ŁĘKA MAŁA

1310 kop. XVII w. Nova Lanka (Wp. 2 nr 930), 1404 or. Parva Lanca (KoścZ 2, 49), 1407 Mala Lanka (WR 3 nr 349), 1409 Lanka (KoścZ 3, 111), 1408 Lanka Parva (KoścZ 3, 83v), 1422 utraque Lanka (WR 3 nr 929), 1424 Minor Lanka (WR 3 nr 1021), 1428 Parva Ląnka (KoścZ 29, 103v), 1469 Parwa Lanky (KoścZ 15, 397), 1510 Parva Lang (LBP 119), 1530 Laka Minor (ASK I 3, 136), 7,5 km na NE od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. wlkp. i głog. ustanawia dystrykt w Poniecu; w jego gran. mają znaleźć się wsie N.L. i Łęka Wielka (Wp. 2 nr 930).

1445 n. pow. kośc. (PG 2, 125); 1510 n. par. Żytowiecko (LBP 119).

2. 1423 zapowiedź 1/2 M.L. → p. 3B; 1429 spór o role → p. 3B; 1519, 1584 gran. M.L. z Żytowieckiem (PG 70, 141v; KoścZ 68, 85).

3. Własn. szlach. 3A. Wyskotowie (1393-1438), spadkobiercy Kosków z Łęki Wielkiej (1469-1492) i inni (1469-1492) w Ł.M.:

1369 Marcin Łęcki → p. 6; 1404-09 Anna (Hanka) wd. po nim?, → niżej.

1393-95 Czewlej Łęcki [z Ł.M.?]: 1393 tenże śwd. (WR 1 nr 57); 1395 tenże może zastępować w sądzie Wawrz. Łęckiego [z Łęki Wielkiej] (WR 3 nr 57); [za życia Czewleja] wzm. z 1408 Jafroszka wd. po Wawrz. Ochelskim w sporze z Wierzchosławą ż. [Jaśka] Koski [obie z → Łęki Wielkiej] dowodzi przy pomocy świadków, że matka Tomisława posiadała części w M.L. i w Łęce Wielkiej; gdy Wierzchosławą zaczęła jej czynić krzywdę, to ojciec Tomisława [a więc Czewlej?] pozwał ją [do sądu] (WR 3 nr 366).

1398 Bawor Wyskota dz. de Lanky [zapewne z Ł.M.] oraz Drobnina, Rybnika i → Krzemieniewa zapisuje ż. Małgorzacie 400 grz. oprawy na tych dobrach [→ Drobnin, przyp. 1] (Wp. 3 nr 1993); 1404 tenże w sporze z Szelmanem [osoba niezn.] o 1 ł. wolny w P.L. (KoścZ 2, 86).

1404 Tomisław Luboński [prawdop. identyczny z Tomisławem s. Czewleja i Tomisławem sołtysem w L.P → niżej] w sporze z Hanką ż. Marcina z Żytowiecka o sołectwo w P.L. liczące 3 ł. (KoścZ 2, 49).

1407 Tomisław pozywa Małgorzatę ż. Bawora o to, że po śmierci jego ojca [Czewleja?] zajęła bezprawnie (gwałtem) sołectwo w M.L. (WR 3 nr 349); 1407-08 Tomisław s. Czewleja w sporze z Małg. [Baworową] z Krzemieniewa o sołectwo w P.L. (ZSW nr 1192, 1256); 1408 [tenże?] Tomisław sołtys w L. pozywa Annę wd. po Marcinie Wyskocie o to, że mu odmawia wwiązania w sołectwo w P.L. (KoścZ 3, 83v).

1409 Anna wd. po Marcinie Wyskocie w sporze z Maciejem Wyskotą z Pawłowic i Henrykiem z Krzemieniewa [oraz Kociug, Rusinowa i in.] o 3 ł. [sołeckie?] w L. i karczmę oraz o to, że jej L. nie wyclili [nie uwolnili Ł. od roszczeń in. osób] (KoścZ 3 k. 111, 114v).

