże z Osowej Sieni star. pułtuski z ż. Anną panią wienną w Osowej Sieni wydzierżawia Balcerowi Strawaldowi z Caul [niezident.] w ziemi górowskiej [Góra na Śląsku] całą swą cz. w Osowej Sieni na 3 lata za 98 grz. płatnych: 30 grz. za rok, 30 za dwa lata i 38 za trzy lata (WsG 2, 109-109v); 1533 tenże star. pułtuski daje Winc. Cielmickiemu w dożywocie Cielmice w pow. pyzdr. (PG 16, 593v); 1533 tenże star. pułtuski kupuje z zastrz. pr. odkupu od Andrzeja Bojanowskiego z Gołaszyna 1/2 wsi Spławie i całą jego cz. w Gołaszynie w pow. kośc. za 300 grz. (PG 16, 596); 1534 tenże przekazuje swej ż. Annie Strzeleckiej opiekę nad swymi dziećmi Krzysztofem, Wolfgangiem, Ludwikiem i Andrzejem aż do dojścia do lat sprawnych najstarszego z nich, Krzysztofa (PG 16, 701); 1535 dla tegoż Andrzej Krzycki bp płocki prosi o nominację na podkom. pozn. → Andrzej; 1537 tenże jednym z wykonawców testamentu swego stryja Andrzeja → Andrzej; 1543 tenże podkom. pozn. jako spadkobierca zm. abpa Andrzeja Krzyckiego toczy proces z Wawrz. Gołanickim o rozliczenie z trzyletniej dzierżawy przez Gołanickiego dóbr M.K., Krzycko Małe, Ostrów i Nowa Wieś, mianowicie o sprzedane zboże z trzech folwarków: z folw. w Ostrowie, z folw. Ś. Walentego i z folw. [położonego] w stronę Święciechowy [w Krzycku Małym⁹Krzycko Małe leżało w sąsiedztwie Święciechowy. Folw. Ś. Walentego łączyć być może należy z kaplicą Ś. Walentego w Krzycku Małym (→ Krzycko Małe, p. 5: pod 1619)], o wartości 150 fl.; Mikołaj pozywa Gołanickiego także o łowienie ryb w jeziorze dóbr Wielkie i Małe K., Ostrów i Nowa Wieś, o zajęcie cznszów od kmieci wartości 78 grz., o zagarnięcie żołędzi w lasach i dąbrowach wspomn. dóbr wartości 56 fl. i o zabicie trzech pracowników Mikołaja w Krzycku Małym (KoścZ 26, 480-483v); 1543 tenże toczy proces z Wawrz. Gołanickim pozwany przezeń o dobra ruchome po zm. abpie Andrzeju wartości 30 tys. fl. (KoścZ 26, 492); 1545 tenże otrzymuje zezwolenie król. na wykup za własne pieniądze od Jana Przyjemskiego stacji w dobrach kl. lubińskiego i dożywotniego ich posiadania (MK 71, 40-40v); 1548 tenże podkom. pozn. z bratem rodzonym Janem opiekunem Samuela Gołanickiego syna zm. Wawrzyńca (WsG 3, 120-120v).

1521-49 Jan Krzycki, s. Jana sędziego wsch., mąż Kat. Karchowskiej, ojciec Macieja i Mikołaja: 1521, 1522, 1548 tenże → Mikołaj s. Jana sędziego; 1535 tenże dz. na 1/2 Zbarzewa zapisuje swej ż. Katarzynie c. zm. Mik. Karchowskiego po 200 grz. posagu i wiana (WsG 2, 157-157v); 1549 tenże kwituje Łukasza Rydzyńskiego z sumy 100 fl. (WsG 3, 138v); 1554 tenże zm. → Maciej i Mikołaj.

1521-22 Jerzy Krzycki, s. Jana sędziego wsch. → Mikołaj s. tegoż Jana; 1529 tenże zapisuje w testamencie 60 fl. kościołowi w Zbarzewie → Mikołaj s. Jana.

1521-22 Marcin Krzycki s. Jana sędziego wsch. → Mikołaj s. tegoż Jana.

1522-56 Dorota Krzycka c. Jana sędziego wsch., ż. Andrzeja Jurkowskiego → Mikołaj s. Jana, oraz Maciej i Mikołaj; 1522 tejże c. Jana Krzyckiego mąż Andrzej Jurkowski zapisuje po 100 zł posagu i wiana (PG 15, 484v).

1522 Jan i Andrzej Krzyccy ss. zm. Piotra → Andrzej; 1528-30 Jan kan. gnieźn. i krak. → p. 6.

1523 Zofia [wd. po → Piotrze] pani wienna w M.K. i Krzycku Małym nie płaci podatku król. (WsG 1, 155v); 1523 taż Kołudzka pani wienna w K. (WsG 1, 152v); 1526 taż pani wienna w Krzycku Małym nie zapłaciła 6 gr podatków król. (WsG 1, 190v); 1529 taż wd. po Piotrze a obecnie ż. Franciszka Gniazdowskiego wraz ze stryjem Bartłomiejem Suchorzewskim i wujem Mac. Cerekwickim zapisuje swemu obecnemu mężowi 200 grz., jakie ma zapisane w posagu na M.K., Krzycku Małym i Nowej Wsi (WsG 2, 68-68v).

1536-67 Łukasz Krzycki [s. Jana sędziego wsch. → przyp. 13] bernardyn → p. 6.

1534-71 dzieci Mikołaja podkom. pozn.: 1534 Krzysztof¹⁰W 1534, gdy Mik. Krzycki wyznaczał opiekę matki dla swych dzieci, wymieniono tylko czterech synów (Krzysztof, Wolfgang, Ludwik, Andrzej), wówczas nieletnich. Potem występują jeszcze dwaj dalsi (Stanisław i Mikołaj); urodzić się oni musieli po 1534, Wolfgang, Ludwik, Andrzej → Mikołaj podkom.; 1551 Jadwiga Krzycka ż. Andrzeja Włosinowskigo i Anna Krzycka ż. Marcina Włosinowskigo kwitują zm. ojca Mik. Krzyckiego podkom. pozn. oraz braci rodzonych Krzysztofa, Wolfganga, Ludwika, Andrzeja, Stanisława i Mikołaja z dóbr ojczystych i macierzystych (PG 94, 395-395v); 1556 Krzysztof, Wolfgang, Ludwik, Andrzej, Stanisław i Mik. Krzyccy bracia rodzeni toczą proces z Barbarą i Kat. Gościejewskimi o nie wydzielenie im sumy 200 fl. należnej za 1/3 żołędzi i drzew ze wsi Długie Stare i Długie Nowe (WsZ 1, 24v); 1556 Krzysztof, Wolfgang, Ludwik, Andrzej, Stanisław i Mikołaj dziedzice cz. Dębowej Łęki (WsZ 1, 26-26v); 1556 Wolfgang Krzycki zapisuje swej ż. Jadwidze Pogorzelskiej [z Pogorzeli pow. pyzdr.] c. zm. Wawrzyńca po 1500 fl. posagu i wiana na 1/2 swych części uzyskanych z działów z braćmi w M.K., Krzycku Małym, Ostrowie, Nowej Wsi, Dębowej Łęce w pow. wsch., Machcinie w pow. kośc., Cielmicach, Siedmiodrogowie i m. Półkpie w pow. pyzdr., na 1/2 klejnotów i pieniędzy oraz na 1/2 danin zbożowych [stacji] z dóbr kl. lubińskiego (PG 19, 297); 1557 Krzysztof, Ludwik, Andrzej, Stanisław i Mik. Krzyccy bracia rodzeni dzielą się dobrami M.K., Krzycko Małe, Nowa Wieś, Ostrów i Dębowa Łęka; z działów wyjęta jest cz. dworu w Ostrowie, który trzyma jako pani wienna [Jadwiga] wd. po Wolfgangu Krzyckim (WsZ 2, 1v-3); 1559 Ludwik Krzycki i Baltazar Ossowski patronowie kościoła par. w Dębowej Łęce (ACC 121, 2); 1564 Krzysztof, Andrzej, Stanisław dziedzice w M.C. i Krzycku Małym (IBP 312); 1564 Andrzej Krzycki brat stryj. Mikołaja → p. 2; 1564 Krzysztof, Andrzej i Ludwik Krzyccy; zmarli Wolfgang i Mik. Krzyccy; Jadwiga Pogorzelska wd. po Wolfgangu, ż. Jana Ossowskiego pisarza ziemskiego wsch. (KoścG 16, 82-83); 1564 Krzysztof Krzycki oskarża swego brata stryj. Mikołaja Krzyckiego, że przysłał do niego Wacława Glińskiego, który przekazał mu obraźliwe słowa Mikołaja: „Niech się mnie strzeże, gdzie się z nim potkam, będą puki”; Krzysztof pozywa też Mikołaja o to, że na publicznej drodze w M.K. napadł na jego poddanego z Nowej Wsi Hakiera z końmi i wozem załadowanym chrustem (rubetum), zaprowadził go do Stanisława Krzyckiego i obrabował z owego chrustu (KoścG 16, 168-168v); 1566 Krzysztof Krzycki → Maciej i Mikołaj; 1566, 1567 Krzysztof i Andrzej posiadają działy w M.K. → pobór; 1571 Krzysztof Krzycki burgr. ziemski wsch. (WsZ 3, 1v).