1417-20 działy majątkowe w Ł.M.1Bracia Jan, Jakusz i Maciej występują też w → Żytowiecku: Jakusz nazwany został bratankiem Sobka z Żytowiecka (WR 3 nr 712, 750; teksty dot. działów rodzinnych w Żytowiecku) oraz bratem rodzonym Pawła z Ł.M. (1423-38). Byli oni może ss. Marcina i Hanki z Żytowiecka i Ł.M: Jan i Jakusz z M.L. mają dokonać działów majątkowych pod warunkiem, że w działach wezmą udział również in. ich bracia (KoścZ 4, 218); 1420 w sporze Jakusza z P.L. z Maciejem i Jaśkiem z P.L. sąd wyrokuje: wszyscy mają oddać uzyskane w poprzednich działach części i należy dokonać podziału na nowo [ślady takiego podziału znajdujemy w zapiskach dot. Żytowiecka] (KoścZ 6, 25v).

1417 Jakusz Małołęcki (alias Żytowiecki): 1417-20 tenże → wyżej; 1420 tenże pozwany przez Nikła Fleszera mieszcz. kośc. o 3 grz. i 8 sk. (KoścZ 6, 101v); 1423 tenże z Żytowiecka dowodzi w sporze z bratem Maciejem, że dał mu konia wartości 1 grz. i 2 gr nie na poczet długu, lecz Maciej ma mu za konia zapłacić (WR 3 nr 1015); [tenże później tylko w Żytowiecku].

1420-24 Maciej z M.L. (P.L.): 1420 tenże → wyżej; 1420 tenże w sporze z Liskiem [z → Oporowa] (KoścZ 6, 23v); 1423 tenże w sporze z [bratem] Jakuszem → wyżej; 1423 tenże sprzedaje swą 1/2 P.L. Borkowi Gryżyńskiemu → p. 3B.

1423 Jadwiga z M.L. w sporze z Janem i Mikołajem z Łęki Wielkiej (KoścZ 8, 9v).

1423-38 Paweł Wyskota Łęcki (Małołęcki) z P.L. (M.L.) [brat Jakusza, Jana i Macieja] (KoścZ 9, 250; KoścZ 10, 140v): 1423 tenże pozwany przez Mik. Kownatkę z P.L. [jedyna znana wzm. o tej osobie], ponieważ zadał mu rany (WR 3 nr 1013); 1428-30 tenże w sporze z Borkiem i Andrzejem z Gryżyny → p. 3B; 1428 temuż Henryk Wyskota z Rusinowa ma zapłacić 2 kopy [gr] (KoścZ 9, 111v); 1432 tenże oraz Dziersław Koska [z Łęki Wielkiej] toczą spór z Tomisławem i Mikołajem ss. [tegoż Henryka] Wyskoty z Jeziorka, Łęki [Małej] i Rusinowa o 15 grz. poręki (KoścZ 10, 134); 1435 tenże zeznaje, że jest winien 14 grz. Pietraszowi niegdyś Piotrowskiemu [prawdop. z Piotrowa w par. Brodnica, k. Czempinia] (KoścZ 14, 36v); 1435, 1438 tenże jest winien bratu Jakuszowi Żytowieckiemu: 1435 3 1/2 grz. szkody (KoścZ 11, 35), 1438 5 grz. (KoścZ 12, 55v); 1436 tenże w sporze ze [swym?] poręczycielem Pietraszem [Koską] Starołęckim [z Łęki Wielkiej] (KoścZ 11, 252v).

1437-38 Katarzyna ż. Pawła z M.L. w sporze z Janem z Łowęcina (PZ 14 k. 12v, 36v).

1469 Jan i Andrzej bracia z Żytowiecka unieważniają swe pr. do 1 1/2 ł. roli w P.L. i zeznają, że Bartosz Łącki zadośćuczynił im za wszystkie pr., które im przysługiwały do tej roli (KoścZ 15, 397).

1469 Bartosz Łęcki → wyżej.

1469-92, 1515 części Ł.M. w ręku posiadaczy Łęki Wielkiej (spadkobierców Kosków, a później Mirzewskich i Jurkowskich) → Łęka Wielka (PG 9 k. 78, 107; PG 10, 170; KoścZ 15, 397; KoścZ 19 k. 54, 55v, 58v).