1554-99 Maciej, 1554-98 Mikołaj, 1598 Jan Krzyccy, ss. Jana: 1554 Maciej i Mikołaj ss. zm. Jana Krzyckiego (WsZ 1, 19v-20); 1554 Mik. Krzycki podsędek wsch.¹¹Skądinąd wiadomo, iż podsędkiem wsch. był w l. 1541-74 Wojc. Dłuski (UDR I/2, 178) (WsZ 1, 20v); 1556 Dorota siostra zm. Jana Krzyckiego, ciotka Mikołaja i Macieja Krzyckich, ż. Andrzeja Jurkowskiego (WsZ 1, 27v); 1564 Mac. Krzycki brat stryj. Andrzeja → p. 2, oraz Krzysztofa → dzieci Mikołaja podkom.; 1564 Mik. Krzycki dz. części Zbarzewa (IPB 312); 1566 Maciej i Mikołaj posiadają dział w Krzycku Małym (ASK I 4, 307v); 1566 Maciej i Mik. Krzyccy dają swemu bratu stryj. Krzysztofowi Krzyckiemu role folwarczne w Krzycku Małym (WsZ 2, 8v); 1567 Maciej i Mik. Krzyccy posiadają dział w K.M. → pobór; 1579 Mik. Krzycki posiada działy w Osowej Sieni i Zbarzewie (ŹD 98-99); 1581, 1583 Mik. Krzycki Kotwicz dz. w Zbarzewie (WsZ 3 k. 32, 33v); 1598 Maciej, Mikołaj i Jan Krzyccy bracia rodzeni prezentują kandydata na pleb. w → Krzycku Małym (ACC 132, 112); 1599 Mac. Krzycki wybrany na sędziego wsch., zapewne zm. przed uzyskaniem nominacji król. (UDR I/2, 182).

1583 Stan. Krzycki Kotwicz s. zm. Krzysztofa Krzyckiego (WsZ 3, 36).

1594 Zygmunt Krzycki s. zm. Andrzeja Krzyckiego Mikołajowi Krzyckiemu z Dębowej Łęki [s. Ludwika, → przyp. 10] w 1/2 daje a w 1/2 sprzedaje za 8000 fl. swe części w K.M., Ostrowie os., Lentwald opust., które dostał w działach z bratem rodzonym Janem lub kupił od brata rodzonego Feliksa (PG 24, 151v-152v); 1609-17 tenże Zygmunt pisarz ziemski wsch., 1617-18 sędzia ziemski wsch., zm. 1620 (UDR I/2 s. 173, 183).

1604 Jan Krzycki przyjęty do kapituły pozn.; jego ojcem był Andrzej Krzycki [s. podkom. Mikołaja] h. Kotwicz, matką Jadwiga Przyborowska h. Abdank, babką po ojcu Agnieszka [recte Anna] Strzelecka h. trzy karpie o jednej głowie [Krakwicz], babką po matce Jadwiga Czarnkowska h. Nałęcz (Receptiones seu installationes ad episcopatum, praelaturas et canonicatus ecclesiae cathedralis Posnaniensis..., „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 35, 1909, s. 75-76).

1510 wieś M.K. pani Elżbiety [wd. po Mikołaju]: sołectwo na 1 1/2 ł., 13 ł. os., karczma z 1 1/2 ł., 2 zagr., wiatrak; folw. z 2 zagr.; lasy (LBP 155); 1564 wieś M.C. ma 8 ł. → p. 5.

Pobór: 1531 od 7 ł. po wiard., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 184v); 1563 od 9 ł., 5 komor., biednej kobiety, karczmy (ASK I 5, 206); 1566 z działu Andrzeja 4 ł. i karczma, z działu Krzysztofa 2 ł. i kwarta (ASK I 4, 307v); 1567 z działu Krzysztofa 1 1/2 ł., z działu Macieja i Mikołaja 3 ł., z działu Andrzeja 4 ł. i karczma (ASK I 5, 301v); 1579 od 9 ł., 4 zagr. z rolami, 4 zagr. bez roli, 3 komor. bez bydła, owczarza z 14 owcami, 3 rzem. (ŹD 99).