1495-1503 (1510 wymieniony jako zm.) Tomasz Małołęcki (Małołęski): 1495 tenże zapisuje ż. Małgorzacie c. Mik. Siedleckiego [prawdop. z Siedlca k. Krobi] po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr dziedz. i na 2 1/2 ł. opust. w M.L. (PG 7, 60v); 1495 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz 2 grz. na swej cz. M.L. (PG 7, 79); 1501 temuż jego matka Katarzyna wd. [po drugim mężu?] Winc. Strzeleckim [prawdop. ze wsi Strzelce Małe k. Gostynia] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 4 ł. w Bodzewie za 60 grz., a Tomasz 2 z tych łanów daje matce w dożywocie (PG 12 k. 152, 152v); 1503 tenże zapisuje na M.L. 1/2 grz. czynszu od sumy 6 grz. Jakubowi z Koźminka altaryście w Strzelcach Wielkich (PG 12, 235); 1510 tenże zm. → niżej.

1510 Jan [współ]dziedzic P.L. → p. 3C; 1510 na części M.L., która należała do zm. Tomasza Małołęskiego ciążą 2 czynsze po 20 gr: a) dla altarii Ś. Barbary i Wszystkich ŚŚ. w kościele Bożego Ciała pod Kościanem, b) dla altarii przeniesionej z tegoż kościoła pod Kościanem do kościoła par. w Śremie (LBP s. 191, 202).

1519 [tenże?] Jan Łęcki [może s. Tomasza Małołęckiego?] dz. M.L. sprzedaje braciom Piotrowi i Stan. Krajewskim swą cz. Bodzewa za 100 grz. i zobowiązuje się uwolnić tę cz. od roszczeń in. osób (BR 176 k. 94, 95v).

1520 wykup czynszu dla wikariuszy kat. pozn. od sumy głównej 42 grz. z M.L. [może w skład tej sumy wchodziła suma zapisana w 1495 przez Tomasza Małołęckiego?] oraz ze wsi Kamionki [k. Kórnika?] (CP 14, 644).

3B. Gryżyńscy, Włoszakowscy i Opalińscy w Ł.M. (1423-1520): 1423 woźny sąd. zapowiada 1/2 M.L., którą Maciej z M. L. sprzedał Borkowi z Gryżyny; nikt nie zgłosił sprzeciwu (KoścZ 8, 6); 1424 sąd ziemski zachowuje Borka Gryżyńskiego z braćmi Andrzejem, Wojsławem i Janem [ss. Jana] przy ich pr. bliższości do 1/2 P.L.; Borek kupił tę 1/2 L. od Macieja [→ p. 3A] wbrew roszczeniom Stan. Szurkowskiego, który szkodził Borkowi w utrzymaniu tegoż pr. bliższości (KoścZ 5, 451; WR 3 nr 1021); 1428-30 tenże z bratem Andrzejem toczą spory z Pawłem Łęckim [→ p. 3A] (KoścZ 9 k. 103v, 119, 132v, 191, 271); 1429 Paweł Łęcki pozwany o to, że skierował 3 pługi na rolę Borka w M.L. i zaorał miedze (gades) [na szerokość] 4 zagonów (lire) i [na długości] 5 stajań (stadia) (KoścZ 9, 217).

1445 Andrzej dz. → Gryżyny na swojej cz. tych dóbr, m. in. na częściach M.L. i na [częściach] Łęki Wielkiej, zapisuje po 400 grz. posagu i wiana ż. Annie [c. Mościca ze Stęszewa] (PG 2, 125).

1466 działy majątkowe Gryżyńskich, m. in. ss. Andrzeja Gryżyńskiego [→ wyżej] zw. też Włoszakowskim (→ Gryżyna, → Włoszakowice): Małg. Gryżyńska c. Borka Gryżyńskiego, ż. Piotra z Opalenicy kaszt. sant. otrzymuje od swych braci stryj., ss. wspomn. wyżej Andrzeja, m. in. części we wsiach M.L. i Łęka Wielka (PG 6 k. 3v, 7, dawniej PG 7 k. 238av, 242a).