4. 1510 sołectwo na 1 1/2 ł. (LBP 155).

5. 1416 dzies. z K. należą do prebendy kan. gnieźn. Mik. Głębockiego (Kor.Prał. 2, 66); 1510 wieś M.C. w par. Krzycko Małe: sołectwo płaci meszne plebanowi; z 13 ł. dzies. płacona jest w 1/2 bpowi pozn., w 1/2 zaś staroście [wsch.]; meszne płaci karczma, wiatrak, zagrodnicy i folw. (LBP 155); 1564 wieś M.C. płaci dzies. z 8 ł. bpowi pozn. (IBP 312).

6. 1494-1504 Mik. Krzycki, pieczętował się h. Kotwicz (AC 2 nr 1591), kan. gnieźn. 1494-99, pleb. w Pniewach, prep. pozn., scholastyk, a natępnie dziekan krak., zm. 1504 w Rzymie (Kor.Prał. 2, 382-383; Now. 2 s. 90, 463).

1482-1537 Andrzej Krzycki, ur. 7 VII 1482, student w Krakowie, Bolonii i Paryżu, od 1504 kan. pozn. i kanclerz bpa, 1504-27 prep. średzki, 1511 scholastyk pozn., 1512 sekretarz królowej Barbary Zapolya, od 1512 kan. krak., od 1512 scholastyk płocki, od 1518 prep. od Ś. Floriana pod Krakowem [na Kleparzu], od 1519 prep. pozn., 1520 administrator bpstwa pozn., 1522-27 bp przemyski, 1527-35 bp płocki, 1535-37 abp gnieźn., zm. 10 V 1537 (PSB 15, 544-49, gdzie zebrana dalsza literatura o jego twórczości literackiej).

1528-30 Jan Krzycki [s. Piotra]: 1528 kan. gnieźn. i krak., 1530 rezygnuje z tych kanonii (Kor.Prał. 2, 383).

1536-67 Łukasz Krzycki: 1536 gwardian bernardynów w Łowiczu, 1546 gwardian w Kazimierzu [Biskupim] (MPH 5 s. 365, 371); 1547 Andrzej Zebrzydowski bp włocł. [s. Wojciecha i Elżbiety Krzyckiej ciotki Łukasza] prosi króla o nominację tegoż Łukasza bernardyna w Poznaniu, brata [Mik. Krzyckiego] podkom. pozn.¹²Łukasz nie jest wymieniany jednak nigdy we wspólnych sprawach, jakie prowadzili w sądach Mikołaj z wszystkimi pozostałymi braćmi (→ Mikołaj 1521, 1522); być może pomijano go jako przebywającego w klasztorze i nie roszczącego praw do udziału w spadku po ojcu. Możliwe jest jednak, że w cytowanym źródle chodziło o pokrewieństwo braci stryjecznych – Łukasz byłby zatem wówczas s. Piotra Krzyckiego, którego potomstwo jest słabiej poświadczone, na sufragana włocł. (Andrzeja na Więcborku Zebrzydowskiego... korespondencja z lat 1546-1553..., Kraków 1878, nr 298, 300); 1567 tenże Łukasz umiera (MPH 5, 386).

1604 Jan Krzycki kan. pozn. → p. 3.

8. poł. X-XI w. (datacja niepewna) cmentarzysko szkieletowe odkryte w piaskowni przy torze kolejowym (Hensel 3, 169-170).

Uwaga: E. Callier, Szkice historyczno-geograficzne, Poznań 1886, s. 9-12 i K 4, 424, z K. identyfikowali → Crisgowe, w którym w 1157 Bolesław Kędzierzawy złożył hołd cesarzowi Fryderykowi I Barbarossie. Obecnie przyjmuje się powszechnie, że chodzi o → Krzyszkowo k. Szamotuł, par. Cerkwica.

Nie należy łączyć z K. kan. pozn. Przybysława z l. 1396-1416, piszącego się „de Crzysko” (Wp. 3 nr 1972; Wp. 5 nr 222; Wp. 6 nr 377, 7 nr 465; por. Now. 1, 719). Pochodził on z Krzyczek w pow. zakroczymskim na Mazowszu, gdzie występował w 1416 (Boniecki 13, 18). Nic nie wskazuje też, by z K. mógł być łączony Henryk Krzeczky, który w 1508 otrzymał król. dok. salvi conductus (MS 4/1 nr 237)