1476 wzm. z 1523 [prawdop. Opalińscy] zapisują czynsz 8 grz. od sumy 100 grz. dla altarii ŚŚ. Wojciecha, Marcina, Jadwigi, Piotra i Pawła w kościele par. w Bninie na [częściach] we wsiach Łęka Wielka i M.L. [czynsz wykupiono i przeniesiono na dobra Bnin w 1523] (Zb. akt klaszt. XI-2 poszyt 2 – nowej sygnatury nie udało się ustalić); 1477 wzm. 1523 [zapewne ci sami] zapisują czynsz 8 grz. od sumy 100 grz. altarii NMP i ŚŚ. Jana Chrzc, Andrzeja, Wawrzyńca, Mikołaja, Doroty i Barbary w kościele par. w Bninie na [częściach] w obu wsiach Łęki [czynsz wykupiono w 1523 i przeniesiono na dobra Książ] (Zb. akt klaszt. XI-2 poszyt 13 – nowej sygnatury nie udało się ustalić; PG 15, 496v).

1483 taż Małg. Włoszakowska po zrezygnowaniu na rzecz swych ss. swej oprawy zapisanej jej przez zm. męża Piotra Opalińskiego [kaszt. sant.] otrzymuje od tychże ss. Piotra chor. pozn. i Mik. Opalińskich 1/3 dóbr objętych wspomn. oprawą, w tym m. in. 1/3 [części] we wsiach Łęka Wielka i M.L. (PG 9, 176); 1484-85 taż Małg. Włoszakowska daje swemu [drugiemu] mężowi Piotrowi Chociszewskiemu [części] we wsiach Łęka Wielka i M.L., a w zamian otrzymuje od niego części we wsiach Lenartowice, Marszew i in. w pow. kal. (PG 10 k. 5v, 13); 1485 taż daje temuż mężowi [w zastaw] za 400 grz. części w Łęce Wielkiej i w M.L.; po spłaceniu tej sumy wspomn. części wsi mają przejść w posiadanie Piotra i Mikołaja [z Opalenicy] ss. Małgorzaty (PG 10 k. 22v); 1485 taż daje wspomn. ss. Piotrowi i Mikołajowi kilka wsi, m. in. Łękę Wielką i M.L., a synowie te same dobra oddają matce w dożywocie (PG 10, 23); 1507 taż Małgorzata daje swej c. Zofii [z domu Opalińskiej], wd. po Marcinie Zbąskim i ż. Jana Turka Łąckiego2Jan Turek Łącki h. Korzbok był s. Stanisława z → Kamieńca k. Grodziska Wlkp. i Doroty z Prusimia; pisał się z Łęk Małych k. Kościana (tamże, przyp. 3) [części?] wsi Łęka Wielka i M.L. (PG 13, 135v); 1511 taż Małgorzata wd. po Piotrze Chociszewskim pr. do wsi Łęka Wielka, M.L., Ptaszkowo, Dokowo Mokre i do Drożyńskiego Młyna, które otrzymała od swych zm. ss. Piotra i Mikołaja z Opalenicy daje swym wnukom (nepotes): Janowi duchownemu i Piotrowi z Opalenicy oraz Sebastianowi kan. kat. pozn., Piotrowi, Łukaszowi, Janowi i Maciejowi z Włoszakowic (PG 14, 299).

1510 części w P.L.→ p. 3C.

1511 Zofia [c. Małg. Włoszakowskiej → wyżej] daje na wieczność swoje części we wsiach M.L. i Łęka Wielka swemu mężowi Janowi Turkowi Łąckiemu z Kamieńca, a woźny dokonuje wwiązania go w te dobra; Jan Turek Łącki oddaje wspomn. części w obu wsiach Piotrowi, Łukaszowi, Sebastianowi, Janowi i Maciejowi Opalińskim z Opalenicy (KoścZ 18, 281v; KoścZ 19, 13v; PG 14, 178); 1511-12 Jan Turek Łącki sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swoje części w M.L. swej c. Annie za 1000 zł węg. (KoścZ 18, 331 v; KoścZ 22, 17v).

1516 Piotr i Łukasz z Bnina [Opalińscy, wnukowie wspomn. Małgorzaty, ss. Piotra sędziego pozn. i star. gen. wlkp. (PSB 24, 96), → Opalenica], dziedzice we Włoszakowicach, zapisują 2 czynsze po 8 grz. od dwóch sum 100 grz. na [częściach] wsi Łęka Wielka i M.L. altarystom w Bninie: Janowi altaryście ołtarza ŚŚ. Wojciecha, Jadwigi, Piotra i Pawła oraz Wawrzyńcowi altaryście ołtarza NMP i ŚŚ. Jana Chrzc, Andrzeja, Wawrzyńca, Mikołaja, Katarzyny, Doroty i Barbary (Zb. akt klaszt. XI-2, poszyt 4 i 4a; nowej sygnatury nie udało się ustalić).

1520 działy majątkowe braci Opalińskich ss. Piotra sędziego pozn. i star. gen. wlkp. [→ wyżej]: Piotr Opaliński poborca ceł król. otrzymuje dobra Radlin w pow. pyzdr. oraz części we wsiach Łęka Wielka i M.L. (PG 15, 343); 1522 tenże zapisuje ż. Jadwidze z Tęczyna dobra Radlin oraz [części] we wsiach Łęka Wielka i Ł.M. (utraque Lanka; MS 4 nr 13109).

3C. 1510-81 areał w obu częściach Ł.M.: 1510 we wsi P.L. trzech panów: [Jan] Turek [Łącki, zięć Małg. Włoszakowskiej-Opalińskiej], [Mik.?] Siedlecki [teść Tomasza Małołęckiego?] i Jan (qui est parvus) [czyli posiada bardzo mało?]3Nie wiemy, dlaczego LBP wymienia 3 dziedziców w Ł.M.; nie wiadomo, czy można utożsamiać Jana z Janem wymienionym w 1519 → p. 3A (LBP 119); 1530 pobór od 7 ł., karczma opust. (ASK I 3, 136); 1563 pobór od 11 ł. i karczmy dor. (ASK I 4, 210); 1564 3 ł. w L.M. → p. 5; pobór od 11 ł. i karczmy dor. (ASK I 4, 289); 1581 [formularz nie wypełniony] (ŹD 90).

4. 1404-08 sołectwo w P.L. o 3 ł., Tomisław sołtys w P.L. → p. 3A.

5. 1510 pleb. w Żytowiecku pobiera dzies. z folw. oraz meszne, a wiardunki dzies. należą się bpowi pozn. (LBP 119); 1564 wiardunki dzies. z L.M. należą do uposażenia klucza krobskiego bpa pozn. (IBP 309).

6. 1369 Marcin Łęcki wraz z in. rycerzami wlkp. zobowiązuje się służyć Konradowi ks. oleśnickiemu (RH 57, 1991, s. 46, 68).

Uwaga: Piotrkowska 1 nr 344, 345 błędnie identyfikuje Piotra Łąckiego z Łęk Małych k. Kościana (KoścZ 67, 353) jako posiadacza Ł.M. i Łęki Wielkiej k. Ponieca.

1 Bracia Jan, Jakusz i Maciej występują też w → Żytowiecku: Jakusz nazwany został bratankiem Sobka z Żytowiecka (WR 3 nr 712, 750; teksty dot. działów rodzinnych w Żytowiecku) oraz bratem rodzonym Pawła z Ł.M. (1423-38). Byli oni może ss. Marcina i Hanki z Żytowiecka i Ł.M.

2 Jan Turek Łącki h. Korzbok był s. Stanisława z → Kamieńca k. Grodziska Wlkp. i Doroty z Prusimia; pisał się z Łęk Małych k. Kościana (tamże, przyp. 3).

3 Nie wiemy, dlaczego LBP wymienia 3 dziedziców w Ł.M.; nie wiadomo, czy można utożsamiać Jana z Janem wymienionym w 1519 → p. 3A.